primitivum prae se ferunt, ut ih hujus structura; quam ante nomplui’es annos,,simplicis,simi. speleti in anima-,
libus vertebrali* protofypum figura exhibviéram*)', pavera- concorpòfatuipi visieba^ur,« :etid})i* sistemate nervoso
(non complete quidem noto) quod hic in Tab. IV Fig. 1 sécundum G oodsirtjm leviter adumbratum
èst, huic schemati accedit.
Praeterea altior animalis evolutio singularis et hanc uniiorrnitatem non permittit, e quo altior cen-
tralisatio iteratili*, cum in hac simplici massa, quam e confornù gangliorum serie eorumque commissuris
coalitam ponimus, statim duae diversae extremitates oriuntur, in q.uarum altera gangliorum evolutio omni
vigore instituitur, ita ut illud organo# nascatur, quod cerébrijm vocamus^ turn omnis reliqua pars cum
extremitate inferióre fìbra^ longitudihales clarè ’ praevaìenleS òstendit ef'illud orgfinon constituit, quod me-
duliam spinalem nominamus. Igitur evólutionis typus secundum tale schèìna- ei'orilair.
Quo modo porro nova hacce in systematis nervosi partibus centralibus structura peculiaris in conformando
neurosceleto, praesertim cranii et dorsalis * vertebrarum columnae typus una causam primariam
inveniat, at que ex inde, mmquam satis admiranda ctmsequentia, magis magisque concentrata massarum
cerebralium evolutione assequcndae alti'óris uniformitatis nisus clarius procedat, imo et hic antecedens gangliorum
catenae evdtutio repetatur, qiiam nervus sympathicus atque ejusdem gangliorum seriès exlnbent
rationis stuttiitm accuratius, qua in altioribus animalibüs iieryosum' systema seSb habeat, iibicunque maxime
memorabilia ^éxempla offert. — Pariter aC jlim antea compluribus locis et praesertim in „Versuch èiner Darstellung
des Nervensystems und insbesondre dés Gehirnes“ — "ante qiïadraginta circiter annos sublimem
atque elegantem harum evolutionum ordinem ante oculos ponendiim striditi,- sic hic majore atque clariore
modo hujus voluminis Tabulae (cum quibus in secundo hujus operis volumine exhibita sceleti structura
semper compàranda erit) conférant spero, quod harum insignium *et gravissimarum metàmorphosium
historia in exemplis hic exhibitis uberrime representetur. Hac re inclareshit, qüod, quo magis formaq, anle-
cedènles exppsitae atque ménte bene petçeptae sint, eo magis huinani' systeinâtis«nervosi atqpe céfebri, in
quo vera omnis psychica vita et summa psychica vis sedëm habet, structura et ratio cognpscatur.
In majore opere: „yon den Ur-Theilen des Knochen- und .Schalengerüstes.“ Leipzig 1828. Fol. Tab. IV.
S I N G Ü L A R U M T A B U L A R U M E X P L I C A T I O .
T a Ja u l l a p , r i m a .
Häec tabula* p à r lii# systematis nervosi in genere formas elementares, partim illa§ típicas formas
illustrandas habet, in quibus intimo animalis evolutionis gradu (in Oozois) systema nervosum peculiare primo
ex organorum reliquorum massa separatur et ordiriatur, quarum formarum maxime essentialis nec unquam
deficiens-a n n u l us .n e rv o su s p rimiti-vus et ans a p r im itiv a apparet.
(Cum nccuratac et fide dignac hue speetantes figurac non dcsint, una tantum cjusmodi flgura: Asteriac systema nervosum — secundum
reccntcr praeparatum exemplar e novo deelineata est.) ;
S in g u la rum f ig u r
Fig. I. ^ ?
Magnitudine valdc nuctiie cellulae nervosae primitivae sive gànglio- (
rum spliaerae ex Hirudine sanguisuga, ut eorum simililudo cùm Ovulo \
primitivo inclarescat, (Mutuata a Valentino : Ueber den Verlauf der (
letzten Enden der Nerven. Acta Leopoldina. Vol. X. P. I. pag. 51.) (
ab e Spliaerae gangliorum singulae ex Hirudinis ganglio qUodam ab- (
dominali diversimode aucta magnitudine. 1 Nucleus vesiculàe germi- j
nativae similis. 2 Corpuscula in ejusdem superficie. 3 Spliaerae j
parenchyma, d harum spliaerarum nuclei vesiculàe germinativac spe- j
ciem prae se ferentes majori adhuc modo aucti, separatim delineati, i
1 contentum eorum pellucidum, 2 maculae germinativae comparanda i
macula. ?
