Hoc minus, &mijius e(l*mens lua.jjmque propinqua»
Admotum terra} jam quod cognoicere poifet ; • -
Cernii; erat: conjux. IUe eli, exclamat; & una
Ora cpmas, veftem lacerai : tendenfque trementQs
Ad Cey.ca rnatius, Sic, o cariifime conjux,
Sic ad me, miferande, redis? ait. adjacet undis
Eaita manu moies : qua; pripias ffiquoris iras
Frangiti & ipcurfiis qus pnedelaflat aquarum.
Infiiit huq.' mirumque fuit potutile ; volabat:
Percutienlque levem modo nati? aera pennis,
Stnngebat .funjmas ales miferabilis undas.
Dumque volar ; mceiio fimilem, plenumque querelar
Ora dedere fonum tenui crepirantia roiho.
Ut vero tetigit mutum & fine fanguine corpus ;
Dilecios attus amplexa repeutibus alis,
Frigida nequidquam duro dedit ofcuia roftro.
Senfent hoc Ceyx, an vultum motibus unfiaj
Tollere, fit vifus, populus dubitabat: at ille
Senierat. & tandem, Superis miferantiljus, ambo
A lite mutantur. fatis obnoxius iifdem
Tunc quoque manfit amor, nec conjugiale folutum
rcedus in ahtibus, coeunt, fiuntque parentes :
1 erque tlies placidos hiberno tempore feptem
Incubai Haicyone pendentibus arquore nidi?.
Tum via tuta marò : ventos cullodit, & arcet
/Louis egrefiu : prafilatque nepotibus aaquor .
Hos aliquis fenior circum fieta lata volante?
Spectat : & ad finem fervatos ìaudat amores ■
Proximus, aut. idem, fi fors tulit, Hic quoque, dixit ,
Quem mare carpentein fubftriilaque cruta gerentem
Afpicis, ( oifendens lpatiolum guttura mergum )
Aegia progenies. & , fi defeenderg ad ipfum
Ordine perpetuo queeris, fimt hujus orjgo
flus, & Aifaraeus, raptufque Jovi Ganymedes,
■Laomedouque fenex, Priamufque noviffima Troia:
lempora fortitus. frater fuit Heilorjs i'fte:
Qui, nifi feHfiflet prima nova fata juvenra,
Forfitan inferius non Heflpre ìjomen haberet ;
Quamvis eft illum prol.es enixa Dymantis •
A facon umbrofa furtim ppperilTe fub Ida
Fértur Alexirhoe Granìco'nata bicorni,
Odefat hic urbes : nitidaque rgmotus ab aula
Secretos montes, & inambifiofa colebat
Rura,- nec Iliacos cfletus, nifi rarus, adibat.
T lT aSr?fte r»men> nec inexpugnabile Amori
Pecius habens filvas captatam lape per omnes
Afpicit Hgfperien patria Cebrenida ripa ,
Inje&os humeris ficcaotem fole capijlos .
Vifa fugit N ymphe : veluti pgrterrita fulyum !
Cerva Jupum, longequg lacu deprenfa reljfto
Accipitrem fjuvialis aijas, quain Troius hgros
lnfeqmtur; celerenjque meta celer urget amore,
Ecce, latens herba coìuber fugigntis adunco
Dente pedem ftringit; vjtufque in corpo/e linqnit,
Cum vita fuppreffa fuga eli. ampleòiitur amens
Exaijimenj : clamatque, Piget, piggt giTe.feeutum.-
bed pon hoc timui: npc erat mihi vincere tanti.
Petdidimus imfer»m nos te duo, vulnus ab annue.
A me caufa data eli. ego firn fcgleratior ilio,
£Ji tibi morte mea morti? fojatia mittam .
Dtxtt : & e fcopulo, quem rauca fubederat unda.
Se dedit in pontum, Tethys miferata cadentem
Moliiter e*cepit: nantemque per aquora penni?
Tex.it : & optata; non eft data copia mortis.
