Vixit inajqualis, clavum ut mutaret in horas;
JEdibus ex magnis fubito fé conderet, unde
Mundior exiret vix libertini^ honefte.
Jam moechus Roma:, jam mallet dodus Athenis
Vivere, Vertumnis, quotquot funt, qatus iniquis*
Scurra Volanerius, poftquam illi jufta chiragra
Contudit articulos, qui prò Ìe tolleret atque
Mitrerei in phimum ralos mercede diurna
Condudum pavit. quanto conftantior idem
In vitii»» tanto levius mifer ae prior ilio.
Qui jam contento, jam laxo fune laborat.
Hor. Non dices hodie, quorfum hasc tam putida tendant,
Furcifer? Dav. Ad te, inquam. fior, Quopado, peifi-
me ? Dav. Laudas
Fortunam, & mores antiqua plebis : & idem,
Si quis ad illa deus fubito te agat, ufque recufess
Aut quia non ientis, quod clamas, redius effe,
Aut quia non firmus rectum defendis, & h«res,
Nequidquam coeno cupiens e veliere plantam*
Roma; rus optas, abfentem rufticus urbem
Tollis ad altra levis. fi nufquam es forte vocatus
Ad caenam, laudas fecurum oìus, ac velut ufquam
Vindus eas, ita te felicem dicis, amafque
Quod nufquam tibi fit potandum. juiferit ad fe
Marcenas lerum fub lumina prima venire
Convivam, Nemon* oleum fèret oeyus? ecquis
Audit ? cum magno blateras clamore, furiique *
Miivius & fcurrse, tibi non referenda precati,
Pifcedunt. etenim fkteor me, dixerit iile.
Duci ventre levem : nafum nidore ftìpinor
Imbecillii, iners, fi quid vis , adde, popino.
T u , quum fis quod ego, & fortaifis nequior, ultra
Infedera, velut melior? verbjfque decoris
Obvolvas^ vitium ? quid, fi me ftultior ipfo
Quingentis emto drachmis deprenderis ì aufèr
Me vultu terrere, manum ftomaehumque tenero,
Dum, qua Crifpini docuit me janitor, edo,
Te conjux aliena capit, meretricula Davum.
Peccar uter noftrum cruce dignius? acris ubi me
Natura incendit, fub clara nuda lucerna
Quaeeunque excepit turgentis verbera eaudae,
Clunibus aut agitavit equum lafciva fupinum,
Dimittit neque famofum, neque follicitum, ne
Ditior, aut formse melioris mejat eodemy
T u , quum projedis infignibus, annulo equeftri,
Romanoque habitu, prodjs, ex judice, Dama
Turpis, odoratum caput obfcurante lacerna,
Non es quod fimulas? metuens induceris, atque
Altercante libidinibus tremis offa pavore,
Quid refert, uri virgis, ferroque necari,
Audoratus eas, an turpi claufus in arca,
Quo te demifit peccati confcia herilis
Contradum, genibus tangas caput? eftne marito
Matronae peccantis in ambos jufta poteftas?
In corruptòrem vel juftior? illa tamen fe
Non habitu mutatve loco, peccatve fuperne,
Quum te ibrmidet mulier, neque credat amanti ♦
Ibis fub furcam prudens, dominoque furenti
Committes rem omnem, vitam, & cum corpore famam *
E vaili ? credo, metues, dodufque cavebis •
Quieres quando iterum paveas, iterumque perire
Poifis. o toties ièrvus! qua bellua ruptis,
Quum femel effugit, redait fe prava catenis ?
Non fum mcechus, ais. neque ego, hercule, f^r, ubi vafa
Pm e reo fapiens argentea, tolle periclum,
Jam vaga profiliet franis natura remotis»
Tune mihi dominus, rerum imperiis hominumque
! Tot tantifque minor , quem ter vindida quaterque
» Impofita haud unquam mifera formidine privet ?
Adae fupradidis, quod non levius valeat. nam
Sive vicarius eft, qui fervo paret ( uti mos
‘ Vefter ait ) leu confervus, tibi quid fum ego? nemn*
?Tu mihi qui imperitas, aliis fervis mifer, atque
Duççris, ut nervis aliçnis mobile ligmim,
Hor.Quifnam igitur liber?D^v.Sapiens,fibique imperiofUSì
Quem neque pauperies, neque mors, neque vincula terrent,
Refponíare cupidinibus, contemnere honores,
Fortis, & in feipfo totus teres atque rotundus
Externi ne quid valeat per leve morari :
In quem manca ruit femper fortuna. potefne
Ex his. ut proprium quid noícere? quinqué talenta
Pofcit te mulier, vexat, foribufque repulfum
Perfundit gelida : rurfus vocat : eripe turpi
Colla jugo, liber, liber fum, die age. ñonquis,
Urget eriim dominus mçntem non lenis, & acres
Subjeiftat lado ftimulos , veríatque negantem.
