Jecit ab obliquo nitidum juveniliter aurum.
An peterer, virgo vifa eft dubitare : ' coegi
Tollere; & adjeci fublato pondera malo:
Impediique oneris pariter gravitate moraque.
Neve meus fermo curfu fit tardior ilio;
Preterita eft virgo: duxit fua premia vi&or.
Dignane, cui grates ageret, cui thuris honorem
Ferret, Adoni, fili? nec grates immemor egit:
Nec mi hi thura dedit. fubitam convertor in iram :
Contemnique dolens, ne firn Ìpernenda futuris,
Exemplo caveo : meque ipfam- exhortor in ambos.
Tempia Deum Matri, quæ quondam clarus. Echion
Fecérat ex voto, nemorofis abdita filvis
Tranfibant: & iter longum requiefcere fuafit.
Illic concubitus intempeftiva cupido
Occupât Hippomenen, a mimine concita noftro.
Luminis exigui fuerat prope tempia receflus,
Speluncæ fimiìis,> nativ» pomice teSus;
Relligione facèr prifca : quo multa facerdos
Lignea contulerat veterani fimulacra Deorum.
Hunc tnit ; & vetito remerai facraria probro.
Sacra retorferunt öculös; turritaque Mater,
An Stygia fontes, dubitavit, mergeret unda •
Poena levis vifa eft . ergo modo lævia fui vas
Colla jubæ vêlant: digiti curvantur in ungues:
Ex humeris armi fiunt : in pe&ora totum
Pondus abit : fummæ cauda verruntur arenæ.
Iram vultus habet: pro verbis murmura rçddunt:
Pro thalamis célébrant filvas : aliifque timendi ,
Dente premunt domito Cybeleia frena Îeones.
Hos tu, care mihi, cumque his genus omne ferarum,
Quæ non tergà fugæ, fed pugnæ peftora præbent,
EfFuge : ne virtus tua fit damnofa duobus.
Ilia quidem monuit : junilifque per aera cycnis
Carpit iter.* fed ftat monitis contraria virtus.
Forte fuem latêbris veftigia certa fecuti
Excivere canes ; filvifque exire parantem
Fixerat obliquo juvenis Cinyreius i«ftu .
Protinus excuiTit pando venabula roftro,
Sanguine tinéla fuo .* trepidumque, & tuta petentem
Trux aper inièquitur: totofque fub inguine dentes
Abdidit ; & fulva moribund um ftra-yit arena.
Veéìa levi curru médias Gytherea per auras
Cypran olorinis nondum pervenerat alis .
Agnovit longe gemitum morientis: & albas
Flexit aves illuc. utque æthere vidit ab alto
Exanimem , inque fuo ja&antem fanguine corpus;
Defiluit ; pariterque finus, pariterque capillos
Rupit; & indignls percuifit pe&ora palmis.
Queftaque cum fatïs, At non tarnen omnia veftri
Juris erunr, inquit. luftus monumenta manebunt
Semper,-Adoni, mei : repetitaque mortis imago
Annua plangoris peraget fimulamina noftri.
At cruor in florem mutabitur. an tibi quondam
Femineos anus in olentes vertere menthas ,
Perfephone, licuit? nobis Ginyfeius heros
Invidia; mutatus erit? fic fata, cruorem
Ne ¿la re odorato fpargit : qui taélus ab ilio
Intumoit ; fic, ut pluvio perlucid^ cado
Surgere bulla folet. nec piena longior hora
Faéla mora eft ; eum flos e fanguine concolor ortus.
Quälern, quæ lento celant fub cortice granum,
Punica ferre iolent : brevis eft tamen ufus in ilio.
Namque male hærentem, & ni mia levitate cadueum
Excutiunt iidem, qui præftant nomina, venti.
M E T A M O R P H O S E O N
L I B E R XI.
CArmine dum tali filvas, animofque ferarum
Threicius vates, & faxa fequentia ducit ;
Ecce nurus Ciconum teèìa; lymphata ferinis i
Pecora velleribus, tumuli de vertice eernunt
Orphea percuflls fociantem carmina nervis.
E quibus una, levem jaélato crine per auram,
En, ait, en hic eft noftri contemtor: & haftam
Vàtis Apollinei vocalia mifit in ora.
Qua; foliis prefuta notam fine vulnere fecit.
Alterius tèliim lapis eft: qui miífus, in ipfo
Aere concentu vi&us vociíque lyreque eft ;
Ac veluti fupplex pro tam furialibus aufis,
Ante pedes jacuit. fed enim temeraria crefcunt
Bella : modufque abiit : infanaque regnat Erynnis •
Cunélaque téla forent cantu mollita : fed ingens
Clamor, & inflato Berecynthia tibia cornu,
Tympanaque, plaufufque, & Bacchei ulularas
Obftrepuere fono cithare. tum denique faxa
Non exauditi rubuerunt fanguine vatis •
Ac primum attònitas etiamnum voce canentis
Innúmeras volucres, anguefque, agmenque ferarum,
Majnades Orphei titulum rapuere theatri :
Inde cruentatis vertuntur in Orphea dextris.*
Et coeunt, ut aves; fi quando luce vagantem
Noèlis avem eernunt .* ftruéloque utrimque theatro
Ceu matutina cervus periturus arena,
Prieda canum eft: vatemque petunt; & fronde virenti
Conjiciunt thyrfos, non hsc in muñera fa&os. :
H* glebas', illas déreptos arbore ramos,
Pars torquent filices I neu defint tela furori ;
Forte bóves preffò fubigebant vomere terram :
Nec procul hiñe multo fruélum fudore parantes
Dura lacertofi fbdiebant arva coloni.