AJidignatur amans invitimi vivere cogij
Obiiarique animas mifera de fede volesti
E x ire . utque nova? humeris aflumferat alas ,
Subvolat : atque iterum corpus fuper aiquora mittit
Piuma ievat cafus. iunt itlacos : inque profhndun,
Pronus ab u , letique v u o i fine fine reteutat.
Pecit amor maciem : longa intemodia crurum
Tonga manet ce rvix: caput eli a corpore lo,me
i A quor amat: nomenque mauet, quia m e rg iw r , ¡Hi.
M E T A M O R P H Q S E O N
l í b e r XII,
IV fE fc iu s aflumtis Priamus pater rEfacon alis
ius ebat; tumulo quoque nomen habenti
rutenas dedepat cum fratribus Heflor inanes.
Uetuit ofncio Patidis prafentia trilli ;
Poltmodo qui rapta longum cum conjuge belium
Attu lit tn patriam: conjurataeque fequuntur
Afille ra te sg en tifq u e fimul commune Pelafgie.
Nec dilata fgret vindicta ¡ nifi ¡equota fievi
Invia fecifient venti; Bsotaque tellus
Auiide pifcola puppes tenuiflet ituras.
Hic patrio de more Jovi etnn facra paralfent ;
Ut vetus-acceufis incandujs ignibus a ra ;
Serpere castuleum Danai videre, draconem
In platanum: cotptis quae llabát próxima facris.
Nidus erat volucrum bis quattuor arbore fumma ;
t¿uas limili, & matrem circum ina damna volantem,
Copripuit lerpens ; avidaque recondidit a ly o ,
Obitupuere omnes, at veri providus augur
Thellorides, Vincemus, a i t : gaudete, Pelafgi.
I ro ja cadet; fed ent- nollri mora longa laboris.
Atque novem volupres in belli digerir annos.
S S Ü ? era t , virides amplexus in arbore ramos,
r i t la p is : & lervat ferpentis imagine faxum.
I ermanet Aonns Nereus violentus in undis :
Veiaque non transfert: & funt, qui parcere T ro ia
Neptunum^credant ; quia moenia feperit urbi.
A t non Theliondes. nec enim nefcitve, tacetve
Sanguine yirgmeo placandam virginis iram
Elle D e a . poltquain pietatgm publica caufla,
Rexque patrem vicit ; caflumque datura cruorem
tdentibus ante aram ftetit lphigeifia minillris ;
: nube2'cl “ e oculls objecit ; & inter
& 5 S S P turbamque fa cn , vocefque prepantum ,
Suppolita fèrtur murafie Mycenida ce rv a ,
Ergo ubi-, qua decuit, lenita eli cade Diana;
E t para ter Phcebus, pariter maris ira recefllt :
Accipiunt ventos a tergo mille carina :
Multaque perpelfa Phrygia potiuntur arena.
r S f r - ,m?dl° intef terrafque, fretumque,
Calellefque plagas, trjpllcis confinia mundi ;
Unde, quod eli ulquam, quamvis régionibus abfit,
inlpicitgr ; penetratque cavas vox omnis ad aures.
Eama tenet, fiimmaque domum fibi legit in arce:
a^ltus> ac mille foramiha teà is
A da id it, oc nulhs' inclaijit Uncina portis .
N o fte dieijue patente rota eli èx aure fonanti:
Tota fremir : vocefque| refert : iteratque quod audit.
Nulla quies ìntus, nullaque Olentia parte e
Nec tamen eli clamor, fed parva: murmura vocis,
r r Pe S1’ fi quis procul audiat., undis
Elle loient : quaiemve fonum, cum Júpiter atras
Increpuit nubes, extrema tonítrua rédaunt,
Ama turba tenent: yeniunt leve vulgus, euntque,
Miuaque cum veris paflìm commenta yagantur
IVlillia rumorum : cónfufaque verba volutant.
