Infra fe pofitas : extindus amabitur idem.
Praeíénri tibí maturos largimur honores,
Jurandaique tuum per nomen ponimus aras,
Nil orlturum alias, nil ortum tale fatentes.
Sed tuus: hie populus fapiens & juftus in uno,
Te noftris ducíbus, te Grafi? anteferendo,
Cetera nequáquam limili ratione modoque
JEftimat : & , nifi qua terris femota fuifque
Temporibus defunga videt, fkftidit & odit;
Sic fautor vererum, ut tabulas peccare vetantes,
Quas bis quinqué viri fanxerunt, feedera regum
Vel Gabiis, vel cum rigidis ®quata Sabinis,
Pontificum libros, annoia volumína vatum,
Didíter Albano Mufas in monte Ioquutas.
Si , quia Gr®eorum funt antiquiífima queque
Scripra vel optima, Romani penfarttur eadem
Scriptores trutina, non eft quod multa loquamur.
Nil intra eft oleam, nil extra eft in nuce duri:
Venimus ad funi mum fortufl®: píngimus atque
Pfallímus, & Judamur Achivis dodius undis •
Si meliora dies, ut vina, poemata reddit,
Scire velím, pretium chartis quotus arroget annus •
Scriptor abhinc annos centum qui. decidir, inter
Perfedos veterefque referri debet? an inter
Viles atque novos? excíudat jurgia finis.
.R.Eft vetus atque probus, centum qui perficit annos.
Hor. Quid? qui deperiít minor uno menfe, vel anno,
Inter quos referendus erít ? veter'efhe poetas ?
An quos & pr®fens & poftera refpuet setas?
R. Iile quidem veteres inter ponetur honefte,
Qui vel menfe brevi, vel toto eft junior anno.
Hor. Utor permiflo, caudseque pilos ut equinas
Paulatim vello, & demo unum , demo etiam unum :
Dum cadat elufus ratione ruentis acerui
Qui redit ad faftos, & virtutem seftimat annís,
Miraturque nihil nifi quod Libitina. facravit.
Ennius, & fapiens & tòrtis, & alter Homerus,
Ut critici dicunt, leviter curare videtur
Quo promiifà cadant & fomnia Pythagoreà.
Naevius in manibus non eft, & mentibus haret
Pene recens, adeo fandum eft vetus ornile poema .
Ambigitur quoties uter utra fit prior, aufert
Pacuvius dodi famam fenis, Accius alti :
Dicitur Afrani toga convenire Menandro;
Plautus ad exemplar Siculi propefare Epicharmi:
Vincere Cascilius gravitate, Terentius arte.
Hos edifeit, & hos arilo ftipata theatro
Spedar Roma potens r habet hos numeratque poetas
Ad noftrum tempus, Livi fcriptoris ab ®vo.
Inrerdum vulgus return videt, eft ubi peccat.
Si vereres ita miratur laudatque poetas ,
Ut nihil anteferat, nihil illis comparer, errat.
Si*qu®dam nimis antique, fi pleraque dure
Dicere credit eos, ignave multa, rafefur,
Et fapit, & mecum fkeit, & Jove judicat ®quo .
Non equidem infedor, delendaque carmina Livi
Effe reor, memini qua: plagofum mihi parvo
Orbilium didare ; fed emendata videri,
Pulchraque, & exadis mínimum diftantià, mirar,
ínter qu® verbum emicuit fi forte decorum, &
Si verfus paulo concinnior unus & alter,
Injufte totum ducit venditque poema,
Indignor quiequam reprehendí, non quia crafle
Compofitum illepideve puretur, fed quia nuper :
Nec veniam antiquis, fed honorem & pnemia poícl.
Rede necne crocum florefque peramhudet Att®
Fabula, fi dubitem, clament periifie pudorem
Cundi pene patres, ea quum reprehendere coner,
Qua gravis difopus, qua; dodus Rofcius egit :
Vel quia nil redum, nifi quod placuitfibi, ducunt:
Vel quia turpe putant parere minoribus, & qu®
Imberbes didicere, fents perdenda fàteri.
Jam Saliare Num® carmen qui laudat, & illud,
Quod mecum ignorat, folus vult feire videri,
Ingeniis non ille favet plauditque fepultis,
Noftra fed inraugnat, nos noftraque fividus odit.
Quod fi tam Gracis noviras invila fuiflet
Quam nobis, quid nunc efièt vetus ? aut quid haberet
Quod Jegeret tereretque viritim publicus ufus?
Ut primuni pofitis nugari Grascia bellis
Coepit,,& in vitium fortuna labier ®qua,
Nunc athletarum ftudiis, nunc arfit equorum ;
Marraoris aut eboris fabros, aut asris amavit :
Sufpendit pida vultum mentemque tabella,
Nunc tibicinibus, nunc eft gaviià tragcedis:
Sub nutrice puella velut fi luderet infans,
Quod cupide petiit, mature piena reliquit.
