An. Si vis, UlyfTe, cogéré Andromacham rnetu,
Vitam minare, nam mori votum eit mihi. ‘ -
Ul. Verberibus, igni, m o r te cruciata, eloqui
Quodcumque celas, adiget invitam dolor.
Et pedore imo condita arcana eraet.
“ Neceffitas plus pofle quam pietas folet'.
*c Stulta eft ndes, celare quod prodas ftatim..
An. Propone flammas, vulnera, & diras mali
Doloris artes , & famem, & Îævam fitim,
Variafque pelles undique & ferrum inditum
Vifceribus ultis,- carcëris eæci lu#m,
Et quidquid audet vidor iratus rumens.
Uh Animo fa nulles mater admittis metus.
Hic ipfe , quo nunc contuinax perftas, amor,
Coniulere parvis liberis Dahaos monet.
Poll arma tarn longinqua, poll annos decern ;
Minus timerem quos fecit Caicbas metus,
Si mihi timerem. bèlla Telemàcho paras. •
An. Invita Ulylfi gaudium ac Danais dabo?
Dandum e ll. fatere, quos prends iudus, dolor.
Gaudete Atridaz ; tuque laztifica, ut foies ,
Refer Pelafgis. Hedoris proles ebiit.
Vi. Et elle verum hoc qua probas Danais fide ?
An. Ita quod minâri maximum victor pot ell,
Conringat, & me feta maturo exitu
Facilique folvant, ac meo condant Iolo,
Et patria tellus Hedorem leviter premat;
Ut luce caret, ut inter extindos jacet,
Datufque tumulo debita exanimis tulit •
VI. Expleta fata ftirpe fublata Hedoris
Solidamque pacem Uetus ad Danaos feram •
Quid agis, Ulyffe ? Dànaidæ credent tibi?
Tu cui ? parenti. fingit àn quidnam parens ,
Nec abominanda;ìnòrtis auipiciùm pavet?
Aufpicia metuunt, qui nihil majus timent.
Fidem alligâvit jurejurando fuam •
Si pejerat, timere quid gravius pofeft?
Nunc advoca aftus, anime; nunc fraudes, dolos,
Et totum Ulyflera. veritas numquam latet.
Scrutare matrem. mceret, illacrimat, gemir,
Et hue & illuç anxios greflus refert,
Miffafque voces aure iòllicita excipit.
Magis hæc timet, quam mceret. ingenio ell opus :
* Alios parentes, alloqui in ludu decer : *■
Tibi gratulandum ell, mifera, quod nato cares,
Quern mors manebat fazva, præcipitem datum
E turre, lapfis fola quàz mûris manet.
An. Reliquit animus, membra qùariuntur, labant;
Torpetque vindus frigido fanguis gelu.
Ul. En tremuit. hac, hac parte quærendà ell mihi •
Matrem timor detexit. jterabo metum.
Ite, ire, celeres, fraude materna abditum
Hoftem Pelafgi nominis, peftem ultimam,
Ubicumque latitat, erutam in medium date.
Bene ell, tenetur. perge, fedina, attrahe.
Quid refpicis, trepidafque ? jam certe périt.
An. Utinam timerem ! folitus ex longo ell metus,
“ Dedilcit animus fero quod didicit diu.
Ul. Lullrale quoniam debitum mûris puer
Sacrum anteceffit ; nec potell vatem iequi
Meliore fato raptus: hoc Calchas ait
Modo piari pofle redituras rates,
Si placet undas Hedoris fparii cinis,
Ac tumulus imo torus azquetur iolo.
Nunc ille , quoniam debitam eifugit necem,
Erit admovenda iedibus facris manus.
An. Quid agimus? animum dillrahit geminus timor/
Hinc gnatus, illinc conjugis chari cinis.
Pars utra vincet ? tellor immites deos,
Deofque veros, conjugis manes mei,
Non aliud, Hedor, in meo nato mihi
Piacere, quam te. vivat, ut pollìt tuos
Referre vuitus. prorutus tumulo cinis
Mergetur? offa tìudibus fpargi iinarn
Disjeda vailis ? potius hic mortem oppetat.
. Poreris nefanda deditum mater neci
Videre? poreris cella per faitigia
Mifluin rotari ? poterò ; perpetiar ; feram,
Dum non meus poli fata victoris raanu
Jadetur Hedor. hic fuam pcenam poteil
Sentire ; at illuni fata jam in tuto locant •
Quid fìuduaris? ftatue, quem pcenx extrahas*
Ingrata, dubitas? Hedor eli illic tuus.
