sinistro, demto strato cutaneo externo B ì quod in externo tantum et
anteriore margine, ut linea alba videtur, alterum interius stratum, C,
et . in ipso antice et superne longam, angustam laciniam cartilagincam,
D videmus. In oculo dextro stratum internum exceptn particula (Co)
demtum est,' ut magnum optici nervi (E) ganglion in conspectum venial.
Ante illud longus angustus fasciculus muscularis F situs est.
0 6 capitis cartilagini reliquiae. H H validi nervi, qui maxima pro
parte in ganglia radiosa I I transeunt. K K ex hoc ganglio et e
trunco venientes mixti ramuli, qui ad pallii dorsum pergunt. In latere
sinistro tanquam branchiam supcrantes consilio delineati sunt, in latere
vero dextro situs liarum partium naturalis apparet. ù 8 parvi nervi
pro trunci parietibus. M cor medium cum e e inhiantibus (sed descis-
sis) venis branchialibus. £ aorta anterior fauces comitans, statim post
ortum ramulum tenuem, emit tit, qui ganglion ventriculi transgreditur
et facile pro nervo haberi possit. ■9’ aorta postica, ab e uler-
que ventriculus; d oesophagus; e intesiinorum initium. N N tenues
branchie-gastrici nervi, in origine inter liepatis lobos in abdominis cavitate
siti;' x x eorum ramuli pro brancliiis. A A ramuli qui plexum
gastricum constituunt et cum ramulo fauces comitante, (i, in ganglion
gastricum o intrant, v ramuli pro oesophago, | plani fasciculi pro
ventriculo.
Pig. X.
Capitis segmentum transversale, aliquantisper ancia magnitudine.
A capitis cartilaginis pars superior. B inferior. C C lateralis membranacea
cranii cavitatis paries dissepimentum superum atque inferum
constituit, quod canalem quendam pro faucibus includit. D fauces cum
comitantibus arteriis et duclu sali vali, a cerebri pars superior, ß inferior.
Infra liane vasculum decorrere videlur, cujus lumen, y, in segmenti
superficie apparet. 8 membrana cum periorbita comparanda,
cui ad + et ^ tunicae oculares sese affigunt. E dissectum nervorum
opticorum ganglion cum crassa adiposa, illud obtegente massa.
F lens crystallina, quae ante segmenti superficiem sila, integra re-
mansit. G spatium pro corpore viireo. H tunica externa, quae oculi
bulbum etiam e pupillae regione obtegit. I K duo sequentia tunicarum
ocularium strata. L M tunicae retinae? duo strata. N N organum
quoddam cartilagineum in superiore et inferiore bulbi margine. 0 mus-
culus planus, supra ilium situs, dissectus. P externe apparens pka-
rjngis intumescentia. Q cavilas intra oculi bulbum pro brachiis longis.
Fig. XI.
Capitis segmentum ex obliquo, magnitudine naturali fere dupli-
citer aucta. A et B ut in figura antecedente, pariter a, D, g. Cerebrum
secundum inferioris sectionis partem anteriorem, /5, a posteriore,
ß ß membranaceo dissepimento (lentorio ?), X, separatum est. Infra
hoc ad C sinistri organi auditorii particula apparet. E superiori? fau-
cium ganglii (in vagina membranacea latentis et a musculo fauces rc-
trahente oblecti) segmentum. F inferioris faucium ganglii segmentum.
Faucium cavilas a parietibus incrassatis, ubi cum .oris cavitate, a jun-
gitur, in angustam rimam coarctatnr b. Lingua c. Nigrae corneae
*5 maxillae, de. Strata labiorum diversa literis, f,y , A signata sunt.
| i arteria, quae fauces cornila!ur. k ductus salivalis communis. OH
j brachia cum acetabulis sugicntibus.
j Fig. XII.
i Ascidiae mamillatae sacculus . muscularis, dcmta testa externa
; crassa et cartilaginea, magnitudine naturali. A branchiarum orificium.
t B anus. Inter utrosque oblongum, angustum, planum ganglion, O,
I situm est, quod duos ramulos 8 d, sursum emitiit, qui iterata divisione
; in 6 ramulos discedunt; tres ramuli, e, f , g, dextrorsum dccurrunt, se
/ dividunt et partim antrorsum, maxima vero parte inflexi relrorsum per-
I gunt. Qua tu or ramuli posteriores, duo dextrorsum, x A, duo sinistror-
( sum, At, juxta anum decurrunt. Num fortassc internum eorum par,
) i A, inter nervum dexlrum atque sinistrum anastomosi peracta hoc ori-
1 ficium ut ansa ambiat? certo eruere non valui; ramuli externi sinuato
V Cursu sat longe in sacculo intestinali descendunt.
