Mille capax aditus, & apertas undique portas
Urbs habet, utque fretum de torà flumina terra,
Sic omnes animas locus accipit ille; nec ulli
Exiguus populo eft, turbamve accedere fenrit.
Errant exfangues fine corpore & oifibus umbrs :
Parfque forum celebrant , pars imi teda tyrarini;
Pars alias artes antique imitamina vits.
Suftinet ire illuc, cslefti fede relida,
(Tantum odiis irsque dabat) Saturnia Juno.
Quo fimul intravit, facroque a corpyore preffum
Ingemuit limen ; tria Cerberus extulit ora :
Et trés latratus fimul edidit. ilia forores
Node vocat genitas, grave & implacabile nurrièn. :
Carceris ante fores claufas adamante fedeban't :' "
Deque füis atros pedebant crinibus Ungues. ,:il
Quam fimul agnorunt infer caligini umbras^.
Surrexere Des. fedes Scelerata vocatur.
Vifcera prsbebat Tityos lanianda;; riövemque
. Jugeribus diftentus erat, tibi, Tantàle, nulis
Deprenduntur aqus : qusque imiiVinet , effugit arbos
Aut petis, aut urges ruiturum^Slfyphe, faXum.
Volvitur Ixion: & fe fequiturque' fugitque. .
Molirique fuis letum patruelibqV Uufs, '
A fiidux repetunt, quàs perdant^Belides u&fas.
Quos omiles acie poftqùam Saturnia torva
Vidit; & ante omnes Ixiona; rtirfus ab ilio
Sifyphon afpiciens, Cur hie e'fratribusj-inquit,
Perpetuas patitur pceTias ; Athamanta fuperbum
Regia dives habet : qui me ,cum' coiijuge Temper
Sprevit? & exponit cauffas odiiqqè visque;
Quidque velit. quod vellet, era^.'h/'regia Cadmi
Staret ; & in facinus traherent. Athaöianta Sórores.
Imperium, promiffa, preces èòtifàiidit in unum:
Soliicitatque Deas i fic hsc Juttöne locuta,
Tifiphone canos, ut erat, turbata capillos
Movit : & òbftantes rejecit ab ore cölubras.
Atque ita, Non longis opus éft ambagibus, infit.
Fada puta, quscuraqüe jubes. inamabile régnum
Defere : téque refer casli melioris ’ ad' auras...
Lsta redit Juno: qüäm cslum inträre parantem
Roratis luftravit aquis Thaumaritias Iris.
Nec mora; Tifiphóne madefadam fanguirie fumit
Importuna facem : fluidoque cruore rubentem
Induitur pallam ; tortoque incingitur angue :
Egrediturque domo. Ludiis cómitantur euntem,
Et Pavor, & Terror, trepidoque Infama vultu.
Limine conftiterat : poftes tremuiffe feruntur
iEolii ; pallorque fores infecit acernas :
Solque locum fugit. monftris exterrita conjux,
Terrirus eft Athamas: tedoque exire parabant;
Obftitit infèlix, aditumque obfedit, Erinnys :
Nexaque vipereis diftendens brachia nodis,
Csfariem excuifit. mots foiiuere colubrs.
Parfque jacens humeris ; pars circum tempora lapfs
Sibila dant, faniemque vomunt, linguafque coruicant.
Inde duos mediis abrumpit crinibus angues;
Peftiferaque manu raptos immifit. at illi
Inòofque finus Athamanteofque pererradt;
Infpirantque graves animas : nec vulnera membris
Ulla ferunt. mens eft, qus diros fentiat idus.
Artulerat fecum liquidi quoque monftra veneni,
Oris Cerberei fpumas, & virus Echidns ;
Errorefque vagos, cscsque oblivia mentis,
Er icelus, & lacrimas j rabiemque , & csdis amoreni ;
Omnia trita fimul : qus fanguine mifta recenti
Coxerat sre cavo, viridi verfata cicuta.
