magnitudine naturali lume solum in finem, ut annulus nervosus primi- ^
tivus a cum quinque radiant ¡bus filis b apparent, secundum recenter y
praeparatum animai delineata est. y
Fig. XIV. SI
Annulus Holotliuriae tubulosae nervosus et nervorum trunci, ali- j
quantuluni aucta magnitudine, secundum Krokniura (Mùller’s Arcliiv j
1841, p. 1, Tab. 1). Annulus nervosus per se circularis, magno prae- j
parati extensione quinquangularis potius appare!, a membrana an- j
nulum durum (cómparetur hic memorabilis vertebra primitiva in Volum. II ì
hujus operis Tab. I Fig. I se para tini delineata) obtegens, quam os ( i) j
perforat. a c in sectione frustratim destiniti annuii duri fragmenta. j
d annulus nervosus. e truncorum nervo sor uni origo ac decùrsus in ' j
transvcrsalium fibrarum strato. ì
Fig. XV.
Echini lividi annulus nervosus et trunci nervosi paullo aucta magni- f
fudine exkibentur (secundum eundem auctorem). Apparatus mastuca- j
torii pyramides dentigerae a ligamentis conjungcntibus solutae et demtae y
sunt, a in quinqjie angulos promincntes protractus oesophagus trans- y
versim dissect us. b sacculi in (undo oris cavitatis formati, c ligaments, f
quae pyramidum cxlrcmitalcs inter se jungunt. d annulus nervosus
.primitìvus. e quinque ex codem orientes nervi.
Fig. XVI.
Quomodo vasorum et nervorum trunci sibi invicem appositi sint,
hic in conspectum ducitur (secundum ..eundem). « dune annuii nervosi
commissurae in truncum nervosum b transientes, e vasorum
truncus juxta nervosum truncum semper decurrens et in utroque latcre
transversales ramulos alternantes vesiculis et tubulorum sugentium la-
minis vasculosis admittens. d cjusdcm continuatio versus fundi supor-
ficiem in apparato mastucatario, ubi in vàs' circulare circa oesophagum
immittitur. e trunci vascularis ramus furcatus, cujns raniuli in duas,
apparatili mastucatorio proprias vesiculas hiat.
Fig. XVII.
Magnitudine valde auctus Spatangi canalifcri quinquangularis an-
nulus nervosus primitìvus. a testacene part ¡culac, quae anteriòrem testae
aperturam terminant, b hanc aperturam claudens, scutellis duris dense
«obsifa membrana, c locus e quo unus. e quinque nervis (rf) exit.
CARUS.
T a b u l a s e c u n d a.
? 'Haec tabula ‘ante oculos ducit formàs sjstematis nervosi principales in Molluscis, in quibus annulus
medullaris circa fauces summum evolutioñis gradum atlingit.' •— Ad exhibendum exemplum e prima horum
animalium, Acephalorum quidern, seclioirè recenter exhibitae delineationes, quas ICeberus de Anotondae
systemate nervoso dedit, selectae sunt; ex Ascidiae cüjusdam systemate nervoso portio autem ad naturam
primo M e adumbratur. - Ceterae fìgurae praesertim e secunda et tertia Moluscorum sectione, è Gasteropo-
dibus et Cephalopoelibus desumtae sunt id polissimum demonstrantes, quomodo in Ceplialopodibus annulus
nervosus primitivusaevolu1ione praevaleat, tum in radiantibus nervj^ abdominalibus in Gasteropode quodam,
Haliotide, gangliorum catena, sequenti. classi characteristiéa obiter jam indicetur.
F ig u r arum singuh
Fi . I - IV.
Anodontae systema nervosum praesertim nervi intestinales secundum
Keberi figuras (J.Mü]ler’s Archiv 1852. I —II. Heft). Fig. I
animal in válvula dexlra, sublata sinistra. Fig. II. Idem e testa éx-
cmtum a dorso delineatum. Fig. III. Idem a latcre abdominali pallio
relato. Fig. IV. animalis pes inde a carina per longitudinem dissectus,
ut ganglion abdominale cum omnibus ejus partibus appareat. Literae
in quaque figura idem significant, scilicet: A hepar, B externa,
C interna branchia, JD oris branchiae, E ovarium, F anterior, G posterior
musculus clausorius, I I pallium, I ventriculus, K cor, N pallii
fissura dorsalis, 0 Bojani corpusculum obscurum, P pes, Q os, R in-
testinum rectum, V organimi rufiim indorso (Viscus testaceum Poli),
a a faucium ganglion, /3 anale et y abdominale ganglion, a duo fau-
cium ganglia jungens nervus. b b abdominale et anale ganglion jüh-
gentes nervi, ddd anteriores pallii nervi e faucium ganglio. 88 pál-
lii nervi cutanei e faucium ganglio, e oris nervus branchiali. '£ «
anterioris musculi clausorii nervi, e! , oesophagi nervi, f f tubuli
analis nervi, g Inteslinorum nervi e'mervo junctorta c£¡=i. 7t/t nervi
branchialcs. i i superiores nervi cutanei e ganglio abdominal!, k
plexus gàstrici e nervo junctorio b origo. ' 11 nervi liepatici. in m
pallii nervi e ganglio anali.' n n pallii nervi cutanei e. ganglio* anali.’
