Dixit: & eltfo percuffis aere pennis
Impiger upibrofa Parnafi conftitit arce:
Eque fagittftèra prom fit duo tela pharetra
Diverforum opèrom. fugat hoc, facit illud amorem.
Quod facit, auratum eft, & cufpide fulget acuta:
Quod fugat, obtufum eli, & habet Tub arundine plumbum.
Hoc Deus in Nympha Peneide fixit; at ilio
L*fit Apollineas trajeéla per offa medullas.
Protinus alter amat ; fugit altera nomen amantis ,
Silvàrum latebris captivarum'que ferarum
Exuviis gaudens, i'nnuptasque «emula Phcebes.
Vitta coercebat pofitos fine lege capillos.
Multi illam petiere : illa avenata petentes ,
Impatiens experfque viri, nemorum avia luftrat :
Nec quid Hymen, quid Amor, quid fint connubia curat.
S*pe pater dixit: Gerierum mini, filia, -debes.
Scepe pater dixit: Debes mihi, nata, nepotes .
Illa velut crimen tsedàfc exofa jugalès, .
Pulcra verecóndo fuffunditur ora rubore ;
Inque patris blàndis hxrens cervice lacertis,
Da mini perpetua, gepitòr cariftìme, dixit,
Virginitate tiui : dedit hoc pater ante Diance.
Ille quidem obfequitur : fed te decor ifte, quod optas,
Effe vetat; votoqué tuo tua forma repugnat.
Phcebus amati viueqùe cupit connubia Daphnes:
Quoque cupit, fperat : fuaque illum óracula fallunt.
Utque levés flipulae demtis adolentUr ariftis ;
Ut facibus fepes ardent, quas force viator
Vel nimis admovit, vel jarft fùb luce reliquit;-
Sic Deus in flammas abiit : fic peélore toro
Urìtur, & fterilem fperando nutrit amorem .
Spe&at inomatos collo pendere capillos.
Et , Quid fi comantur? ait. videt igne micantes
Sideribus fimiles oculos i videt ofcula i qu* non
Eft vidiffe fatisi laudat digitófque, manufque,-
Brachiaque, & nudos media plus parte lacerros.
Si qua latent, meliora putat. fugit ocior aura
llla levi : neque ad h*c révocantis verba refiftit :
Nympha, precor, Pénei, mane: non infequor hoftis.
Nympha, mane: fic agna lupum, fic cerva léonem,
Sic aquilani penna fugiunt trepidante columb* ;
Holies quceque fuos. amor eft mihi cauffa fequendì.
Me miferum ! ne prona cadas, indignavè l*di
Crura fecent fentesi & firn tibi cauffa doloris.
A fpera ; qua properas, loca funt. moderatius, oro,
Curre, fugamque irthibe : moderatius infequar ipfe.
Cui placeas , inquire tamen. non incoia montis,
Non ego fum paftòr: non hic armenta gregefve
Horridus obfetvo. rtefcis, temeraria, nefcis
Quelli fugias : idéoque fugisi mihi Delphica tellus,
Et Claros, & Tenedos, Patarceaqùe regia fervit.
Jupiter eft gertitor. per me$ quod eritque, fuitque,
Eftqtte, patet : per me concordant carmina nervis»
Certa quidem noftra eft : noftrà tamen una fagitta
Certior, in vacuo qux vulnera pectore fecit.
Inventum medicina meurn eft; opiferque per orbem
Dicor; & herbarum fubje&a potentia nobis.
Hei mihi, quod nullis amor eft medicabilis herbis :
Nec profunt domino, qua; ptofunt omnibus, artes !
Plura locuturum timido Perteia curftl
Fugit ; cumque ipfó vèrba imperfetta reliquit :
Tum quoque vi fa decens. nudàbant corpora venti,
Obviaque adverfas vibrabant flam ina veftes ;
Et le vis impexos retro dabat aura càpillós :
Auttaque forma fuga eft . fed èniro non fuftinet ultra
Perdere blanditias juvenis Deiis : utque movebat
Ipfe Amor, admiffo fequitur veftigia paffu.