Dumque pavent illi ; vertit furiale venenum
Pedus; in aiqborum, prscordiaque intima movit*
Tum face jadata per eumdem fspius orbem,
Confequitur motos velociter ignibus ignes.
Sic vidrix, juSque potens, ad inania magni
Regna redit Ditis: fumtumque recingitur anguem.
Protinus JEólides media furibundus in aula
Clamat, Io, comites, his retia pandite filvis :
Hic modo cum gemina vifa eft mihi prole lesna,
Utque fers, fequitur veftigia conjugis amens:
Deque finu matris ridentem & parva Learchum
Brachia tendentem rapit, & bis „terque per auras
More rotat funds : rigidoque infamia faxo
Diicutit offa ferox . tum denique concita * mater,
Seu dolor hoc jfécit, feu iparfi caufa veneni ;
Exululat ; paftìf^ùe fugit male fana capillis.
Teque ferens parvum nudis, Mèlicerta, lacertis
Evohè, Bacche , fonat . Bacchi fub nomine Juno’
Rifit: & , Hos ufus prsftet tibi, dixit, alumnus,
Imminet squoribus fcopulus. pars ima cavatur
Fludibus , & tedas defèndit ab imbribus undas :
Summa riget, frontemcjue in. apertum porrigit squor.
Occupar hunc [ vires infama fecerat J Ino :
Seque fuper pontum, jiullo tardata timore,
Mittit, onufque fuum . percufia recanduit unda.
At Venus immerits neptis miferata labores,
Sic patruo blandita fuo eft : O numen aquarum,
Proxima cui cslo ceftit, Neptuné, poreftas ;
Magna quidem pofeo : fed tu miferere meorum,
ladari quós cernis in Ionio immenfo:
Et Dis adde tuis. aliqua &. mihi gratia ponto eft.
Si tamen in medio quondam concreta profóndo
Spuma fui , Graiumque manet mihi nomen ab illa.
Annuit oranti Neptunus ; & abftulit illis,
Quod mortale fuit ; majeftatemque verendam
Impofuit ; nomenque fimul fàciemque noVavit :
Leucotheaque Deum cum matre Palsmona dixit.
Sidonis comites, quantum valuere, fecurs
Signa pedum, primo videre noviifima faxo :
Nee dubium de morte rats, Cadmeida palrais
Deplanxere domum feiffs cum verte capillos.
Utque parum jufts, nimiumque in pellice fsvs
Invidiane fecere D e s . convicià Juno
Non tulit: & , Faciam vos ipfas maxima, dixit,
Ssvitis monumenta mes. res dida fecuta eft.
Nam qus j>rscipue fiieràt pia, Perfequar, inquit,
In freta reginam : faltumquè datura, moveri
Haud ufquam potuit, fcopuloque affìxa cohsfit.
Altera, dum folito tentai plangOre ferire
Pedora, tentatos fentit riguifle lacertos.
Illa, manus ut forte tetenderat in maris undas,
Saxea fada manus in eafdem porrigit undas :
Hujus, ut arreptum laniabat vertice crinem,
Duratos fubito digitos in crine videres.
Quo qusque in geftu deprenditur, hsfit in ilio.
Pars volucrés fads ; qus nunc quoque gurgite in ilio
JEquora diftringunt fumtis Ifmemdes alis.
Agenorides natam parvumque nepotem
itquoris èffe Deos. ludu ferieque malorum
Vidus, & oftentis, qu^ plurima viderat, exit
Coqditor urbe fua ; tamquam Fortuna locorum,
Non fua fe premerei : longifque erratibus adus
Conrigit Illyripps profuga cum conjuge fines.
Jamquev i^.alis annifque graves, dum prima retradarii
Fata doniusyelèguntque fuos fermone labores;
Num facer ille mea trajedus cufpide ferpens,
Cadmus
Cadnuis à i t , fuerit ; tum , cum Sidone profedus
Vipereos fparfi per humum nova femina dentes ?