Fig. Xm et XIV.
| Haliolidis (lubcrculalac) sjstema nervosum, magnitudine natut
rali. Fig. XIII. Totum animai superne, visum et ab ea cutis parte
) liberatum, ut collare nervosum fauces tegens appareat. A magnus
| musculus, qui corpori testam afGgit. B sacculus intéstinalis, pro ma-
! xima parte ab licpate repletus, qui ad C in spiram inflectitur. D et
| E lobuli cutanei in anteriore pallii incisura. E dextrorsum relatus
| est. F et O duae pectinatae branchiae et inter easdem ad H anus,
ì I illud, quod Cuvierus mucosum organum dicit. i penis. K limbi
| fimbriati portiones. L longa, conica tentacula sub duobus processibus,
I Mm, oculos gerentibiis. N glàndulae salivates. 0 angustum, pla-
| num collare nervosum, quod pkarjngem transverse superat, in margine
j postico et in quoque latere albo, micante ligamento tendineo, p, susti-
| netur. Antrorsum sex, tres in quòque latere emittit ramulos.
I H g J S
j Fig. XIV.
| Aliud exemplar, ab inferiore facie visum. Inferior musculi pedalis
< pars demta, anterior intestinorum cavilas infcrius dissocia est. ,A bris
| rictus cum labiis ad latera sitis. B tentacula. . 0 limbu's fimbriatus
■ sub palljo. D d duo plani, lati nervi inferiorem collaris nervosi par-
j tem exhibentes, antrorsum in quoque latere inter se juncti sunt (neque
| tamen, liti mihi videbatur, ganglion ibi formant.')' et quatuor tenuia,
| partim sub fasciculis muscularibus latenza, partim contorta fila pro
| oris partibus emiltunt. a.ßyS poslice et inferne, ubi collare nervosum
j cum valido pedis nervo jùnctum? est (quo loci? verum ganglion parijer
5 inveniendum non erat), duo nervorum pària, eg, unum in quoque Ia-
5 tere, antrorsum exeunt. Nervi pedales, 9 , in canalibus conspicuis
i siti sunt atque vasibus inclusi esse videntur, in quòque latere simplices
i inveni et externum atque internum angulo recto exientium ramorum se-
i riem distinguo, qui angustis canalibus massam muscularem adeunt.
| Utriusque lateris ramuli intèrni infra canalem , inter utrumque nervo-
( rum truncum situm, ad x et A anastomosi juncti videntur. (i forte dis-
j secti vasis lumen. D’ALTON.
T a,b u 1 a t e r t i a.
Arliculatorum systema nervosum, in quibus gangliorum catena in latere ab dominali summam acqui-
rit perfectionem, pluribus exemplis haec Tabula in conspectum ducet.
S in g u la rum fiy u r a r um explication
Scolopendrae morsitantis sjstema nervosum. Exemplar magnum,
in spiritu vini bene conservatum, demtis organis digestoriis et sexualibus,
complete et naturali quidem magnitudine delineàtum est. a ganglion
cerebrale supra fauces cum nervis oplicis ad oculos imperfectos decurrentibus
a'-b; annulus nervosus primilivus c; primum ganglion infra
oesophagum, a quo unum et viginli similia ganglia cum commissuris
medullam abdominalem constituunt; d ejus postremum, maximum gang-
lipn; m quo graciles continuationcs ad spinam caudalem, corporis conli-
nuationem formantem; pergunt. e intestini recti repositi portio.
F i g. II. f
Duo e mediis medullao abdominalis ganglia cum commissuris, lente j
simplici àucta. (
Fig. in.
