Pelion regnum Prothoi fuperbum,
Tertius cælo grad us? hie recumbens
Montis exefi fpatiofus antro
Jam trucis Chiron pueri magifter,
Tinnulas pleflro fenente chordas,
T une quoque ingentes acuebat iras
Bella canendo.
An ferax varii lapidis Caryftos? ,
An premens litus maris inquieti
Semper Euripo properänte Chalcis?
Quolibet vento faciles Echinz ?
An carens numquam Gonoeffa vento 1
Quzque formidant Borean Enifpz ?
Attica pendens Peparethos ora ?
An facris gaudens tacitis Eleuiis ?
N urn quid Ajacis Salamina veram ?
Aut fera notam Calydona fas va?
Quafque perfundit fubiturus asquor
Segnibus terras TitareiTos und is ,
BefTan & Scarphen? Pylon an fenilem?
Pharin? an Pifam, Jovis & coronis
Elida claram ?
Quolibet triftis miferas procella
Mittat, & donet cuicumque terrz:
Dum luem tantam Troias atque Achivis
Quæ tulit, Sparte procul abfit : abiit
Argos, & fzvi Pelopis Mycenæ ;
Neri tos parva brevior Zacynthoj,
E t nocens fax is Ithace doloiis .
Quod manet fatutn, dominufque quis te,
Aut quibus terris Hecube viaendain
Ducet ? in cujus moriere regno ?
A C T U S Q U A R T U S .
Helena, Andromacba, Hecuba, Polyxent muta perfonx .
/"'yUicumque hymen funeftus, illztabilis,
lamenta, ezdes, fanguinem, gemitus habet,
Eft aufpice Helena dignus, everfis quoque
Nocere cogor Phrygibus; ego Pyrrhi thoros
Narrare falfos jubeor; ego cuiras dare,
Habitnfque Grajos. arte capietur mea,
Meaque fraude concidet Paridis foror.
Fraudetur. ipß levius hoc equidem reor .
“ Öptanda mors eft, fine metu mortis mori.
Quid juffa ceffas agere? “ ad auétores redit
“ Sceleris coadii culpa. Dardaniz domus
Generofa virgo, melior afflidlos Deus
Refpicere coepit; teque felici parat
Dotare thaiamo. tale conjugium tibi
Non ipfa fefpes Troja, non Priamus daret.
Nam te Pelafgx maximum gentis decus
Ad fan ¿da lefli jura legitim! petit,
Cui regna campi lata Theffalici jacent :
Te magna Tethys, teque tot pelagi dez,
Piacidumque numen æquoris tumidi Thetis
Suam vocabunt: te datam Pyrrho focer
Peleus nutum vocabit, & Nereus nunim.
Depone culrus fquallidos, feftos cape.
Dedifce captam: deprime horrentes comas,
Crinemque dofla patere diftingui manu,
Hic forfitan te calas excelfo magis
Solio repeuet, “ profuit multis capi,
f" -■ ' i ' * " . •«,
An. Hoc deerat unum Phrygibus everfis malusi j
Gaudere ? flagrant ftfata pamm Pergama.
O conjúgale tempus! an quifquam audeat
Negare? quifquam dubius ad thalamos cat,
Quos Helena fuadet? peftis, exitium, lues
Utriufque populi ! cernís hos tumulos ducum ?
Et nuda totis offa quae paifim jacent
Inhumata campisi hasc hymen fparfit tuus■
Tibi fluxit Afiae, fluxit Europi crúor;
Cum dimicantes lenta profpiceres viras,
Incerta voti, perge, thalamos appara.
Tzdis quid opus eft? quid ve folenni face?
Quid igne? thalamis Troja praelucet novis.
Celebrate Pyrrhi, Troades, connubia;
Celebrate digne . planélus & gemitus fonent.
Hel. Ratione quamvis careat, & fleili neget
Magnus dolor, fociofque nonnumquam fui
Maeroris ipfos oderit; cauffam tarnen
Poffum tueri judice infefto meam ;
Graviora paffa. luget Andromacha Heflorem,
Et Hecuba Priamum: folus occulte Paris
Lugendus Helenaeeft. “ durum & invifum & grave eft,
“ Servitia ferre. patior hòc olim jugum
Aunis decem captiva, praftratum Ilium eft,
Verfi penates. perdere eft patriam grave ;
Gravius timere. vos levat tanti mali
Confitaras. in me viftus & viitor furit.
