374 p. o v t i n i n a s o ms: E P iS T . D E P O N T O LIB. IV.
E P I S T O L A X V I .
A D I N V I D U M»
I Nvide, quid laceras Nafonis carmina rapti?
Non folet ingeniis fumma nocere dies.
Famaque poft ciñeres major venit: & mitri nomen
Tunc quoque, cum vivis annumerarer , erat.
Cum foret & Marfus, magnique Rabirius oris j
Iliacufque Macer, fidereufque Pedo:
E t, qui lunonem l®fiffet in Hercule, Carusi
Junonis fi non jam gener ille foret.
Quique dedit Latió carmen regale Severos >
Et cum fubtili Prifcus urerque Numa.
Quique vel iiùparibus nuraeris* Montane, vel ®quis
Surtjcis ; & gemino carmine nomen habes:.
Et quiPenefòp® refqybere juifit Ulyffen,
Errantem l®vo per duo luftra mari:
Quique fuam Trcezena, imperfedumque dierum
Deieruit celeri morte Sabinus opus*
Ingeniique fui didus cognomine Largus,
Gallica qui Phrygiùm dukit in ante Ìenem .
Quique canit domitam Camerinus ab Hercule Troiani j
Quique fua no'meh Phyllide Tufcus habet.
Velivtriique maris vates, cui credere poftìs
Carmina c®ruleos compofuiffe Deos.
Quique acies Libycas Romanaque pradia dixit j
Et Marius, fcripri dexter in omne genus •
Trinacriufque fu» Perfeidos audor, & audor
Tantalid® reducis Tyndaridofque Lupus,
Et qui Mzoniam Phsacida vertit, & una
Pindarics fidicen tu quoque, Rufe, lyr® ,
Mufaque Turrani Tragicis innixa cothurnis :
Et tua cum focco Mufa, Meliffe, levis.
Cum Varus Gracchufque darent fera di èia ty ranni •
Callimàcfai Proculus molle teneret iter:
Tityrus antiquas & erat qui pafceret herbas,
Aptaque venanti Gratius arma daret.
Naidas a Satyris caneret Fonranus amatas,
Clauderet imparibus verba Capella modis.
Cumque forent alii, quorum mihi cünda referre
Nomina longa mora eft, carmina vulgus habet,
Effent & juveues, quorum quod inedita cura eft,
Appellandorum nil mihi juris adeft ;
Te tarnen in türba non aufim, Cotta , filerei
Pieridum lumen, praefidinmqùe fori :
Maternos Cottas cui Meffallàfque paternos
Maxima nobilitas ingeminata dedit.
Dicere fi fas eft, claró mea nomine Mula,
Atque inter tantós , qu® legeretur, erat#
Ergo fubmotum patria profcindere, li vor,
Define, neu cineres fparge, cruènte, meos •
Omnia perdidimus. tanrummodo vita reliòla èft,’
Przbeat ut fènfuni materiamque màlis.
Quid juvat exftindos ferrum dimittere in artus?
Non habet in nobis jam nova plaga locum .
(IHM
O V ID I I NA S O N I S
I B I S.
Empus ad hoc , luftris jam bis mihi
quinque peradis,
Omne fuit Mufie carmen inerme me® :
Nullaque, qu® poifit, fcriptìs tot mil-
libus exftat .
Littera Nafonis, fanguinolenta legì.
Nec quemquam noftri , nifi nos, l®fere libelli :
Arrificisperiit cun* caput Arte fua .
Unus ( & hoc ipfum eft injuria magna ) perennerà
Candoris titulum non finit effe mei.
Quifquis ;is eft ( nam nomen adhuc utcumque- tacebo ) ,
Cogiti inaffuetas fumere tela manus.
Ille relegatimi gelidos A qui Ioni s ad ortus
Non finit exfilio delituiffe fuo :
Vulneraque immitis requiem quzrentia vexat:
Jadat & in toro verba canina foro :
Perpetuoque - mihi fociatam fcedere ledi
Non patitur miferi fonerà fiere viri.
Cumque ego quatta me® compledar membra carin® ;
Naufràgii tabulas pugnar habere mei.
Et qui debuerat fubitas exftinguere flammas;
Is pr®dam medio raptor ab igne tulit.
Nitirur ut profug® dèfint alimenta fened® ; ;
Heu quanto noftris dignior ipfe malis !
Di melius [■ quorum longe mihi maximus iHe* -
Qui noftras inopes uoluit effe vias-, ;
Huic igitur nieritas grates, ubicumque licebit^
Pro tara manfueto pedore iemper agam.