Erras, urrimque eft Hedor: hic fenili potens,
Forfan futurus ultor efcltindi patris.
Utrique parci non poteft. quidnam facis?
òerva e duobùs, anime, quem Danai timent.
Ul. Relponfa peragam funditus, bulla eruam.
An. Qu$ vendidiihs ? Ul. Pergam, & e fummo aggers
Traham fepulchra. An. Cadituni appello iìdem,
Fidemque Achillis, Pyrrhe; genitoris tui
Munus tuere. Ul. Tumulus hic campo ftatim . ■
Toto jacebit. An. Fuerat hoc prorfus nefes
Danais maulum. tempia violallis, Deos
Edam feveiites. bulla tranlìerat furor.
Reiillam, inermes oftèram armatis manus •
Dabit ira vires. qualis Argolicas ferox
1 urmas Amazon ftravit ; aut qualis Deo
Percuffa Maznas, entheo filvas gradu
Armata thyrfo terret, acque expers fui
V ulnus dedit, nec fenfit ; in medios ruam^
I umuloque cineris foeia defenfo cadam .
Ul. Ceflàris ?■ & vos ffebilis clamor mover, i
Furorque caffiis feminx? juffa ocyus
Peragite. An. Me, mé fternire hic: ferro prius •
Repelle Avernum. rompe fatorum moras.
Molire terras Hedor, ut Ulyflem domes.
Vel umbra fatis eli. arma concuffìt manu :
Jaculatur ignes.* cerniris Danai Hedorem ?
An lòia video? Uh F'unditus cunda erue.'
An. Quid agis ? ruina mater & gnàtuni & viruiB
Profternis una . forfitan Danaos prece
Placare poreris. conditum elider ftatim
Immane buffi pondus. intereat mifèr-,
Ubicumque potius, ne pater gnatum obruaf,
Prematque par rem gnatus. ad genua accido
Supplex ; Ulyffe, quamque nuilius pedes
Novere dextram, pedibus admoveo tuis.
Miferere matris, oc preces placidus pias
Patienfque recipe ; quoque te celfum altius
Superi levarunt,’ mitius lapfos preme .
“ Mifero datur quodcumque, fortune datur.
Sic te revifat conjugis fende torus,
Annofque dum te recipit, extendat fuos
Laertai iìc te juvenis excipiat tuus,
Et vota vincens vedrà felici indole,
./Etate avum tranfeendat, ingenio patrem !
Miferere matris. unicum afriida: mihi
Solamen hic eft • Ul. Exhibe gnatum', & roga •
i SNf r
Andro*
Andromacba »
HUc t latebris procede tuis,
Flebile matris furtum mifera.
Hic puer, hic eft terror, Ulyffe, ,
Mille carinis . Submitte manus,
Dominique pedes fupplice dextra
Stratus adora: nec turpe puta,
Quidquid miferos fortuna jubet*
Pone ex animo reges atavos,
Magnique fenis jura per omnes
Inclyta terras: excidat Hedor.
Gere captiVum ; polìtoque genu.
Si tua nondum fuñera fentis,
Matris fletus imitare tus.
Vidit pueri regis lacrymas
Et Troja prior, parvufque minas
Trucis Alcide ff exit Priamus.
Ule, ille ferox, cujus vaftis
Viribus omnes ceffere fersc :
Qui perfrado limine Ditis
Cazcum retro patefecit iter,
Hoftis parvi vidus lacrimis,
Sufcipe, dixit, redor habenas,
Patrioque fede celfus folio,
Sed fceptra fide meliore tene è
Profuit ilio vi dore capi.
Diícite mites Herculis iras;
An fola placent Herculis arma?
Jacet ante pedes non minor ilio
Supplice fupplexj vitamque petit.
Regnum Trojas, quocumque volet,
Fortuna ferat-.
UlyffeSy AndromacbaAJlyanaX »
MAtris quidem me mceror attonita movet ;
Magis Pelafgas me tarnen matres movent,
Quarum ille magnos crefcit in ludus puer •
An. An has ruinas urbis in cinerem datas
Hic excitabit? haz manus Trojam exigent?
Nullas habet fpes Troja, fi tales habet*
Non fie jacemus Troes, ut cuiquam metus
Poflimus effe.. fpiritus genitor fecit ?