oo r r oviducti nervi, p anus, q ganglion parvum in plexu gastrico.
q' filimi nervorum secundum aortam anteriòrem ad cor decurrens. 11
tentaculorum nervi, u u postremas pallii nervus. v nervi musculares
e ganglio abdòminali. io ovarii ductus secretorius. to'meatus ad obscurum
Bojani corpusculum. oo posterioris musculi clausorii nervi, y
nervi pro Bojani gianduia, ss tentacula.
Rcliquae hujus Tabulae ligurae a D’AI toni o ad naturam deli—
neatae sunt. CARUS.
trum explicalio.
Fig. V et VI.
Aplysiae (fasciatae?) syslema nervosum, magnitudine naturali ex^
hibitam. Sacculus intestinalis a tergo dissectus est, marginibuscu«
taneis relatis fere omnia intestina in conspectum veniunt, quorum situs
naturalis paullisper tantum 'mutatus est. A os internum sive pharynx
cum musculis promoventibus et reirahentibus a a ß. B gianduia sali-
valis dexlra cum ductu secretorio y;-primo sinistrórsum supra, tunc
infra fauces % dextrorsum fleet ¡tur. 8 sinistrae glandulae salivalis ductus
secretorius. J) primus membrana tenui praeditus ventriculus magno-
: pere complicatus, ut paucos tantum ñervos tcgat. E ventriculus müj¿
scularis. F tertius iterum membranaceus ventriculus: G ab kepate
partim tectae partim idem obvolvenlcs flcxurac intestinales. I dissodimi
pericardium antrorsum et relrorsum retractum, cordis vcnlricu-
lum if, atrium L , et magnum aortae truncum M includens, qui
ramum insignem (ni) versus caput, altcrum (n) versus ventriculum
ct (ertium (o) versus hepar el intestinum tenue emittit, N vesica urinaria
cum ductu excretorio p- O testículos cum vasorum spermatico-
rum flexuris. P ovarium cum ductu excretorio. Q in abdomen retractas
penis cum musculis et vagina membranacea. 8 branchiae externe
conspicuae cum operculo membranaceo T.
Ad syslema nervosum scqucniia signa referenda sunt. I superáis
medium ganglion sive cerebrum, quod in ipso faucium initio situm est.
In eo, ut in aliis gangliis intra vaginam membranacea!», structuram
grosse granosam jam simplici lente vidcmus. In quoque latero antrorsum
et versus latus qiiatuor ñervos ( 1-2-3-4, l'-2'-3/-4') cmitlit,
qui ad faucium músculos èt ad anteriorem ct lateralem capitis et trunci
parielcm recurrunt. In latere sinistro ad 5 filum pro junctiouo cum
faucium ganglio inferiore observatur, quod propter perspcclivam contract
ioneni ansae formam refert. II latcralia faucium ganglia, quae
propter filorum conjunctivorum ad supéritis ganglion dccurrcntium bre- y
vitalem laterales tantum ejus appendices exliibent; longiores, partim y
valde sinuatos, partim tenuiorcs ct breviores nervös (6 6') pariter ad >
trunci parióles longius versus posticam corporis extremitatem emittunt. )
Hic notandum est, quod nonnulli, a ganglio dextro orti nervi 6", qui y
pone primum vcntriculum sesc ostendunt, ad sinistram corporis partem y
decurrunt. 7 7' duo fila conjunctiva .à duobns lateralibus gangliis ad )
ganglion posticum I II decurrenlia, quae ansae amplne forma oesò- )
pliagum et glándulas salivales ambiunt. A ganglio laterali, quod duo- y
bus processibus conicis commemorata fila conjunctiva excipit et ibi situm )
est, ubi magni arteriosi1 trunci ramus anterior et vesicae urinariae du- j
ctus excrctorius sese decussant, duo paralleli nervi, 8 , sinistrórsum I
et dcorsum flectuntur, quòrum decursus in figura sequente apparebit. I
Ramus posticus, 9 , in branchiarum directione infra pericardium de- )
curri!.- ' 1: - I>: ; :ì-,V H)
Fig. VI. j
Alia Aplysiae species, pariter a tergo sectione per longitudinem r
fissa est,. Fauces statini pone nervosum collare cum glandulis saliva- ^
