Melle pater fruitur: liboque iñfufa cälenti
Jure repertori candida mellà damus . "
Femina cur preífet, non eft rationis opertse .
Femíneos thyrfo cóncitat'ille choros.
Cur anus hoc faciat, qúíeris ? vinofior setas
Hasc eft, & grávida; muñera vitis amans.
Cur hederá cinfía eil? hederá eil gratiífimá Baccho.
Hoc quoque cur ita fit, dicere nulla mora eil.
Nyfiades Nynipha;, puerum quaerente novèrca,
Hanc frondem cunis appofuere nòvis •
Reftat , ut inveniam, cjuare toga liberà detur
Lucifero pueris, càndide Bacche, tuo.
Sive, quod ipfe puer femper, juvenifqne videris ;
Et media eil atas inter utrumque tibi : ' '
Seu quìa tu pater ès, patres fuá pignora natos
t Commendant cura numinibùfque tuis .
Sive, quod es Liber, veilis quoque libera per té
Suinitur, & vita liberioris iter.
An quia, cum prifci colerent ftudiófius agros,
Et patrio faceret rure Senator opus.
Et caperet fafces a curvo confuí aratro,
Nec crimen dutas eflet habère maftu's;
Ruilicus ad liidos populus veniebat in Urbemr
Sed Dis, non íludiis rilé dabatur honosi
Luce fuá ludos uvas conimeiitór habebat :
Quos cum tadifera rftinc habet ipfe Dea.
Ergo, ut tironum celebrare frequentia'poifit,
Vifa dies danda"non aliena roga.
Mite, Pater, caput huc placataque cornuà vertasi
Et des ingenio veta fecunda meo.
Itur ad Argeos , ( qui fint,' fuá pagina dicet )
Hac, fi commemini j prareritaque die.
Stella Lycaoniam vergit proelinis ad Ar&on
Miluus. hac Hla nofle videnda venit.
Quid dederit Vo'Iucrl, fi vis cógnòfcere, céèlum 5
Saturnus regnis ab Jove pulfus erat.
Concitat iratus -validos Titànas in aiitta,
Quaque fuit fatís debita, pofeir opem.
Matre fatus Terra monflrurh mirabile taurus
Parte fui ferpens pofteriore fuit.
Hunc triplici muro lucis incluferat atrisr
Parcarum monitu.Styx violenta triunr.
Vifcera qui tauri flàmmis adolàsda dediflet,.
Sors erat , atemos vincere pofle Deos.
Immolar hupc Briareus fafla ex adamante fecuri :
Et jam jam flamrais exta daturus erat.
Jupiter alitibus rapere imperar, attulit illr
Miluus: & meritis venit in aflra fuis ;
UN A 'dies media eil; & fiünt facra Minerva r
Nominaque a junftis quinqué diebus habent.
Sanguine prima vacat : nec fas concurrere ferro.
Caufià, quod eíl illa nata Minerva die.
Altera, trefque fuper ilrata celebrantur arena .
Enfibus exfertis bellica lata Dea eil.
Pallada nunc pueri teneraque ornate puella.
Qui bene placarit Pallada, doflùs erit.
Pallade placata, lanam mollite , puella :
Difcite jam plenas exonerare colòs .
Illa etiam fiantes radio percurrere telas
Eruditi & ratutn pefìine denfet opus.
Hanc colè, qui maculas lafis de veftibus aufers :
Hanc cole, velleribus quifquis ahena paras.
Nec quifquam invita faciat bene vincula piantai
Pallade ; fit Tychio doflior illé licer ,
Et ücet ántiquó manibus cQÍlarüs Epeo
Sit priora ifàta Pallide niancus erir* .■
Vos quoque, Phcebea morbos qui peliitis arte£
Muñera de veilris pauca refèrte Dex.
Nec vos turba feri cenfu fraudata magiftri
Spernitf. diftipulos attrahit illa riovos.
Quique moves caslum, tábulamque coíoribas uris ;
Quique' facis dofla mollia faxa rttanu.
Mifie Dea éft operum : certe Dea carminis illa eíl.
Si mereor, íludiis adfit arnica meis.
Caftius ex »alto qua mòns defeendit in aequum ;
Hic ubi nòti plana eíl, fed prope plaña via eíl ;
Parva licét vidéas Capita; delubra Minerva,
Qus Dea nàtali coepit hábere fao.
Nominis in dubiò cauda eli. capitale vocamus ;
Ingenium folers.- ingenióla Dea eíl.
A n , quia de capitis fertur fine matre paterni
Vertice cum clypeo profiluiiTe fuo?
An, quia perdomitis ad nos captiva Falifcls
Venit: & hoc ipfum litera prifca docet?
An, quod habet legem, capitis qua; pendere poenas?
Ex ilio jubeat furta reperta loco Ì
A quacumquè trahis ratione vocabula, Pallai,
Pro Ducibus noftris agida femper habe.
