Vel qued erat de me-feliciter Ilia mater ;
Rite colunc marres facra, dìemque raeum .
Quid quod hyems adoperta gelu nunc d<miqiie eedit ;
Et pereunt vièbe Sole.repente nives, r.
Arbori bus redeunt detonfa; Trigore frondes ;
Vividaque e tenero palmite gemma tumet. .
Quoque diu latuit, nunc , f ie: jqpa tollatdn auras, 1
Fertilis opcultas invenit herba vias. 5
Nunc fcecundus ager : pecoris nunc; bora creandi :
Nunc avis.in ramo tecta. laremque parar.
Tempora jure coluiit Latise feecunda parentes i
Quarum miliriam votàque partus habet
Adde, quod excubias. Regi Romanus agebat ;
Qua nunc Efquiiias nomina collis habet,
Illic a nuribus Junoni tempia Latinis
Hac funr.j fi memini, publica fa&a die,
Quid moror, & variis onero tua pecora cauffis ì
Eminet ante ©culos, quod petis, ecce tuos.
Mater amat nuptas: matris me turba frequentanti
Hcc nos precipue ram pia caufla decet.
Ferte Dea: flóres : gaudet florentibus herbis
H:ec Dea: de tenero cingi te flore caput.
Dicite , Tu lucem nobis, Lucina , dedifti.
Dicite, Tu. voto parturientis ades . 4r
Si qua tamen gravida eft; reioluto crine precetur,
Ut folvat partus molliter ilia fuos..
QUis mihi nunc dicat, quare carieftia Martis
Arma ferant Salii, Mamuriumque canant ?
Nympha, mone, nemori ftagnoque operata Diana,*
Nympha, Numa: conjux, ad tua feiiat veni »
Vallis Aricinig filva prascinélus opaca
Eft jUtcus, antiqua relligione facer •
Hie latet Hippolytus furiis direptus equorum:
- Unde nemus nullis illud initur equis.
Licia dependent longas velantia fepes,
Et polita eft merita multa tabella Dese.
Ssepe potens voti frontem redimita coronis
Femina lucentes portat ab Urbe faces,
Regna tenent fortefque manu pedibufque fugaces ;
Et perit esemplo poftmodo quifque fuo .
Defluir incerto lapidofus niurmure rivus :
Sa:pe, fed exigujs hauftibus y inde bibes ,
Egeria e fi, qua: pnebet aquas, Dea grata Cameenis .
1 Ila. Numa; conjux confiliumque fuit.
Principio niraium promtos ad bella Quirites
Molliri placuit jure, Deumque metu.
Inde dp.tx ieges ; ne firmior omnia poifet :
Cceptaque funt pure tradita facra coli,
Exuitur feritas y armifque potentius sequum eft :
Et cum cive pudet conieruifle manus.
Atque aliquis modo trux vifa jam vertitur ara ;
Vinaque dat tepidis falfaque farra focis.
Ecce Deum geniror rutilas per nubila flammas
Spargit, & effufis sethera ficcar aquis.
Non alias m.ilfi cecidere frequentius ignes ,
Rex pavet; & vulgi periora tertor habet.
Cui Dea* Ne nimium terrere; piabile fulmeo
Eli, ait: fasvi fleéfitur ira Jovis.
Sed poterunt ritum Picus Faunufque piandi
Prodere, Romani numen uterque foli,
Nec fine vi tradent. adhibeto vincula captis,
Atque ita,.qua polfint, erudit, arte capi,
Lucus A ventino fuberat niger ilicis umbra,
Quo pofies yifo diedre, Numen ¡ned.
In medio gramen, mulcoque adoperta virenti
Manabat faxo vena perennis aqu,?,
!Inde fère foli Faunus Picufque bibebant.
Huc venit, & Fonti rex Numa mailat ovem.
Plenaquè odorati Dis ponit pocula Bacchi :
Cumqùe fuis antro condirus ipfe latet.
Ad folito» veniunt filveftria numina fontes :
. Et relevant multo pecora ficca mero.
Vina quies'fequitur. gelido Numa prodit ab antro,
Vinclaque iopitas addit in arila manus.
Somnus ut abfceflìt i tentando vincula pugnant
Rumpere: pugnantes fortius illa tenèiit.
Tum Numa, Di nemorum, faflis ignofeite noflris,
Si fceius ingenio feitis abefle meo.
Quoque modo polfit fulmen monftrate piari •
Sic Numa: iic quatiens cornua Faunus ait:
Magna petis ; nec qua; monitu tibi difeere noftro
Fas fit. habent nnes nùmina noftra fuos.
Di fumus agreftes, de qui dominemur ih altis
Montibus. arbitrium eft in fua tela Jovi ,
HUnc tu non poteris per te deducere cario :
At poteris' noftra forfitan ufus ope .
Dixerat hice Faunus: par eft fententia Pici,
Deme tamen nobis vincula -, Picus ait.
