Ne fcutica digntim horribili feilere flagello.
Nam ut ferula casdas meritum majora fubire
Verbera, non vereor: quum dicas effe pares res '
Furra larrociniis, &• magnis parva mineris
Falce recifurum limili te, li tibi regnum
Permittant homines. Si dives, qui fapiens ed,
Et futor bonus , & folus formolus, & eli rex :
Cur optas- quod habes ? non nòfti quid pater ( inquit)
Chryfippus dicat : Sapiens crepidas libi nunquam
Nec foleas fecit : futor tarnen ell fapiens. quo?
U t, quamvis tacet Hermsgenes, cantor tarnen, atque
Optimus ^ eft modulator ; ut Alfènus vafer, ònini
Abje<5to. inftrumento artis, claufaque taberna,
Sutor erat: fapiens opens fic optimus omnis
Eft ppifex folus, fic rex. vellunt tibi barbam
Laici vi pueri: tjuos tu’ nifi fufte coerces,
Uteris turba eircum te ftante: miferque
Ramperis, & Iatrasmagnorum maxime regum »
Ne loHgum faciam : dum tu quadrante lavatura
Rex ibis : neque te quifquam ftipator, ineptum
Prater Crifpinum ,. fe&ibitur : & mihi dulces
Ignofcent, fiquid peccavero ftultus, amici,
Inque vicem illorum patiar deliba libenter;
Privatufque magis vivam te rege beatus.
S A T I R A I V .
Etlpolls,, atque Gratinus, Ariftophanefque poetar,
Atquè alii, quorum comcedia prifca virorum eft,
Si quis erat dignus defcribi, quod malus, aut fur,
Quod moechus foret, aut ficarlus, aut alioqui
Famofus r multa cum liberiate notabant.
Hinc orilnis1 pendet Lucilius, hofce fequutus,
Mutatis tantum pedibus numerifque, iàcetus,
Emunébe naris, durus componere veffus.
Nam- fuit hoc vitiofus : in hora fspe ducentos,
Ut magiium ,. verfus di£abat, ftans pede in uno .
Quum flueret lutulentus, erat quod tollere velles,
Garrulus, atque piger fcribendi ferre laborem :
Scribendi refte : nam ut multum, nil moror. eccej
Crifpimfè minimo me provocati accipe, fi vis,
Accipe jam tabulasi detur nobis locus, hora,
Cuftodes : videamas, uter plus fcribere poflìt.
Dii bene fecerunt T inopis me quodque pufilli
Finxerunt animi, raro & perpauca ioquentis •
At tu conclulas bircinis follibus auras,
Ufque laborantes dum ferrum mòlliat ignis,
Ut mavis, imitare, bearus Fannius, ultro
Deìafis capfis & imagine : quum mea nemo
Scripta legar, vulgo recitare timenris : ob hanc rem,
Quod funr, quos genus hoc minime juvat : utpote piures
Culpari dighos. qnemvis media erue turba :
Aut ob avaritiam, aut mifera ambinone iabofat :
Mie nuptarum infanir amoribus, hic puerorum:
Hunc capit argenti fplendor,. llupet Albius sere:
Hic mutai riterces furgente a fole, ad eum quo
Vefpertinatepet regio : quin per mala prseceps
Fertur, uti pulvis colledus turbine, ne quid
Summa deperdat, metuens, aut ampliet ut rem.
Omnes hi mernuHt verfus, odere pcetas.
Foenum habet in corno, longe fuge : dummodt» rifuni
Excutiar libi, non hic eukjugni parcel amico:
Et quodeunque femel chams ilieverit, orane*
Geftiet a fumo redeunres feire, lacuqùe,
E t pueros & anus. agedum panca accipe contra. ■
rrimmn ego me illorum., dederim quibqs effe poetai,
Excerpàm numero : neque enim concludere verfum
Dixeris eflè fatis: neque, li quis fcribat, uti nos,
Sermoni propiora, putes hunc effe poetam. ,
Ingenium cui l i t , cui mens divinior, atque os
Magna lonaturum, des nominis hujus honorem.
Idcirco quidam, comcedia, necne poema
Elfet, qusefivere: quod acer fpiritus ac vis
Nec vèrbis, nec rebus ¡nell : nifi quod pede certa
DifFert fermimi fermo merus. at pater aidens
Sffivir, quod meretrice nepos inlànus amica .
Filius, uxorem grandi cum dote recufet,
Ebrius & ( magnum quod dedecus ) ambulet ante
Noiìem cum facibus. numquid Pomponius illis
Audiret leviora, pater fi viveret ? ergo
Non fatis eli, puris verlum perferibere verbis :
Quem fi dilfolvas, quivis llomachetur eodem,
Quo perfonatus pado pater, his, ego quae nu n c ,
Olim qua: fcripfit Lucdius, eripias fi
Tempora cerni modofque, & quod prius ordine verbum eft,
Pollerius facias, praeponens ultima primis,
Non,-ut fi. foivas, ( pollquam difeordia tetra
Belli ferratos pofles portafque refregit, )
Invenias etiam difiedi membra poeta:.