£ quibus hi vacuas implent fermóriibns a,uras :
Hi narrata ferunt alio : nlenfuraque fièli
Crefcit,; & àuditis aliquid novus adjicit auèlor.
Illic Credulitas, illic temerarius Error,
Vanaque Lstitia'eft, conftèrnatique Timóres ,
Seditioque repenst dubioque auèlore Sufurri.
Ipfa quid in cielo rerum, pelàgoque geratur,
Et rellure, videt; totumque inquirit m oi-bem.
Fecerat haec notum, Grajas cum-milite forti
Adventare rates : neque inexfpéèlatus in armis
Hollis adeft. prohibent aditu, littufque tuentur
Troes : & Heèlorea primus fataliter hafta,
Prorefilae , xadis : commiflaque prielia magno
Stant Danais ; fortefque anim^ , néque cognitus Heilor.
Nec Phryges exiguo, quid Actìaia déxtera poftet,
Sanguine lènferunt. Óc jam Si‘g<ea rubebant P
Littora : jam lero proles Neptunia Cycnùs
Mille viros dederat. jam curru ftabat Achilles :
Troaque Peliacie fternebat cufpidis iélu
Agmina : perque acies aut Cycnum aut Heèlora quierens,
Congreditur Cycno: decimum dilatus in annnin
Heèlor e rattum colia jugo candentia preifos
Exhortatus equos, eurrum direxit in hoftem,
Concùtienfque fuis. vibrantia tela lacertis,
Quifquis es , o juvenis, folaria mortis habeto,
Dixit, ab Hamonio quod fìs jugulatus Achille. 5
Haélenus iEacides. vocem gravis hafta fecuta eft*
Sed. quamquam certa nullus fuit error in hafta y
Nil tamen èmiifi profecit acumine ferri:
Utque hebeti pedus rantummodo contudit ièlu;
Nate Dea (nam te fama prasnovimus ) , inquit
IUe, quid a nobis vulnus miraris abefle'ì • .
(Mirabatur enim ).. non hsc, quam cernis, equinis
hulva jubis caifis, neque onus cava parma finiftrae
Auxilio mihi iunt : decor, eft quadìtus ab iftis.
Mars quoque ob hoc capere arma foiet. removebitur omne
Tegminis ofhcium ; .tamen indeftridus abibo .
Eft aliquid, non elle fatùm Nereide-, led qui
Nereaque, & natas, & totum temperet asquor*
Dixit : h&furum’ clypei. curvamine telum
Mifit in TEaciden: quod &f<es, & proxima ■ rupit
Terga novena boum.:. decimo tamen orbe moratum •
Excutit hoc hero.s : rurfufque trementia fòrti
Tela mariu.torfit: rurfus fine vainere corpus,
Sincerumque fuit , nec tertia cufpis apertum,
Et le.pra;bentem valuit deflringere Cycnum.
Haud lècus exariìt, quam Circo taurus aperto,
Cum fua terribili petit irritamina cornu
PcEniceas veftes, elufaque vulnera fen tit.
Num tamen exciderit ferrum confiderat hafts .
Hasreoat-Tigno. Manus eft mea debilis ergo ;.
Quafque, ait, ante habuit vires.etfudit in uno.
Nani certe valuit, vel cum Lyrnefia primus
Mania disjeci; vel cum Tenedonque1, fuoque
Eetioneas impievi fanguine Thebas.«.^-
Vel cum purpureus populari cxde Caycus
*Tuxit ; opufque mea bis feufit Telephus hafta.
ic quoque tot casfis, quorum per littus acervos
jeci, & video,: valuit mea dextra. vaietque.
JJixu; & ante adis veluti male crecleret, haftam
«unt ¿n adverium Lycia de plebe Menceten :
J-oricamque fimul, fubjeèlaqué peèlora rupit.
vuo piangente gravem moribundo vertice terram.
xnahit illud idem calidò de vulnere telum :
ait ; H^c manus elt, à sc , qua modo vidimus, hafta.
