Cur modo' dktnriktas repe?o mea crimina Mufas ?
Ar. femel ieílpcénam commerUiífe parum.
Carmina feceriint, ut me-cognofcére vélient
Omine non faufto /ejn¿na viraue, mea .
Carmina fecerunt , uí me moreiGjue notatet
Jam demum viía Cariar ab Arte meos•
Denie míhi ftudrüm;; yitáe,.qüomje crimina demes.
Acceptum refero vérfibU?^ effe nocens.
Hoc pretlum cura: yigUatotumque Iaborum
Cepitnus. íngeniq poena ,repecta meo.
Si faperem, dottas odiflem fute forores,
N umilia cultori pernicìofa fuo.
At nunc ( tanta meo còmes eft infama morbo)
Saxa malum refero :iurfu?t ad ifla pedem .
Scilicet & vittus. t ém t glàdiartoi: afcnam;
Et redit in tuniiàasv naufraga pippis aquas.
Forfitan, ut quondam Téuthranria. regnatenenti,
.Sic ini hi res eadepv vulnus opernqui: feret. *
Muiaque, quàm niovit, tìiOtam quòque, leiiiét iram,
Exorant magnos carmina fajpe Deck. g
Ipfe quoque
Carmina turrigòrzé dicere juffit Opi. y
Jufferat & Phcebò dipi i qjuo 'tempqr^ ludos
Fecit , quos astas àdfplpit uhà iemel.
His precor exèmpUs tua nuog, mitiifime Cariar,
Fiat ab ingenio molliòr ira méò. ..
Illa quidem juña eft ,' n¿c m?; mer$.fi& tìegabo.
Non adeo hoftrò fugit. àb Ot® .pqdor .
Sed, nifi peccaffem', quid'tu cÒflcedere poiFes ?
Materiam ve.iiia; ÌÒrs tibi rioftra dedit. s*
Si, quoties homines' peccant>^ fuaXulmina'mittat
Jupiter ; 2
Hic ubi: detonuit ftrepitúqüe éxterruit orbeíftj¡‘
Puruni difcufiis aera reddif afluís'.
Jure igitur genitorque Deum revtqrqué VocátUr :
Jure capax munausriiljoye majUS habet.
Tu quoque, cuál Patrié fe<ftor dicare’ Paterque ;
Utere more Dei nomen hàbentis idem.
Idque faci?: nec te qiiifquam mòderatiùs umquanj
Imperii potuit fratria tenére fui» y-
Tu veniam parti fuperat» fope dedifti ¿ ‘
Non conceffurus quarti tibí vittor erat.
Divitiis edam multos & honoribüs artttos-
V id i, - qui tuljeràrit in caput arma tuuni. *
Qnasque dies beìlum, belli1 tibi fuftulit iram Í
Parfque fimul templis utràquè dona tulit.
Utque tuus gaudet miles , quod vicerit hofterii;
Sic, vittum cur fe gaudeat, hoftis habet.
CauíTa mea eft melior ; qui nec contraria dico?
Arma, nec hoftiles effe fecutus opes.
Per mare, per terras, per tertia numina juro,
Per te prarientem confpicuumque Deunl ;
Hunc animum fayiffe tibi , Vjr maxime : meque ,
Qua fola potili , mente fuiffe tuuni.
Optavi peteres cseleftia fiderà tarde ;
Parfque fui turba parva precantis idem .
Et pia thura dedi pro te : cumque omnibus unus ;
Ipfe quoque adjuvi publica vota mèis
Quid referam libros, ìllos quoque, crimina noftra,
Mille locis"rplenos nominis effe tu! ?
Infpice majus opus, quod adhuc fine fine reliqui,
In non credendos corpora verfa modos ;
Invenies veftri praconia nominis illic ;
Invenies animi pignora multa mei.
Non tua carminibus major fit gloria, nec quo, ’
Ut major fiat, creftere poffir; habet.
