Juftior eft animo ventus & unda tuo.
Non ego fum tanti ( quamvis merearis, inique,)
Ut pereas, dum me per freta longa fugis.
Exerces pretiofa odia, & conftanria magno :
Si, dum ine careas, eft tibi vile mori •
Jam venti ponent ; ftrataque #qualiter unda ,
Cseruleis Triton per mare curret equis.
Tu quoque cum ventis utirtam mutahilis effes!
E t, nifi duritia robora vincis, eris.
Quid? fi nefcieris, iiifana quid #qaora poffint?
Experts toties tam male credis aqu#?
Ut pelago, fuadente etiam retiriacula folvas,
Multa tarnen latus triftia pontus habet.
Nec violaffe fìdem tentantibus aequora prodeft •
Perfidi# pcenas exigit ille locus.
Precipue cum l#fus Amor : quia mater Amoris
Nuda Cytheriacis edita fértur aquis.
Perdita ne perdam timeo, noceamve nocenti;
Neu bibat squoreas naufragus hoftis aquas.
Vive, precor.* fic te melius, quam funere, perdam.
Tu potius Ieri caufa ferare mei.
Finge, age, te rapido ( nullum fit in ornine pondus )
Turbine deprendi : quid tibi mentis erit ?
Prótinus occurrent fall# peluria lingu#,
Et Phrygia Dido fraude coafta mori.
Conjugis aiite oculos decept# ftabit imago*
Triftis, & effufis fàngumolenta comis.
Quidquid id eft, totum metui, concedite dicas :
Qusqué cadént, in te fulmina miffa putes.
Da breve fsvlti# fpatìum pelagique tusque :
Grande moras pretium tuta futura via eft.
N ec mihi parcatur ; puero parcatur Iulo •
Te fatis eft tipulum mortis habere me#.
Quid puer Afcanius, quid Di meruere Penates ?
Igni bus ereptos obruet unda Deos.
Sed neque fèrs tecum: nec, qu# mihi, perfide, jaftaS,
PreiTerunt humeros facra parerque tuos.
Omnia mentiris. nec enim tua rallere lingua
Incipit a nobis, primaque pleftor ego <
Si qiisras, ubi fit formoli mater luli:
Occidit a duro fola relifta viro.
H#c mihi narraras: at me movere merentem.
Illa minor culpa pcsna futura mea eft.
Nec mihi mens dubia eft , quin te tua numina damnent.
Per mare, per terras feptima jaftat hiems.
Fluftibus ejeftuiii tuta ftatione recepì,
Vixque bene audito nomine, regna dedi.
His tarnen officiis utinam contenta füiffem ;
Et mihi concubitus fama fepulta fofetl
Illa dies nocuit, qua nos declive fub antrum
C#ruleus fubitis compulit imber aquis.
Audieram vocem ; Nymphas ululafle putavi •
Eumenid'es fàtis figna dedere meis.
Exige I#fe pudor pcenas, violate Sichso:
Ad quas ( me miferam!) plena pudoris eo.
Eft mihi marmorea' facratüs in sede Sichaeus :
Appofit# frondes velleraque alba *tegunt.
Hinc ego me fenfi noto quater ore citari :
Ipfe fono tenui dixit, Elifta, veni.
Nulla mora eft ; venio. venio tibi debita conjux :
Sed tarnen admiftì tarda pudore mei.
Da veniam culpas ; decepit idoneus auftor •
Invidiam nox# detrahit ille me#.
Diva parens, feniorque pater pia farcina nati,
Spem mihi manfuri rite dedere viri.
$i fuit errandum, caufas habet error honeftas »
Adde fidem; nulla parte pigendus erit.
Durat in extremum , vitajque novilfima noftr#
Profequitur fati, qui fuit ante, ténor.
Occidit mternas conjux maftatus ad aras ;
Et fceleris tanti prasmia frater haber.
Exul agor; ciherefque viri patriamque relinquo: .
Et feror in duras hofte fequente vias.
Applicor ignotis : fratrique elapfa fretoque,
Quod tibi donavi, perfide, littus emo.
Urbem conftitui; lateque patentia fixi
Moenia, finitimis invidiofa locis.
Bella tument : bellis1 peregrina & femina tentor :
Vixque rudes portas urbis & arma paro.
Mille procis placui : qui me coiere querentes
Nefcio quem thalamis prspòfuifte fuis.
Quid dubitas vinftam Gstulo tradere Iarb# ?
Pr#buerim fceleri brachia noftra tuo.
Eft etiam frater; cujus manus impia poilit
Refpergi noftro, fparfa cruore viri.
Pone Deos, & qus tangendo facra profanas :
Non. bene c#leftes impia dextra colit •
Si tu cultor eras elapfis igne futurus ;
Pcenitet elapfos ignibus effe Deos.