F; ig- . -•*1 1.■ **. - v J
Pari modo eadem organa ex Astaco fluviatili et
Fig. m.
e Columba livia ut fere completa uniformitas eorum in animalibüs ma- j
xime diversis inclarescat. Fig. II. a gangliorum sphaera ex Astaci \
fluviatilis ganglio quodam abdominali; inter parenchyma granulosüm (
corpusculum vesiculàe germinativae simile ( 1) et ejusdem parva, nia- j
culaeformis cellula interna ( 2) cum nucleo apparet. b e d ejusmodi \
spliaerae, (parenchymate non exhibito) forma diversae pro parle cau- i
datae. 1 2 ut supra. 3 appendix caudaeformis. Fig. III. duae e j
vagina sua cxemtac gangliorum sphaerae e Columbae ganglio Gasseri, j
. Fig. IF.
Microscopii ope exhibita ramuli nervosi c Rana temporaria? de- ;
lineatio secundum Czermak (Miillcr’s Archiv 1849. p. 252 : Ueber >
die Ilautncrven des Frosches), ut demonstretur, quomodo fibrae syste- \
matis nervosi primitivae complete evolutae seseliabeante, quomodo fa- |
sciculatim in perquam elasticae telae conjunctivae' vagina et quidem |
undulatim arcuatae (ut in artuum porrectione earum extensio sine fibrae )
nervosae distorlione institui queat) inclusae sese praebeant. |
Fig. V et VI. j
Iterum pari modo valdo aucta e maxime diversis animalibüs, Fig. >
V ex Ove ariete -et. VI ex Anserc domestico desumta esempla affé- j
runt, quomodo nervosarum quarundam primitivarum fibrarum extremi- j
vm.
arum e x p lica tio .
tates in decursu sese liabeant, ut demonstretu'r quomodo in altioribus
animalium classibus, in quibus systematis nérvosi organon centrale an-
sas porro non format, fibrae nervosae centripetales et centrifugales
crebro sese incurvent. (Figurae ut supra a Valentino, Acta Leopold.
1. c. mutuatae sunt). Fig. V. fibras exhibet prìinitivas ex Ovis sacculo
dentali secundi inferioris dentis molaris. Fig. VI. nervorum extremitates
ex Anseris pellucida, a pigmento liberata iride. Ut quaevis
confusio evitelur ramuli soli nervosi cum exlremo iridis margine pupillari
delineati sunt.
Fig. VII.
quomodo primitivi fibrarum fasciculi gangliorum sphaerae e ganglio,
quod Hirudinis sanguisugae abdominali gangliorum catenae, desumtum
erat, praesertim ut intimus nexus, quem illae duae formae elementares
in tali potentiae nervosae sede constituant, ante oculos ponatur.
Fig. Vili et IX
ab eodem desumtae, gangliorum sphaeras cum vaginarum appendici-
bus in fibras primitivas transientes exliibent.
Itaque si figurae hujus tabulae hucusque reddiìae, quomodo in
animalibüs nervorum elements formentur docuerunt, reliquae illam formam
systematis nervosi primitivam, ansae speciem prae se ferentem
aduinbrabunt, quae in animalibüs inferioribus prima sese ubicunque
ostendit. — Ut primum exemplum ex animale Rotatoriis affine centralis
multiplex ansarum evolutio aiFertur.
ye- -x- !
.Capitis scctio Aclinotrochae branchiatae in tergo sitae (secundum
R. Wagner in Müller’s Archiv, J. 1847, p. 202) magnitudine 230
vice aucta. a annuii nervosi primitivi circa fauces sili ganglion magnum,
.e quo ad latera fila nervosa exeunt, b breves fauces, c cocca
hepatica.
Fig. XI.
Systema nervosum separatim delineatum.
Fig. XIII.
Asterias ab inferiore superficie dissecta, vent riculo et intestinis
coecis parvis desumtis, uno complete et quatuor semiapertis radiis,
2