T R I S T I U M
L I B E R P R I M U S.
E L E G I A L
Arve, (nec invideo) fine me, Liber,
ibis in Urbem:
( Hei mihi ! ) quo domino non li-
cet ire tuo.
Vade, fed incultus ; qualem decet ex-
iuiis effe •
Infblix, habitum temporis hujus habe.
Nec te purpureo veleni vaccinia fuco.-
Non eft conveniens lu&ibus ille color.
Nec titulus minio, nec cedro charta notetur:
Candida nec nigra cornua fronte geras.
Feiices ornent ha:c inflrumenta libellos.
Fortuna memorem te decet effe mese.
Nec fragili gemina poliantur pumice frontes ;
Hirfutus pailìs ut videare còmis.
Neve liturarum pudeat. qui viderit illas,
De lacrimis faólas fentiet effe meis .
Vade, Liber, verbifque meis loca grata ialuta*
Contingam certe quo licet illa pede.
Si quis, ut in populo , noftri non immemor illic,
Si quis, qui, quid agam , forte requi rat, erit ;
Vivere me aices : falvum tamen effe negabis.
Id quòque, quod vivam, munus habere Dei •
Atque ita te cautus quserenti plura legendum,
Ne, qus non opus eft, forte loquare, dabis.
Prorinus admonitus repetet mea crimina leilor ;
Et peragar populi publicus ore reus •
Neu cave defendas, quamvis mordebere diélis.
Cauffa patrocinio non bona pejor erit.
Invenies aliquem, qui me fufpiret ademtum,
Carmina ìiec ficcis perlegat iffa genis :
Et tacitus fecum, ne quis malus audiat, optet,
Sit mea lenito Caefaré pcena minor.
Nos quoque; quifquis erit,ne fìt mifer ille,precamur,
Placatos milero qui volet effe Deos.
Quazque volet, rata fint; ablataque Principis ira
Sedibus in patriis det mihi poffe mori. .
Ut perages mandata, Liber, culpabere forfan;
Ingeniique minor laude ferere mei. .
Judicis ofhcium eft, ut res, ita tempora reruifl
Quaerere, qusefito tempore tutus eris.
Carmina proveniunt animò deduca fereno:
N ubila funt fubitis tempora noftra malis.
Carmina feceffum fcribentis & otia quasrunt ;
Me marej me venti, me fera jaitar hyems.
Carminibus metus omnisabeft: ego perditus enfem
Haffurum iugulo jam puto jamque meo.
Hscc quoque, quod facio, judex mirabitur squus;
Scriptaque cum venia qualiacumque leget.
Da mihi Masoniden, & tot cireumlpice cafus ;
Ingenium tantis exeidet omne malis •
Denique fecurus fama:, Liber, ire memento ;
Nec tibi fìt leéto difplicuiffe pudpr.
Non ita fe nobis praebet Fortuna fecundam,
Ut tibi fìt ratio laudis habenda tua:.
Donec eram fofpes, tituli rangebar amore :
Quserendique mihi nominis ardor erat.
Carmina nunc fi non ftudiumque, quod obiiiit, odi,
Sit fatisri ingenio fic fuga parta meo.
I tamen, i , prò me tu, cui licet, afpice Romani:
Dii facerent, poffem nunc meus effe liber!
Nec te, quod venìas magnam peregrinus in. urbem/
Ignorum populo poffe venire puta.
Ut titulo careas, ipfo nofcere colore:
Diffimulare velis te licet effe meum.
Clam tamen intrato : ne te mea carmina laedant .*
Non funt, ut quondam piena favoris erant.
Si quis erit, qui te, quia fis meus,, effe legendum
Non putet, e gremio rejiciatque fuo ;
Infpice, die, titulum. non fum prseceptor Amoris.
Quas meruit, pcenas jam dedit illud opus.
Forfitan exfpe&es ,■ an in alta Palatia miffum
Scanderé te jubeam, Caefareamque domum,
Ignofcant augufta mihi loca, Dique locorum.
Venit in hoc illa fulmen ab arce caput.
Effe quidem memmi mitiifima fedibus illis
Nòminafed timeo, qui nocuere, Deos,
Terretur minimo penna ftridore col amba,
Unguibus, accipiter, faucia fa6la tuis.
Nec procul a ftabulis audet fecedere ', fi qua
Excuffa eft avidi dentibus’; agna lupi.
Vitaret cselum Phaethon, fi yiveret ; & quos
Optarat ' fluite, tangere nollec equos.