Fama Jovis fupereft. tàthén < hunc, fua faéia referri,
Et fe materiam cafminis effe, juvat .•
Cumque Gigantei memorantiir praclia belli ;
Credibile eft lastum laudibus effe fuis *
Te celebrant alii quafitò Uecet ore, tuàfqùe
Ingenio laudes uberiore canunt .
Sed tamen, ut fufo taurorum fanguirie céritum,
Sic capitur minimo, thuris hónore Deus . ;
Ah ferus, & nóbis nimium crudeliter hoftis,
Delicias legit qui tibi cumque meas !
Carmina ne iioftns fic te veneranda iibris
Judicio. poftìnt candidiore fegi .
Effe fed irato quis te mihi poffet amicus?
Vix tunc ipfe mihi non inimicus eram.
Cum capit quaffata domus fubfidere ; partes
In proclinatas omne recumbit onus r
Cunclaque Fortuna rimàiii faciente dehifcunt.
Ipfa fuo quondam pohdere teéla ruùiit.
Ergo höminum qüafitüni. Odium miHi cärmine : quaque
Debqit, eft yultus turba fécuta fùos.
At J memini ) vitaiìique méàtn niörefque probabas
Ilio, quem dederas, prWÉeréuiitis èquo-.
Quod ti non prodeft f & honefti grada nulla
Redditur ; at nulluiii criitièn àdeptus erafn
Nec male cómmiiÌa eft nobis fòrfùna reortim ^
Lifque decem decies irifpìcienda virisv -
Res quoque prjvatas ftatui fine crimine judex:
Dequj? mea fafih eft pars quoque vifta fide .
Me niiferuin! potui, fi nón extfetoa nòèerent',
| Judicio tutus nori femel effe tuo. ;
Ultima m^ perdùnt^Vimoque fub asquore1 mergit?
Incpiumerl rories una procella 'ratem^ • i - ■ ■
Nec mihi pars, nocuit de ^gurgite parva1 : fed iomnes
Preffere noe flu&iis yOceanufque caput ...
|Cur aliquid vidi ? CUr> rioxiadumina ffeti? « > =
Cur" iràprudéiiti cognita■ culpä mihi:?^^ ■ -
'Infcius Aéléònrvidit'fine.'vefte Dianam t
: Prasda fuit canibus nun? nimus ’iilè^ fuisi'ì
Scilicét ifinSuperisretiam’ fbrtuna> luehda eft h
N ec veniam ^f0 'numiiie ‘xiafus . habet . £ •
lila namque die, qua: me qialus abftulit error,
Parva quidem periit, fed fine labe, dainus.
Sic quoqiie pàrva famen, patrio dicatur ut asvo
Clara, nec ullius-nobilitate minor :
Et neqùe divitiis, ned paupertace notanda ;
U nde fit in néutrufh confpiciendus ìeques.
Sit quòque noftra domus vel cenfu parva, vel or tu ;
Ingenio certe non latet'illa meoW:
Quo videàr quamyis 'nimium- 'j uveniliter ufus ;
Grande tarnen' roto homen ab orbe fero.
Turbaque doftòfum Nafonem novit , & audet
Non faftiditis annumerare v-iris .
Corruit hsec igitur Mufis accepta, fub uno,
Sed non exigUo , crimine lapfa domus .
Atque ea fic Jajjfà eft, ut furgere, fi modo laefi
Ematuruerit Csfaris ira, queat.
Cujus iri-ev’enru ptert» clementia tanta eft ,
Ut fuerit moftrò lenior illa metu.
Vita data eft; citTäque necem tua conftitit ira,
O Princeps parce viribus ufe tuis .
Iniuper accedunt, te non adimente * pàtemae
( Tamquam vita parum muneris effet ) opes.