Ut canis iii vacuo leporem cum Gallicus arvo
Vidit; & hic pr*dam pedibus petit, ille falutem.
Alter inh*furo fimilis, jam jamque tenere
Sperat, & extento ftringit veftigia roftro :
Alter in ambiguo eft, an fit deprenfus, & ipfis
Morfibus eripitur ; tangentiaque ora relinquit.
Sic Deus, & virgo eft: hic fpe celer, illa timore.
Qui tamen infequitur, pennis adjutus Amoris,
Ocior eft, requiemque negat : tergoque fugaci
Imminet; & crinem fparfum cervicibus afflat •
Viribus abfumtis expalluit illa : cit*que
Vitta labóre fug* , fpettans Peneidas undas,
Fer, pater, inquit, opem ; fi flumina numen habetis,
Qua nimium placui, tellus, aut hifce, vel iftam,
Qua; facit ut.l*dar, mutando perde figurai».
Vix prece finita, torpor gravis alligat artus.
Molila cinguntur tenui pr*cordia libro.
In fronde in criries, in ramos brachia crefcunt:
Pes modo tam velox pigris radicibus hieret :
Ora cacumen obit : remanet nitor unus in illa.
Hanc quoque Phcebus amat : pofitaque in ftipite dextra
Sentit adhuc trepidare novo fub cortice pettus .
Complexufque fuis ramos, ut membra, lacertis,
Ofcula dat ligno : refugit tamen ofcula lignum.
Cui Deus, At coniux quoniam mea non potes effe,
Arbor eris certe, dixit, mea. femper habebunt
Te coma, te cithara;, te noftrs, laure, pharetra.
Tu ducibus Latiis aderis, cum lieta triumphufn
Vox cauet ; & longse vifent Capitolia pompa; • •
Poftibus Auguftis eadem fidiftìma cuftos
Ante fores ftabis ; mediamque tuebere quercum .
Utque meum intonfis caput, eft juvenile capillis;
Tu quoque perpetuos femper gère ' frondis nonores •
Finierat Paan. fattis modo laurea, ramis
Annuit: utque caput, vifa. eft agitaffe cacumen.
Eft nemus Haemoniie, pra;ruptaquod undique claudit
Silva: vocant Tempe. per qu^ Peneus ab imo
Effufus Pindo fpumofis volvitur undis:
Dejettuque gravi tenues agitantia fumos
N ubila conducit, fummaique afpergine filvas
Inpluit ; & fonitu plus quam vicina fatigat.
Hxc domus, hs feaes, h<ec funt penetralia magni
Amnis: in hoc refidens fatto de cautibus antro,
U ndis jura dabat, Nymphifqué colfentibus undas.
Conveniunt illue popularia numina primum ;
Nefcia .gratentur," confolenturne parentem,
Populifer Spercheos, & irrequietus Enipeus,
Apidanufque fenex, lenifque Amphryfos, & ^as.
Moxque amnes alii, qui-, qua tulit impetus illos,
In mare deducunt feffas erroribus undas.
Inachus unus abeft : imoque reconditus antro
Fletibus- auget aquas : natamque miferrimns Io
Luget, ut amiffam. nefeit virane fruatur,
An fit apud manes. fed quam non in veni t ufquam,
Effe putat nufquam ; atque animo pejora veretur.
Viderat a patrio redeuntem Jupiter Io
Flumine: &, O virgo Jovè digna, tuoquè beatum
Nefcio quem fattura toro, pere, dixerat, umbras
Altorum nemorum (& nemorum monftraverat umbras,)
Dum caler, & medio Sol eft altiffimus orbe.
Quod fi fola tiines latebras intrare ferarum ;
Prafide tuta Deo nemorum fecrefa fubibis :
Ned de plebe Deo, fed qui cadeftia magna
Seeptra manu tenee ; fed qui vaga fulmina mitto.