Me quoque , qua fénfi, fateor Jov is arma ti mere :
Me reor infefto, ciim tonar, igne peti -
Quicumque ArgoÌica de claffe Capharea fugit ;
Semper ab Eubòicis vela retorquet aquis'. '
Et mea cymba, femel valla percuffa procella,
Illum, quo lafa eft, horret adire loeuni.
Ergo, care Liber, timida ^ircumfpice mente;
Et fatis a media fit tibi plebe legl.
Dum petit infirmis nimiurn fubiimia pennis
Icarus, Icariis nomina fecit aquis.
Diffìcile eft tamen, hic remis utaris an aura,
Dicere * confilium refque jocufque dabunt.
Si poteris vacuo tradi; fi cunéla videbis
Mitia; fi vires fregerit ira fuas;.
Si quis erit, qui te dubitantem & adire timèntem
Tradat, & ante tamen pauca loquatur; adì .
Luce bona, dominoque tuo felicior ipfe
Pervenias illue ; & mala noftra leves .
Nanique ea vel nemo, vel qui mihi vulnera fecit,
SolUs Achilleo tolleVe more poteft.
Tantum ne noceàs, dum yis prodeffe, videto,
Nam fpes eft animi noftra timore minor.
Quseque quiefeebat, ne mota refseviat ira,
Et pcènse tu fis altera cauffa, cave .
Cum tamen in noftrum fueris penetrale receptHS|
Contigetifque tuam ferinia curva domum ;
Adfpicies illic pofitòs ex ordine fratres,
Quos ftu^iium cunélos evigilàvit idem»
Cetera turba palam titulos oftendet apertos ;
Et fua detééla nòmina fronte geret. ‘ .
Tres procul óbfcura latitantes. parte videbis.
Hi quoque, quod nemo nefeit, amare docent •
Hos^tu Vel fugias, $el, fi fati« òris habebis, OedipOOedlpodas
facito Telegonoftiue voces.
Deaue trib us , m oneo , fi q u * ubi c ara p a ren tis ,
à e quemquam, quamvis ipfe d o c e b it, am es .
r „ nt quoque m u ta ta te r qumque volutnma formai,
Nuper ab exequiis carmina rapta meis :
Mis mando d ìc a s , inter m uta ta refern
Fortunae vultum corpora poffe m e s . .
Namque ea diffìmilis fubito eft efte fla priori :
Flendaque n u n c , atiquo tempore latta fu it .
\ plura q u i d e m mandare tibi, ff quaeris, habebam ;
■ Sed: vereor tatdae cauffa fuiffe m ora .
iouod fi, qua: fubeunt, tecum, Liber, omnia ferres;
J Sarcina1 laturo magna futurus eras i
iLon-a via eft: propera, nobis habitabitur orbis
I Ultimus; a terra terra remota mea,
E L E G I A I I .
I r~\ I maris & csli, ( quid enim nifi vota fuperfuijt? )
\ \ J Solvere quaffats parcite membra ratis:
■ Neve, precor, magni fubfcribite Csefaris ira.
■ Sa:pe premente Deo fert Deus alter opem.
■Mulciber in Troiam, pro Troia ftabat Apollo :
■ £qua Venqs Teucris, PaUas iniqua fuit,
■Oderat fEnean propior Saturnia Turno .
I Ille tamen Veneris numine tutus erat.
■ Szpe ferox cautum petijt Neptunus U ly ffem :
I Eripuit patruo faepe Minèrva fuo.
■ Et nobis aliquod, quamvis diftamus ab ìliis,
I Quid vetat irato numen adeffq Deo i
■ Verba mifer fruftra non’ proficientta. perdo:
I Ipfa graves fpargunr ora loquentis aquae.
■ Terribilifque Notus jaiiat m e a . dièta: precefque,
I Ad quos mittutitur, pou finit ire Deos.
■ Ergo iidem venti, ne cauffa laedar in una,
E Velaque nefeio quo, votaque’noftra terunt.
■ Me milerum,’ quanti montes volvuntut aquarum.
Jam jam taèiuros fidera fumma Pf*tes.
I Quanta didu^to fubfidunt aquore valles.
Jam jam ta&uras Tartara nigra put^s.
I Quocnmqiie adfpicias, nihil eft nifi pontus & aer;
I Fluftibus hic tumidis, nubibijs ille minax.
■ Inter utrumque frpmunt immani turbine v e n t i.
Nefcit, cui domino pareat, unda mans,
■ Nam m o d o ; purpureo Vires capit Eurus ab ortu:
Nunc Zephyrus' fero velpere miffus jdeit:
■ Nunc gelidus ficca Bòreas bacchatur ab Arèto :
[ Nunc Notus adverfa pralja fronte gerit.
f Bettor in incerto eft; nec quid fugiatve petatve,
Invenit, ambiguis ars ftupet ipla mahs.