Nec mea decréto damnafti fàdla Senatus:
Nec mea féleéìo judice juffa fuga eft.:
Triftibus irtveftu's verbis (ita Principe dignum )
Ultus es offenfajf ut decet ; 'ipfe tuasi
Adde,
Àdde'j quod ediftum , quamvis immane minaxque,
Attamen in peen» nomine lene fu i t .
buippe relegatus, non exul dicor in ilio :
} Parcaque forfunae funt data verba meas.
kjulla quidem- fenoy gmvipc hienrifque potenti
Pcena è f t , quam tanto {Ufpficuiffe viro .
Ked f o l e t interdum -.fieri placabile numem:
I Nube folet pujfa candidus ire dies .
Vidi ego pampineis oneratam vitibus ulmum, '
I Quk fuerat fievi fulmine taifta jovis.
jpfe Hcet fperare vetes ; fperabimus «que.
■ H o c unum fieri te prohibenté poteft .
Kpes mihi magna fubit, cum te, mitiffime Princeps ;
! Spes mihi, refpicio cum mea fata, cadit.
hic veluti venti? agitantibus tequora non eft
I iEqualis ràbies , continuufque furor ;
Red modo fubfìdunt, mtermiinque filefcunt,
i Vimque putes illos depofuiffe fuam ;
t ic ab^unt redeuntque mei variantque timores :
I Et fpem placandi dantque negantque tu i.
te r Superos igitur, qui dent tibi longa, ^dabuntque,
I Tempora, Romanum fi modo nomen amant;
Per Patriam , quas te tuta & fecura Parente eft ;
I Cujus, ut in populo, pars ego nuper eram;
lic tibi, quem iemper, fa&is animoque mereris ,
■ Reddatur grata debitus Urbis amor,
l i via fic tecum fociales compleat annos,
■ Qua nifi ten u llo ponjuge ■ digna fuit.
luce lì non effet, eaiebs te vita^ deceret :
f Nullaque, cui. poffes effe maritùs, erat. ;
lofpite fic te fit natus quoque fofpes ; & oJjim.
[Imperium regat hoc cum feniore feriex :
[jtque tui faciunt fidus juvenile nepotes,
[ Per tua perque fui faéla parentis eant.
Sic affueta tuis femper Vittoria caftris
[ Nunc quoque fe praftet, notaque figna^petat :
Iftufoniumque Ducem folitis circumvolet alis :
I Ponat & in nitida laurea ferta coma.
|>er quem bella gèris, cujus nunc corpore pugnas >
[ Aufpicium cui das grande, Deofque .tuos. ..
|)ìmidioque tui prsefens ès, & afnicis Urbem :
[ Dimidio procul es , fzevaque; bella geris ..
jlic tibi fic redeat fuperato vittor ab hofte ì
K Inque coronatis fulgeat altus equis ;
iParce, precor : fulmenque tuum fera tela reconde,
I Heu nimium mifero cognita tela/mihi !
»arce , Pater Patri».* nec nominis immemor hujns
I Olim placandi fpem mihi tolle tuie r . .
|Nec precor, ut redeam: quamvis majora petitis
I Credìbile eft magnos f»pe dediffe Deos .
^litius exfiUum fi das, propiufque roganti ;
I Pars erit e pcena magna levata>.me£.
ìntima perpetior medios projettus in hoftes :
I Nec quiiquam patria longiujs exul abeft.
Solus ad egreffus piiffus - feptemplicis Iftri,
I Parrhafiae gelido virginis axe premor .
iazyges, & Colchi, Metereaque turba Getsque,
B Danùbii mediis vix prohibentur aquls. ^
Cumque alii cauffa tibi fint graviore fugati,
■ Ulterior n u lli, quam mihi, terra data .eft., ;
Bongius hac nihil eft, nifi tantum frigus & hoftis ;
» E t maris adftritto q,u» .coit und^ gelu •
Blattenus Euxini pars eft .Romana finiftri :
I Proxima Bafternte Sauròmat»q,ue tenent,.
P^c eft Aufonio fub jure novìiTima vixque
■ Hsret in imperii, màrgine-terra tui*, .