Ouem fi cura Deum tam certa vindicat ira,
Ipfej precor, ferpens in longam porrigar alvum.
Dixit: & , ut ferpens, in longam tenditur alvum:
puratsque cuti fquamas increfcere fentit,
fji°raque csruléis vàriari corpora guttis :
In'pedufqüe cadit pronUs: commiifaque in unum
Paulatim tereti finuantur acumine crura.
Brachia jam reftant; qus reftant brachia tenditi
Et lacrimis per adhuc numana fluentibus ora,
Accede, o conjux, accede, miférrima, d ix it:
D u m q u e aliquid fupereft de me; rifietange: mariumque
Recipe , dum manus eft ; dum non totum occupat anguis.
Ille quidem Vòlt plura loqui : fed lingua repente' ,
In partes eft fifla duas. nec verba volenti
Sufnciunt: quotiefque aliquos parat edere queftus;
Sibilai. hanc illi vocem Natura'rèlinquit.
Nuda m'anu feriens exclamat pedora conjux,
Cadme, mane: teque his, intelix, exue monftris.
■ Cadme, qiiid hoc ? ubi pes? ubi funt humerique, mahùfqiie? J Et color, & facies, & , dum loquor, omnia? eurqori
1 Me quoque, cadeftes, in eumdem vertitis anguem ?
] Dixerat. ille fus lambebat conjugis ora;
I Inque finus' caros , veluti cognofceret, ibat ;
I Et dabat amplexus ; ¿(Tueta^ue colla petebat.
I Quifquis adeft [aderatit comites] terretur. at illos
| Lubrica permulcent crìftati colla dracones,
I Et fubito duo funt ; jundoq^ue volumine ferpunt;
I Donec. in appofiti nemoris iubiere latebràs.
I Nunc qtiò^ùè nec fugiunt hominem, nec vulnere Isdunt :
I Quidque !priùs fuerint, placidi meminere dracones.
Sed tarnen ambobus verfs folatia forms
I Magna nepos fuerat, quem debellata colebat^
I India : quem pofitis celebrabat Achaia templis.
I Solus Abantiàdes ab origine ctetus eadem ^
I Acrifius fupereft, qui meenibus arceat urbis
I Argolics ; contraque Dèum ferat ¿rma ; genufque
I Non putet effe Jovis, neque enim Jovis effe putabat
I Perfea ; quem pluvio Danae conceperat auro. $
■ Mox tarnen Acrifium [tanta eft prsfentia veri,]
|Tam violaffe Deum, quam non agnofle nepotem,
I Pcenitet. impofitus jam cslo eft alter: at alter
Viperei refèrens fpolium memorabile monftri
Aera carpebat tenerum ftridentibus alis •
Cumque fuper Libycas vidor penderet arenas;
Gorgonèi capitis gutts cecidere cruents :
Quas humus exceptas värios animavit in angues.
Unde frequens illa eft infeftaque terra, colubris.
Inde per immenfum ventis difeordìbus adus
Nunc hue , nunc illue, exemplo nubis aquofe.,
FeFtur ; & ex alto fedudas sthere longe
Defpedat terras ; totumque fupervolat orbem •
■ Ter gelidas Arèìos, ter Cancri brachia vidit :
» Sajpè fub occafus, fspe eft ablatus.in ortus.
■ Jamqùe cadente die veritus fe credere nodi
i Conftitit Hefperio regnis Atlantis in orbe ;
I Exiguamque petit requiem, dum Lucifer ignes
j Evocet Aurors ; currus Aurora diurnós.
Hic homiuum Gundos ingenti corpore prsftans
lapetionides Atlas fuit. ultima tellus
Rege fub hoc & pontus erat, qui Solis anhelis
& fiora fubdit equls, & feffos excipit axes .
Mille greges illi, totidenique armènta per herbas
Errabant : & humum vicinia nulla premebant • .
