Rufticus e Iucoque vehit, male fobrius ipfe,
Uxorem piauitro progeniemque domum .
Sed Veneris tunc bella ealent ; fciflòfque capillos
Femina, perfraélas conqueriturque fores.
Flet teneras fubtufa genas : fed vi&or & ipfe
Flet, iìbi dementes tam valuiflè manus,
At lafcivus Amor rixa mala verba miniftrat,
Inter & iratum lentus utrumque fedet.
Ah lapis eft, ferra mque , fuam quicumque puellam
Verberat; e calo deripit ille Deos.
Sit fatis, e membris tenuem refcindere veftem :
Sit fatis, omatus difloluifle coma :
Sit lacrymas moviiTe fatis. quater ille beatus,
Quoi tenera irato Aere puella poteft.
Sed manibus qui favus erit, fcutumque fudemque
Is gerat, & miti iìt procul a Venere.
At nobis, pax alma, veni, fpicamque tenetQ ;
Perpluat & pomis candidus ante iinus,
L I B E R S E C U N D U S ,
E L E G I A m
QUifquis ades, fàveas: fruges luftramus & agros,
„ Ritus ut a prifco traditus exftat avo.
Bacche, veni, dulcifque tuis e comibus uva
Pendeat; & fpicis tempora cinge, Ceres.
Luce facra requiefcat humus, requiefcat arator,
Et grave fufpenfo vomere ceflet opus.
Solvite vincla jugis. nunc ad prasfepia debent
Piena coronato Ìlare boves capite .
Omnia iìnt operata Deo. non audeat ulla
Lanificam penfis impofuifle manum.
Vos quoque abefle procul jubeo; difcedite ab aris,
Queis tulit befterna gaudia noile Venus.
Caila placent Superis. pura cum velie venite,
Et manibus puris fumite fontis aquam.
Cernite, fulgentes ut eat facer agnus ad aras,
Vin&aque poli olea candida turba comas, .
Di patrii, purgamus agros, purgamus agrefl.es,
Vos mala de nollris pellite limitibus.
Neu feges eludat meflein failacibus herbis :
Neu timeat celeres tardior agna lupos.
Tum nitidus plenis conMis rufticus agris,
Ingeret ardenti grandia ligna foco;
Turbaque vernarum, faturi bona figna coloni,
Ludetj & ex virgis exftruet ante cafas,
Eventura precor. viden’ ut felicibus extis
Significet placidos nuntia fibra Deos
Nunc mity fumofos veteris proferte Falerno?
Confulis, & Chio folvite vincla cado. •
Vina diem celebrent. non feda luce madera
Eft rubor, errantes & male ferre pedes .
Sed bene Meflalam fua quilque ad pocula dicat,
Nomen & abfentis fingula verba ionent.
Gentis Aquitans celeber Meflala triumphis,
Et magna intonfis gloria vi$for avis,
Huc ades, adfpiraaue mihi, dum cannine noftro
Redditur agricolis gratia Qelitibus.
Rura cano, rurjfque Deos * bis vita magiilrfc
Defuevit querna pellere glande famem.
Dii compofitis primum docuere tigillis
Exiguam viridi fronde operire cafam f
ll\i etiam tauros primum docuifte feruntur
Servitium, & plauftra fuppofuiffe ¿otara ¿
Tunc viélus abiere feri: tunc infita pomus:
Tunc bibit irriguas fertilis hortus aquas:
Aurea tunc preffos pedibus dedit uva liquores,
Miflaque iecuro fobria lympha mero eft.
Rura ferunt mefles, calidi cum fideris æftu
Deponit flavas annua terra comas.
Rure ievis verno flores apis ingerir alveo,
Compleat ut dulci fedula melle favos.
Agricola aflìduo primum fatiatus aratro,
Cantavit certo ruftica verba pede :
Et fatur arenti primum eft modularas avena
Carmen, ut .ornatos diceret ante Deos.
Agricola àc minio fuflufus, Bacche, ruberai
Primus inexperta duxit ab arte choros.
Huic datus a pieno memorabile munus ovili
Dux pecoris hirçus, duxerat hircus oves.
Rure puer verno primum de flore coronam
Fectt, & antiquis impofuit Laribus .
Rure etiam teijeris curarti exhibitura puellis
Molle gerit tergo lucida vellus ovis .
Hinc & femineus labor eft, hinc penfa, colufque ,
Fufus & appofito pollice verfat opus .
Atque aliqua afliduæ textis operata Minervæ
Cantat, & applaufo tela fonat latere,
Ipfe quoque inter agros interque armenta Cupido
Nat us, & indómitas dicitur inter equas.
