literariis R umphii nostri, cum jam oculorum lumine esset orbatus, peritos ei amanuenses et pictores a clj un gen do haud
parum consuluit, quern adeo ipse plantis, qute in Moluccis non gignuntur, in his arbore toxi caria Macassariâ, aliunde
conauirendis adjuvit : quâ de re conferantur epistoloe ad calcem- Capitis quarti Rumphiorum add Use. Itaque nomen hujus
patroni scientiæ amabilis dignissimum censui, quod hoc modo illustraretur. Celerum particular de et van belgicö sermone
cum hominum nominibus tam intimé cohoerent, u t, cum hæc illuslrare velimus, eas, si fieri potest, servare oporteat, nisi
vocabulum ejusmodi nimis barbarè sonet aut nimio syllabarum constet numéro.
i. D E H A A S IA MICROCARPA. Tab. 44.
J), foliis oblongis s. elliptico - oblongis utrinque subacutis s. apice obtusè cuspidatis
concoloribus glabris, paniculis folio brevioribus, laciniis periantbii persistentibus, pedi-
cellis fructiferis rectis pedunculo paniculæ triplo-quadruplo brevioribus.
Puspa Tjarang montanorum in locis australibus provincial Bantam.
Habit. In provincià javanicä B a n tam ad radices et in saltibus montium altiorum, ex. gr. inter L e ia k et T ji-ta ra p , ubi
nonnulla ejus specimina collegit divus Yak H asselt fructusque delineationem adumbravit. Semper ferè florere
videtur, sed raro inveniuntur fructus , quos non nisi e figura supra memorata cognovi.
Descr. Arbor non alta, latam circa se præbens umbram, trunco recto, cylinclrico, non altè a solo in
ramos, latè-extensos crassos nodoso-tuberculatos diviso. Ramuli pulvinis elevatis petiolorum deci-
duorum cicatrisati, teretes, striati, albido-cinerascentes, glabri, ætate tenerâ obtusè-angulosi,
gemma conoideâ minu là terminati, cujus squamae lato-ovatae foliaceæ ad marginem tantum sunt
sericeo-ciliatae. Folia sparsa, sed sæpè tarnen ad apices ramulorum conferta, 3 - 6, interdum vero
vel 10 poll, longa, 15- ultra 4 poll, lata, ex oblongo elliptica, apice modo in cuspidem obtusam
aut brevem aut satis elongatam producta, modo acutiuscula, coriacea, glabra, concolora, undu-
lata, supra nitida, simpliciter penninervia, subtus reticulato-penninervia. Petioli semipollicares
et subinde longiores, basin versus crassiores, teretiusculi, canaliculati, glabri. Paniculæ in inno-
vationibus terminalibus solitariæ pluresve, 2-4 poll, longæ, simplices, patulæ, pedunculatæ,
circumscriptione elongato-ovoideâ, raræ, rachide angulato-compressâ in 5-9 ramos breves a basi
ad apicem longitudine decrescentes sparsos compressos simplices patentes ex apice aliquantulum
dilatato aut trifloros aut longiores cymoso-septemfloros divisa. Exiguum pubis brevissimæ tandem
evanescentis vestigium in rachide ejusque ramis vix sub lente conspicitur : bracteae quoque cito
jam decidere videntur, quarum ad exortum pedicellorum ramulorumque angustæ tantum con-
• spiciuntur cicatriculae. Pedicelli circiter 3 lineas longi, curvati, apicem versus sensim crassiores
. et ad basin perianthii dilatati, triquetri, glabri, carnosi. Perianthium ante expansionem turbinato-
globosum, externè glabrum, inæquali-sexfidum, subcoriaceum , ad basin substantiae magis car-
nosæ, viridulum ; lacinioe triangulari-ovatae, obtusæ, margine sericeo-ciliatæ atque interné pube
sericeâ appressâ, tribus externis minimis, quasi calycem tridentatum referentibus, vix supra
sinum trium laciniarum interiorum multo majorum eminentibus. Stamina laciniis majoribus
tertiâ parte breviora, erecto-conniventia, pubescentia, longitudine subæqualia ( exterioribus
tribus, quæ lacinias minores spectant, tarnen paulo longioribus ), sed exteriora antheris majoribus
anticè, tria reliqua posticè valvulis rotundis sursum reflexis dehiscentibus. Filamenta cras-
siuscula, staminum sex exteriorum latiora magisque complanata. Antheroe subrotundæ, crassæ,
illâ facie, quâ duo loculi disjuncti subrotundi sunt immersi aliquantum concavæ, alterâ convexæ,
sex exteriores magis transversè dilatatæ. Pistillvm glabrum, sessile, basi carnosæ perianthii
insidens. Ovarium ovoideo-subtrigonum, uniovulatum. Stylus filiformis, longitudine stamina
æquans aut aliquantum superans. Stigma terminale, peltato-triangulatum, papillis minutis scabri-
dum. Florum pauci tantummodo ad grossificationem perveniunt, quâ inceptâ basis perianthii
unâ cum toto pedicellp magis magisque carnescenti-accrescit, tandem receptaculum clavatum
ultra dimidium poil, longum carnoso-baccatum e viridi rubicundum effîngens, cui bacca laciniis
emarcido-persistentibus cincta est imposita. Bacca receptaculo dimidio brevior, ellipsoidea,
supernè cicatrice styli umbilicata, lævigata, atro-purpurea, monosperma. Semen ellipsoideum,
inversum, cotyledonibus maximis, crassis, carnosis, plano-convexis, inter quas plumula exigua
sursum est inclusa. (Fructus auctore V an Hasselt et secundum delineationem ab illo factam.).