Vel quum Paufiaca torpes, infane, tabella,
Qui peccas minus atque ego? quum Fulvi Rutubteque»
Aut Piaeidejani contento poplite miror
Prælia, rubrica pida aut carbone, velut fi
Re vera pugnent, feriaut, vitentque moventes
Arma viri : nequain & ceflator Davus : at ipfe
Subtilis veterum J udex & callidus audis.
Nil ego, fi ducor libo fumante: tibi ingens
Viftus atque animus ccenis refponfat opimis.
Oblequium ventris mihi perniciofius eft, cur?
Tergo pledor enim. qui tu impunitior illa
Qua: parvo fumi nequeunt, ob fonia captas ?
Nempe.inamarefçunt epulæ fine fine petite,
Illufique pedes vitiofuin ferre recufant
Corpus, an hic peccat, fub nodem qui puer uva
Furtivam mutât ftrigilem? qui prædia vendit,
Nil fervile, .guls parens, habet r adde, quod idem
Non horam tecum eífe potes, non otia rede
Ponere: teque ipfum vitas fugitivus, & erro:
Jam vino qusrens, jam fomno fallere curam :
Fruftra, nam cpmes atra premit, fequiturque fugaçenii
Hor. Unde mihi lapidem ? Dav. Quorfum eft opus ? Hoi,
Unde fagittas?
Dav* Aut jnfanit homo, aut yerfus faeit .Hor. Ocyus hinc K
Ni rapis, accedes opera agro nona Sabino.
S A T I R A V i l i .
Horatius, & Fundanius,
Mor, T T T Nafidieni juvit te coma beati?
v J Nam mihi quærenti eonvivam , didus heri illi{
De medio potare die. F un. Sic ut mihi nunquam
In vita fuerit melius. Hor. Da (fi grave non eft) I
Quæ prima iratum ventrem placaverit efea .
F un. In primis Lucanus aper: leni fuit Auftro
Captus, ut ajebat casnæ pater. acria cireum
Rapala, laduciç, radices, qualia laííutn
Pervellunt ftomachum, fìfer, alee, fæcula Coa»
His ubi ; fublatis, puer alte cindus acernam
Gaufape purpureo menfam perterfit, & alter
Sublegit quodennque jaceret inutile, quodque
Poifet çoenantes offendere, ut Attica virgo
Cum iàcris Cereris, proeedit fufeus Hydafpes,
Cæcuba vipa fèrens : Alcon, Chium maris expers. I
Hic herùs, Albanum, Mæcenas, five Falernum I
Te magis appofitis deledat, habçmus utrumaue i I
iyitìàs miferas. Hor. Sed queis coenantibus una,
SFun'.ani, pulcre fuerit tibi, noíTe laboro.
un. iummus ego, & prope me Vifcus Turinus, & infra,
i memini, Varius: cum Servilio Balatrone
ibldius, quos Mæcenas adduxerat umbras.
omenranus erat fuper ipfum, Porcius infra,
kidiculus totas fimul abíorbere placentas,
omentanus ad hoc, qui, fi quid forte lateret,
ndice monftraret digito, nam cetera turba,
inquàm, coenamus aveis, conçhylia, pifees,
Longe diftìmilem noto celantia fuccum,
IJt vel continuo patuit, cum pafieris atque
[nguftata mihi porrexerit ilia rhombi.
’Poli hoc me docuit melimela rubere minorem
\d Lunam deleda, quid hoc interfit, ab ipfo
\udieris melius, tum Vibidius Balatroni,
^os, nifi damnofe bibimus, moriemur inulti,
Et calices pofcit majores, vertere pallor
turn parocni faciem, nil fie metuenris ut acres
Potores, vel quod maledicunt liberius, vel
Fervida quod fubtile exfurdant vina palatum»
f*nvertunt Aliphanis vinaria tota
ibidius Balatroque, fequutis omnibus: imi
jnvivæ ledi nihilum nocuere lagenis.
ffertur iquillas inter muræna natantes
In patina porreda. fub hoc herus, Hæc gravida,Inquit,
-jCapta eft, deterior poft partum carne futura.
miftum jus eft oleo, quod prima Venafri
•HPreifit cella ; garo de fuccis ptycis Iberi
B^ino quinquenni, veruni citra mare nato,
«Dum coquitur; codo Chium fic convenit, ut non
jfcoc magis ullum aliud;. pipere albo, non fine aceto,
Jguod Methymnæam vitio rnutaverit uvam.
