7 4 T I B U L L I l i b e r n;
Sed pretium fi grande feras, cuftodia viAa eft;
Nec prohibent claves, & canis ipfe tacet•
Heu quicumque dedit formam csleftis avara?,
Quale bonum mult is addidit ipfe malis !
Hinc fletus, rixaeque ibnant : h«c denique caufa
Fecit, ut infamis hic Deus eflet Amor.
At tibi, qu« pretio viAos excludis amantes,
Diripiani partas ventus & ignis opes.
Quin tua tunc juvenes fpeAent incendia ta ti,
Nec quifquam flamm« fedulus addat aquam •
5 eu veniet tibi mors,: nec erit, qui lugeat ullus,
Nec qui- det-mceftas munus in exfequias.
At bona, quae nec avara fuit, centum licet annos
Vixerit, ardentem flsbitur ante rogum.
Atque aliquis fenior, veteres veneratus amores,
Annua conftruAò ferta dabit tumulo.
E t , Bene, difcedens dicet, placideque quiefcas,
Terraque fecur« fit fuper ofla levis.
Vera quidem moiieo. fea profunt quid mihi vera?
Uliuseft nobis lege colendus Amor.
Quin etiam Jedes jubeat fi vendere avitas,
Ite fub -imperium, fub titulumque Lares.
Quidquid habet Circe, quidquid Medea venenl,
Quidquid & herbarum Theflfala terra gerit :
Et quoa, ubi indomiris gregibus. Venus afflat amores,
] Hippomahes cupid« ftillat ab inguine equ« :
Si modo me placido yideat Nemefis mea vultu,
Mille alias herbas mifceat ìilla, bibam.
E L E G I A V ,
PHoebe fave, novus ingreditur tua tempia facerdos,
Hue age cum cithara, carminìbufque veni.
Nunc te vòcales impellere pollice ebordas*
Nunc precor ad laudes flèAere verba meas «
Ipfe triumphali devinAus tempora lauro,
Dum cumulant aras, ad tua facra veni.
Sed nitidus, pulcerque veni : nunc indue veftem
Sepofitam, longas nunc bene peile comas •
Qualeni te memorant, Saturno rege fugato,
Vi Aori laudes concinuifle Jovi.
Tu procul eventura yides: tibi deditus augur
Seit bene, qpid fati provida carnet avis.
Tuque regis fortes : per te pr«fentit arufpex,
Lubrica fignavit cum Deus exta notis.
Te duce Romanos numquam fruftrata Sibylla eft,
Aberra qu« fenis fata canit pedibus .
Phoebe, facias MeiTalinum fine tangere chartas
Vatis; & ipfe, precor, quid cauat ilia, doce.
H«c dedit JEnese fortes, poftquam il le parentem
Dicituij & rap.tos fuftiuuiffe Lares.
Nec fore credebat .Romam:, cum mceftus ab alto
I lion-, ardentes refpiceretque Deos.
Romulus stern« nondum formaverat urbis
Moenia, conforti non habitanda Remo.
Sed tunc pafcebant herbola Palatia vacc«,
Et ftabant humiles in Jovis arce caf«,
LaAe madens illic fuberat Pan ilicis umbr«,
Et faAa agrefti lignea felce Pales.
Pendebatque vagi paftoris in arbore votum
Garrula fylveftri fiftula facra Deo:
Fiftula, cui. Temper decrefcit arundinis ordo,
Nam calamus cera jungitur ufque minor
A t , qua Veiabri regio patet, ire folebat
Exiguus .pulfa per vada Unter aqua .
Ilia tape gregis dui .placitura magiftro
Ad Juvetiem fefta veAa paella die eft«
Cum qua foecundi redierunt munera ruris
Cafeus, & nive« candidus agnus ovis *
Impiger JEnea volitäntis frater Amoris,
Troia qui profugis facra vehis ratibus,
Jam tibi Laurentes aflignat Jupiter agros:
Jam vocat errantes hofpita terra Deos.
Illic fanAus eris, cum te veneranda Numici
Unda Deum cado miferit Indigetem..
Ecce fuper feifas volitai viAória puppes.
Tandem ad Trojanos Diva fuperba venit#
Ecce mihi lucent Rutilila incendia caftris.
Jam tibi pr«dieo, barbare Turne, necem.
Ante oculos Läurens caftrum^Baqrufque Lavini eil,
Albaque ab Afcanio condita Loìiga ducè.
Te quoque jam video, Marti placitura facerdos
Ilia, Veftales deferuifle focos >;w
Concubitufque tuOs furtim, vittafque jacentes,
Et cupidi ad ripas arma reliéla Dei .
