Uti igitur ilie apparatus, ad provocandum galvanicum in aciim magnetipam o agens fluraen »->■ sim-
plicissimus est, qui diversa metalla, a - ab hac parle ductore ucl'o, cj ab alferia fili ductorii arcu, d,
jungit, —
sic etiam .simplicissimus fluentis Tnnervationis apparatus is erit, ubi complnres celhilarjim nervosarum cumuli,
x y , fibrarum nervosarum arcu, z,,, junguntur, —
quod formam circularem constituit, quae ubique primilivam annuii vasculosi formam, sanguinis simplicissi-
mae circulation! dcslinatam in memoriam revocat. (Conferàtur Pars VI. Introductio pag. 2.) Per se autem
apparet, quo perfectius et magis evolutum nervosum systema sit, eo magis tales apparatus circulatorii,
millics repetiti, inter cellularum nervosarum acervos oriantur, et quo magis ex liis acervis unus maxim us
vel centralis evadat, eo clarius cirCulationes ipsae motum aut centripetalem aut centrifugalem exliibebunt.
Cum posthac fibrae eortim ductoriaè non solum nerv;o/arum cellularum« acervos inter se jungendos, sed
etiam eorum connexum cum reliqua corporis substantia perficiendum habent, in organismo animali perfecto,
uti systematis nervosi partes essentiales, quadruplices hujusmodi apparatus demonstraudi èrunt, et quidem
sequenles : 1J Celhdarum nervosarum acervi, ganglia, sive in perfecliore evplutione —^ massae cérebrales.s-g?»
2) Gangliorum et massarum cerebralium nexus inter se — commissurae -t4- ; tunc 3 ) et 4) Fibrae rehquas
corporis partes cum massis centralibus jungentes, quae aut 3) ut continuatae, substantiae corporis partem
permeantes ansae apparent, et in centripetales et centrifúgales semicircirios discedunt, aut, 4) versus corporis
^substantiamaperiuntur ita ut vere discretas centrifúgalos (motori#|);. et “centripetales (sensibiles) fibras
nervosas con'stituant. Formae duae postremae, 3 , 4 , quae fibrosos fascicules exlhibent, communi nervorum
nomine notantur.
‘ '- »Praesens Tabularum anatomiam comparativam illustrantium seplio secimdum sériem a simpliciore
aumagis compósitos totius systemáüs nervosi insignipres typos.^lustrabit^ideoque docebit, quam multipli-
cibusformis ipsum praeparandum erat, antequam memorabilis illa .systematis nervosi1 et ^cerebri in homine
evoluti'o locum habere potuerat, quorum • structura inprimis effìcit n f •'vità-,'n'btì.jus finis ab initio solummodo
in simpliciter sentiendo et movendo situs efat, dénique ad animi florem èt Voluntatis vim iticrescere valerèt.
Formas principales, secundum quas systema -nervosum in diversis animalium gradibus evolvatur,
eruere magni in hac re momenti erit. Nam postulandüm est in ipsiS primitivis systematis,' in animale
organum Centrale essentialitlr nominandi, typis ante alia comprobari,fquod secundum minorém rstructurae
animalis perfeetionem et centralisationem etiam inperfedtior^' aut perfectiOr^psius formale centralisatio adesse
déberet.
In hac serie ill'e prae ceteris typus, quó in ima animalium •%0'bfione (i. e. m öbzoorum'liclässe) fiér-
vosum systema sese offerti1 summa animi attentione considerandus er^t-;, et* certissime1 hoc respectu menío-
ralu dignissimum factum exhibet, quod rè vera typus primitivus in ilíis non *alius sity í quam in schemate
aritea jam exfiibito, i. e. circulus vel ansa*).
Hunc igitur circulum pro annulo nervoso priinitivo jure haben, quem secundum- schema#sequens
(it) ab initio minoribus, deiride majdribns nervosis gangliis b cum eorum commissuris c ét radiantibus ner-
vis ä inde ab imis formis ad animalium vertebratorum terminum, ubique inter primitiva animalis integu-
menta, iritestinale, e, et cutis iritegumentum, f , — ut maxime necessarium % OmninO essentiale systematis
nervosi organum •invenilur.
