*i8 P. o y I D I I N AS O N IS METAMQRPHQSEON LIB. V.
Et pronos currus medio ergere recepir.
A t Cyauc, rqptamque Deam, contemtaque fpnt|s ;,
Jura lui m^r^ns, incqnfolalMÌe yulnqs
v Mente gent’ tacita; lacrimi fque ' abfumi tur pmnis.:
E t , qjiarum fuerat magnum,modo .numen, \n àlias
Extem^gir aqqas. rpolllri membra yide^ept,
OiTa pau flexu? : ungùes pofuifle- rigqrem :
Primaqup tota tenuiftìma quoque liquefeunt ;
Cerulei crjn.es, digitiqqe, & cru;a, p^efque :
Nam brèvis in gelidas mc.mqris exili bus undas
Tranfitus eft. polt fise tergumque, hurnenque, latufque,
Pecioraqqe i,q t^nyes abeuqt evanida riyos.
Denique prò. yiyo vitiatas ianguin^ venas,
Lympha ujbjt : reftatque nihil, quod prendere poftìs.
I nterea pavida^ peq’pidquara fifia matri
Omnibus éft tetris , Qmm quasfita prqfundo •
Ulani npp rijfiHy yeniens Àurpra qipjilis
Ceflanter^ yi4|r? xicxni Hefperus. il la dqabqs
Flammifera^pipps m^nibi^ ab; Mf&Sjì.
Perque prqjpofes. tglt| ijrreqqijsta, ¿$neì$m . '
Rurlus, qbi,. aiina dìes h€;fietia,rat fid^rq., patini
Solis ad occafus Solis quasrebat ab or tu.
Fefla labore fitim college rat ; oraque nylli
Colluerant fbntes.: cupi teéìam Ramine ywiàf
Forte cafajn ; parvafqye fores pulfevit : at inde
Prodit anus; pjyamqiie.vid^t; lymphamque roganti,
Dulce dedit, tofta quod coxerqt ante ^polenta,,
^ um datum ; duri puer pris & audax
Conftitit ante Deam; r jfitque, ayi^tnque yocayit.
Onenfa eft ¡ ncque, adhuc epota parte, loquentem
Cum liquido m*fta - peyFu4 it Piyq polènta 1
Combibit os maculas ; & , qua modp brachia geffit,
Crura gerit : caùda eft mutatjs addata tnembris :
Inqùe breveiq formam, nq fit. yis magnaVnocendi,
Contrahitqr : parvaque minor inenfura lacerta' eli.
Mirantem., fientemque, & tangere moqjlfa parantem
Fugit anum ; Jatepramque petit apturaque colóri.
Nomen haber, variis ftellatus corsara -guttis ^
Quqs pea per terras, & quas errayerit , undas , j
Dicere lpnga mora eft. quaejrenti defili,t oibis*
Sicaniam repetit. dumque omnia luil.x^at eundo ; /
Venit & ad Cyanen: ea, ni mutatafuiftet*
Omnia narraiTet. fed & Qs & fipgua, volenti
Dicere non aderant : nec, quo loqueretur , habebàìt *
Signa tajnen manifèiia, dedit : potamqùe parenti
Ilio forte loco delapfam gurgite faerp.
Perfephoiies zonam funamis, oiieudit inundis..
Quàm fimul agpovit, tamquarp tum denique raptam
SciiTet, iriomatos laniavit Diva papi Hos :
Et reperita fuis neteuflìt pecora palmis.
- Nec feit adhuc ubi fit : terras tamen increpat omnes;
Ingratafque vocat, ne.q frugum pinnere dignàs *
Trinacriam ante_ alias ^in qua ye ili già danini
Repperi;. ergo illic feya vertentia glebas
Fregit aratra manu : parilique irata colpnos
Ruricolafque boves leto dedit : aryaque juilìt
Fallere depoiìtum ; vitiataque fedina, fecit •
Ferrilitas terra?' latum vulgata per orbem
Cafla jacet : primis fegetes morluntur in herbis :
Et modo fol nimius, nimius modo corripit imber •
Sideraque, ventique nqcent : avid«Eque yolucres
Semina ja^ia legunt : lolium , tribùlique fatigapt
Triticeas meifes, <& inexpugnabik gramen f .