Quam quifque famulam traheret, incerto dill
Cafu pependit: me meus traxit ftatim
Sine forte dominus. cauffa bellorum fui,
Tantzque Teucris cladis. hoc verum puta,
Spartana puppis veftra 6 fecuit freta:
Sin rapta Phrygiis przda remigibus fili,
Deditque donum juaici viflrix Dea:
lgnofce Paridi, judicem iratum mea
Habirura caùffa eft: ifta Menelaum manent
Arbitria. nunc hanc luclibus paulum tuis,
Andromacha, omiffis flefle. vix lacrimas queo
Retinere. An, Quantum eft,Helena quod lacrimat,malum)
Cur lacrimai autem? fare, quos Ithacus delos,
Q u i fcelera neilar. utrum ab Idzis jugis
Jablanda virgo eft ? arcis an celibe edito '
Mittenda faxo ? num per has vafhjm in mare
Volvenda tupes, latere quas fciffo levat
Alram vadolos Sigeon fpeblans firms?
Die, fare quidquid fubdolo vuitu tegis.
Leviora mala funt cunfla, quam Priam i gener
Hecubsque Pyrrhus. fare, quam poenam pares,
Exprome, & unum hoc deme npftris cladibus,
Falli. paratas perpeti mortem vides.
Hel. Utinam juberet me quoque interpres deum j
Abrumpere enie lucis invitas moras,
Vel Achillis ante bufta, furibunda manu
Occider* Pyrrhi, fata cotnitantem tua,
Polyxene miferanda; quam tradi fibi,
Cineremque Achilles ante maftari fuum ,
Campo maritus ut fit Elyfio, jubet. '
And. Vide, ut animus ingens litus audierir nccem •
Cultus decoros regias veftis petit,
Et admoveri crinibus paritur manum .
Mortem purabat iilud, hpc thalamos putat •
At mifera luilu mater audito ftupet.
Labefafla mens fuccubuit . affurge, alleva
Animum, & cedentem mifera firma fpiritum.
Quam tenuis anima vinculo pendet levi!
Minimum eft, quod Hecubam facete felicem poteft,
Spirat ;
Spirat; revixit: prima “ mors miferos fugit.
fiee. Adhuc Achilles vivit in panas Phrygum ?
Adhuc rebellat ? o manum Paridis levem !
Cinis ipfe nollrum fanguinem ac tumulus fitit.
Modo turba felix latera cingebat mea :
Laffabar in tot ofcula, in totum gregem
Dividere matrem. fola nunc hxc eft fuper,
Votum, comes, levamen, affliili quies.
Hsec totus Hecuba: foetus, hac fola vocot
Jam voce màter. dura & infelix, age,
Elabere anima, denique hoc unum nfihi
Remitte funus: irrigar fleras genas,
Imberque viblo fubitus e vuitu cadit.
Litare, gaude, gnata. quam vellet tuos
Caffandra thalamos, vellet Andromache tuos.
An. Nos, Hecuba, nos, nos, Hecuba, lugtndzfumus,
Quas mota claffis hue & hue fparfas fcret •
Hanc chara tellus fedibus patriis teget.
Hel. Magis invidebis, fi raam fortem fcias.
An. An aliqua poem pars mez ignota eft mihi ?
Hel. Verlata dominos urna captivis dedit.
An. Cui famula tradar, ede : quem dominum voeo?
Hel. Te fòrte prima Scyrius juvenis tulit.
An. Caffandra felix! quam furor forte exinfit,
Phcebufque. Hel. Regum hanc maximus reftor tenet.
Hec. Eftne aliquis Hecubam qui fuam dici velit?
Hel. Ithaeo obtigifti przda nolenti brevis.
Hec. Quis tarn impotens ac dirus, & iniquz fetus
Sortitor urnz, regibus reges dedit ?
Quis tarn finifter dividit captas deus ?
Quis arbiter crudelis, & mileris gravis,
Eligere dominos nefcit? & fzva manu
Dat iniqua miferis fata? quis matrem Hefloris
Armis Achillis mifcer ? ad Ulyffem vocor.
Nunc vi£la, nunc capti v a , nunc ennftis mihi
Obfeffa videor cladibus. domini pudet,
Non fervitutis. Heiloris fpolium feret,
Qui tulit Achillis? fterilis , & fzvis fretis
Inclufa tellus,. num capit tumulos meos?