■ Scilicet occidimus, nec fpes nifi vana ialutis :
Dumque loquor, vultus obruit unda meus.
■ Opprimet haric animam fluètus : fruftraque precanti
Ore necaturas accipienius aquas,
■ At pia nil aliùd quam me doler exfule conjux :
Hoc unum noftri fcitqqe gemit^ue mali.
■ Nefcit in tm’menfo jactari corpora ponto :
Nefcit agi ventis :‘ nefcit adeffe necem. I Di bene, quod non fum mecum eonlcendere paffus:
■ Ne alibi mors mifero bis patienda toret. .
■ At nunc; ut peream, quoniam caret ilia pencio,
Dimidia certe parte lùperftes ero.
| Hei mihi, quatti cèleri micuerunt nubila fiamma.
Quantus ab astherio perfonat axe fragor !
I Nec levius iaterum tabulie feriuntur ab undis,
Quam grave baliftee mamia.pulfat- onus.
Qui venit hic fluètus, fluètus fupereminet omnes :
Pofterior nono eft, undecimoque prior.
Nec leium timeo: genus eft miferabile leti.
Demite naufragium; mors mihi munus erit.
Eft aliquid, fatove fuo ferrove cadentem
In ¡olita moriens ponere corpus humo:
Eft mandata fuis aliquid fperate fepulcra,
Et non tequoreis pifcibus effe cibum.
Fingite me dignum tali nece : non ego folus
Hic vehor. immeritos cur mea poena trahit?
Pro Superi, viridefque Dei, quibus æquora cura !
Utraque 'jam veftras fiftite turba mmas .
Quamdùe dedit vitam mitiflima Cæfaris ira,
Hanç finite iiifelix in loca juffa feram.
Si quam commerui pcenam me pendere vultis ;
Culpa mea eft ipfo judice morte minor .
Mittere me Stygias fi jam voluiffet ad undas
Cariar ; in hoc veftra non eguiffet ope.
1 Eft illi noftri non invidlofa Cruoris
Copia: quodque dedit, cum volet, ipfe feret.
Vos modo, quos certe uullo puto crimine læfos,
Contenti noftris, Di, precor, efte malis. .
Nec tamen, ut cunèti miferum fervare velitis,
Quod periit, falvum jam caput effe poteft.
Ut ma r e confidat, ventifque ferentibus utar;
Ut mihi parcatis; num minus exful ero?
Non ego dìvitias avidus fine fine parandi
Latum mûtandis mercibus æquor aro:
Nec peto, quas quondam petii ftudiofus, Athenas:
Oppida non Afra, non loca vifa prius,
Non ut, Alexandri daram delatus in urbem,
Delicias videam, Nile iocofe, tuas,
Quod faciles opto ventos, ( quis credere poffit ? )
Sarmatis eft tellus, quam mea vota petunr.
Obligor, ut tangam laevi fera litora Ponti;
Quodque .fit a patria tam fuga tarda, queror.
Nefeio quo videam pofttos ut in orbe Tomitas,
Exilem facio* per mea vota viam .
Seu me diligitis, tantos compefcite fluètus;
Pronaque fint noftra numlna veftra rati :
Seu magis odiftis, juffae me advertite terra.
Supplici! pars eft in regione mei.
Ferte (quid hic facio.’ ) rapidi mea carbafa venti.
Aufonios fines cur mea vela vident?
Noluit hoc Cariar : quid, quem fugat ille, tenetis?
Afpiciat vuitus Pontica terra meos.
Et jubet, & merui. nec, qüæ damnaverit ille,
Crimina defendi fafve piumve puto.
Si tamen aèta 'Deos numquam mortalia fallunt;
A culpa façinus feitis abeffe mea.
Immo ita ; vos feitis. fi me meus abftulit error,
Stultaque mçns nobis, non feelerata fuit
Quamlibet e minimis, domui fi favimus illi j
Si fatis AugUfti publica juffa mihi ;
Hoc Duce fi dixj felicia' fæcula ; proque
Cariare thura pius Cæfaribufque dedi ; .
Si fuit hic animus nobis; ita parcite, Divi.
Sin minus; alta cadens obruat unda caput.
Fallor? an incipiunt gravida; vanefeere nubes,
Viètaque mutati frangitur ira maris ? .
Non cafus, fed vos fub conditione vocati,
Fallere quos non eft, hajic mihi fertis ópem •
S f JELE