Cum capuì Éìeis Alpheias extulit undis :
Rorantelqiie comas a fronte rémovit ad aures :
Atque ait; O to|o quxiitx virginis Qrbe.,
Et frugum genitrix., immenfos fifte Jabores :
Neve tibi fid* violenta irafeere terra? *
Terra nihil meruit: paruirque invita rapina? «
Nec fum pro patria lupplex : hue hofpita veni*
Pifa mihi patria .eil : & ab Elide ducimus ortum.
Sicaniam. peregrina colo : fed gratior omni
Ha?c mihi terra folo eft. hos nunc Arethufa penates*
Hane habeo federn ; quam tu , miriifima, ferva. >
Mota loco cur fini., taptique per asquoris undas
Advehar Qrtygiam ,. veniet narratibus hora
Tempeftiva meis : cum tu curifque levata,
Et vultus melioris Aris. mihi pervia tellus
Prsbet iter : fubterque imas ablara cavernas
Hic caput attolio: defuetaque fiderà cerno.
Ergo, dum Stygio fub terris gurgite labor,
Vifa tua eil oculis illic Proferpina noilris.
Illa quidem triilis, nec adhuc interrita vuku;
Sed regina tamen, fed opaci maxima mundi;
: Sed tamen inferni ppllens matrona tyranni *
| Mater ad auditas ftupuit, ceu faxea, voces :
> Attonitieque din. fimilis fuit. utque dolore
Pulfa gravi gravis eft amentia:; curribus auras
; Exit in aethereas : ibi toto nubila vuku a
Ante Jovem paifis ftetit invidiofa capiliis .
Proque meo veni fupplex tibi, Jupiter , inquit,
Sanguine, proque tuo. fi nulla ell gratia matris ;
I Nata^ patrem moveat : neu fit tibi- cura precamur.
Vilior illius, quod noilro efl edita parta* fa -
’En qusfita diu tandem mihi'nata reperta ©ìl i
Si reperire vocas, amittere cerrius ; aut A
;Scire;ubi fit-, reperire vocas. quod rapta, feremus;
Dummodo reddat earn. neque enim predone marito
Filia digna tua eft ; fi jam mea filia digna e li.
J upiter|excepit : - Commune efts. pignus onufque •
Nata mihi tecum-: fed;,- fi modo nomina rebus
Addere vera placet, non hoc injuria fàclum ,
Verum amor eli'*; neque erit npbis gener ilte pudori.
Tu modoj piva i yelis ut defint cetera ; quantum eil
EiTe J ovis fratrem i quid quod nec ceteFa dei unt,
N.ec^ cedit mifi^forte mihi fed tanta cupido
Si tibi difeidii ; repetat- Proferpina cadimi :
Lege tamen certa; fi nuìlos contigit illic
Ore cibos • nam fic Parcarum feeders cautum eil «
. : a t. Ceceri certum eft -educere natani »
Non ita, fata finunt. quoniam jejunia virgo
i Solveratj* . & ., eultis dum fimplex errat in hortis,
I Puniceum curva decerpferat arbore pomum :
Sumtaque pallenti iéptem de cortice grana
Preiferat ore fuo . foìufque ex omnibus illud
Viderat Afcalaphus : quem quondam dicituF Orphne,
Inter Avernales haud ignotiftìma Nymphas,
Ex Acheronte fuo furvis peperifte fub antris.
Vidit: & indicio reditum crudelis ademtt.
Ingemuit regina Èrebi, teftemque» profanato
Fecit avem; fparfumque caput Phlegéthontide lympha»
In roftrum ,. & pluroas, & grandia-.lumina vertit.
li le libi ablatusfulvis amicitur ab alis;
Inque caput crefeit ; longofque refieilitur ungnes,
Vixque movet natas per inertia brachia pennasr
Fadaque fit volueris, venturi nuntia luélus,
Ignavus bubo, dirum mortalibus omen .
Hic-tamen indicio pcenam Itnguaque videfi
| CommeruiiTe poteft.,vobis, Aehèloides, unde
! Piuma ped^ue avium, cum virginis ora geratis?