Illic indoclo primum fe exercuit arcu.
Hei mihi, quam doélas nunc habet ille manus !
Nec pecudes, velut ante, petit: fixifle puellas
Geftit, & audaces perdomuifle viros .
Hie juveni detraxit opes: hic dicere juflit
Limen ad iratæ verba pudenda ienem.
Hoc duce cuftodes furtim tranfgrefla jacentes
Ad juvenem tenebris fola puella venit :
Et pedibus prætenrat iter fuipenfa timore,
Explorât cæcas cui manus ante vias .
Ah miferi, quos hic graviter Deus urget : at ille
Felix, cui'placidus leniter afflai Amor!
Sanfte veni dapibus feftis, sed pone fagittas,
Et procul ardentes hinc procul abde faces .
Vos çelebrem cantate Deum, pecorique vocate
Voce : palam pecori, clam libi quifque vocet.
Aut etiam fibi quifque palam, nam turba jocofa
Obftrepit, & Phrygio tibia curva fono.
Ludite, jam nox ;ungit çquos, currumque fequunl
Matris lafcivo fiderà fulva çhoro.
Poftque venit tacitus fufcis circumdatus alis
Somnus, & incerto fomnia nigra pede.
E L E G I A I L
DIcamus bona verba, venit natalis ad aras.
Quifquis ades, lingua vir mulierque fave«
Urantur pia thura focis, urantur odores,
Quos tener e terra divite mirtit Arabs*
Ipfe fuos Genius adfit vifurus honores,
Cui decorent fanftas mollia íerta comas.
Illius puro deftillera tempora nardo,
Atque fatur libo-fit, madeatque mero.
Annuat & , Cerinthe, tibi quodeumque rogabis «
En age, quid çeflas? annuit ille, roga.
Augurar, uxoris fidos optabis amores,
Jam reor hoc ipiòs edidicifle Deos .
Nec tibi malueris, totum quæcumque per orbem
Fortis arar valido rufticus arva bove •
‘ Nec
Älec tibi gemnlarum quidquid felicibus. Indis
j Nafcitur, Eoi qua maris unda rubet.
Wota cadunt. viden’ ut trepidantibus advolet alis,
■ Flavaque conjugio vincula portet Amor ?
W incula quæ maneara femper, dum tarda fèneftus
j Inducat ragas, inficiatque comas.
venias Natalis avi, prolemque miniftres:
j Ludat & ante tuos turba novella pedes.
E L E G I A I I I .
In Urameam, Cerinthe, tenera villæque puellam»
I V Ferreus eft eheu quifquis in urbe manet .
Ipfa Venus lætos jam nunc migravit in agros,
H rVerbaque aratoris ruftica difcit Amor.
0 ego , quum dominam adfpicerem, quam fortiter illic
■ Verfarem valido pingue bidente folum^
Agricolæque modo curvum feftarer aratrym,
m Dum fubigmit fteriles arva ferenda boves.
fìec quererer, quod Sol graciles exureret artus ,
1 Læderet aut teneras pullula rupta manus.
Sa vit & Admeti tauros formofus Apolló:
H Nec cithara, intonfæ profueruutve cotnæ.
lîec potuit curas fanare falubribus. herbis*
B Quidquid erat medicæ, vicerat, artis, Amor •
1 pfe De us folitus ftabulis expeliere vaçcas,
Et pot um fe f f as ducere fiuminibñs ;
Ær mifcere novo doc uijfe coagula Ipble,
« La Be us & miß is obriguiffe liquor.
'l'une fifcella levi detexta eft vimine juncij
I Raraque per nexus eft via fafta fera,
p quoties ilio vitulum geftante per agros
■ Dicitur occurrens erubuilfe forar.
JD quoties aufæ, caneret dum valle fub alta,
¡ Rümpere mugitu carmina do6la boves.
æpe duces trepidis petiere oracula rebus:
Venit & a templis irrita turba dopium.
æpe horrere facros doluit Latona capillos,
Quos admirata eft ipfa noverca prxus.
Quifquis inornatumque. caput, crinefque folutos
Adfpiceret, Phoebi quæreret ille comam.
)elos ubi nunc, Phoebe, tua eft ? ubi Delp.hica Pytho?
ì Nempé Amor in parva te jubet efle caía,
j Felices olimj Veneri quum ferrar aperte
\ Servire ¿temos non puduifíe deos.
¡I Fàbula nunc ille eft . fed cui fua ciya puella eft ,
Fabula fit, mavult, quam fine amore deus.