Unde precor fupplex ut nos in tuta releges:
Ne fit cum patria pax quoque ademta mihi.
Ne timeam gentes , quas non bene fubmovet Ifter:
Neve tuus poffim.civis ab hofte capi,
i Fas prohibet Latio quemqùàrii de fanguine natura
Caffaribus falvis barbara vincla pati.
: Perdiderint.cum me duo crimina, carmen & error:
i Alteri us fatti culpa filenda mihi.,
! Nam non fum tanti, ut renovem tua vulnera, Cariar;
[ Quem nimio plus eft indoluiffe Temei.
; Altera pars fupereft: qua turpi crimine tattus
Arguor oblcceni dottor adulterii .
: Fas ergo, eft aliqua casleftia péttora falli ;
Et funt notitia multa.minora tua?
Utque Deos, caslumque fimul fubUme tuenti
Non vàcat exiguis rebüs adeffe Jovi;
A te pendentem fic dum circumfpicis orbem,
Effugiunt curas iriferiora tùaii».
Scilicet imperii \ Pfiriceps, ftàtione relitta
Imparibüs legeres carmina fatta modis?
' Non ea te. moles Romani nominis urget,
Inquè tuis humeris tàm leve fertur onus;
Lufibus ut ppftìs ad vertere numen ineptis;
Exdutiàfque oculis otia noftra tuis.
Nunc tibi Pànnonia eft, nunc Ulyris ora domanda.*
Rhastica ìfunc prabent Thraciaque arma inetum.
Nunc petit Armenius pacem: nunc porrigit arcus
Parthus eqùes,. timida captaque fignä manu.
Nunc te prole tua juyeném Germarìia fentit ;
Bellaque prp magno Cariare Caefar obit .
Deniquf , ut. in tanto, quantum non exftitit umquam ,
Corpore, pars nullai eft qnse labèt imperii;
Urbs quoque te & legum laffat tutela tuarum,
Et morura, fimiles quos cupis effe tuis.
Nec tibi cp.ntingunt, qù» gentibus otia prsftas;
Bellaque cum multis irrequieta gèris.
Mirer in hoc igitur tanrarum ponaére rerum
Nurnquàm te noftros éypluiffé jocos?
At fi (quod mallem ) vaciiüs fortaffe fuiffes,
Nullurii legiffes criipen in Arte mea .
; Illa quidem fateor froiitis non effe feverie
Scnptà, nec à tanto Principe dignà Iegi :
Non tamen ideirco, legum còritraria juifis
Sunt ea ; Romana? erudiuntaiie nurus.
Neve quibus fcribam poifis' dubitare"; libellus
Quatuor hos verfus e t ribus ùriùs habet :
Efte procul, vitt» tenues., infigne pudoris ;
Quoque tegis medio? inftrta longa pedes :
Nil, nifi legitimum, conceflaque furta, canemus ;
Inque meo nullum carmine crimen erit.
Ecquid ab hac pmnes rigide iubmovimus Arte,
Quas itola contingi vittaque fumta vetat?
At matrona poteft alieiiis artibus uti ;
Quoque trahat, quamvis non doceatur, habet.
Nil igitur matrona legat: quia carmine ab omni
Ad delinquendum dottior effe poteft.
Quodcumque attigerit, fi qua eft ftùdiofa finiftri,
Ad vitium mores inftruet inde fuos.
Sumferit Annales, (nihil eft hirfutius illis )
Fatta fit unde parens Ilia riempe leget.
Sumferit, JEneadum'genitrix ubi prima ; requiret,
iEnéadum genitrix unde fit alma Venus,.
Perfequar inferius, (modo fi - ìic^t'. ordine ferri)
Poffe nocére animi? ' carminis omne génus.
I Non tamen idc.irco yrimén liber omnj? habebit. *
Nil prodeft, qupd,non Lèdere poffit idem.
Igne