Due, due, Ulyffe. nil motor; dominum fequor:
Me mea fequantur fata, non pelago quies
Tranquilla veniat. fzviat ventis mare,
Et bella, & ignis, & mea, & Priami mala.
Dumque ifta venient, interim bzc poena in loco eft :
Sortem occupavi;, przmium eripuit mihi.
Sed incitato Pyrrhus accurrit gradu,
Vultuque torvo. jPyrrhe, quid ceffas? age
Reelude ferro peiìus, & Achillis tui
Conjunge foceros. perge mailator fenum ;
Et hie decer te fanguis : abreptam trahe.
Maculate fuperos czde funefta deos.
Maculate manes. quid precer vobis ? precot
Hisdigna facris zquora , hoc clafli accidat
Tori Pelafgz, ratibus hoc mille accidat,
Me* precabor,cum vehàr,quidquid rati.
C H O R U S .
DUlce mcerenti populus dolenrum,
Dulce lamentis refonare gentes.
Lenius luilus lacrimzque mordent,
Turba quas fiera fimili frequentat.
Semper, ah, lertiper dolor ipfe magnili
Gaudet in multos fua fata mitri,
S'eque non folnm patuiffe paenx.
“ Ferre, quam fortem patiuntnr omnes,
Nemo rtcufat.
“ Nemo fe credit miferum, licet fit.
Tolle felices, temoveto multo
Divites auro, removeto, centum
Rura qui feindunt opulenta bubus ;
Faupen furgent animi jacentes.
“ Eft mifer nemo nifi comparatus •
Dulce in immenfis pofiro ruinis
Neminem Iztos habuiffe vnltus.
Ille déplorât, queriturque fatum,
Qui fecans fluélum rate fingulari
Nodus in portas cecidit peritos.
Æquior cafum tulit & procella!,
Mille qui ponto pariter car inas
Obrui vidit, tabulaque liras
Naufraga fpargi, mare cum coàflis
Fludtibus Corus prohibet reverti.
Queftus eft Hellen cecidiffe Phryxus,
Cum gregis dudor radiante vilfo
Aureo fratrem fimul & fororem
Suftulit tergo, medioque jailutn
Fecit in ponto, tenuit querelas
Et vir, & Pÿrrhe, mare cum videreUt,
Et nihH przter mare cum vidèrent,
Unici terris homines reliâi :
Solvet hunc ccetum, lacrimatone noftras
Sparget hue illue agitata clafus ,
Et tuba juffì dare vela nautz,
Cum fetnel ventis pròperante rem.
Prenderint altum, fiigietque litus.
Quis flatus mentis miferis, ubi omnie
Terra decrefcet, pelagufque crefcet ?
Celfa cum longe latitabït lde ;
Turn puer matti, genitrixque gnato,
Troja qua jaceat regione monftrans
Dicet, & longe digito notàbit :
Ilium eft fflic, ubi fumus aite
Serpit in czlum, nebulzque turpes .
Troes hoc figno patriam videbunt.
A C T U S Q U I N T U S .
Nunc ins, Andromacha, Hecuba.
ODira fata, fæva, miferanda, horrida,^
Quod tam ferum , tam trifte bis quinis fcelus
Mars vidit annis, quod prius referehs gemam ?
Tuofne potius ; an tuos luéius, anus ?
He. Quofcumque luftus fleveris, flebis meos.
Sua quemque tantum, me.omnium clades premit.
Mihi cunda pereunt. quifquis eft, Hecubz e ft, miler
Nu. Magata virgo eft. mifliis e mûris puer.
Sed uterque lètum mente generofa tulit.
An. Expone feriem czdis, & duplex nefas
Profequere. gaudet animus zrumnas meus
Tramare totas; ede, & enarra omnia.
Nu. Eft una magna turris e Troja fuper,
Affueta Priamo; cujus e faftigio
Summifque pihnis arbiter belli fedens
; Regebat acies : turre in hac blando finu ^
Fovens nepotém , cum metu ÿerfos gravi
; Danaos fugarèt Heftor & Ferro & face,
Paterna puero bella monftrabat fénex.
Hæc nota 'quondam turris, & muri decus,
Nunc fzva cautcs, undique affufa diicum '
G g g 2 Plebifque