An quia, cura legeret vernos Proferpina flores,
In comituia numero mift*, Sirenes, eratis ì
Quam
V . V V i m t N Ä S O N I S
Quam poftquanìi toto fruftra qudsfiftis in orbe ; fß
Protinus ut veftram fentirent æquora curam,
PoiTe fuper fiuélus alarum irififtete remis
Opraftis: facilefque Deos habuiitis, & artus
Vidiftis veftros íiibitis flavefeere pennis.
Ne tamen ¿ile canor mulcendas natus ad aures,
Tantaque dos oris linguæ deperderet ufum ;
Virginei vultus , & vox humana, remanfit.
At médius fratrifque fui moeftæque fororis
Jupiter ex æquo volventem dividiti annum.
Nunc Dea regnorum numen commune duorum
Cum matre eft totidem, totidem cum. con juge menfes.
Vertitur ex tempio facies & mentis & oris :
J Nam, modo quas poterat Diti quoque moefta videri,
I Lasta Deas irons eft: ut Sol, qui tecìus aquoiìs
I Nubibus ante fuit, viftis ubi nubibus exit.
Exigir alma Ceres, nata fecura reperta,
I Quæ tibi cauífa viæ: cur fis, Arethufa, facer fons.
I Conticuere undæ : quarum Dea fuftulit alto
I Fonte caput : viridefqua manu ficcata capillos
I Fluminis Elei veteres narravit amores.
I Pars ego, Nympharum , quas funt in Achaide, di-xit,
I Una fui: nec me ftudiofius altera faltus
I Legit, nec pofuit ftudiofius altera caftes .
I Sed quamvis iormæ numquam mihi fama petita eft ,
I Quamvis fortis eram ; for mofas nomen habebam:
I Nec mea me fàcies nimium laudata juvabat.
I Quaque aliæ gaudere folent, ego ruftica dote
I Corporis erubui ; crimenque piacere putavi .
I Laiia revertebar { menimi ) Stymphalide filva.
I Æftus erat: magimtnque labor geminaverat æftum*
I Inverno fine vortice aquas, fine murmuré euntcs,
I Perfpicuas imo ; per quas namerabilis «Ite
I Calculus omnis erat ; quas tu vix ire putares.
I Cana faliéla dabatit, nutritâque populus unda ,
I Sponte fua natas ripis declivibus umbras.
Accèfli ; primumque pedis veftigia tinxi: '
Poplite deinde tenus, ñeque éo contenta, reciögor :
Mofiiaqüe i mpono felici velamrna cUrVæ
Nudaque mergor aquis. quám dum férioqüe trahoque
Mille modis labens, excuflaque brachia já^o ;
Nefcio quod medio íénfi fub gurgite murmur :
Territaque iiififto propioris margine ripæ.
Quo properas , Arethufa i fuis Alpheus ab undis,
Quo properas ? irerum rauco mim dixerat ore .
Sicut eram, fogio fine veftibus. altera veftes
Ripa meas habuk. tanto magis inftat, & ardet :
I Et quia nuda f u i fum vife paratior ilii
j Sic ego currebam; fic me ferus ille premebat :
Ut fugere accipitrem penna trepidante côlumbæ ï'-’
Ut folet accipiter trepidas agitare columbas .
Ufque fub Orchomenon ; Píophidáque , Gyüerienque,
Mænaliofque finus, gelidumque Erimanthon, & El in
Currere tuftinui. nec me véiocior ilie .
Sed. tolerare din curfiis ego virtbüs imparí:'
Non poteram : longi patiens erat ille laboris .
Per tamen & campos, per opertos arbore montes,
Saxa quoque, & rupes, & qua via nulla ¿ cucürri •
Sol erat a tergo : vidi præceaere iongam
Ante pedes umbrami.nifi fi timor illa videbat*
Sed certe fonituque pedum terrebaf ; & ingens
.Crínales vittas atflabat anhelitus oris.
FeiTa labore fugas , Fer opem, deprgndimur, inquam,
Armigera, Diaynna, tuas: cui fiepe dedifti:
Ferre tuos a reus,, inclufaque tela pharetra.