Quid placet aut odio eft, quod non mutabile credas ?
Hoc paces habuere bona;, verifique fecundi •
Roms dulce diu fuit & folenne, recluía
Mane domo •vigilare, clienti promere jura :
Cautos nominibus certis expendere nummos,
Majores audire , minori dicere, per qua;
Crefcere res poilet, minui damnofa libido.
Mutavit mentem populus levis, & calet uno
Scribendi iludió. pueri patrefque ieveri
Fronde comas vindi- 'ccenant, & carmina didank»
Ipfe ego, qui nullos me affirmo fcribere verfiis,
Invenior Parthis mendacior: & prius orto
Sole, vigil calamum & chartas oc ferinia poico •
Navem agere ignarus navis timet : abrotonum asgro
Non audet, nifi qui didicit, dare: quod medicorum eft,
Promitrunt medici : tradant fabrilia fabri :
Scribimus mdodi dodique poemata paflim .
Hic eiror tamen & levis ha;c iniania quantas
Virtutes habeat, fic osjlige : Varis avarus
Non temere eft animus : verfus amat , hoc ftudet unum ;
Detrimenta, fugas fei*vorum, incendia ridet :
Non fraudem focio puerove incogitat ullani
Pupillo : vivit filiquis & pane fecundo;
Mi liria: quanquam piger & malus, utilis urbi:
Si das hoc, parvis quoque rebus magna juvari.
Os tenerum pueri Salbumque poeta figurat :
Torquet ab obfccenis jam nunc fermonibus aurem;
Mox etiam pedus pneceptis formar amicis,
Afperitatis & invidi® corredor & ir®.
Rede fada referti oríeiitía tempora notis.
InftruÌt exemplis : inopem folatur & ®grum.
Caftis cum pueris ignara puella mariti
Difceret unde preces, vatem ni Mufa dediiTet?
Pofcit opem chorus, & prasíentia ilumina fentit :
Cceleftes implorar aquas doda prece blandus:
Avertit morbos, metuetída pericula pelltt;
Impetrar & pacem, & locupletai frugibus annum •
Carmine Di luperi placantur, carmine Manes •
Agricola; prifei, fortes, parvoque beati ,
Condita poft frumenta, levantes tempore fefto
Corpus, & ipfum animurn fpe finis dura ferentem,
Cum fociis operum, & puerís, & conjuge fida,
Telmfem porco, Sylvaiium lade píabant,
Fiorìbus & vino Genìum, mémorem brevis «vi.
Fefcennina per hunc inventa licentia morem
Verfi.
BVer fibus alternis opprobria ruftica fudit ;
M.iheitafque recurrentes accepta per annos
■Lufit amabiliter: donee jam fevus apertatn
B n rabiem verti ccepit jòcus, & per honeftas
■lire domos impune minax. doluere cruento
¡■Dente laceifiti : fuit intadis quoque cura
■Condicione fuper communi : quin etiam lex
iPcenaque la ta , malo qua; nollet carmine quemquam
^m)efcribi. vertere modum, formidine fuftis,
Ma A benedicendum deledandumque redadi.
■Gracia capta ferum vìdorem cepit, & artes
■intulit agre Ili Latio, fic horridus ille
^E)efluxit numerus Saturnius: & grave virus
■Vlunditis pepulere. fed in longuin tamen ®vum
Silanierunt, nodieque manent Veftigia ruris.
^Kerus enim Gracis admovit acumina chartis :
■Et poft Punica bella quietus, qu&rere ccepit,
^fcuid Sophocles & Thefpis &Aefchylus utile ferrent.
ft'entavit quoque rem fi digne vertere poilet :
Et placuit libi, natura fublimi? &c acer.
;FJam fpirat tragicum fatis, & feliciter audet:
^Eed turpem putat in fcriptis metuitque lituram.
■Creditur, ex medio quia res arceffit, habere
^Kudoris minimum, fed habet Comcedia tanto
■plus oneris, quanto veni® minus, adfpice, Plautus
■Quo patio partes tutetur amantis epbebi :
«;Ut patris attenti, lenonis ut infidioiì :
■Quantus fit Dorfennus edacibus in parafitis :
■Quam non adftrido percurrat pulpita lbcco.
fGeflit enim nummum in ioculos demittere, poft hoc
RSecurus, cadat an redo ftet fabula talo.
■Quem tulit ad feenarn ventofo gloria curru,
JjE’canimat lent us fpedator, fedulus inflat ;
■Sic leve, fic parvum eft, anjmum quod laudis avarum
■Subruit aut reficit! valeat res ludiera, fi me
jPalma negata macrum, donata reducit opimum.
K®pe etiam audacem fiigat hoc terretque poetam ,
«Quod numero plures, virtute & honore minores,
ilndodi ftolidique, & depugnare parati,
■Si difeordet eques, media inter carmina pofeunt
j A u t urfum aut púgiles; his nam plebecula gaudet.