Audiet h®e Pontus. faciat quoque forfiran idem,
Terra fit ut propior teftineanda mihi .
At tibi, calcarti qui me, violente, jacentem *
Quamlibet & mifero debitus hoftis ero.
Definet effe prius contrarius ignibus humor ;
Jundaque cum Luna lumina Solis erunt ;* )
Parfque ¡eadem caeli Zephyros emitiet & Euros ;
Et' tepidus gelido flaoit ab axe Notus ;
Et nova fraterno veniet concordia fumo,
Quem vetus aecenfa feparat ira pyra ;
Et Ver Autumno, Brum® mifcebitur TEftas ;
Atque eadem regio Vefper & Ortus erunt :
Quam mihi fit. tecum pofitis, qu® fumfimus , armls
Gratia, commiflis, improbe, rupta tuis:
Pax erit h®c nobis, dònec mih-r vita manebit,.
Cum pecore infirmo qu® folet effe lupis.
Prima quiderti coepto committam nrslia verfu :
Non foleant quam vis hoc peda hella gerì.
Utque petit primo plenum flaventis areft®
^ Nondum calfàdi velitis hafta folum; •
Sic ego te-ferro nondum jaeulabor acuto: .
Protinus invifum nec petet hafta caput .
Et neque nomen in hoc, nec dicam fada libello:
^eq^brevi, qui fis, dittìmulare finam.
' Poftmo-
P. O V I D I I N A S O N I S I B I S . *71
poftmodp j. fi petgeS, in te mihi liber Iambu?
Xinda Lycambeo fanguine tela dabit •
Nunc, quo Battiades inimicum devovet Ibin,
Hoc ego devoveo teque tuofque modo.
Utque file, hiftoriis involvam carmina cagcis :
Non ìbleam quam vis hoc: genus ipfe fequi.
Illius : ambages imitatus in lbide dicar ;
Obìitus moris judicri^ue mei .
Et quoniam, qui fis, nondum qu®rentibus edo;
Ibidis interea tu quoque nomen habe.
| Utque mei verfus aliquantum nodis habebunti
I Sic vit® feries tota fit atra tu®.
Hsc tibi natali faxo Janique Kalenfiis.
Non, mentii uro quilibet ore legat.
! Di maris & terr®, quique his meliora tenetis
j Inter diverfos cum Jove regna polos i
IHuc precor, huc veftras omnes advertite mentes,
! Et finite optatis pondus ineffe meis.
Ilpfaque tu Tellus, ipfiun cum fludibus ^quor ,
I Ipfe meas iEther aecipe furarne preces :
I Sideraque, & : radiis circumdata Solis imago ;
I Lunaque, qu® numquam, qua prius , orbe micas ;
INoxque tenebrarum fpecie reverenda^ tuarum ;
I Qu®qiie_-ratum triplici pollice netis opus ;
I Quique per. infernas borrendo murmure valle»:
I Imperjurat® laberis amnis aqu® ;
I Quafqqg ferunt torto vittatis angue capillis
I Carceris obfcuras ante federe fores ; ^ .
iVos quoque plebs Superum Fauni, Satyrique Larefque,
1 Fluminaque, & Nymph®,Semideumque genus;
ÌDènique( ab antiquo Divi veterefque novique,
j In noftruni cundi tempiis adefte, Chao.
JGarmina dum capiti malefido dira canuntur, -
1 Et peragunt partes ira dolorque fua£:
Annuite optatis omnes -ex ordine -noilris ;
Et pars fit voti nulla caduca mei.
Qu®que preeor, fiant : ut non mea dlida , fed illa
Pafiphaes generi verba fuiffe putet*.
Quafque ego tranfiero pcenas, patiatur & iftas •
Plenius ingenip fit mifer ille meo.
Neve minus vàleant fidùm execrantia nomen
Vota, minus magnos commoveantque Deos ;
Illuni .ego devoveo,, quem mens mtelligit, Ibinj
. Qui fe fcit fadis has meruiffe preces.
I Nulla niqra eft in me : peragam rata vota facerdos.
! Quifquis ades facris, ore ^vete, meis.
K Quifquis ades facris , lugubria dicite verba ;
I Et fietu madidis Ibin adite genis :
I Ominibulque malis pedibufque occurrite l®vis:
Et nigr® veftes corpora veftra tegant.
I Te quoque, quid dubitas ferales fumere vittas?
I Jam ftat, ut ipfe vides, funeris ara tui.