Ne iuge me. fugiebat enim. jam pafeua Lem*,
Conff
C on fitaq u e arboribus Lircsa reliquerat arva ;
Cum Deus indufta latas caligine terras
Occuluit ,'tenuitque fugam, rapuitque pudorem .
Interea medios Juno defpexit in agros :
Et nottis faciem nebulas feciffe volucres
Sub nitido mirata die ; non fluminis illas
Effe, nec humenti fentit tellure remittl:
Atque fuus conjux, ubi fit, circumfpicit ; ut qu*
Peprenfi toties jam noffet furta mariti.
Quem poftquàm c*Io* non repperit ; Aut ego fallor,
Aut ego l* d o r , a i t . delapfaque ab «ethere fummo
Conftitit in tefris nebulafque recedere juflìt.
Conjugis adventum pr*fenferat ; inque nitentem
Inachidostvultus mutaverat ille juvencam.
Bos quoque formofa eft. fpeciem Saturnia vacca;,
Quamquam in v ita , probat : necnon& cujus, & unde,
Quove fit armento, veri quafi nefeiaj q u * r it .
Jupiter e terra genitam mentitur, ut auttor
Definat inqulrl. petit hanc Saturnia munus.
Quid faciat? crudele, fuos addicere amores:
Non dare, fufpettum. pudor. eft, qui fuadeat iliinc5
Hmc diffuadet amor. vittus pudor effet amore
Sed leve fi munus foci* generifque torique
Vacca negaretur ; poterai non vacca vicferi.
Pellice donata, non protinus exuit omnem
Diva metum; timuitque Jovem, & fuit anxia furti.
Donec Ariftorida; fervandàm tradidit Argo.
Centum luminibus cinélum caput Argus habebat.
Inde fuis vicibus capiebant bina quietem :
Cetera fervabant, atque. in ftatione manebant.
Conftiterat quocumque modo ; fpe&abat ad lo ,
Ante oculos Io, quanivis averfus, habebat.
Luce finit pafei : cum Sol tellure fub alta eft,;
Claudit, .& indigno circumdat vincula collo.
Frondibus arbuteis, & amara pafeitur herba :
Proque toro , terr* non femper gramen habenti
Incupat infelix ; limofaque flutnina potat.
Illa etiam Tupplex Argo cum brachia viellet
Tendere ; non habuit, qua;. brachia tenderei Argo :
Conatoque queri, mugitus edidit ore : )
Pertimuitque fonos, propriaque exterrita voce eft •
Venir & ad ripas, ubi ludere fspe folebat,
Inachidas ripas : noyaque ut confpexit in unda
Cornua, pertimuir, feque externata refugit. -
Naides ignorant, ignorat & Inachus ipfe,
Qu*fit. at illa patrem fequitur, fequiturque forores
Et patitur tangi, feque admirantibué oflièrt.
Decerptas fenior porrexerat Inachus herbas ;
Illa manus. lambit, patriifque dat ofcula palmis;
Nec rètinet lacrymas: & , fi modo verba fequantur,
Oret opem ; 1 nomenque fuum, cafufque loquatur .
Littera prò verbis, quam pes in puìvere aucit,
Corporis indicium mutati trifte peregit.
Me miferunu ! exclamat pater Inachus : inque gementis
Cornibus, & nive* pendens cervice juvenc*,
Me piferum! ingeminat . tune es qu*fita per omnes,
Na ta, mihi terras? tu non inventa reperta
Luftus eras lev io r. retices : nec mutua noftris
Dièta refers. . a l to . tantum Tufpiria. j prodis
Peótore : quodque unum pope?-, ad mea verba remugis.
At tib; ego ignarus j:halamos t*^afque parabam :
Spefque fuit generi mihi prima, fecuqda nepotum.
gregg punc tibi yir, nune de grege natq$ habendusf
Nec finire Iicet, taqtos mihi mprte dolores ;
Sed nocet effe Deum. pracìufaque janua leti
■^ternum noftros luètus extendit in £e.vum*
Talia meerenti ftellarus fubmovet Argus,
Ereptamque patri diverfa in paicua natam
Abitrahit . ipfe procul montis fublime cacumen
Occupat : unde iedens partes fpeculetur in omnes .