«trucas vi rides, Ínulas ego primus amaras
Ädonftravi incoquerej illotos Curtillus echinos,
»Jt melius, muria, quam tefta marina remittit.
jlnterea fufpenfa graves aulæa ruinas
Mn patinam fecere, trahentia pulveris atri
«Quantum non Aquilo Carnpanis excitât agris.
Nos majus veriti, poftquam nihil effe perieli
Senfimus, erigimur. Rufus, pofito capite, ut fi
Filius immaturus obiffet, fiere, quis effet
Finis? ni fapiens fie Nomentanus amicum
Tolleret? heu, Fortuna, quis eft crudelior in nos
T e , Deus? ut femper gaudes illudere rebus
Humanis! Varius mappa compefcere rifum
Vix poterat. Balatro, lufpendens omnia nafo,
Harc eft conditio vivendi, ajebat: eoque
Refponfura tuo numquam eft par fama labóri.
Tene, ut ego accipiar laute, torquerier omni
Sollicitudine diftridum, ne panis aduftus,
Ne male conditum jus apponatur; ut omnes
Prscindi rede pueri comtique miniftrent?
Adde hos.xprsterea cafus : auhea ruant f i ,
Ut modo : fi patinam pede lapfus frangat agafo,
Sed convivatoris, uti ducis, ingeniutn res
Adverfas nudare folent, celare fecund^ »
Nafidienus ad hxc : tibi Dii, qua cum qu e preceris,
Commoda dent; ita vir bonus es, convivaque cornisi
Et foleàs pofcit. tum in ledo quoque videres
Stridere feqreta divifos aure fufurros.
Nullos his mallem ludos fpedaffe. Hor. Sed illa
Redde, age, qus deinceps rififti . Fun. Vibidius dunf
Quierit ^e pueris, num fit quoque frada lagena,
Quod fibi pofqenti non dentur pocula; dumque
Ridetur fidis rerum, Balatrone fecufido,
Nafidiene, redis mutata? frontis, ut arte
Emendaturus fortunam. deinde fecuti
Mazonomo pueri magno difeerpta ferentes
Membra gruis, fparfi fale multo non fine fàrre,
Pinguibus & ficis paftum jecur anferis albi,
Et leporum avulfos, ut multo fuavius, armos,
Quam fi cum lumbis quis edit. tum pedore adufto
Vidimus, & merulas poni, & fine clune palumbes ;
Suaves res, fi non caufas narraret earum &
Naturas dominus: quem nos fic fugimus ulti,
Ut nihil omnino guftaremus: velut illis
Canidia afflaffet, pejor ièrpentibus Afris,
E P I S T O L A R U M L I B» U
AD MÆCENATE M . EPIST. I.
Rima dide mihi, fumma dicende Ca^
meena,
Spedatum fatis, & donatimi jam rude,
qujeris,
Maecenas, iterum antiquo me includere
ludo»
Non eadem eftastas, npn mens. Ve-
ianius, arm is
perculis ad poftem fixrs, latet abditus agro,
populum extrema toties exoret arena.
lEft mihi, purgatam crebro qui perfonet aurem,
[Splve fenefeentem mature fanus equutn, ne
F eccei ad extremum ridendus, & ilia ducat.
Nunc itaque & verfus & cetera ludicra pono :
Quid verum atque decens, curo & rogo, & onmis in hoc
Condo & còmpono, quse mox depromere poffim, ( fum :
Ac ne forte roges, quo me duce, quo Lare tuter:
Nullius addidus jurare in verba niagiftri,
Quo me cunque rapit tempeftas, deftror hofpes «
Nunc agilis no, & merfor civilibus undis,
Virtutis verse cuftos rigidufque fatelles :
Nunc in Ariftippi furtim prscepta relabor,
Et mihi res, non me rebus fubrjiittere conor.
Ut nox lopga, quibus mentitur amica, diefque
Longa vidétur opus debentibus : ut piger annus
Pupillis, quos dura premit cuftodia matrum;
Sic mihi tarda fluunt ingrataque tempora, qua? fpem
Confiliamque niorantur agendi gnaviter id, quod
JEque pauperibus prodeft, locupletibus seque,
Äque negledum pueris fenibufque nocebit.
Reftat, ut his ego me ipfe regam folerque elementis :
Non poifis oculo quantum contendere Lynceus,
Non tamen idcirco contemnas lippus inungi :
Nec, quia defperes in v id i membra Glyconis,
G Nodo