Carpise nunc, tauri, de feptem montibus herbas,
Dum licet; hie'magna? jam lociis urbis erit.
Roma, tuum nomen terris fetale regendis,
Qua fua- de c«Io proipicit arva Geres ;
Quaque patent ortus, & qua fluitantibus undis
Solis anhelantes abluit amnis equos.
Troja quidem tunc fe mirabitur, & fibi dicet,
'■Vos bene tarn longa confuluìife via.
Vera cano: fic ufque-facras iilnoxia laurus
Vefcar, & «ternum fit mihi virginitas.
H«c cecinit vates, & te fibi, Phcebe, vocavit,
Jaéìavit fufa fed caput ante toma.
Quidquid Amaltheà, quidquid Marpeffia dixit,
Herophile Phoebo grata quod admontiit:
Quafque Albiina facras Tiberis per flumina fortes
Portarit, ficco perlueritque finu :
H« fore dixerunt belli mala figna cometen,
Multus ut in terras depiueretqùe lapis :
Atque tubas, atque arma ferunt ftrepitantià c«Io
Audita, &• lucos pr«cinuifTe fugam.
Ipfum etiam Soìem defoflum Iumine vidit
J.ungere pallentes nubilus annus equos :
Et fimulacra Deum lacrimas fu'difle tepentes,
Fataque-vocàies pramouuiiTe boves .
H«c fuerunt olim : fed tu jam, mitis Apollò ,
Prodigia indomitis merge fub «quòribus.
Ut fuccenfa facris crepitet bene laurea flammis*
Ornine quo felix & facer annus eat.
Laurus'io bona Tigna dedit: gaudete, coloni.
Diftendet fpicis horrea plena Ceres,
Oblirùs & mufto feriet pede rufticus uvas,
Dolia dum; magni deficiantque lacus.
At madidus Baccho fua fefta Palilia paftor
Conci net : a ftabulis tunc procul efte lupi,
Ille levis ftipul« folemnes potus acervos
Accendet, flammas tranfilietque facras.
Et foetus matrona dabit, natufque parenti
Ofcula* comprenfis auribus eripiet :
Nec t«debit avùm parvo advigilare nepoti,
Balbaque cum puero dicere verba fenem.
Tunc operata Deo pubes difeumbet in herba,
Arboris antiqu« qua levis umbra cadit.
Aut e vefte fua tendent timbracula fertis
Vinfta ; coronatus ftabit & ante calix.
At fibi quifque dapes , & feftas exftruet alte
Cefpitrbus menfas, Céfpitibufque torurti 1
Ingeret hic potus juvenis malèdiila puelta, ‘
Poftmo-
T I B Ü L L I L I BER irr
Poftmodd qüae votis irrita feéla velit.
am ferus ille fu« plorabit fobrius idem,
Et (e jurabit mente fuiife niala.
ace tua, pereant arcus, pereantque fagittae,
Phcebe; modo in terris erret inermis Amor,
rs bona; fed poftquam fumfit fibi tela Cupido,
Hei mihi quam multis ars dedit illa malumi
K t mihi pracipue, jaceo cum faucius annum,
■ Et feveo morbo, tam juvat ipfe dolor.
Vixque cano Nemefim, fine qua verfus mihi nullus
I Verba jpoteft, juftos aut reperire pedes.
£t tu, (nam Divum fervat tutela poetas)
1 Prasmoaeo, vati parce, puella, facro ;
Ut Meflalinum celebrem, cum pr«mia belli
■ Ante fuos currus oppida viòla feret •
fe gerens laurus, lauro devinAus agrefti
K Miles io magna voce triumphe canet.
¡fune Meffala meus pia det fpeétacula turb«,
■ Et plaudat curru prötere unte pater.
Annue: fic tibi fint intonfi, Phcebe, capilli,
■ Sic tua perpetuo fit tibi cafta foror.
E L E G I A V I .
CAftra Macer fequitur. tenero quid fiet Amori ?
Sit comes, & collo fortiter arma gerat.
Et, feu longa virum terr« via, feu vaga ducent
■ ÌEquora, cum telis ad latus ille volet.
Ure, puer, qu«fo, tua qui ferus otia liquit,
■ Atque iterum erronem fub tua figna voca.
Quqd.fi militibus parces, erit hic quoque miles,
{■ipfe levi galea qui fibi portet aquam.
altra peto, valeatque Venus, valeantque puelta.
Et mihi funt vires, & mihi feAa tuba eft.
[agna loquor : fed magnifice mihi magna locuto
Excutiur\t clauta fortia verba fores.
■furavi quoties rediturum ad limina numquam?
■ Cum bene juravi, pes tarnen ipfe redit.