Nec Superum reètor mala tanta Phoronidos. ultra
Ferre poteft: natumque voeat, quem lucida parta
Pleiad enixa eft: letoque det, imperat, Argum.
Parva mora eft, alas pedibus, virgamque pot.enti
Somniferam fumfiffe manu, tegimenque capillis.
H*c ubi difpofuit , patria Jov? natus ab arce
Defilit in terras. illic tegimepque .removit,
Et pofuit pennas: tautummodo virga retenta eft.
Hac agit, ut paftor ,,per devia ruta capellas,
Dum venit, abduétas: & ftruètis cantai avenis.
Voce nov* captus cuftos Junonius artis, ;
Quifquis es, hoc poteras. mecum confide re faxo,
Argus ait :. neque enim pecori fcecundior ullo
Herba loco eft : aptamque vides paftoribus. umbram.
Sedit Atlantiades,. & euntem mpìta,, loquendo
Detinuit fermone diem : junèlifque canendo
Vincere arundinibus fervantia lumina tentar.
Ille tamen pugnat molles evincere fomnos :
Et, quamvis iopor eft oculorum parte receptus;
Parte tamen vigilai. quserit quoque, namque reperta
Fiftula nuper erat, qua fit ratione reperta. .
Tum Deus, Arcadia gelifiis in montibus, inquit,
Inter Hamadryadas celeberrima Nonacrinas
Naias. una, fuit. .Nymph* Syringa vócabant.
Non ièmel & Satyros elulerat ilia fequentes,,
Er quofeumque. Deos umbrofave filya, feraxve .
Rus habet. Ortygiam ftudiis ipfaque colebat..
Virginitate Deam . ritu quoque cinéla Di ance
Falleret, & credi poflet Latonia , fi non .
Comeus; huic. arcus, ,f i non foret aureus illi.
Sic quoque fallebat. redeuntem, colie Lyceo
Pan videt hanc , pinuque caput : préecinè^us acuta, . ,
Talia verba referr. reftabat .verba, referre ;
Et precious fpretis fugiffe per avia Nympham ;
Donec arenofi. piacitum Ladóiiis ad amnem
Venerit . hic illi curfum impedieAtibus undis,..
Ut fe mutarent, liquidas. oraffe forores ;
Panaque , cum prenfam libi jam, Syringa ìputaret,
Corpore pro Nymphx calamos tenuiffe paluftres:
Dumque:ibi fufpirat, motos .in arundine ventos
Effeciffe fonum tenuem, fimilemque querenti :
Arte nova vocifque Deum dulceaine captum,
Hoc mihi concilium tecum, dixiffe, manebit:
Atque ita difparibus calamis compagine cera;
inter fe jun&is nomen tenuiffe puell*.
Talia dièlurus vidit Cyllenius omnes
Succubuiffe oculos, adopertaque lumina fomno.
Supprimit extemplo vocem : firmatque fopòrem ,
Languida permulcens medicata lumina virga.
Nec mora ; falcato nutantem vulnerat enfe,
Qua collo confine caput : faxoque cruentum
Deficit; ,& maculai pr*ruptam fanguine cautem.
Arge, jaces: quodque in tot lumina lumen habebas
Exftincfum eft : centumque oculos nox occupat una.
Excipit hos, volucrifque fu* Saturnia pennis
Collocat ; & gemmis c^udam ftellantibus implet.
Protinus exarfit, nec tempora diftulit ir^
Horriferaqique oculis animoque objecit Erinnyn
Pellicis Argolicte, ftimulófque in peciora c*cos .
Condidit, & profugam per totum terruit orbem.
Ultimus immenfo reftabas, Nile, labori,
Quem fimul ac tetigit, pofitifque in margine rip*
Bb 2 « Procu