Summa dies e quinqué tubas luílrare canoras
Admonet, & forti facrificare Dea»
Ñunc potes ad Solem fublato dicere vultu; :
Hic here Phryxea Vellera preifit ovis.
Seminibiis toftis feelerata fraude noverca *
Sufiulerat nullas, ut folet, herba comas.
Mittitur ad trípodas , certa qui forte , reportet,
Quam iterili terra Delphrcüs edát openi.
Hic quóqtìe corruptus cum feminè nuntiat Heiles
Et juvenis rhryxi fuñera fòrte peti.
Utque recùfantem cives, & tempus, & Ina
Compulerunt regem juila nefanda pati ;
Et foror & Phryxüs velati tempora ramis :
Stam fimùl ante aras fqunétaque fata gemunt^
Adfpicit -hos, m forte pependerat athere, mater 3
Et ferit attonita peflora nuda manu .*
Inque dracónigeham nimbis comitantibus urbem
Defilit : & natos eripit- inde fuosv
Utque fugameapiant , aries: nttidifTmius aura
Traditur. ille vehit per freta longa duos«
Dicitur infirma cornu tetiuiife finiftra
Femina ; cum de fe nomina fecit aqua.
Pene íímul petiit, dum vult fuccurrere lapfe,
Frater; & extentas porrigit ufque manus.
Flebat, ut àmifla gemini conforte perieli,
Caruleo junflam neicius efle Deo.
Littoribus ta&is aries fit fidus : at hujus
Pervenit in Colchas aurea lana domos.
T Res ubi Lucíferos véniens pramiferit Eos ;
Tempora noflurnrs aqua diurna feres.
Nde qüáter paftor faturos ubi elauferit ñcedosy
Canuèrint herba rore recente quater;
Janus adórandus, cufrtque hoc Concordia mitis,
Et Romana Salus, aràque Pacis erit.
L VB* ,re§^ nienfes. hujus quoque tempora menfis
Fimt Aventino Luna colenda jugo.
F A S T O R U M
L I B E R . IV.
A Lma, fave «atì, geminorum mater Amoium, -
Ad vatem vnlfus retwlit illa fuosi
Quid
Ouid tibi, alt, mecurft ? certe majora cairebas.
Num Tetus in molli pcilore vulnus' habes.
Scis Dea, tefpondi, de vulnere. nfit : & stuer
Protinus ex illa parte ferenus erat. _
Sancius, an fanus , numquid tua figna rehqutf
1 Tu mihi propofitum, tu mihi .femper opus.
¡Oase decuit , primis fine crimine lufimus anms:
i Nunc teritur noftris area major equis*_ I Tempora cum cauflis Annalibus eruta prilcis, I Lapfaque fub terras, ortaque figna cano. I Venimus ad quartum, quo tu celeberrima, mentem •
I Et vatem, & menfem feis, Venus, efie tuos.
■ Mota Cytheriaca leviter mea tempora myrto
I Contigit: & , Cteptum perfice, dixit,. opus,
■Senfimus J & fubiro cauife patuere dierum.
I Dum licet, & fpirant flamina; navis eat.
■Si ause tarnen pars te de Faftis tangere debet,
I Csfar, in Aprili, quo tenearis, habes.
I Hic ad te magna defeendit imagine menfis :
I Et fit adoptiva nobilitate tuus.
■ Hoc pater, Iliades, cum longum fcriberet annum,
I Vidit ; & auilores retrofit ipfe fuos.
■Utque fera Marti primam dedit ordine fortenj,
I Quod fibi nafeenti proxima caufla fuit ;
■Sic Venerem, gradibus multis in gente, repertam
I Alrerius voluit menfis habere locum.
I Principiumque fui generis, revolutaqqe quserens
I Ssecula, cognatos venit ad ufque Deos.
■ Dardanon, Eleflra nefeiret Atlantide cretum :
I Scilicet ; EleRnan cöncubuilfe Jovi ? _
I HujusEfichthpftius: Tros eft generaros ab ilio:
I Afiaracon creat hic : • Aifaracufque Capyn. ;
I Proximus Anchifen ; cum quo commune parentis
I Non dedignata eft nomen habere Venus .
■ Hinc fatus JEneas , pietas fpeflata per ignes.j
I Sacra ; patremque humeris altera facra, tulit.
I Venimus ad felix aliqu.andp^ nomen lull :
Unde domus Teueros Julia tangit avos. >, ,
I Poftumus huic : qui > quod filvis fuit ortus in altis,
I Silvius in Latia gente, vocatus,erat. #
Ifque, Latine, tibi pater.eft: fubit Alba Latinum,
Proximus titulis Epitos» Alba, tuis.
Ille dedit Capyi recidiva vocabula Trojs ; :
Et tuus eft idem, Calpete, faflus avus • .
Cumque patris regnum poft hunc Tiberinus haberet ;
Dicitur in Thufcae gurgite merfus aqus...