Nervosi sjstemalis gangliorum catena e Clcpsine bioculata,, ani- j
malculo e Hirudinum familia, magnopere aucta magnitudine (Fig. 3 (
candem magnitudine naturali refert) et e corporc -libere praeparata. J
Haec figura secundum Budgcum (Clepsine bioculala a. d. Verlmnd- (
lungen des naturhist. Vereins d. prcuss. Rkeinlande u, Westphalens. j
Bonn, 1849.),: electa est, quod gangliorum catenam secundum ejus y
scnsum ut medulla spinalis et cerebrum in perfectioribus animàlibus eia- y
rissimc ante oculos ducit. In hac pariter ac in séquente figura par com- y
missurarum primum inter ganglion cerebrale et primum abdominale, J
semper fauces ambiens neque tarn arcte juxta positum cogitandum erit, y
quale lue apparet, ubi catena nervosa libera e còrpore praeparata est. y
C ganglion cerebrale. F extremum abdominale ganglion.
Fig. IV. j
(Ex eodem opere petita!) Ejusdem gangliorum catenae pars su- y
perior, majori tantum modo aucta magnitudine. O ganglion e catena y
gangliorum. K ganglion e gangliorum corpusculo. n nervi excedentes. y
r r' vagina, quae magni fasciculi nervosi, x x (commissuras) essen- s
tiales partes diraidias cingit. tc nervi optici. « fibrarum nervosarum \
in ganglio-cerebrali ansae sese infiectentes. 0 oesophagus, sine tenui s
(primam nervosam ansam perforante) fauce. a ¡i fi ganglia catenae t
gangliorum accessoria, quae Budge us pro sjstematis nervosi inferioris \
specie (fere ut sjmpathicum nervosum sjstema in animalibus perfectio- i
ribus) existimat. y S fila nervosa ex; hocr ganglio. J
Fig. V.
Pisae tetraodonlis Leach, sjstema nervosum, secundum re- i
centér' praeparatum animal, eo cònsilio hie elect uni est, ut demon- 5
slretur, quomodo certa cònditione etiam gangliorum catena insigniler I
sèse contrahot, postquam praecipue in Annulatis, maximam extensionem |
acquisiverafe In ho& casu .-in animali a tergo dissécto, demto respi- |
ratoriò, digestorio et sexuali apparatu, apparet, quod annulus nervosus )
primilivus circa fauces (a b d~) eadem longitudine gaudeat ac omnis ?
reliqua abdominalium gangliorum catena. —■ a ganglion cerebrale, quod js
sensuum nervos, praesertim ad oculum utrumque in dextro et sinistro )
capitis latere prominentem, .decurrentes néri'os opticos emittit. b an- ;
nuli nervosi primitivi cominissurae duae laterales, liic media adhuc coinf }
missura junctae. c complurcs excedentes nervi intestinales. d ganglion >
thoracis magnum,'quod quinque singularia catenae ganglia significat, )
quinque hie ortis nervtaum paribus indicata, e extremum ganglion ab- )
dbminale. etiam duobus longis commissuris cum ganglio thoracico jun- )
ctum. f fauces praesecatae. , ^ 5
F i g. V1!. Ì
Squillae mantis sjstema nervosum. Ha-e c pariter secundum recen- Ji
ter praeparatum exliibita delineatio electa est ad demonstrandum aliis \
Crustaccis propriam gangliorum catenae insignem extensionem. Animal \
a tergo dissectum demtis omnibus intestini!?, a ganglion cerebrale cum j
nervo optico a" pro magnis oculis a', b annulum nervosum primi- |
tivum formantes commissurae, a quibus et liic lateralia fila nervosa (
oxcedunt. o catenae abdominalis primum ganglion, cum nervis prae- \
cipue ad maxillas decurrentibus. d secundum abdominalis catenae |
ganglion, e quo praeler alios clielarum nervi proveniunt. e ganglion |
extremum, f oesophagus, amplus praesecatus. g anus. j
(
Fig. VII. j
Lucani cervi sjstema nervòSum. Hoc animal est ex Insectorum )
familia ot quidem e Coleopterorum sectione, ubi corneum capitis scè- j
leton intra amplum dermatosceleti cavitatem primo pro sjstemate ner- J
voso peculiaris apparatus verlebralis forraatur, quam rem equidem indagavi.