libus dissectae ct cum ventrículo, tractu intestinali èt hepate demtae ì
sunt, ita_ut ad C et //exiles tractus intestinalis et liepatis reliquiae |
tantum restoni. Anterior fàucium pars (I?) antrorsum versus pharyn- I
gern relata, eoque * ganglion faucium ¡nlerius in lucem positum est. ì
I e clauso, ampio, tenui pericardio, cum superiore truncis partale ad- ì
,&c nexo, cordis ventriculus (H) et arteriosus truncus (L ) trans- |
lucei, cujus rami (n et o) ad removendum tracium intestinalem dissè- t
candi erant. m, ramus anterior sitii natura.li. N vesica urinaria cum |
ductu excretorio (y>), dextrorsum ad l.atus reposita; per parictes tenues Í
albida, in granulos separata contenta apparent. O testieulus cum ap- I
pendicibus (io). ' P ovarium cum ductu excretorio. P P partium sexua- (
lium ductus exeretorius. K penis, uti in, figura antecedènte. (
I. II. II. III. Ad systema nèrvosum sped antes designationes t
cum numcris 1 ad 9, idem significant ac supra. Altamen hic tum in (
cerebro ipso antrorsum radiantes nervi quatuor, tum praesertim 6 6' j
signal i gangliorum duorum. faucium lateralium nervi piane in conspe- f
ctum positi sunt. Ili nèrvi solis trunci parietibus destinali et in decursu j
sinuati sunt, si truncus contractus vel versus .latas allerum curvatus (
est. Ramulus 6'" notatus tenuissimi fili conjunctivi ope cunf; postico i
laterali ganglio nexus mihi yidebatur, qüod infra arteriam (m) situm v
habet. 8 signati, jam commemorati lateralis ganglii ramuli, ab initio (
parallclitcr directi, postéa disccdunt in nervum anteriòrem (8') paullo i
validiorem, qui ante partem illam, quae extrema videtur, in furcam i
exit (I. II.), et postice in trunci pariete inferiore desinit, ubi in per- j
spicuam ibi transversim di'rectorhin fasciculorum vascularium fissu- y
ram intrat. NervuS&posterior (8") dùctum exeretorium communera co-- 5
mitatur, et iterum in duos ramos dividitur, ita quidem ut in furcatione y
pcrexiguum ganglion (+) appareat 5 posterior et brevior ramulus (8") y
ad ilueluni commemoratimi pergere, anterior et longior (8"') e novo in? y
tumescere et in furcam discedere videtur. Num in ductu excretorio y
limatili-? _ • . y
Ramuli branclualis e ganglio posteriore emissi hic ad 9 origo tan- y
tum apparet. 10 fauces cingens angusta ansa inter ganglia duo late- y
ralia, quae in vagina, fasciae:formam referente, latet. 11. 12 duo y
fila conjunctiva lateralia ad inferius faucium ganglion, quod hic antror- y
sum tractum est ct strictura laterali in duas partes discernitur. 13 lati y
anteriores (vel potius posteriores!) ramuli ad inferiorem validarum, y
nicmbranacearum faucium superficiem meantes. 14. 15 ramulus ante- y
riór et posterior lateralis ad pliaryngis apparatum muscularem porrigens. y
Fig. VII ad XI.
Sopiao officinalis systema nervosum. Fig. VII. Sepia officinalis y
mascula in abdomino dissocia, magnitudine naturali. A A pallium in j
media parte fissuni atque relalum. a a protuberantiaè carlilagineae )
pro infundibuli fossis. B labium in duorum inferiorùm mediorum bracini 5
orum regipne dissectam. Ad O poTtio demta est ut vicini- brevis et >
lo ngi.bràchii nervi appareant. E pharynx cum dissecto communi-ductu y
e abdominalium glandularum salivalium secretario.- SF dissecta cartílago y
ini brachiorum duorum (C C) basi, uti brachiorum et eorum a capitis >
cartilagine (s) òrtorum musculorum segmcntum. Il longorum brachiorum y
basis. / / oculi. K K organi ‘auditorii cavitates duae. - L L branchiae^
el II carum musculi. M cor branchiale in latere dextro plane
conspicuum, in sinistrò maxima pro parte cistide atramenlaria 0 tectum.