Jam tarnen Agrippan genitum, Remulumque nepotem
Viderat : in Remulum fulmina miifa ferunt •
Venit Aventinus poft hos : locus ,unde vocatus ;
Mons quoque, poflt ilium tradita regna Pro,ca;.
Quem fequitur diri Numitor germanus Amuli.
Ilia cum Laufo de Numitore fati.
Enfe cadit patruo Laufus : placet Ilia Marti 3
Teque parit, gemino junfle Quirine Remo»
Ille fuos femper Venerem Martemque parentes
Dixit: & emefuit vocis habere fidem.
Neve fecuturi poiTent nefoire nepotes ;
Tempora Dis generis continuata dedit.
Sed Veneris mefliem Grajo fermone notatum
Auguror : a fpumis eft Dea di&& maris*^
Nec tibi fit 'mirum Grajo rem nqmine dici r
Itala nam tellus Grecia major erat*
Venerat Evatider plena cum claifc fuorüm :
Venerat Alcides, Grajus uter^ue genus.
Hofpes Aventinis armentum pavit m herbis
Claviger: & tanto eft Amala pota Deo»
Dux quoque: Nerttius.! teile’s Laßftfygones exflant-:
Et quod adhuc Circes nomitia littus habet.
Et jam Telegoni, jam moenia Tiburis udi
Srabant: Argolica; q.uod pofuere manus •
Venerat Atrides fatis. agitatus, Halefus ;
A quo fe diflam terra Falifqa putat -.• .
Adjice Trojans fuaforem Antenora pacis,
Et generum Oeniden, Appule Daune , tuum.
Serus ab lliacis, & poft Antenora,, flammis
Attulit ^neas in loca noftraDeos. :
Hujus erat Solymus Phrygia comes exul ab Ida
A quo Sulmonis moenia nomen habent.
Sulmonis gelidi patriae, Germanice, noftras. \
Me mifernm, Scythico. quam procul illa folo m •
Ergo egöc? tarn longas fed fupprime, Mufa, queielas:
Non tibi funt meefta faera canenda lyra.
Quo non Livor abit ? funt qui tibi menfis honorem
EripuiiTe velint, invideantque, Venus . ^
Nam, quia Ver aperit tune otnnia, denfaque cedit ,
Frigoris afperitas, foetaque terra parit;
Aprilem memorant ab aperto tempore diflum:
Quem Venus ipjefla vindicat alma manu.
Illa quidem totum digniflima temperat orbem:
Illa tenet pullo regna, minora Deo: ,
Juraque dat caejo, terrs, natalibus undis;
Perque luos initus continet omne genus. tc
Illa peos omnes ( longum enumerare ) creavit:
Illa fatis cauiTas arboribufque dedit:
Illa rpdes animos hominum contraxit in unum ;
Et doeuit jungi cum pare quemque.fua.
Quid genusjpmne creat vplucrum, nifi blanda voluptas ?
Nec coeant pecudes, fi levis abfit amoQ ,
Cum mare trux. aries, cpr.nu decertat: at idem
Frontem dilefla; lasdere parcit ovis.
Depofita; tautiis, fequitur feritate juvencam,
Quem toti faltus, quem nepius omne, tremunt*
Vis eadem, lato quodeumque ,fub sequore vivir,
Servat; & ipnumeris pilcibus impfet aquas.
Prima feros habitus hommi .detraxit; ab illa
Venerunt cultus mundaque cura fui.
Primus amans carmen vigilatum nofle negata
Dicitur ad claufas cqncinuiife fores.
Eloquiumque fuit duraiii exorare puellam.
Proque fua caufla quifque difertus erat.
Mille per hanc artes motae: iludioque placendi,
Quiß latuere prius, multa reperta ferunt.
Hanc quifquam titulo menfis fpoliare fecundi
Audeat? a nobis fit procul ille furor.
Quid, quod ubique potens, templifque frequentibus aufla,
Urbe tarnen noftra jus Dea majus habet ?
Pro Troja, Romane, tua Venus arma ferebat.;
Cum gemuit teneram cufpide lafa manum,
Caeleftefque.duas Trojano judice vicit,
Ah nolim viflas hoc meminiffe Deas!
AiTaracique jiurus difla eil: ut fcilicet olitn
Magnus Iuleos Caefar haberet avos.
NecVeneri tempus, quam ver, erat aptius ullum»
Vere nitent terra;: vere remiffus ager.
Nunc herba; rupta tellure cacumina tollunt;
Nunc tumido gemmas cortice palrnes agir.
Et formofa Venus formofo tempore digna eil :
Utque folet, Marti eontinuata fuo.
Vere monet curvas materna per squora puppes
Ire: nec hybernas jam timuifle minas.
I Rite Deam Latia; colitis matrefque. nurufque;
Et vos, queis vitta longaque veilis abeil.
Aurea