ïloot'duitsch. Gemeine Heidelbeere, Blaubeere, Bickelbeere*
iSngelsch. Bilberry or Bleaberry»
Nederüuittcke Bijnamen. Blaauwbessen, Waldbessen, Krakelbezien,
Bleeken.
Postelbezien en bij de Groningéré
Blbeit in Mei
D e c a n d r i a , i h o n o g y r iia ; Tienhehnigen, éénstyligen.
Natuurl. Rang volgens L in m XVIII. Bicornes, tweehoornigen; E r ic a c e a e ,D ë c a n d o ll e .
& e s l a c h t s K e n m e r k e n . Calyx Superus, ovario adhaerens, integer aut 4-dëritatus; de kelk boven het
vruchtbeginsel en aan hetzelve TaStgehecht, gaaf o f 4-tandig. Corolla campanulata, 4-fida; de bloemkrodii
klokvormig 4-spletig. Stamina receptaculo inserta; de meeldraden op den yruchthodem ingeplant. Bacca glo-
hosa,, umhilicata, 4-locularis, oUgosperma; de hes kogelrond, genaveld, 4-hokkig, met weinige zaden.
S o o r t e l i j k e K e n m e r k e n . Peduntulis 1-floris; met 1-bloemige bloemstelen. FoliU serratis, ovatis,
deciduis; de bladen gezaagd i eirond, afrallende. Caule angulato; de Steng kantig.
Hef geslacht Vaccinium werd door L i n n a e u s tot de Oetandria, door de nieuwere plantkundigen veelat
to t ie Decandria gebragt, omdat ie meeste bloemen 10-helmig zijn. De meèldraien zijn merkelijk in dit
geslacht, of 8 , o f 10 in g e ta l; ié bloemkroon is 4- o f h-spletig; ie bes 4- of 5-hokkig. Daad nu het
g tta l 5 , o f deszelfs meervoud, onder ie tibeeldbbige planten (Ditdtyledoneae) verreweg hét algemeenste
Voorkomt, héb ik het met ie nieuwérèn het best g tö o r ie tli ie ie gewassen in ié Decandria te plaitsen.
H it is een onzer fra a iste Manische heestertjes, met benei opgirigten stam, kantige takken , eironieed
gezaagde bladen vkn eene blijgroene kleur. De meeldraden, waarvan men er een bergroot ziet tfgebecU
bij a , hebben twee naaldjes buiten aan i e helmknopjes , hetgene aan ie meeste Ericaceae eigen is. Men
t i e t bij b ien kleinen i-taniig en k elk, boven op het vruchtbeginsel vastgehecht, met deszelfs'zeer eehvbu-
i i g stijltje.. B ij c eindelijk ie bes, welke, rijp zijnde, eene ionkcrblaauwe kleur verkrijgt. De heester
' verheft ziels van 2 tot op zijn hoogst 5 palmen.
G r o e i p l a a t s e n . In de bosschen, op zandige en reenachtige grimden.
Zij groeit volgens d e G o r t e r , overvloediglijk in de meeste bosschea op dé Feluwe bij Amermtgen; op het
mille Veen bij Haren en aan Hareniérmolen bij Groningen; volgens M e e s e bij het Heerenveen, Dragtrn;
Gorredijk en elders in de wouden van Friesland. Ik heb haar gevonden bij Rheenen, ie Grebbe, Driebergen;
Utrecht; veel in de bosschen van Drenthe en van de Meijerij van den Bosch; te Tolbert, Marum, . Slochtereil
enz. in de pror. Groningen. De afgebeelde plant is van Haren bij Groningen.
H u i s h o u d e l i j k G e b r u ik . De bessen hébben een niet onaangenaam zuur, en niét ongèzond zijnde,
worden zij veelvuldig opgezameld en verkocht, zelfs Worden zij over Harderwijk meermalen ter verkoop naaf
Amsterdam gezonden; sommigen eten ze met room en melk. De Noördsche volkeren droogen ze of leggen ze iii
en maken er taartjes van. L in n . f l. S u e c . De geheele plant kan tot leerlooijen dienen. B n c h o z . G l c
v l i t s c h . De bessen, vódral wanneer men er aluin en galnoten bij doet, geven eene schdoné Blaauwe kleur,
waarmede men linnen en papier kan verwen. Wanneer men ef zuur bij voegt, wordt de kleur aanmerkelijk verhoogd,
maar is dan niet duurzaam; G a t t e n h ö f f en M a t t u s c h k a . Volgens K e u s S en D a m b o u r n e #
geeft de geheele plant zoo wel als de bessen eene roddé en paarsche kleur.
D e plant wordt gegeten door schapen en geiten, niet doOr paarden en fundefen', Pan suetus; doch G dn n e f
«av de bladen doof paarden gebruiken. Patrijzen, faisanten en ander gevogelte zijn zeer op deze besten gesteld.
Li°n n . M a t t u s c h k a . Volgens S c h i r a c h azen de bijen op de bloemen. De plant zou volgens Mi l l e f
zeer bezwaarlijk in tuinen zijn overtebrengen, daar hij ze maar twee jaren in zijn tuin had behduden en zij gccitó
vruchten voortbragten; zij slaagt echter wel in den Utrechtschen Akademietuin en geeft daar volkomen rijpe bezied.