Mota Dea eft ; fpiftifque jerens e aubibitó imam
Me fuper' itijecit. lûftfàl caligihe Yeflafrl
Amnis ; & ign?t'rus circùm cava «ubila ôuærit.
Bifque locttin, quo nie Dea texèrat, infci'ûs ambit:
Et dìS; Io Arëthüfa, ìtì Arethufa, vòcavit.
Quid ’mihi tunc animi ittifëræ fuit? àniièqiiodagftae efti
Si qua lüpos audit circûtii ftabula alta frementès ?
Aut lepori , qiii vepré làrens hoftilra cernir
Ora carium , nullòfque àude't dàrè corpore motus ?
Non taméh abfcedit : neque enim veftigia cernit
Longius ulta pedunï. fervât nubfemque lòcumque .
Occupât obfenos fùdot mihi frigidus artus,
Cæruleæque caduht roto de córpote gutfô .
Quaque pedétii movi,' mànàt lacus : eque capillis
Ros cadit: & cirius, quam ffauhc tibi fata renarro,
In laridem mtrtòr. fed enim cognofcit amatas
Amnis aijuas, pofitoque viri, quod fumféràt, óre,
Vertitur in próprias, ut fè mihi ttiifceat, Undas.
Delia rumpit huriium. cascis ego rherfa caveriiis
Advehor Ortygiam : quas irie cognomine Divae
Grata meas fuperas eduxit prima fub àuràs .
Hac Arethufa tenus. gem inos Dea fertilis angues
Curribus admòvit ; fraeriiique coercuit ora :
Et medium cadi terraedue per aera vèéla eft:
Atque jevèm currum Tri torrida mi fit ih àrcém
Triptolemo ; paitimque rudi data fémina jùffit
Spargeré hiimo, partim poft lerhpora longà récult^.
Jam fuper Europeii fubh rais & A fida terras
Veélus eràf juvenis ; Scythicas advetfitur oras.
Réx ibi Lyiièus èrat . regis fubit ille penàtes.
Qua veniat, cauftamqüe v'tæ, noirienque rogatus,
Et patriam, Pàtria eft fclâfæ mihij dixit, Athens;
T riptolemùs riórhen . verri tiec pùppe per urtdas,
Nec pede per téVfas :’ patùit mirti petyius æt'her.
Dona fero Cèreris ; làtos quæ fpàifa per àgfos
Friigiferài mèftes, alinieritaque- miria reddant.
Barbarus invidit : rànrique ut munèris àüélor
Ipfe' ììt ; hofpitio recipit : fomnòquè gravat.um
Aggreditur ferro, cònanfem figeie peàué
Lynca Ceres fecit : rurfufqiie per aera fiilfif
Mopfopium ‘ juvéhem fattoi àgitàre* jtfgàfó.
Finierat diòos e tlÒbis màximà c'ahttisi;
At Nymphs tàçiïfe Deàs Hèlicôhà colénfes
Concordi dixere fonò’ . ■ convitia ' viflS
Cum jacerenf , Qòoniàifij, dlXìt, cèrtamine vòbis
Suppliciiim mertìiif^ ^aforn dii, thalècfiClaqué culpie
Additis, & non eft pafiehtià libera nòbis ;
Ibimus in pcenàs ; & , qua Vocat ila, féqóemiir.
Riddnt Ëmathidés, Îpèrhüritqüë miriactâ vèrbà ;.
Conatæque loqtii, & riiagno clàfiiote pròfervas
Intentare mànùs, penrias exire per ùiigues
Afpexerè ftios, òjjèriri btachià pìumrìs :.
A Iteraque alteriiis‘rigido cóncrèicere fòftrd '
Ota vident, vòlucreique novas accedere filvis.
Dumque volunt piangi; per brachia mota levata;
Aere pendebant nemornm convicia picas.
Nunc quoque in aliribus facundia prifea remanfit,
Raucaque garfulitas, ftudìumque immaflé loquendi •
M E T A M O R P H Ò S E O N
L I B E R VT.
PRasbuerât dîélls Tritonia talibus aurem ;
Carminaqué Aòriidùm, juftàmque probaverat irant
Tum fecum, Laudare parum ëfl; laudemur & ipfæ:
Numina net fperhr fiiiè ptena nòitra finamus.
E e 2 Maso