Agmine qui vifo fugiunt, operifque relinquunt
Arma fui ; vacuofque jacent difperfa per agros
Sarculaque, raftriqué graves , longique ligones *
Quìb poftquàm rapuere fer«, còfnuque minaci
Divellere boves ; ad vatis fata recurrunt :
Tendentemque manus , 'atque ilio tempore primum
Irrita dicehtem , nec quidqùam voce moventem,
Sacrilega; perimunt. perque os (pro Júpiter! ) illud
Auditum Faxis, intelleélumque ferarum
Senfibus, in ventos anima exhalata receifit.
Te mtBfts volucres, Orpheu, te turba ferarum,
Te rigidi filices, tua carmina fa;pe fecuts
Fleverunt filvx : pofitis te frondibus arbos
Tonfa comam luxit ; lacrimis quoque ilumina dicunt
IncreviiTe fuis : obfcuraque carbafa pullo
Naides & Dryades, paiTofque habuere capillos.
Membra jacent diverfa locis. caput, Hebre, lyramque
Excipis ; & ( mirum ) medio dum labitur amne,
Flebile nefeio-quid queritut Ìyrà, flebile lingua
Murmurat exanimis : refpondent, flebile ripie.
Jamque mare inveélíe flamen populare relinquunt ;
Et Methymniéa; potiuntur litore Lesbi .
Hic ferus expofitum peregrinis anguis arenis
Os petit, & fparfos ftillanti rore capillos»
Tandem Phoèbus adeft; morfufque infèrre parantem
Arcet; & in lapidem riilus feipentis apertos
Congelat; & patulos (ut erant) indurat hiatus.
Umbra fubit térras: & , qu$ loca viderat ante,
Cunila recognofcit. quserenfque per arva piorum
Invenit
In v en it Eurydicen, cupidifque ample&itur ulnis.
Hic modo conjunéfis fpatiantur pafllbus ambo :
Nunc priEcedentem fequitur, nunc prasvius anteit :
Eurvdicenque fuam jam tuto refpicit Orpheus.
Non impune tamen fcelus hoc finit efle Lyasus :
Amiffoque dolens facroruna vate fuorum,
Protinus in filvis matres Edonidas omnes,
Quz fecere nefas, torta radice ligavit.
Ouippe pedum dígitos, in quantum (}ui:que lecuta eft,
Traxtt : & in folidam detrufit acumme terram.
Utque. iuum la q u e is q u o s caliidus .abdidit auceps,
Crus ubi commifit volucris, fenfitque teneri ;
Pian“ itur , ac trepidans adilringit vincula motur ' .
Sic ,°ut quasque folo defixa cohaeferat harum,
Externata fugam frullra tentabat. at illam
Lenta tenet ra d ix , exfultantemque cpercet, '
Dumque ubi .fiat digiti, dum pes ubi quarit, & ungues,
Afpicit in teretes lignum fuccedere furas.
Et conata, femur mcetenti piangere dextra ;
Robora percuiUt: peftus quoque robora fiunt;
Robora íunt humeri , porreílaque brachia veros
Effe putes ramos; & non,follare putando.
Nec fotis hoc Baccho eft. ipfos quoque deferit agros:
Cumque choro meliore, fui viñeta Tymoli,
Pañolonque petit: quamvis non anreus ilio
Tempore, nec caris erat invidiofus arenis.
jiunc affueta cohors Satyri, Bacchine frequentant :
At Silenus abeft. titubantem annifque meroque
Ruricolíe cepere Phryges : vlnélumque coronis
Ad regem traxere Midan : cui Thracius Orpheus
Orgia tradiderat cum Cecropio Eumolpo.
Qui fimul agnovit focinm comitemque facrorum,
Hofpitis adventu ieftum genialiter egit
Per bis quinqué dies, & jqnñas ordine noñes.
Et jam fteliarum fublime cóegerat agmen
Lucifer undecimus, Lydos cum. loetus in àgros
Rex venit ; & juveni Siienurá: reddit alumno.
Huic Deus optandi gratnm, led inutile , fecit
Muneris arbitrium , gaudens.ultore recepto.
lile male ufurus donis, ait, Lfhce, tquidquid
Corpote contigeto, fulvum vertatnt in aurum •
Annuit. optatis : nocituraque muñera folvit •
Líber; & indoluir, quod non meliora petiffer.
Lsetus abit ; gaudetqne malo Bemcynthius heros :
Polücitamque fidem tangendo lingula tentat.
