R O S A fpinolisflma..
• Duin Roze.
Hoogduitse!}: Vielftachliclie Rofe,
Mngelsch. Burnet - Roi’e.
Nedcrduilfckc Bynamen. Sterk gedoomde Rozeboom; Pimpinel Roos*
Bloeit May en Juny fit
ICOSANDRIA P o L Y G Y N IA , TWINTIGMANNIGEN V e ELW YV IS .IS,
N a tu u r l . R a n g . volgent’ I.INN. xxxv. fentiCofte * ftckcligen.
Geslacht« K e n m e r k e n . Petala 5 , 5 Bloembladen. C a ly x -lirceb latus , 5- jid u s , ca rn o fu s ,
collo coa rctatus; de Kelk k ru ik v o rm i’ ., 5- fp le t ig , olee jig, a a n d a t hals zich v trn a a u v ie n d e , a . a , (een
R eik a fzónderlijk met meeldraden en flampe rs by. i j . J'emina plurima , h isp id a , ca ly cjs later! in -
Ceriori a llix a ; de Z a d e n v e e lv u ld ig , b o rs te lb a rig , a a n de binncrszydc v a n den Kelk v a s t gehecht.
Soortelyke K enm ek k en . uerminibus globolis , g lab r ls ; met k o g e l-ro n d e , g lad d e vruehtbegin~
fels. o ( geopend, en met de Z a d e n d~). P edunculis hjtpïdjs , catile peü olisque aculea tis fimis; borstel-
h a r ig e iilocmftelen. z e e r ftekehge Hoofd en Bladflelen
D e Bloembladen w it, van beven u i tg e r a n d v a n onderen geelachtig; één afzonderlek by e. ; hebben een
zeer aangenomen reuk. Eéts z a ad met des ie Ijs h a r e n , afzonderlyk by f . De blaadjes otn de bladilelen
zyn negen in g e ta l.. klein, eirondachtig. ---- De Rekels aast den hoofd-fleelzyn elsvormig, re g t , horizo
n ta a l, zeer dicht by eikanderen , ongelyk van grootte. De groote Haller hieldt deze foort voor eene
verfcheidenheid van de Refa pimpinellifolia Pimpinel Roze. H e t voorname onderfcheid tnsfehen beiden
zou hierin gelegen zyn .- d a t de laatstgenoemde gladde Bloemfleless , en fiechts ruwe Bladflelen zoude hebben
, en de Duin Roze bot stel-harige Bhemjielen en zeer flekelige Bladflelen; doek R eichart heeft reeds
aangesnerkt, d a t deBleensflelen der hier afgebeelde fo o r t, «« eens zonder, dan met /lekeis zyn, V geen
vty mede dikmaals is gebleken , fehoen ik. in onze Buitten meer gladde, dan Jcherp harige Bloemflclett heb
aangetroffen, en ik zou alzoo moeten meenen, de Pimpinel Roze te hebben gevonden.----- W a t de B la d *
ftelen b e t r e f t ;. deze heb ik mede van beiderlei foort ontmoet; echter zender d a r de gladde Bloemflelcn
altoos met-de ruwe Bladftllen gepaard- gingen , ' t geen volgens LlpjNSEüs a a n de Pimpinel Roze zou p laa ts
vinden. Men z a l zich dus allezins mogen vereenigen met Ehrhart en snit Sowerby, die-in het K ru id ,
boek van L innasui de gedroogde P la n te n van beide deze door hem opgegeven onderfcheide foorten met, el—
kandoren vergeleken h e e ft, d a t zy geene verfchillendc foorten zy n , en d a t omtrent de opgenoemde Kenmerken
dikwyls veeiverfehil gevonden wo rd t, *t geen, gelyk ik reeds zeide, ook in ons v a d e r la n d p la a tsheeft.
---- - Deze Heester is zeer ongelyk van hoogte ; fomwylen naauwlyks één-veel, en echter volkomen
bioeijende , ten hoogflen 5 voeten.. -■
Ik meen de volgende aanteekenidgen van den kundigen Vertaler Favrod, die hierin met my
verfchilt, te moeten mededeelen, om gelegenheid te geven tot nader onderzoek. — „ Naauwlyks
durf ik. een gevoelen. ftrydig met zoo beroemde Plantkundigen ,.als hier boven genoemd zijn , by-
brengen: ik meen dit echter:te moeten doen, en wel met batamelyke zedigheid..Ik geloof namelyk,,
dat de beide gemelde Rozen a-.ondericheide foorten zyn; ik heb in Zwitferland , myn Vaderland,
juist op.die plaatfen, welke door myn onfterfelyken landgenoot Haller zyn opgeteekend,. de Roosgevonden
, welke by N«.\ 1106 van zyne H is to tia f lirp , in d ig . H d v a i a t gemeld i sdoch deze Roos
is niet dezelfde ,. welke ik meen gevonden te hebben ia de Duinen der Bataaffche Republiek. —
De gemelde Roos van Haller (.die ik gis te zyn Rofa pimpinellifolia van Linn. en welke ik in
myn Kruidboek bezit) verfchilt hierin van R. fpinofisfima, dat 1. de fteel hooger;, 2. de Bloemen
grooter, een weinig roodachtig aan den rand der Bloembladen, en minder welriekend; 3. de Rekels
van.den fteel en takjes langer en meer verfpreid; 4.. de blaadjes langwerpiger zyn en gewoonlyk.
ten getale van 11 aan eiken bIadfteeL.5. eindelyk, dat men die niet vindt dan op plaatfen met keiftfentjes
of fchelpen bezet.----- Verder kan ik verzekeren in Zwitferland nimmer de Buin-Roze,
noch in dit Land de Roze van Haller. gevonden te hebben.”
Groeiplaatsen. Op hooge en drooge Gronden.
Aan den begroeiden vóórkant der Hollandfche Duinen, van waar zy eigenaardig haren naam ontleent,
vooral in de Duinen van Wbsterhout of de Bresaap by deBEVERWYK f , te Bloemendaal
0B-de Duinen van Wildhoef. f , tusfehen Overveen en Zandvoort in deVogëlezang achter
W oestduin f , in de Duinen buiten ’sHage ter wederzyde van den Scheveningschen Weg -j. —
Verder te MauRik op den Bikkelenberg in de Betuwe , en by Nimwegen.
Huishoudelyk Gebruik. Daar zy veel apfte Duinen groeit, en de Zeewinden kan verdragen,
vraagt Sc, J. van Geuns met regt,. of men dezelve niet ter beplanting van onze vbordui-
nen en ftranden tot wering van verftuiving mede zou kunnen gebruiken. Tot dit oogmerk wordt
zy zeer aangeprezen inViB.ORG, Bcfchreibung d e r S andgewaebfe, waartoe zy zoo veel mogelyk met
oen kluit aarde uitgeftoken, en iets dieper in het zand moet gezet worden, dan zy tevoren ftond£,
welke verplanting, het best in den Herfst gefekiedt.. Miller zegt ook , dat zy door hare wortels
zich fpoedig laat voorttelen.,, doch men. heeft dezelve in ons Vaderland dikwils zeer. hezwaarlyk
in. Hoven, kunnen, kweeken.