■ Pompa parata tibi eft : votis mora triftibus abfitv
Da jugulum cultris, hoftia dira, meis. :
■ Terra tibi fruges, amnis tibi .deneget undas:
! Deneget afflatus ventus & aura fuos.
■ Nec tibi. Sol clarus, nec fit tibi lucida Phcebe Z
I Deftituant oculos fiderà cunóta tuos.
■ Nec fe Vulcanus , nec fe tibi pr®beat aer.
[ Nec tibi det tellus, nec tibi pontus iter,,
I Exful inops erres, alienaque limina luftres :
! Exiguumqua petas ore tremente cibum.
I Nec corpus querulo., nec niens vacet ®gra dolore :
! Noxque die gravior fit tibi, node dies.
Sifque femper ; nec fis miferabilis uili,
Gaudeat adverfis femina virq.ue tuis ♦ -
Àccedat Jacrimts odium, dignufque putere,
Qui mala, cum tuleris plurima, plura feras .
Sitque, quod eft rarum , iolito defeda favore
^Erumn® facies invidiofa tu®.
Cauttaque non defit, defit tibi copia mortis •
Optatam fugiat vita coada necem:.
Ludatufque diu cruciatos fpiritus aftus
Deferat ; & longa torqueat ante mora.
Evenient. dedit ipfe mihi modo figna futuri
Phoebus : & a l®va moetta volavit avis •
Certe ego, qu® voveo, SupeTos. matura pufabo :
Speque tu® mortis., perfide, ftmper alar.
Finiet illa fiies, qu® te mihi fubtrahet olina:
Finiet illa dies, qu® mihi tarda venit .
Et prius hanc animam, nimiutn tibi f®pe petitani,
Auferet ilia dies, qu® mihi kra venit ;
Quam dolor hic umquam fpatio eyanefeere pofiit :
Leniat aut odium tempus & hora meum •
Pugnabunt jaculis durp Thraces, Iazyges arcu,
Dum tepidus Ganges, frigid us Ifter erit ;
Robora dum montes, dum pabula mollia campi,
Dum Tiberis flayas Tufcus habebit aquas;
Bella gerani tecum ; nec mors mihi finiet iras ;
Sxva (ed in manes manibus arma dabit .
Tum quoque, cum vacuas fuero dilapfus in aur^,
Exanimis mores oderit, umbra tups..
Tum quoque fadprmn venia.m memor umbra tuojum
Infequar & vultus pffea larva tuos.
Sive ego, quod nolim, longis con fu mt us ab annis :
Sive manu fada morte folutus ero:
Sive per imjnenfas jadabor naufragus undas ;
Noftraque longinquus vifeera pifeis edet :
Siye peregrin® carpent mea membra yolucres ;
Sive meo tingent fanguine roftra lupi :
Sive, aUquis dignatus erit fupponere terr®,
Et dare plebeio corpus inane rogo.
Quidqijrid : ero, Stygiis erumpera» nitar ab oris,
Et tendam gelidas ultor in ora manus.
Me vigilans cernes: tacitis ego nodis in umbris
Excutiam fomnos, vifus adette, tuos.
Denique quidquid ages, ante os oculpfque volabo;
Et querar, & nulla fede quietus eris.
Verbera tprta dabunt fonitum; nex®que colubris
Confcia fumabunt femper ad ora faces.
His vivus furiis agitabere : mortuus iifdem •;
Et brevior poena vita futura tua eft.
.Nec tibi contingent funus lacrym®que tuorum •
Indeploratum projiciere caput •
Carnificifque manu populo plaudente traheris ;
Infixuique tuis pmbus uncus er-it.
Ipf® te fugient, qu® carpunt omnia, ftatnm® :
Refpuet invifum jufta cadaver humus.
Unguibus & rpftro tardus trabet ilia vultur ;
Et fcindent avid® perfida corda canes.
Deque tuo fiet ( licet hac fis laude fuperbus )
■ lnfatiabilibus corpore rixa lupis .
In loca ab Elyfiis diverfa fugahere campis;
Quafque tenet fedes noxia tuiba, coles.
Sifyphus eft illic faxum volvenfque petenfque;
Quique agitar rapid® vindus ab orbe rot®:
Qu®que gerunt humeris perituras Betides undas,
Exfulis JEgypti turba cruenta nurus.
Poma pater Pelopis pr®fentia qu®rit , & idem
Semper eget, iiquidis femper abundat aquis;
J ugeribufque novem qui fummus diftat ab ìiqo ,
Vifceraque ^ftidu® debita prèbet avi «