Acer Amor, fraòlas urinam tua tela fagittas,-
Si licet, exftinAas afpiciamque feces .
Tu miferum torques, tu me mihi dira precari
■ Cogis, & mfana mente nefanda loqui .
lam mala finiflem letho : fed credula vitam
■ Spes fovet, & melius cras io rè femper ait.
Ipes alit agricolas: fpes fulcis credit aratis
j Semina, qu« magno feenore reddat ager,
H x c laqueo volucres, h«c captat arundine pifees,
1 Cum tenues hamos abdidit ante cibus.
Ijpes etiam valida folatur compede vinélum :
■ Crura fonant ferro, fed camt inter opus.
Spes fecilem Nemefim fpondet mihi, fed negat illa.
■ Hei mihi, ne vincas, dura puella, Deam.
Farce per immatura tu« precor offa fororis:
■ Sic bene fub tenera parva quiefeat humo.
Bla mihi fanòla eft; illius dona fepulcro,
B Et madefeAa meis ferta feram lacrymis.
Illius ad tumulum fugiam, 4^>plexque fedebo,
B Et mea cum muto-fata querar cinere.
Non feret ufque fuum te propter Aere clientem.
B Illius ut verbis fis mihi lenta, veto.
B«e tibi negleAi mittant mala fomnia Manes,
I Moeftaque fopit« ftet foror ante torum :
^¿ualis ab excelfa pneceps delapfa feneftra
Venit ad infernos iànguinolenta lacus.
efino, ne domin« luAus renoventur acerbi:
Non ego iunj tanti , ploret illa fomel,
Nec lacrymis oculos digna eft foedare loquaces.
Lena nocet nobis, ipfa puella bona eft.
Lena vetat miferum Pnryne, furtimque tabellas
Occulto portans itque reditque finu.
Sæpe, ego cum domin« dulces a limine diro
Agnofco voces, hæc negat efTe domi.
Sæpe, ubi nox promifla mihi eft, languere puellam
,Nuntiat, aut aliquas extimuifle minas.
Tunc morior curis: tunc mens mihi perdita fingit,
Quifvè meam teneat, quot teneatve modis.
Tunc tibi, lena, precor diras . fatis anxia vivas.
Moverit e votis pars quotaeumque Deos.
L I B E R T E R T I U S .
E L E G I A I*
M Artis Romani feft« venere Calènd«. ^ Exoriens noftris hic fuit annus avis.
Et vaga nunc certa difeurrunt undique pompa
Ferque vias urbis munera, perque domos.
Dicite, Piérides, quooam dohetur honore
Seu mea, feu fallór, cara Neæra tarnen.
Carmine1 formofe, pretto capiuntur avar« .
Gaudeat, ut digna eft, verfibus illa meis.
Lutea fed niveum involvat membrana libellum,
Pumex & canas tondeat ante comas :
Summaque prætexat tenuis feftigia chart«,
Indicet ut nomen litera feAa meum :
Atquë inter geminas plngántur cornua frontes .
Sic etením comtum mittere oportet opus.
Per vos auAorès hujus mihi carminis oro,
Caftaliamque umbram, Pieriofqüe lacus,
Ite domum, cuiturfique illi donate libellumy
Sicut erit; nullus defliiàt inde color.
Illa mihi reforet, fi noftri mutua cura eft,
An minor, an toto peAore dedderim.
Sed primum Nympharnlònga donate falute,
Atque hæc fubmiflò dicite verba fono ;
Hæc tibi vir quondam, mine frater, cafta Neæra,
Mittit, & accipias munera parva, togat.
Teque fuis jurat caram magis effe medullis, 1
Sive fibi conjux, five futura foror.
Sed potius conjux ; hujus fpem nominis illi
Auferet exftinAo pallida Ditis aqua.
E L E G I A I I .
QUi primus caram juvenì, carumque puelta
Eripuit juvenem, ferreus ille fuit.
Durus & ille fuit, qui tantum ferre dolorem,
Vivere & erepta con juge qui potuit.
Non ego firmus in hoc, non hæc patientia noftr®
Ingenio, frangit fortia corda dolor.
Nec mihi vera loqui pudor eft, vitæque feteri
Tot mala perpeiTæ tædia nata me«.
Ergo cum tenuem fuero mutatus in umbram ,
Candidaque offa fuper nigra favilla reset ;
Ante meum veniat longos incomta capillos ,
Et fleat ante meum meefta Neæra rogum •
Sed veniat car« matris comitata dolore :
Mçereat h«c genero, meereat illa viro.
Præfetæ ante meos manes, animamque precatæ,
Perfutaque pias ante liquore -manus,
‘ K z Pars