Jupiter huc veniet valida deduflus ab arte.
Nubila promiifi Styx mihi teftis erit.
Emifti quid agant laqueis, qu« carmina dicant j
Quaque trahant fuperis fedibus arte Jovem;
Scire nefas homini. nobis conceda canentur,
Q.ua:que pio dici vatis ab ore licet.
Eliciunt'calo te, Jupiter. unde minores
Nano quoque te celebrant, Eliciumque vocant <
Conftat A ventina tremuiflè^-capuminà'Iilva; :
Terraaue fubfedit pondére ^felTa Jovis.
Corda micant Regis : totoque e pe&ore fanguis
Eu gity& hirfutie diriguere coma;.
Ut rediit animus, Da certa piamina, dixit,
Fulminis, altorum Rexque Paterque Deum.
Si tua contigimus manibus donarla puris :
Hoc quoque, quod petitur, fi pia lingua rogat.
Annuk oranti j fed veruni ambage remota
Abdidit, & dubio terruit ore virum •
Cade caput, dixit. cui Rex, Parebimus, inquit :
Caedenda eft hortis eruta cepa meis.
Addidit hìc, Hóminis : fummos, ait ille, capillos.
Poftulat hic animam : cui Numa, Pifcis, ait.
Rifit : & , His, inquit, facito mea tela procures ,
O vir colloquio non abigende meo .
Sed tibi, protulerit cum totum craftinus orbem
Cynthius, imperii pignora certa dabo.
Dixit,“& ingènti tonitru fuper stflera motum
Fertur, adorantem deftituitque Nurnam.
IUe tedit laJtiis , memoratque Quiritibus aifta.
Tarda venit diélis diffleilifquc fldes.
At certe credemur, ait, fi verba fequatur
Exitus. en, audi craftina, quifquis ades,
Protulerit terris cum totum Cynthius orbem f
Iupiter imperii pignora certa ,dabit.
Difcedunt dubii, promiflaque tarda yidentùr }
Dependetque Ades a veniente die,
Mollis erat tellus rorata mane pruina;
Ante fui populus limina Regis adeft,
Prodit, & in folio medius confedit acerno.
Innumeri circa ftantque filenrque' viri.
Ortus erat fummo tantummodo margine Phopbus :
Sollicitze mentes fpeque metuque pavent,
Conilitit, atque caput niveo velatus amiftu
Jam bene Dis nòta« fiiftulit ille manus*
Atque
Atque ita, Tempus adeft promiifi muneris , inquit.
pollicitam diftis, Jupiter, adde fidem.
Dum loquitur, totum jam Sol emerferat orbem:
Et gravis «thereo venit ab axe fragor,.
Ter tonuit fine nube Deus, tria fulgura mifit.
Credite dicenti ; mira, fed afta, loquor>
A media csluiii regione dehifeere ccepit :
Submifere oculos cum duce turba liios.
Ecce levi feutum; verfatum le ni ter aura
Decidit. a populo clamor ad aftra venit.
Tollit humo munus czfa prius ille juvenca,
Qua; de de rat nulli colla premenda jugo.
Idque ancile vocat ; quod ab omni parte recifum eft
! Quaque notes oculis, angulus pmnis abeft.
Turn, memor imperii fortem confiftere ili ilio,
Confilium multie calliditatis init.
JPlura jubet,-fieri fimili ca;lata figura ;
I Error ut ante oculos infidiantis eat.
■Mamurius morum fabrxne exaftior art is •
I Difticile eft, illud, dicere, claufit opus.
■Cui Numa munificus, Fafti pete prsmia, dixit:
I Si mea nota Ades ; irrita nulla petes.
■Jam dederat Saliis ( a fai tu nomina ducunt )
f Armaque, & ad certos verba canènda modos.
feum fic Mamurius, Met;ces mihi gloria detur,
I Nominaque extremo cannine noftra fonent.
linde facerdotes operi promifia vetufto
Premia perfolvunt, Mamuriumque vocant.
¡Nubere fiqua voles, q.uamvis properabitis ambo,
D iffe rhabent parvae commoda magna mora.
Arma movenr pugnam , pugna eft aliena maritis •
Condita cum fuerint, aprius omen, erit •
His etiam. conjux apicati cinfta Dialis
Lucibus impexas aebet habere comas.
rp Ertia nox emerfa fuos ubi moyerit ignes ;
A Conditus e geminis Pifcibus alter erit i
Nam duo funt: Auftris hic eft, Aqujlónibus ille
V Proximus, a vento nomen uterque tener .
Unì croceis rorare genìs Tithonia conjux
Cceperit, & quintie tempora lucis aget;
f’ve eft Arftophylax, five eft piger ille Bootes;
Mergetur, vifus effugietque tuos..
t non effugiet Vindemitor. hoc quoque cauifam
Unde'trahatfidus, parva referre mora eft.
mpelon intonfum Satyro Nymphaque creatum
Fèrtur in Iimariis Bacchus amafle jugis.
jTradidit huic vitem pendentem frondibus ulmt ;
B Quz nunc de pueri nomine nomen habet.
