DE QDIBÜSDAM ORCHIDEIS E TRIBU VANILLEARUM.
Plantæ, quarum descriptioni botanicæ hoc Capite operara naxare constituimus, nfque in Moluccis
neque in orâ Malabariæ spontaneæ proxenire xidentur, siquidem nulla earum inter Orchidms, sixe I
R umphio , sire a R heebio aliisque auctoribus descriptas, mentio facta reperitur. Eo magis xero ex ingenti
Orchidea/rum copié, qnæ mihi in Archipelago Jaxanico innoluerunt, ipsas has plantas tractandas
elegi, quia ob intimam affinitatem cum xegetabilibus illis Americanis, unde-notissimum aroma
Siliqnoe VamiUoe sixe Banilloe petitur, quasi suâ sponte nos excitant, ut tam pretiosæ mercis culturam
eliam in proxinciis Indicis experiamur. Mea enim fert opinio, neque ea lexis et inconsiderata, sed
firmissimis innixa fundamentis, insulam Jaxam, quam haud immerito dextrum oculum coloniàrum
Indicarum dixerim, eâ gaudere soli bonitate coelique temperaturâ, ut culturæ Vanillas wromaticoe
aliarumque hujus plantæ specierum, quæ fructus aromaticos feront, felicissimum promittat successum.
Hujus plantæ in Jaxam inferendæ jam anno 1824 feci pcriculum eamque idcirco e caldariis nostris
arcessixi. Surculus autem ad me transmissus, quo tempore eum nactus sum, longé miserrimâ erat
conditione : xix spithameus, ex parte exulceratione affectus, cum longinquo illo itinere in xasculo
aquâ repleto stetisset, denique sine ullis radicibus foliisque. Hune statim inferior! extremitate musco et
humo tectum in umbrâ altarum arborum ad troncum arboris ita alligari jussi, ut alterum latus ejus
superficiel hujus corticem, quantum fieri posset, intimé contingeret. Mox xero in illo surculo tantum
non emortuo xixida xis coeü tropici cum magnâ meâ lætitiâ eminuit. Noxus in nodis apparuit xigor,
e quibus radiculæ adxentixæ ad succum nutricium alliciendum propullabant ; excrescere coepit et
noxa internodia foliaque exserere, paucisque mensibus jam aliquot pedes auctus erat. Hinc rapidissi-
mum ejus fuitincrementum, haud alio xigore, acsi in patriâ suâ fuisset, et caulis scandens, ad arboris
truncum altè subrepens, in hujus cacumine aciem oculorum ferè fugiebat, ubi mox florere coepit.__
Hæc si manifesto probabant, coelum Jaxanicum huic plantæ Americanæ optimè conxenire, quanta spe
sum dejectus, cum jam floribus exploratis xidebam, hanc non ex iis esse Vamillis, quæ fructus
aromaticos feront (1), sed speciem his xaldè affinem , quæ in hortis botanicis Europæis xulgo cum iis
(1) Species illæ T'anilloe, unde fructus aromatici, qui in foris prostant, colliguntur, non du ni satis notæ sunt. Id vero
constat, lios non ab unâ eâdemque specie, quod diu crediderunt, colligi. Quamvis enim F. aromalicaSw., quæ Americæ
méridional! propria est, Vamllam venalem melioris notæ gignat, in aliis quoque Novi Orbis regionibus species quædam,
haud procul dubio ab ilia diversæ, mercem parum aut vix inferiorem, aliæ vero longé viliorem feront. In his commen-
danda est, quæ in coloniis nostris excolatur, F. saliva Schiede, (vid. Linnoea I F . p . 873.) Baynilla mansa Hispano-Mexica-
norum, licet hue usque imperfectè sit nota, cujus fructus tanti æslimantur, quanti genuinæ F. aromalica Sw. Jam minus
id raereri videtur ejusdem auctoris F . sylvestris aliæque species, quæ in India occidentali crescunt, quamvis omnes
diligentiori examine indigeant. Inveniuntur et aliæ species, quarum fructus sunt quidem aromatici, sed naturâ tam pul-
posâ, ut siccari nequeant et potius condiendis cibis sint idonei. Harum unam, nomine F. Poèponam, commémora vit