Utar in hunc iifdem : fit in hoc precor exitus idem .
Sic fàtus; Gycnumqtie petit, nec fraxinus errat:
Inque humero fonuit non evitata finiftro.
Incfe',! veliit muro fòlidave a caute, repulfa eft.
Qua tamen iélus erat, fignatum fanguine Cycnum
Viderat, & fruftra fuerat gavifus, Achilles.
Vulnus'«rat nullum.* fanguis fuit ille Menceta.
Tum vero praceps curru frenìébundus ab alto
Defilit : & nitido fecurum cóminus hoftem
Enfe petens, parmam gladio, galeamque cavari
Cernit,1 & in duro ladi quoque corpore ferrum .
Haud tulit ulterius : clypeoque adverfa reduélo
Ter quater ora viri, caputo cava'tempora pulfat.
Cedentique fequens inftat: turbatque, ruitque.
Attonitoque negat requiem.'paVor occupat illum:
Ante oculofque natant tenebra f retroque ferenti
Averfos paifus medio lapis obftitit arvo.
Quem fuper impulfum refupino peèlore Cycnum
Vi multa vertit, terrazque adflixit Achilles.
Tum, clypeo genibufque premens pracordia duris,
Vincla trahit galèa . qua preflo futdita mento
Elidunt fauces; & refpirameh.iterque
Eripiunt anima, viètum fpoliare parabat:
Arma reliéla videt. corpus Deus aquóris albatri
Contulit in volucrem ; cujus modo nomen habebat.
Hic labor, hac requiem multorum pugna dierum
Attulit: & pòfitis pars utraque fubftitit armis.
Dumque. vigil Phrygios fervat cuftodia muros;
Er vigil Argolicas fervat cuftodia foflas :
Fefta dies aderat ; qua Cycni vièlor Achilles
Pallada vittata placabat fanguine vaccài.
Cujus ut impofuit profeèla calentibus arls ;
Et Dis acceptus penetfavit in athera nidor ;
Sacra tulere fuam : pars eft data cetera menfis.
Difcubuere toris proceres ; & corpora toftà
Carne replent: vinoque Ievant curafque fitimque.
Non illos cithara, non illos carmina vocum,
Longave multifori deleèlar tibia buxi :
Sed noèlem férmone trahunt: virtufque loquendi
Materia eft. pugnam referunt hoftifque fuamque.
Inque vices aaita atque exfiaufta pericula fape
Commemorare juvat. quid enim loqueretur Achilles ?
Aut quid apud magnum potius loquerentur Achillem ?
* Proxima pracipue domito viftona Cycno
I In fermone fuit. vifum mirabile cunèlis ;
I Quod juveni corpus nullo penetrabile telo, v
Invièlumque ad vulnera erat, ferrumque terebat.
Hoc ipfum ^Eacides, hoc mirabantur Achivi.
Cum fic Neftor ait : Veftro fuit unicus avo
Contemtor ferri, nulloque forabilis iélu
Cycnus. at ipfe olim patientem vulnera tpille
Corpore non lafo Perrnabum Canea vidi :
Canea Perrhabum ; qui feèlis inclytus Othryn
Incoluit. quoque id mirum magis eflet in ilio;
Femina natùs erat. monftri' novitate moventur,
Quifquis adeft: narretque rogant. quos inter Achilles.,
Die age, ( nam cunèlis eadem eft audire voluntas )
O fiicunde fenex, avi prudentia noftri ;
Quis fuerit Caneus, cur in contraria yerfus;
Qua tibi militia, cujus certamine pugna
Cognitus; a quo fit viélus, fi vièlus ab ullo eft.
Tum fenior: Quamvis obftet mihi tarda vetuftas;
Multaque me fugiant primis fpeélata fub annis ;
Plura tarnen memini: nec, quaä magis h^reat illa,
Peèlore res noftro eft, inter bellique domique
Aèla tot. ac fi quem potuit fpatiofa feneèlus
K k Spe