É)um legit in ramo piftas temerarius uvas,
B Decidit : amifluni Liber in aftra vehit.
Bpxtus ubi Oceano cHvofum fcandit Olympum
Phoebus, & alatis aetflera carpit equis ;
S^uifquis ades, canxque colis penetr^fia Vefla?}
B Cratera Iliacis thuraque pone focis .
BCmfaris innumeris , quern maluit ille mereri,
I Acceftit titulis Pontificalis honos.
Jgnibus a;terqis apterni numina prafunt
Csfaris. imperii pignora junfta vides .
veteris Trojie di^nitfima praeda favilla,
Qua gravis JEneas tutus ab hofte fuit ;
rtus ab flìnea tangit cognata facerdos
— _ Numina ; cognatum, Y e^a % tùere c^put •
ìQuos ianfta fovet ille manu, bene vivitis ignes.
1 Vivite ineittinfti flammaque Duxque, precor.
UNa nota eft Marti : Nonis facrata quod illis
Tempia putant lucos Vejovis ante duos.
Rómulus ut faxo locum circumdedit alto ;
Cuilibet, Huc, inquit, confuge; tutus eris.
O quam de tenui Romanus origine crevit !
Turba vetus quam non invidiofa fuit!
Ne tamen ignaro novitas tibi nominis obftet;
Difce quis ifte Deus, curve vocetur ita.
Jupiter. eft: juVenis : iuveniles adfpice vultus.
Adfpice deinde manum : fulmina nulla tenet.
Fulmina, poft aufos cxliim affeftare Gigantas,
Sumta Jovi: primo tempore inermis erat.
Ignibus Offa novis, & Pelion altius Offa
Arfit, & in folida Axus Olympus humo.
Stat quoque capra fimul: Nyihph^e paviffe femntüt
Crerides. infanti lac dedit fila Jovi.
Nunc vocor ad nomen. vegrandia farra cotona;,
Qua; male creverunt, veicàque parva vocant.
•Vis ea fi verbi eft; cur non ego Vejovis 2edem,
Ädern'non magni fufpicer èffe Jovis?
Jamque, ubi ca;ruleum vallabunt fiderà cslum,
Sufpice : Gorgonei colla videbis equi.
Creditur hic caria: gravida cervice Medufa:
Sanguine refperfis profiluiffe jubis.
Hiiic Tupra nubes & lubter fiderà lapfo
Czlum pro terra, pro pede petìna fuit.
Jamque indignanti nova fra;nä receperat ore,
Cum levis Aonias ungula fodit aquas.
Nunc fruitur c«lo', quod pennis ante petebat:
Et nitidus ftellis quinque decemque migat.
PRotinus adfpicies venienti *nofte Coronam
GnoflJda. Thefeo crimine fafta Dea eft.
Jam bene perjuro mutarat conjuge Bacchum,
Quìb dedit ingrato fila legenda viro.
Sorte tori gaudens, Quid flebam ruftica, dixit ?
Utiliter nobis pèrfidus ille fuit.
Interea Liber depexos crinibus Indos
Vincìt, & Eoo divès ab orbe venit .
fnter captivas fàcie pneftante puellas
Grata nitnis Baccho filia Regis erat,
Flebat amans conjux, fpatiataque littore curvo
Edidit incultis talia verba comis:
En iterutn fimiles, fluftus, audite querelas :
En iterum lacrimas accipe, arena, meas.
Dicebam', memini, perjurev& perfide Thefeu.
Ille abiit: eadem crimina Bacchus habet.
Nunc quoque nulla viro, clamabo, femina credat.
Nomine mutato caufla relata mea eft.
O utinam mea fors , qua primum cepperàt, iiTpti
•» Jamque ego preferiti tempore nulla forem !
Quid me defertis perituram, Liber, arenis
Servabas ? potui dedoluiife femel,
Bacche levis, leviòrqué tuis, qua: tempora cinguqt ,
Frondibus ; in lacrimas cognite Bacche meas;
Aufus es ante oculos addilla pellice noftros
Tarn betie compofitum follicitare* torum ?
Heu! ubi paita tìaés? ubi , quae jurare folebas?
Me miieram, quoties ha;c ego verba loquor*
Thefea culpabas, rallacemque ipiè vocabas :
Judicio peccas turpius ipfe tuo.
Ne fciat hoc quifquam, tacitifque doloribus urar :
Ne tories falli digna fuifle puter.
Priecipue cupiam celari Thefea; ne te ✓
Conlbrtém culpie gaude.it effe fuse .
A t , puto, prsepofita eft fufese mihi candida pellex.
Événiat noftris hoftibus ille color.
Quid tamen hoc refert, vitio fi gratior ipfo eft?
Quid facis ì amplexus inquinar illa tuos.
P p Bacche