S C A B I O S A aryenfis.
jikke r Schurftkruid.
Gewoonlyk. Scabiofa.
Hoogduitsch. Acker Scabiofe.
E ng clsch. Common Field Scabious.
B lo eit in July en Augustus.
T e tr .andr.ia Mo n o g yn ia . V ie rm a n n ig e n E e n w y v ig eN,
N a tu u r l. R a n g volgens l in n . xlviii. A g g reg a ta , Trop-bloemigen.
Geslachts Kenmerken Calyx communis, polyphyllus; algem ene K e lk van veel
blaad jes; (te zien van d ebuitenzyde b y a , van de binnenzyde by b .) Proprius; duplex,fuperus:
de eigen K e lk ; dubbel, boven bet vruchtbegin/el c. c. R eceptaculum paleaceum, Stoppelig ontvangbed
Scortei.vke Kenmerken. Corollulis quadrilidis, radiantibus; met v ierdeelige, jlr a ■>
lende Bloem kransjes. Foliis pinnatifidis, incilis ; met Bladen a ls in vinnen gedeeld, ingefhe•
den. Caule hispidö, ruigen S ten g . . '
V a n den dubbelen eigen K e lk van ieder B lo em p je, is de bu iten-K elk met 4 tandjes ert
zeer k o r t; de binnen-Kelk min o f meer g efleeld , en 8 to t io -d e elig , eindigende de
flip je s in lange borstels. — D e Bloemen aan den ra n d , die den ftr a a l vormen, hebben
onregelmatige flip p e n , één Bloem afzonderlyk by d. D e Bloemen op den fc h y f
zyn pypvormig en hebben gelyke flip p en ; zoodanige Bloem afzonderlyk by e. H e t
za a d is met den overblyyenden dubbelen K e lk van het Bloem p je-fraa i gekroond-, z it
by f . D e H oofdfteel is , bovenal van onderen, gevlekt met zw arte flip p en . D e P la n t
TiOog 2 en 3 voeten: ..
Verfcheidenheden. I . Sommigen met flengen tamelyk g e ta k t; anderen zeer eenVoudig\
2 . Som m igen, wier fle n g en takken z e lfs , met haren bedekt zy n ; anderen die dezelve
byna g la d hebben. 3. Som m igen, wier wortel bladen volkomen g a a f, o f en kel getand
zy n ; anderen weder, die ze naauwkeurig gevind hebben. 4. W ier Bloemhoofd verlenga
is in de gedaante eener A a r , en met weinige Bloemen b ezet. 5 . M et blaauw e, rood*
achtig e o f geheel witte Bloemen. (F A v R o D.)
Groeiplaatsen. Op drooge en zandige gronden en Akkers. ■ *
By G ron in gen, Zw o l, H arderw yk, Z u tp h en , N im w egen, in het Spoel by K u ilen b u rg ,
in de geheele Betuwe^ te D a rth u izen en L eerfum 9 in het Departement U trech t 9 in de Duinen
van V e lfen , Overveen, Katwyk en om den H a a g ; langs den Heikant in de Landen van Breda
en Bergen-op Z o om , en elders. . , ^
H e Herfcheidenheden gevonden door F a v r od* hier en daar in de Departeflienten van
G eld erland en U trech t, vooral in de nabyheid van Rheenen en het Dorp Linden.
Kracht en Geneeskundig Gebruik. Door B er giu s wordt het vermogen dezer
Plant als zamentrekkende opgegeeven; in vroeger tyd werd het gehouden voor zweet-
dryvende. ook dienstig om de fluimloozing in (ommige borstkwalen te bevorderen. Het
uit geperste fap wordt uitwendig tegen de Schurft en fommige Huidkwalen aangeprezen,
waartoe mogelyk de naam, meer dan de krachten der Plant het zyne toebrengt. Tegen-
woordig is zy geheel buiten gebruik in de Geneeskunde, om dat men (zegt L in n ^e u s )
in plaats daarvan gebruikte Centaurea S ca b io fa , welke alle,geneeskracht mist.
Huishoudelyk Gebruik. Wordt gaarne gegeeten door Paarden, Schapen, Geiten;
(L inn Gleditsch.) geweigerd door Varkens (L inn.) Met Hooi vermengd, door Koeijen
gegeeten, volgens Favrod. De Bloemen zyn zeer honigryk, en worden hierom by uitnemendheid
door de Byen gezocht. (Swed. A bh . Gleditsch.) Door Brugmans als fcha-
delyk in weilanden opgegeeven. Het fap dezer Plant kan aan de wol eene fraaije groene
kleur geeven. (Favrod.) De Plant kan dienen om fproeten cn vlekken in het aangezigt
wegtenemen. (Mattuschka.)