Sed nempe tradus. ipfe poft Trojam pater
Pofuiflet ánimos, magna quos frangunt mala.
Si pcena petitur, quaz peti grayipr poteft ?
Famnlare collo nobili fubeat jugpm .*.
Servire llceat. aliquis hoc regt negat?
Ul. Non hoc Ulyfles: fed.negát Calchas tibi.
An. O machinator fraudis, o fcelerutn artifex;
Virtute cujus bellica nemo occidit,
Dolis & aftu maléficas mentis jacent
Etiam Pelafgi; vatem & infontes deos
Pratendis? hoc eft pedoris fecinus tui,
Nodurne miles, fortis in pueri necem
Jam folus audes aliquid, & claro die .
Uh Virtus Ulyffìs nota Danais eft fatis,
Nimifque Phrygibus, non vacat vanis diem
Conterere verbis ; anchorás claffis legit ,
An. Brevem moram largire , dum officium pareps
Gnato fupremum-reddo, & amplexu ultimò
Avidos dolpres fatio. Ul. Mifereri tui
Utinam iiceret! quod tamen folum licet,
Tempus moramque dabimus, arbitrio tuo
Implere lacrimis : ^ fletus aritmnas levat •
An. O dulce pignus ! O décus lapfaz domus ?
Summumque Trojaz funus! O Danaum timor*
Genetricis o fpes vana! cui demens ego
Laudes parentis bellidas, annos avi
Medios precabar : vota deífituit deus •
Iliaca non tu fceptra regali potens
Geflabis aula ; jura nec populis dabis,
Vidafque gentes fub tuum mittes jugum ;
Non Graja exdes terga, non Pyrrhum trabes ;
Non arma tenera parva tradabis manu;
Sparfafque paífim laltibus latis feras
Audax fequeris : nec flato luftri die
Solenne referens Troici luftri facrum,
Puer citatas nobilis turmas ages :
I Non inter aras mobili velox pede,
Revocante flexo concitos cornu modos ,
Barbarica prifeo templa faltatu coles.
O morte dira triílius leti genus !
Flebilius aliquid Hedoris magni nece
Muri videbunt. Ul. Rumpe jam fletus parens.
u Magnus fibi ipfe non fecit finem dolor.
An. Lacrimis, Ulyfle, parva, quam petimus, mora eft*
] Concede, parvos ut mea condam manu
I Viventis oculos. occidis parvus quidem,
Sed jam timendus. Troja te expedat tua :
I , vade liber, i iberos Troas vide.
Af. Miferere mater. An. Quid meos retines finitój,
Manufque matris ? caifa prxfidia oceupas.
Fremitu leonis qualis auaito tener
Timidum juvéñcus applicat matri latus ;
At ille fazvus marre fummota leo
Prxdam minorem morfibus vaftis prertiens
Frangit, vehitque : talis e noftro finu
Te rapiet hoftis. ofeula, & fletus, puer,
Laceroíque. crines excipe, & p/enus mei
Occurre patri ; pauca maternx tamen
Perfer que-relx verba : Si manes habent
Curas priores, nec perit flammis amor ;
Servire Grajo pateris Andromachen jugo
Crudelis Hédor, lentus & fegnis jaces ?
Rèdiit Achilles. fume nunc iterum comas,
Et fume lacrimas ; quidquid e mifero viri
Funere reiidum eft ; fume quaz reddas tuo
Ofeula parenti : matris hanc folatio
Relinque veftem. tumulus hanc tetigit meus,
Manelque ehari. quidquid hic cineris latet,
Scrutabor pre. Uh Nullus eft flendi modus,
Abripite propere claflis Argplicx moram •
C H O R U S.
QUx vocat fedes habítanda captas?
Theífali montes, & opaca Tempe ?
An viros tellus dare militares
Aptior Phthié? meliorque feetu
Fortis armenti lapidofa Trachyn?
An maris valli domitrix Iolcos ?
Urbibus centum fpatiofa Crete?
Parva Gortyne, iteri lifque Tricce?
An frequens rufeis levibus Methone,
Qux fub Oetazis latebrofa filvis
Mifit infeílos Troix ruinis
Non femel árcus?
Olenos tedis habitata raris?
Virginis Pleuron inimica Divx?
An maris lati finuofa Trcexen?
G g g Pelion