Arbores frondes auro radiante nitentes
Ex auro ramos, ex auro poma tegebant.
Hoipes ,• ait Perfeus illi, feu gloria tangit
Te generis magni, generis mihi Jupiter audor:
Si ve es miratòr rerum ; mirabere noftras .
Hofpitium requiemque peto., memor ille vetufts
Sortis erat : ( Themis nane dèderat Parnaftìa fortem )
Tempus, Atla, veniét, tua quo fpoliabitur auro
Arbor: & hunc prsds titulum Jove natus habebit*
Id metuens, folidis pomaria clauferat Atlas
Meenibus, & vafto aederat fervanda draconi :
Arcebarque fuis externos finibus omnes.
Huic quoque, Vade procul, ne longe gloria rerum,
Quas mentiris, ait, longe tibi Jupiter abfit.
Vimque minis addit : foribuique expellere tentat
Cundantem, & placidis mifeentem fortia didis.
Viribus inferior, ( quis enim par effet Atlanti
Viribus? ) At quoniam parvi tibi gratia noftra eft;
Accipe munus, ait. Isvaque a parte Medufs
Ipfe retroverfus fquallentia prodidit ora.
Quantuserat, mons fadus Atlas. jam barba comsque
In filvas abeunt : juga fùnt humerique manufque.
Quod caput ante fuit, fummo eft in monte cacumen
Offa lapis fiunt. turn partes audus in omnes
Crevit in immenfum, ( fic Di ftatuiftis ) & omne
Cum tot fideribus cslum requievit in ilio.
Clauferat Hippotades sterno carcere ventos :
Admonitorque operum cslo clariifimo alto
Lucifer ortus erat. pennis ligat ille refumtis
Parte ab utraque pedes ; teloque àccingitur uncos
Et liqqidum mòtis talaribus aera findit.
Gentibus innurheris circumque infraque reiidis,
JEthiopum populos Cepheia confpicit arva.
Illic immeritam matérns pendere lingus
Andromedan pcerias injuftus jufférat Ammon.
Quam fimul ad duras religàtam brachia cautes
Vidit Abantiades ; nifi quod Ievis aura capillos
Movefat ; & trepido manabant lumina fletu ;
Marmoreum rarus effet opus, trahit iniciùs ignes ;
Et ftupet: & , vìfs correptus imagine forms,
Pene iuas quatere eft oblitus in aere pennas.
Ut ftetit, O , dixit, non iftis digna catenis,
Sed quibus inter fe cupidi junguntur amantes ;
Pande requirenti nomen terrsque tuumque.;.
Et cur vinclà geras. primo filèt illa: nec audet
Appellare virum virgo: manibufque modeftos
Celaffet vultus ; fi non religata fuiffet.
Lumina, quod potuit, lacrimis implevit obortis.
Sspius inftanti , fua ne delida fateri
Nolle videretur, nomen terrsque fuumque,
Quantaque materns fuerit fiducia forms ,
Indicai. & , nondum memoratis omnibus, unda
Infonuit : venienfque immenfo bellua ponto
Eminet ; & latum fub pedore poftìdet squor.
Conclamat virgo : genitor lugubris, & amens
Mater adeft ; àmbo miferi,. fed juftiiis illa.
Nec fecum auxilium , fed dignos tempore fletus,
Plangoremque ferunt: vindoque in corpore adhsrent.
Cum fic hofpes ait : Lacrimarum longa manere
Tempora vos poterunt : ad opera brevis hora ferendam eft.
Hanc ego fi peterem Perfeus Jove natus , & illa ,
Quam ciaufam implevit fcecundo Jupiter auro,
Gorgonis anguicoms Perfeus fuperatór, & alis
JEthereas auius jadatis 'ire per auras ;
Prsferrer cundis certe gener. addere tantis
Dotibus & meritum ( faveant modo numina ) tento.
Ut mea fit, fervata mea virtute, pacifcór.
Acci