Hadenus hac : alias, jullum fit necne poema.
Nunc illud tantum quasram : meritone tibi fit
Sufpedum genus hoc fcribendi. Sulcius acer •
Ambulai, & Caprius, rauci male, cumque Iibellisr
Magnus uterque timor latronibus : at bene fi quis,
Et puris vivat manibus, conteranat utrumque.
Ut fis tu fimilis Cceli Birrique, latronum,
Non ego firn Capri, neque Sulci : eitr metuas me ?
Nulla tabema meos habeat, neque pila libellos,
Queis manus infudet vulgi, Hermogenifque Tigelli.
Non recito cuiquam, nifi amicis, idque coadus:
Non ubivis, coramve quibuslibet. in medio qui
Scripta foro recitenr, funt multi: quique iavantes ;
Suave locùs voci refonàt conclufus. inanes
Hoc juvat,. haud iUud qu^rentes, num fine fenfu ,
Tempore num faciant alieno, ledere gaudes,
Inquis, & hoc ftudio pravus facis. unde petitum
Hoc in me jacis ? eli auflor qui denique eorum,
Vixi cum quibus ? abfenrem qui rodit amicurn ,
Qui non defendit, alio culpante: folutos
Qui captat rifus hominum, famamque dicacis :
Fingere qui non vifa potell, commifla tacere
Qui nequit: hicnigerell, hunc tu, Romane, caveto,
Ssepe tribus leflis videas coenare quaternos :
E quibus unus avet quavis afpergere cunilos,
Praeter eum, qui prxbet aquam : poli, hunc quoque potus j
Condita quuin verax aperit pracordia Liber. ,
Hic tibi comis, & urbanus, liberque videtur,
Infoilo nigris. ego, fi rifi quod ineptus
Paflillos Rufillus olet, Gorgonius bircum,
Lividus & mordax videor tibi. mentio fi qua
De Capitolini furtis injecla Petilli
Te coram fuerit : defendas, ut tuus eli mos:
Me Capitolinus conviélore ufus amicoque
a puero eli, caufaque mea permulta. rogatus
Fecit : & incolumis lstor quod vivit in urbe :
Sed tamen àdmiror, quo paélo judicium illud
Fugerit.: hic nigrse fuccus loliginis, hzc eli
-forago mera; quod vitium procul abfore chartis,
Atque animo prius., ut fi quid prómitrere de me
Pelfum aliud , vere protratto. liberius fi
Dixero quid, fi forte jocofius : hoc mihi juris
Cum vènia dabis. infuevit pater optimus hoc me
Ut
fixerem, exemplis vitiorum quæque notando.
uum me hortaretur, parce, frugaliter, atque^^
iverein uti contentus eo quod mi ipfe paralTet.
mine vides,, Albi- ut male vivat films? utque
Tus i n o j s ? magnum documentara, ne pamam rem
erdere quis velit. A turpi meremets amore
uum dererreret, Se¿lani dilfimius fis .
e f e q u e r e r moeehas, conceffa quum venere uti
o(fem, Deprenfi non bella eli fama Trebom,
jebat. fapiens, vitatu quidque petitu.
It melius, caufas redder tibí: mi latís eft, li
raditum ab antiquis morem fervare, tuamque,
urn cuftodis eges, vitam famamque rueri
ncolumem poffun . fimulac duraverit ætas _
'embra animumque tuum, nabis fine cortice, fieme
ormabat puerum diclis : & five jubebat _
j(Jt facerem quid, Habes auilorem quo facias hoc:
num ex judicibus feleflis objiciebat :
¡ve vetabat, An hoc inhoneftum & mutile faftu
'ecne fit, addubites, flagret rumore malo quum
ic atque ille? Avidos vicinum funus ut ægros
xanimat, mortifque metu fibi parcete cogit ,
ic teneros ánimos aliena opprobria fæpe
ÍAbílerrent yitiis. ex hoc ego. fanus ab illis,
Perniciem quaecunque ferunt: mediocribus, Se queis
Ignofcas, vitiis teneor. fortaflis & iftinc_
Largiter abflulerit longa atas, liber amicus,
klonfilium proprium. neque enim, quum leclulus, aut me
Porticus excepit, defum. mihi : reclius^ hoc eli •
Hoc faciens, vivam melius: fic dulcis amicjs., ;
Occurram. hoc quidam non belle : numquid ego Uli
Imprudens olim faciam limile ? Hasc ego mecum
Compreflis agito labris. ubi quid datur o t i,
.Illudo chartis : hoc eli mediocribus illis
Ex vitiis unum. cui fi concedere nplis,
Multa poetarum veuiat manus, auxilio quae ,
Sit mihi. nam multo piures ftunus : ac.veluti, te
Judæi cogemus in hanc concedere turbara.
S A T U R A V.
EGrelfum. magna me excepit Arida Roma
Hofpitio modico: rhetor comes HeUodorus,
Græcorum longe doftiffimus. Inde Forum Appi,
Differtum nautis, cauponibus atque mal.igms .