Vixque fibi credens, non alta fronde víréntem
Ilice detraxit virgam : virga aurea fefla eft.
Tollit humo faxum: faxum quoque paliuit auro.
Contigit & g l e b a m ; contailu gleba potenti
Malla fit . .arentes Cereris decerpfit ariftas:
Aurea meflis erat. demtum.tenet arbore pomum:
Hefperidas donaffe putes. íi poftibus altis
Adarovit dígitos: poftes radiare videntur*
Ule etiam liquidis palmas ubi laverat undis,
Unda fiuens palmis, Danaen eludere poffet.
Vix fpes ipfe fuas animo capit , aurea fingens
Omnia, gaudenti menfos poluere miniftri,
Exftruñas dapibus, nec toft$ -frugis egentes.
Tum vero, live ull.a fua Cerealia dextra
Muñera contigerat, Cerealia dona rigebant.
■ Sive dapes avido conveliere dente parabat ,
Lamina fulva dapes admoto dente nitebant •
Mifcuérat puris aucforem muneris undis ,
Fufiie per riétus aurum fiuitare videres.
Attonitus novitate malí,, divefque, miferque
Effugere optat opes: & , qua modo-voverat, odit.
Copia nulla fernem relevat : Gtis arida guttur
Urft, & invifo meritus forquetur ab auro.
Ad calumque manus, & fplendida brachia tollens,
Da veniam,: Lentee pater; peccavimus, inquit,
Sed miferere, precor, fpeciofoque eripe damno.
Mite Deum numen Bacchus peccaffe fetentera
Reiiituit,. paftamque fidem data munera folvit.
Neve male optato maneas circumlitus auro,
Vade, ait, ad magnis vicinum Sardibus amnem ;
Perque jugum montis labentibus obvius undis
Carpe viam ; donec venias ad flnminis ortus.
Spumiferoque tuum fonti, qua plurimus exit,
Subde caput: corpufque fimul, fimul elue crimen.
Rex juffae fuccédir aquae. vis aurea tinxit
Flumen, & humano de corpore ceifit in amnem.
Nunc quoque jam veteris percepto femine vena
Arva rigent, auro madidis pallentia glebis.
Ille, perofns opes, filvas & rura colebat,
Panaque montanis habitantem femper in antris.
Pingue fed ingenium manfit: nocituraque, alt ante,
Rurfus erànt domino ftolidas praecotdia mentis.
Nam freta pròfpiciens late riget arduus alto
Tmolus in adicenfu: divoque extentus utroque,
Sardibus hinc, illinc parvis finitur Hypapis.
Pan ibi dum teneris jailat fua carmina Nymphis,
Et leve cerata modulatur annidine carmen ;
Aufus Apoliineos pne fe contemnere pantus,
Judice fub Tmoio certamen venit ad impar.
Monte fuo fenior judex confedit ; & aures
Liberat arboribus. quercu coma csrula tantum
. Cingitur ; & pendent Circum cava tempora glande; •
Ifque Deum pecoris fpeélans, In judice, dixjt,
Nulla mora eft. calamis; agreftibus infonat ille_: ..
Barbaricoqiie Midan ( aderat nam. forte canenti )
Carmine : delinit. poft hunc facer ora retorfit
Tmolus ad os Phoebi: vultnm fua iilva fecuta eft.
Ille caput flavum lauro Parnallide: vincili;,
Verrit humum Tyrio fotürata murice palla: ^
Inftrudlamque fidem gemmis & dentibus Indis.
Suftinet a feva : tenuit manus altera pleftrum.
Artificis ftatus ipfe fuit, tum ftamina dodo
Pollice follicitat: quorum dulcedine captus
Pana jubet Tmolus citharx fubmittere cannas,
Judicium fanclique placet fententia montis
Omnibus, arguitur tamen, atque injufta vocatur
Unius fermone Midae. nec Delius aures
Humariam ftolidas patitur retinere figuram i
Sed trahit in fpatium, villifque albentibus impletj
Inftabilefque imo focit ; & dar polle moveri.
Cetera funt hominis. partem damnatur in unam :
Induitürque aures lente gradientis afelli.
Illé quidem celat, turpique onerata pudore
Tempora, purpureis tentat velare tiaris.
Sed, folitus longos ferro refecare capillos,
Viderat hoc famulus, qui, cum nec prodere vifum
Dedecus auderet, cupiens efferre fnb auras,
Nec poffet reticere tamen, fecedit ;_ humumque
Effodit : & , domini quales afpexerit aures,
Voce refert parva ; terrteque immurmurat hauftie.
Indiciumqne fine vods tellnre regefta
Ohrnit ; & fcrobibus tacitus difeedit opertis.
Creber arundinibus tremulis ibi furgere incus
Ccepit: & ut primnm pieno maturuit anno,
Prodidit agricolam. leni nam motus ab auflro
Obruta verba refert; dominique coarguit aures.
Ultus abit Tmolo ; liquidumque per ae ra veftus t
I i 2 Angu