N medium sive trunci cor antice ( + ) propc appendices nervosas conspicuum,
postico (^)Him aortam posteriorem (n) transiens. P anus
cum ductu atramenlario Q- R intestinum rectum. 8 ventriculus. T
tcsticulus. U U dissectorum sacculorum nervosorum orificia. V ductus
genitalium- exefetortas. W appendices nervosae. X ut pancreas
propositae ventricidi appendices.
a anterius inferius faucium ganglion cum ramulis tenuibus, in latere
ab arteriosis ramulis obtectum, qui fauces, in decursu per capitis
cartilaginem comitantur; ad dextram et lacvam superioris ganglii fila
conjunctiva adumbrata sunt, ßß' juxta positi duo mediorum inferiorum
brachiorum nervi, ubi sinistri lateris nervus per spatium quoddam con-
spicuus redditus est. y nervus pro sinistro longiore bracino cum tenui
vasculo socio. 8 8 anteriorès et; posteriores nervi pro infundibolo, s
dexter validus pallii nervus (revera póne hepar in abdominis cavo la-
tens) transit maxima pro parte in ganglion stellatum £. Ganglii ramulus
cum ramulo jam in abdominis cavitate a trunco soluto jungitur,
e quÖdlle nervus ^ oritury>;qui ad pallii tergum super os Sepiae pergit.
In sinistro latere harum partium situs naturalis delineatus est, quà propter
solum ganglion cum jam descripla anastomosi in conspectum venit.
/¡il duo nervi, qui cum al(io.r;U'm animalium pare primo cerebrali comparand!
sunt, ab . origine im abdominis-cavitate siti, hic (anquam abdominis
parietibus externe incumbéntes delineati sunt. : In duos discedunt
ramos, quorum externus (9) sub ipsa cute ad- brachiorum basin pergit,
ubi in-ganglion intumescere videtur, xx ramuli ulriusque lateris inter
venosos sacculos, intestinum rectum et duetùm atramentari.um plexum
efficiunt, qui in figura IX. uberius exhibitus èst.
Fig. Vili.
Sepia officinalis, paullo major, a tergo dissoda, (lenito óSpite ehm
brachiis. A pharynx, in qua ad + labii pars et a corneum rostrum
maxillare apparet, b musculi retrahentes a capitis cartilagine B
dissecti et distracti sunt, ut ganglion faucium superius, (M) cum tenuibus,
glabris, radiantibus, plica membranacea inclusis ramulis in conspectum
venial. Pallium C, in dorsi porrectione fissum, ut ita dicti
ossis dorsalis involucrum. D D hepatis lobr duo complète separati.
E E glandulae salivales cum ductibus secretoriis. F fauces ad G di-
latatae, anlequam in primum ventriculum H intrant. I ventriculus
secundus cum appendicibus exterioribus. K medii cordis pars cum aorta
anteriore a, quae angulo recto duos ramos (ce) supra hepar ad trunci
parietes mittit, ad f furcatim disccdit, quo facto quivis ramulus 'iterimi
dicliotomice."dividitur. Interni utriusque lateris ramuli cum faucibus capitis
cartilaginem penetrant et infra anterius inferius faucium ganglion
(ipsum impertientes) ad faucium musculos pergunt; ramuli exterióris
cranii cavitatem intrarc videntur. i vena branchialis lateris sinistri
cum hiatu in cór. L magnus testiculus cum, klm vase deferente èt
appendicibus. Ramuli conjunctivi superiores cum inferiori ganglio fau^-
cium propter brevitatem non delineandi erant. Quod posteriores in
faucibus, ut dicunt, decurrentes ramulos attinet, in initio indicati sed
non clarius observandi erant. N cranii (vertebrae primitivae pars superior)
cavitas superior dissecta et a cerebro, (ganglio annuii primitivi
cerebrale) liberata ut faucium et vasorum illas comitantium via inda—
reseat. 0 0 anteriores parvi -'nervi in trunci parietibus. P P pallii
nervi validiores, propc hepar In ramulos exteriores pro ganglio radiato
el in interiores pro pallii parte dorsali discedunt. Q ganglion rotun-
datum sinistrorsum propc faucium hiatum in ventriculum priorem ; ra-
mulum excipit, qui tarlasse a superiore faucium ganglio juxta fauces
decurrit ( II). Reliqui ganglion attingentes ramuli (S S ) a nervorum
plexu in figura antecèdente sub lit era k signato veniunt.
Fig. IX.
Tolius systematis nervosi e Sepia conspectus; nervi in ncxu cum
ita- dicto cerebro a faciè dórsali delineati sunt et molliores partes maxima
pro parte demtae. A cerebrum e portione posteriore; a, membrana
dura separata constat; pars anterior ß nervös ad brachia emittit
ubi inter duos mediosi faucium ganglion inferius, y apparet. In ociilò