Forfitan & gravidam Dido, fcelerate, relinquas ;
Parfque tui lateat corpore claufa meo.
Accedet fatis matris miierabilis infans ;
Er nondum nato funeris auftor eris .
Cumque parente fua frater morietur luli ;
Poenaque connexos auferet una duos.
Sed jubet ire Deus* vellem vetuiffet adire ;
Punica nec Teucris prefla fuiflet humus.
Hoc duce ( nempe Deo ) ventis agitaris inquis,
Et teris in rapido tempora longa freto.
Pergama vix tanto tibi erant repetenda labore r
Heftore fi vivo quanta fuere forent.
Non patrium Simoenta petis, fed Tybridis undas.
Nempe; ut pervenias quo cupis, hofpes eris.
Utque latet, vitatque tuas abftrufa carinas,
Vix tibi contiriget terra perita feni.
Hos potius populos in dotem, ambage remifla,
Accipe, & adveftas Pygmalionis opes.
Ilion in Tyriam transfer felicius urbem :
#Inque loco regis fceptra facrata tene.
Si tibi mens avida eft belli, fi qiwerit Iulus
Unde fuo partus Marte triumphus eat ;
Quem fuperet, ne quid defit, pr#bebimus hoftem.
Hic pàcis leges, hic lòcus arma capit.
Tu modo, per matrem, fratemaque tela fagittas,
Perque fug# comites Dardana facra Deos :
(Sic fuperent quofcumque tua de gente reportas,
Mars ferus & damni Ut modus ille tui,
Afcaniufque fuos • feliciter impleat annos,
Et fenis:Anchife molliter offa cubent)
Parce pfecor domui , qu# fe tibi ttadit habendam.
Quod crimen dicis, pr#ter amafle , meum ?
Non ego fum Phthias, magnifque oriunda Mycenis
Nec ftererunt in te virque paterque meus.
Si pudet uxoris; non nujjta, fed hofpita dicar.
Dum tua fit Dido, quidlibet effe reret.
Nota mihi freta funt Afrum frangentia littus:
Temporibus certis dantque negantque viam .
Ciim dabit aura viam, pr#bebis carbafa ventis.
Nunc levis: ejetìam continet alga ratem *
Tempus ut obfervem, manda mihi; certius ibis:
Nec te, fi cupies, ipfa roanere finam.
Et focii requiem pofcunt, laniataque daifis
I poftulat exiguas femirefeda moras..
» ) r0 nieritis, & fi qua tibi debebimus nitro,
■K Pro fpe conjugii tempora parva peto.
fjum freta mitefcunt, & amor : dura tempore & ufu
E portiter edifco triftia polle pati.
Sin minus; eft animus nobis effundere vitam.
| In me crudeUs non potes effe diu .
Idfpicias utinam, qua: fit fcribentis imago!
{ Scribimus ; & gremio Troicus enfis adeft :
Jerque genas lacryma ftriftum labuntur in enfem ;
f Qui jam prò lacrimis fanguine tinilus erit.
m uam bene conveniunt fato tua munera noftro!
^Enftruis impenfa noftra fepulcra brevi.
Kec mea nunc primo fériuntur peilora telo ;
B ilie locus fevi vulnus Amoris habet.
Anna foror, soror Anna,.mese male confcia culpa:,
Jam dabis in cineres ultima dona meos. _
Kec, confumta rogis, infcribar Eliffa Sichrei ;
■ Hoc tamen in tumuli marmore carmen er it:
»rabuit in e a s &- caufam mortis & enfem.,.
■ Ipfa fua Dido concidit ufa manu.
E P I S T O L A V i l i .
H e k m i o n e O r e s t i .
f ■A Lloquor Hermione nuper fratremque virumque,
Ita. Nunc fra t rem ; nomea conjugis alter habet.
•yrrhus Achillides, anhnofus imaglne patris,
■ Inclufam contra jufque piumque tenet.
®uod potui, renui, ne non invita tenerer:
■" Castera femineae non valuere manus. . . .
■Juid facis, ifacide' non fum ftne vindice, disi:
■"Haec .tibi fub domino, Pyrrhe, puella fuo eft.
lurdior ille freto clamantem nomen Ore ila:
I Traxit inornatis in fua tefla comis.
©uid gravius capta Lacèdsemone ferva tuhftem ,
| Si raperet Grajas barbara turba nurns?
■’arcius Andromachen vexavit Achaia v i f ln x ,
| Cum Danaus Phrygias ureret ignis opes.
At tu, cura mei fi te pia tangit, Orefte,
I Injice non timidas in tua jura manus.
|An, fi quis rapiat ftabulis armenta redufis,
I Arma feras? rapta conjuge lentus eris?,
»it focer exemplo, nupts repetitor ademtz:
■ Cui pia militia: cauta puella fuit.