Hoc iter ignavi diyifinrus, altius ac nos^ .
Præcinilis unqrii; minus .eli gravis Appia tardis . j
Hic ego, propter aquam, quod erat deternma, ventri
Indico bellum, coenanteis, haud animo æquo
iÈxfpeflans comités, jam nox ¡nducere terris
! Umbras , & coelo diffondere figna parabat.
Tum pueri nautis, pueris convicta nautæ
Ingerere. Huç appelle, treceutos inferís : ohe,.,
'jam fatis eft. dum æs exigitur, dum mula ligatur,
Tota abit hora. mali culices, ranæque paiuftres
Avertunt fomnos. abfentem cantat amicam
Multa proldtus vappa nauta, atque viator
Certatim : tandem feffus dormire viator
Incipit : i ac miffæ paflum. retinacula mute
Nauta piger laxo religat, ftertitque fupinus.
jamque dies aderat, cum hil procedere lintrem
Sentimus, doñee cerebrpfus profiíít unus.
Ac mute nautæque caput luiiïbpfque Maligno
Fufte dolat, quarta vix demum exponimur hora.
Ora manufque tua lavimus, F eroina, lympha.
Millia tum. prandi tria repimqs : atque lubimus
tmpofitum faxis late candentibus Anxur.
Hac venturas erat Maecenas optimus, atque
Coccejus, milfi magnis de re|>us uterque
Legati, averíos, foliti componere, amicos.
Heic oculis ego nigra mers: collana lippus ,
Illinere. interea Mecenas .adycnit, atque
Coccejus, Capitoque finrul Fontejus, ad unguem
Fades homo, Antoni non ut magis alter amicus.
Fundos Aufidip Lufco Praetore libenter
Linquimtis, infani ridentes praemia fcribae,
Pr^textam, & latum clayum, pruneque batiilum *
In Mamurrarum. lalfi..deinde urbe manemus
Murena praebente domum, Capitone culinam.
Pollerà lux oritur multo grariffima: namque
Plotius & Varius Sinuelte Virgiliufque | !
Occurrunt: anima, quales neque candidiores
Terra tulit: neque queis me fit devindior alter.
O qui complexus, & gaudia quanta fuerunt 1
Nil ego contuierim jucundo fanus amico.
Próxima Campano ponti qua villula., teilum
Prabuit : & parochi qua debent. ligna falemque.
Hinc muli Capua clitellas tempore ponunt :
Lufum it Maceilàs, dormitum ego Virgiliufque,
Namque pila lippis inimicum & fodere crudis.
Hinc pos Cocceii recipit pleniffima villa,
Qua fuper eft Claudi cauponas. nunc mihi paucis
Sarmenti feurra pugnara Medique Cicerei,
Mufa, velim memores : & quo patre natus uterque
Contulèrit litéis '.‘'Melfi clarum genus Ofci;
Sarmenti domina exftat,. ab his majoribus orti
Ad pugnam venere, prior Sarmentus, Equi te
Effe feri fimilem dico, ridemus, & ipfe
Meffius, accipio, caput & movet, o tua cornu
Ni foret exfedo frons, inquit, quid fac.efes, cum.
Sic mutilus minitaris Í at illi fistia cicatrix
Setofam lavi frontem turpaverat oris. _
Campanum in morbum, in fàciem permulta jocatus,
Paftorem laltaret uti Cyclopa rògabat,
Nil ili! larva, aut tragicis. òpus effe cothurnis. ,
Multa Cicèrrus ad Hac : donaffet jamne catenam
Ex voto Laribus, quarebat. fcriba quod elfet,
Deterius nifolo domina jus effe,: rogabat
Denique, cur umquam fogiffet, cui fatis una
Farris libra foret, gracili fic,'tamqùe pufilio.
Prorfus jucunde ccenam produximus ¡Uam. ,
Tendimus hinc recia Beueventum, ubi fedulus hofpèi
Pene arfit, macros dum turdos verfat in igne.
Nam vaga per veterem dilapfo flàmma culinam
Vulcano, fummum properabat lambere tedum.
Convivas ávidos coenam fervofque timenreis . ,
Tum rapere, atque omneis reftmguére velie videres.
Incipit ex ilio montéis Appulia hotos
Oftentare mihi, quos torret Atabufos, & quos
Numquam erepfemus, nifi nos vicina TreVici
Villa recepilfet lacrymofo non fine fumo,
Udos cum foliis ranios urente camino.
Htc ego mendacem ftultiflimus ufque puellam
Ad mediani nodem exfpedo, fofohus tamen aufert
Intentum Veneri,: tum immundo fomnià vifu
Nodiirnam veftem maculant , véntremque fupinum.
Quatuor hinc rapimur vigihti Se milita rheais
Manfuri oppidulo, quod verfu dicére non eft,
Signis perlacile eft. yatnit viliffima rerum ■
Hic aqua: fed pañis longe pulcerrimus,: filtro
Callidus ut foléa t. humerts portare viator:
Nam Canufi lapidofos, aqua: non ditior urna,
Qui