Animal, magnitudine paullo auctum, a tergo dissectum demtis
reliquia intestini^ deli neat um est. a ganglion cerebrale, b nervi pro
antennis. c nervi optici, d nervi pro capitis dcrmatosccleto, forte
nervi audjtorii. A A commissurae inter ganglion cerebrale et catenam
abdominalem (ansa nervosa primitiva), quae a peculiare vertebrali apparatu
(a) in capitis cavitatis latere abdominali circumdantur et sustcn-
tàntur. g primum catenae abdominalis ganglion, k ganglion thoracis,
sive antcrioris annuii vertebralis primitivi pectoris, n primum catenae
ganglion pro annulis abdominalibus. o eorum extremum, f persecatus
oesophagus cum duobus etiam in ganglio cerebrali ortis nervorum filis
gracilibus, a quibus sjstema nervosum intestinale originem ducit.
Fig. Vili et XI.
Hae figurae, ut, quantum fieri póssit, exemplum exhibeatur, quomodo
nervosum sjstema ita Insectis per singulas partes sese habeat, e
S trau ssii opere eximio, de Melolonlha volgari (Considerations géné-
rales sur l’anatomie comparée des animaux articulcs. Paris 1828)
desumtae sunt. Fig. VID sjstema nervosum in planitie expansum,
a tergo visum, libere praeparatum magnitudine septies aucta ostendit.
a punctata totius capitis dermatosceleti lineainenta. /? oculus sinister.
y antennarum locus. 8 thoracis margo exterior." ij & ò x A p abdominal
es annuii adumbrati. A ganglii cerebralis hemisphaeria; a antennarum
nervi; b eorum intumescentiae in ganglio; c nervi optici;
e‘ dissecti nervi optici dextri intumescentia. d annuii nervosi primitivi
commissurae circa fauces, e f ganglii cerebralis dito paria accessoria;
g eorum continuationes. A k ganglia duo singularia, quae sjstematis
nervosi sjmpathici speciem exliibent. i primi ganglii rami duo nervosi.
I musulorum ocularium nervi, B duo primi catenae ganglii hemisphaeria.
mm nervi maxillares*); o n , on eorum ramuli; p eorum
ramuli maxillares; r tertii gangliorum e primo catenae nodo paris nervi;
s primi nòdi " commissurae cum ¿odo secundo. C secundum abdomi-
nalis catenae ganglion, sive tlioracicum. A ejusdem nervi, mm ganglii
intumescentiae laterales. n n commissurae ad sequens ganglion. D
tertium catenae abdominalis ganglion, sive prolhoracicum. a par ejus
nervorum primum illud eljtkrorum. m m secundum nervorum par pro
femore medio, o d i k l e f ramuli pro musculis Prothoracis. g truncum
principalem A, augens ganglion, eljtkra intrans. — E abdominalis
catenae ganglion qUartum sive illud Metathoracis. a ejus par
nervorum primum (alarum nervi); e on nervorum par pro tibiis; p tertium
nervorum par; qrsp ramuli pro posticis thoracis musculis. t quar-
tum nervorum par; xio vu ramuli, qui in secundo abdominis annulo
disperguntur. — F quintum catenae abdominalis sive verum abdominis
ganglion, abede quinque nervorum paria ad singulos abdominis an-
nulos meantes. f j catenae abdominalis postrema per longitudinem dircela
striata. Fig. IX. ganglii cerebralis duo paria ganglia accessoria
separata, septies magnitudine aucta cum sinistra ganglii Cerebralis et
nervi optici, o, sectione. — e e primum, f f secundum liorum ganglio-
rum accessoriorum par. d d tertium nervorum cerebralium par; gg
ramuli, quos ad nervum opticum mittit; A A ramuli', qui ramulum i
cum ramulis maxillaribus n n jungunt. k quartum ganglii cerebralis
nervorum par, quod cum nervis maxillaribus oo jungitur. I petioli
formam gerentes gangliorum processus. Fig. X. primum abdominalis
catenae ganglion separatum septies auctum magnitudine, a a duae ejus
commissurae pro ganglio cerebrali, persecatae; bb ejus commissurae
ambae pro ganglio secundo, pari modo descissae. mm nèrvi maxillares;
on eorum ramuli; pp alteri nervi maxillares; q eorum ramuli
primi, r tertium hujus ganglii nervorum par. Fig. XI. nervorum
intestinalium sjstema, tanquam nervi sjmpathici vices gerens. a primum
ejus ganglion; A secundum minus, cd nervi primarii contmuatio.
CARDS.
*) Litcrae minores ubique tantum ea in regione valent, in qua major
litera regnati