B ■I V erum equitis quoque jam migravit ab aure voluptas
Omnis ad incertos oculos & gaudia vana. Quatuor aut plures aul®a premuntur in horas,
:Dum fugiunt equitum turm®, peditumqüe caterv®:
Mòx trahitur minibus reguni fortuna retortis.
-EiTeda feftinant, pilenta, petorrita, naves:
iCaptivum portatur ebur, captiva Corinthus.
Si foret in terris, rideret Democritus, feu
Diverfum confufa genus panthera camelo,
Sive elephas albus vulgi converteret ora:
fSpedaret populum ludís atrentius ipfis,
rf Ut fibi pr®bentem mimo fpedacula plura.
I Scriptores autetn narrare putaret afelio
H Fabellam furdo. nam qu® pervincere voces
I Evaluere fonum, referunt quem noftra theatra ?
I ¡Garganum mugiré putes nemus, aut mare Tufcum,
I ¡Tanto cum ftrepitu ludi fpedantur Se artes
I [Diviti®que peregrin®, quibus oblitus ador
^KCuin ftetit m feena, concurrit dextera l®v®.
■Dixit adhuc aliquid? nil fane, quid placet ergo?
■Lana Tarentino violas imitata veneno,
■ A c ne forte putes me, qu® facere ipfe recufem,
■ Cum rede tradent alii, laudare maligne,
■ Ille per extentum funem mihi polle videtur
■ Ire poeta, meum qui pedus inaniter angit,
Irritât, mulcet, fallís terroribus implet,
Ut magus : & modo me Thebis, modo ponit Athenis»
Verum age & his, qui fe ledori credere malunt,
Quam fpedatoris faftidia ferre fuperbi,
Curam redde brevem : fi munus Apolline dignum
Vis complere libris, & vatibus adaer¿ calcar,
Ut ftudio majore petant Helicona virentem •
Multa quidem noois facimus mala fæpe poet®,
( Ut virieta egomet cædim mea) tu n tibi libram
Sollicito dam us, aut feíTo: cum l®di;iiur, unum
Si quis amicorum eft aufus reprendere verfum:
Cum loca jam recitata revolvimus irrevocati:
Cum lamentamur, non apparere labores
Noftros, & tenui deduda poemata filo :
Cum fperamus eo rem venturam, ut fimulatque
Carmina refeieris nos fingere, commodus ultra
ArceiTas, & egere vetes, & fcribere cogas.
Sed tamen eft operæ pretium cognofcere, quales
Ædituos habeat belii fpedata doinique
Virtus, indigno non çommittçnda poet®.
Gratus Alexandro régi Magno fuit ille
Chcerilus, incultis qui verfibus Sc- maie natis
Rettulit acçeptos, regale numiima, Philippos.
Sed yeluti tradata notara labemque remittUnt
Atramenta, fere feriptores carmine fçpdo ¿
Splendida fada linunt, idem rex file, poema
Qui tam ridiculum ram çare prodigus emit,
Edido vetuit, ne qujs fe, prêter Apellem, -
Pingeret, aut alius jLyilppo duceret æra
Forfis Alexandri vultum iiinulantia. quod il-
Judicium fubtjle videnciis artibus àllua
Ad libros & ad hæc Mufarum dona vocares,
Bçeotum in çraiTo jurares aere natum.
At neque dedecorant tua- de fe judiçia, atque
Muñera qu® multa dantis çum laude tulerunt,
Diledi tibi Virgilius Variufque poçr®:
Nec magis expreífi vultos per aenea figna,
Quam per vatis opus, mores aninjique virorum
Clarorum apparent: nec fermones ego mallem
Repentes per humum; quam res componere geftas,
Terrarumque fitus, & flumina dicere, & arces
Montibus impofitas, & barbara régna, tuiíque
Aufpiciis totum çonfeda duella per orbem ,
Clauftraque çuftodem pacis çohibentia Janum,
Et formidatam Parthis te principe Romam,
Si, quantum çuperem, poiTem quoque.. fed neque parvum
Carmen majeftas recipit tua, hec meus audet
Rem tentare pudor, quam vires ferre reeufent •
Sedulitas autem, ftulte quem diligit, urget.:
Præcipue cum fe numeris commendat & arte.
Difçit enim citius meminitque libentius illud
Quod quis deridet, quam quod probat & veneratur.
Nil morar ofticium quod me gravat : ac neque fido
In pejus yultu proponi çereus ufquam,
Nec prave fadis deçorari yerfibus opto :
Ne rubeam pingui donatus muñere : & una
Cum fçriptore meo, çapfa porredus aperta,
Deferar in yiçum vendentefn thus & odores,
Et piper, &c quidquid chartis amicitur ineptis.
AD JULIUM FLORUM EPIST. IL
FLore, bono claroque fidelis amice Neroni,
Si quis forte velit puerum tibi vendere, natum
Tibure vel Gabiis : & tecum fic agat : hic &
Candidus, & talos a vertice pulcher ad imos,
H 2 Fiet