2. DEHAASIA MEDIA. Tab. 45 .
D. foliis ellipticis utrinque acutis s. apice argutè-cuspidatis glabris subtus glaucinis,
paniculis folio brevioribus, laciniis perianthii deciduis, pedicellis fructiferis curvatis
pedunculum paniculæ adæquantibus.
Machilus tertia species media Rumph. Amb. I I I . p. 70. tab. 41.
Habit. In sylvis montanis Amboinæ, unde specimina cum fructibus mihi sunt in manibus. Magna huic cum antecedenti est
similitudd, sed folia tenuioris sunt sübstantiæ, subtus glaucina, apice magis aentata, fructus etiam longé majores.
Fortè ad eandem hanc plantam et haud ullo dubio ad hoc genus nostrum referendæ sunt et La u ru s peduncularis
W all, et La u ru s incrassaia Jack., quas V . 111. Ne es abEserb., licet dubitabundus, tanquam duas species generis sui
Machilus retulit.
Descr. Arbor ligni straminei non ponderosi, sed durabilis tenacisque. Ramuli subteretes, cinereo-
albidi, glabri, gemmâ exiguâ subuliformi-conoideâ glaberrima terminati. Folia sparsa, 3-9 poll,
longa, 1 ^ - 4 poll, lata, cum petiolo 1 pollicari canaliculato, patùla, supra lætè viridia, subtus
glaucina et inter venas curvatas prominentes tenerrimè reticulata, glaberrima. Pedunculi fructi-
geri laterales, nutantes, lignosi, circiter l |-2 poll, longi, verrucoso-punctati, fructibus duobus
tribusve, aut sæpè unico tantum dependentibus. Baccce ellipsoideo-globosæ, magnitudine Cerasi
domestici, pedicellis incrassatis impositæ, primo atro-virides, deinde atro-coeruleæ, lucidæ. Pedicelli
ultra pollicem longi, cylindracei, carnosi, solidi, extus carnei et verrucoso-punctati, iotus
virentes, ramis paniculæ clavato-incrassalis sublignösjs semipollicaribus continui. Pericarpium vix
lineam crassum, baccatum, intus virens, semine ellipsoideo globoso lævi. Testa chartacea, in
aëfe cito rufescens. Membrana interna tenuis, vasculosa. Cotyledones maximæ, hemisphæricæ,
extus viridescentes, interné albidæ, carnosæ, amaræ. Gemmula conoideâ, inter cotylédones
inclusa, viridula.
3. DEHAASIA ELONGATA. Tab. 47.
D. foliis cuneato-oblongis subacutis glabris subtus albido-cineraceis, paniculis folium
adæquantibus, laciniis perianthii deciduis, pedicellis fructiferis rectis pedunculo paniculæ
triplo-sextuplo brevioribus.
Habit. In sylvis montanis insuloe Sumatra, unde Herbarium Regium nostrum solum specimina cum fructibus e provincià
Palembang per V .Orn. Prætorios, alia e provinciàPadang per Y. Orn. Kortuals nactum est. Lignum, etsi non durum,
operi fabrili valido perquam est idoneum. A sequenti specie foliis magis elongatis subtus inter venas angustius reticu-
latis plané glabris, a præcedenti paniculis magis elongatis longius pedunculalis differt.
Descr. Arbor procera, cortice fusco rugoso saporis aromatici subamari, ramis validis in ramulos non
admodum longos teretes glabros supernè foliosos infernè nudos cicatrisato - rugulosos divisis.
Gemma terminalis, conoideo-subuliformis, glabra. Folia conforta^ 5-9 poll, longa, 2 -3 poll,
lata, oblonga, acuta aut subacuta, basi in petiolum semipollicarem cuneata, passim subdimidiata,
utrinque glabra, coriacea, in paginä superiori nitida, costâ e petiolo canaliculatâ sed absque venis
dis Lin dis (siccata tenuiter ac densissimè reticulata), in paginâ adversâ albido-cineracea, penni-
nervia, tenuiter sed angustissimè reticulata, costâ elevatâ, ut videtur, hie flavo-virescente. Pani-
culoe, quarum nonnisi fructigeras vidi, ad basin innovationum ramulorum, binæ, ternæ pluresve,
approximatæ, patentes, folia longitudine æquantes aut superantes, absque pubescentiâ. Axis
paniculæ teretiusculus, glaber, infernè per 3-7 poil, longitudinis nudus, supernè in ramos |-1 | poil,
longos simplices sparsos divisus aut horum lapsu cicatrisatus. Pedicelli incrassati, solitarii geminive
in apice ramorum, circiter 1^ poil, longi (itaque parte nudâ axis multo breviores), rêcti, subinde
vero leviter curvi, cylindracei, carnosi. Baccoe globosæ, magnitudine Cerasi domestici, e colore
viridi tandem in atro-purpureum transeuntes.