K : focer ignavus vidua ftertiffet in aula,
■ Nupta for*t Paridi mater, ut ante fuit.
■Jec tu mille rates iinuofaque vela pararis,
B Nec numeros Danai militis: ipfe veni,. . . . |B
(Sic quoque eram repetenda tamen : nec turpe manto,
Aipèra prò caro bella tuliffe toro,
luid, quod avus nobis idem Pelopeius Atreus ?
Et fi non effes vir mihi, frater eras?
ir precor uxori, frater fuccurre forori :
Inftant officio nomina bina tuo .
pie tibi Tyndareus, vita gravis augior & annis,
Tradidit: arbitrium neptis habebat avus.
p t pater ffiapid» promiferat infcius afli.
| Plus quo, qui prior eft ordine, poffet avus.
[Cum tibi nubebam, nuili mea tteda nocebat: •
j Si jungar Pyrrbo, tu mihi Jsfus eris.
EEt patgr ignolcet noftro Menelaus amori.
! Suceubuit telis prspetis ipfe Dei.
[Quem fibi permifit, genero permittet amorem.
Proderit exemplo mater amata, fuo •
Tu mihi, quod matri pater, es : quas egerat olim
Dardanius partes advena, Pyrrhus agit.
Ille licet patriis fine fine iuperbiat aélis;
Et tu qu# referas afta parentis habes.
Tantalides omnes ipfumque regebat Achiilem.
Hic pars militi# ; dux erat ille ducum .
Tu quoque habes proavum Pelopem Pelopifque parentem:
Si melius numeres, a Jove quintus eris.
Nec virtute cares : arma invidiofa tulifti.
Sed tu quid faceres ? induit illa pater.
Materia vellem fortis meliore fuiifes :
Non lefta eft, operi fed data caufa tuo.
Hanc tamen impl.efti; juguloque TEgyfthus aperto
Tefta cruentavit, qu# pater ante tuus.
Increpat iEacides, iaudemque in <;rimina vertit.
Et tamen afpeftus fuftinet ille meos.
Rumpor ; & ora mihi pariter cum mente tumefcunt :
Peftoraque inftufis.. ignibus ufta dolent.
Hermione coram quidquamne objecit Orefti ?
Nec mihi funt yires, nec ferus enfis adeft.
Fiere licet certe ’ flendo diflfundimus iram :
Perque finum lacrim# fluminis inftar eunt.
Has folas habeo femper, femperque profundo.
Hument incult# fonte perenne gen#.
Hoc generis fato, quod noftros errat in annos,
Tantalides matres apta rapina fuiiius.
Non ego fluminei referam mendacia cycni :
Nec querar in plumis deUtuifle Jovem .
Qua duo porreftus longe freta diftinet Iilhmos,
Vefta peregrinis Hippodamia rotis..
Caftori Amycl#o & Amycbeo Polluci
Reddita Mopfopia T#naris urbe foror.
T#naris, Id#o trans #quor ab fiofpite rapta,
Argolicas pro fe vertit in arma manus .
Vix equidem memini; mem’ini tamen. omnia luftus,
Omnia folliciri piena timoris erant.
Flebat avus, Phgebeque foror, frarrgfque gemelli:
Orabat fuperos Leda- fuumque Jovem.
Ipfa ego non longos etiam nunc. fcifTa capillos
Clamabam, Sine me , me fm? 1 mater, abis ?
Nam conjux aberat. ne non Pelopeia credar,
Ecce Neoptolemo pr#da parata fui.
| Pelides utinam vitaftet Apollinis arpus !
Damnaret nati fafta proterva pater,
Nec quondam placuit, nec nunc placuiflet Achilli,
Abdufta vjduum coniuge fiere yirum.
Qu# mea csleftes injuria fecit iniquos ?
Quod mihi v# mifer# fidus obefle querar?
Parva mea fine matre fui ; pater arma ferebat :
Et, duo cum vjvant, orba duobus eram.
Non tibi blandkias primis, mea mater, in annis
Incerto diftas ore puella tuli.
Non ego captavi brevibus tua colla Iacertis :
Nec gremio fedi farpina grata tuo.
Non cultus tibi cura mei : nec pafta marito
Intravi thalamos, matre parante, novos.
Obvia prodieram reduci tibi; vera fatebor:
Nec facies nobis nota parentis erat.
Te tarnen effe Helenen , quod eras pulcherrima, fenfij.
Ipfa requirpbas, qu# tibi nata foret.
Pars h#c una mihi conjux bene ceilìt Oreftes r
Is quoque, ni pro fe pugnet, ademtus erit.
Pyrrhus habet raptam reduce & viftore parente :
Muneris hoc nobis diruta Troja dedit.
Cum tamen altus equis Titan radiantibus inftat,
Perfruor infelix liberiore malo.
Q z N o s