I At tu, quifquis is es , cui trilli fronte Cupido
\ lmpeñtat,. noftra fint tua caftra dòmo.
I Ferrea non Venerem, fed prædam feciíla laudara.
I Præda tamèn multis eft operata mafis.
I Fræda feras acies cinxit dilcordibus armis.
i Hinc furor, hinc cædes, mors propiorque venit*
I Præda vago juflït geminare pericula ponto,
I Bellica quum dubiis raftra dedit ratibus.
I Prædator cupit imnienfos obfidere campos,
f Ut multo innumeram jugere pafeat.ovem.
I Quid lapis externus curæ eft? urbique.tumultus
i Portatuf validis mille columna jugis?
I .Claudit & indomitum moles mare, lentus ut intra
i Negligàt hibernas pifcis adelfe mtpas ?
I At tibi læta trahant Samiæ convivía teftæ,
\ Fiftaque Cumana lubrica terra rata..
Heu heu uivitibus video gaudere puellas.
Jani veniant prædæ, fi Venus optât opes.
Ut mea luxuria Nemefis fluat: utque per urbem
Incedat doras coiifpicienda meis.
lila gerat véftes tenues, quás-fémina Coa
Texuit, âufatas difpofuitque viás ¿
lili fint comités fufei, quos India tórret,
Solis & admotis inficit ignis equis,
lili feleftos certera præbëre colores
Africa puniceum, purpureumque Tyros.
Nota loquor: regnum ipfe tenet, quem fæpe cosgit
Barbara gypfatos ferre cafafta pedes.
At tibi, dura Ceres, Nemefin quæ abducis ab urbe
Perfolyat nulla femina terra fide.
Et tu, Bacche tener, jucuiidæ confitor uvæ,
Tu quoque devotos, Bacche, relinque Iacus.
Haud impune licet formofas triftibus agris
Abdere : non tarai funt tua mufta, pater.
O valeara fruges. ne fint modo rure puellæ,
Glans alat , & prifco more bibantur aquæ.
Glans aluit veteres, & paftim femper amarunt •
Quid nocuit, fulcos non habuille fatos?
Tum quibus adfpirabat amor, præbebat aperte
Mitis in umbrofa gaudia valle Venus.
Nuilus erat euftos, nulla exciufura volentes
Janua. fi fas eft, mos, precor ille redi.
Ah pereant artes, & mollia jura colendi,
> * * * * * * * . * * * * O utinam vereri peragrantes more puellæ
Hórrida villofa corpora vefte tegant.
Nunc fi claufa mea eft, fi copia nulla videndi;
Heu miferum, in laxa quid juvat efle toga?
Ducite. ad imperium dominæ fulcabimus agros.
Non ego me vinclis, verberibufque_nego .
E L E G I A I "V.
HIc mihi fervitium video, dominamque paratara
Jam mihi libertas illa paterna vale.
Servitium fed trifte datur, teneorque carenis,
Et numquam mifero vincla remittit Amor.
E t, feu quid merui, feu quid peccavimus, urit.
Uror, ip remove, fæva puella, faces ,
O ego ne poifim tales fentire dolores,
Quam mallem in geiidis nlontibus efle lapis !
Stare vel infanis cautes obnoxia vends,
Naufraga quam vafti tunderet uiida maris!
Nunc & amara dies, & noélis amarior umbra eft 5
Omnia jam trifti témpora feile inadent.
I Nec profunt elegi, nec carminis auélor Apollo«
Illa cava pretium flagitat ufque manu.
I te procul Mufæ, fi nil prodeftis amanti :
Non ego vos, ut fint bella canenda, colo.
Nec refero Solifque vias , & qualis, ubi orbent
Complevit, verfis Luna recurrir equis.
Ad dominam faciles aditus per carmina quæro.
Ite procul Mufæ, fi nihil ifta valent.
At mini per cædem & facinus funt dona paranda
Ne jaceam çlaufam flebilis ante domum.
Aut rapiam fufpenfa facris infignia fanis :
Sed Venus ante alios eft vioïanda mihi.
Ilia malùm facinus fuadet, dominamque rapacem
Dat mihi : facrilegas fentiat ilia manus.
O pereat quicumque legit viridefque zmaragdos,
Et niveám Tyrio múrice tingit ovem.
Hic dat avaritiæ cauflas, & Coa puellis
Veftis, & a Rubro lucida concha mari.
Hæc fecere malas, hinc clavim janua fenfit,
Et coepit cuños liminis efle canis *
K Sed