Legis irtvestigatio, qua in diversis animalium inferiorum classibus et ordinibus intra hunc annulum primi-
tivum nervosum ganglia ordinata sint, gravem animi ineditationem provocai Intima relatio^ad cosmioam
animalis ratioriem*--(i. e. quomodo in ipso Clare distincta terreStris rit solaris« pars oriatur)-hic statim appare
t,'et, uti expectandum erat, solärem partem semper eanderri esse, in qua formae systepiatis nervosi'allio-
leS 3 gsmglia. — contineantur ubivis dignoscitur. Completa hie gradatio locum habet: in Oozois, in quri-
bus discrimen inter partem dorsalem" et abdominalem nondum locum habet, *sed solummodo oris ätque ani
regio discernitur, ganglia in annulo^ nervoso plerumquè ordine quinquepartilo collocata et inter s<? aequalia
sunt, uti in schemate superius ■'exhibito-, ut^et hie nec superior nec inferior status observetur. In Molluscis
inferioribus, praesertim bivalvibus-(l^blecy][jo'dibus) in quibus dorsum et-abdomen, sive pars Solaris et ter-
*J Mirabili sane ratione complnrcs e reccntioribns Pliysiologis (licunt, „ansam in systcmntc nervoso typum pracberc omnino obscurum et
inntilcm!“ Ideoqac annuii nervosi primitivi omnino immemores esse videntnr!
restris- clare diversa est, quamvis animal procul a luce vivat, inque evolutionis gradu inferiore subsistât, —
in annulo nervoso primitivo praesertim^in parte abdominali ganglia evolvuntur — tali ferc modo:
In allioribus vero Molluscis, ut in Cpchleis (Gastcropodibus) et pq^ro iri omnibus Articulatis norma est,
quod annuii nervosi primitivi Ganglion, maximum semper- supra fauces nriatur, eoque primo ccrèbri locum
in animalibus altioribus?' indicat (ganglion cerebrale etiajn vòqatur), t^li fere ratione :
. Si iri hoc massae nervosae centralis progressu versus partem soia-rem sensim distinctiore mo'dó insli-
tuto grave tyqiicae relationis in hoc ^systemate momentum exhibetur, alterum subpeditatur, si ganglia, commissurae
et nervi illius annuii nervosi primitivi-in corpòre multiplicantur, et in multiplicatione metamor-
phosin subeunt. — Eo énim ap,otissimum, ut inter pmnés constat, animai in omnibus supra Mollusca posili’s
classibus altiorem organisation's typum attingit, quod partes primitivae magis magisque et modo multiplici
repetaritur, i. e. quoti ipsum magis magisque articidetur. — Siinplicissima hujus typi altioris repraesenfatio
Annulàloriim-structura exhibetur, quorum corpus e magno plerumque sphaericarum sectionum numero constat,
quarum quaeyis altprihsi(rep^itionem exhibet, ita ut (è. gr. in Hirudine|¿n unaquaque carialis nutri-
torii. tiilatatio et .peculiari^,systematis" vasculosi, sexualis et respiratorii sectio cqnlineatur. Pariter in quoque
harum sectionum forma nervosi systematis primitiva deesse nullo modo potest et deinde indagatio magni
momenti erit, quomodo annuii primitivi nervpsi’riepetilipnes in maxime essentiali, i. e. in càpitis sqctiorie^1
in caeteris animalium classibus sese habeat. Typi ticgradatio -et nexus commissuralis harum repetitionum in
totum., id est, quoti omni modò postulato* neque xmquam deésse pòtest; sed ratio, qua huic pbstulationi
reverao respondetur, talis est: — 1) Ab annuii nervosi primitivi forma, qualis in capitis sectione completa
apparet, in sectionibus gjeteris illud gàriglipn ciim nervis radiantibus restat, quod in parte abdomiriale'situm
est^jjet 2) omnium sectionum ganglia cum inferiore annuii nervosi in capitis sectione ansaeformibus com-
commissuris ita jungimtur, ut in his.ee duobus momentis ita dieta gangliorum «catena (systematis nervosi
forma characteristica- in. omnibus Yermibus, Crustaceis, Araneis et Insectis) causam habeat; tali fere modo:
a annulus capitis primitiyus, b ..ib reliquarum corporis sectionum ganglia; c commissurae.
Sri igitur in simplici anmilb nervoso primitivo simplex solummodo Innervationis circulatio postulari
debeat, in gangliorum catena maxime multiplicis, omnia ganglia eorumque conimissuras permearitis circu-
lationis poféstas data est, et peculiàres ansas formantes nervi rieque hic ac alio loco, ubi forma centralis
circularis adest, neutiquam ncccssarii, neque anatomica indagatione hue usque in omnium animalium
classibus inferioribus inventi sunt.
In Vertebratorum classibus secundum altiorèm centràlem evolutionem exinde systema nervosum
magnum progressum eo facit, quod gangliorum catena in unicae massae nervosae centralis formam transeat,
ut cerebrum et medulla spinalis, quae juncta nunó pro gangliorum catena omnino in parte solari sive dorsali
sita inviccm arctius approximata re vera habenda erunt. Hic primo annuii nervosi primitivi formatio
penitus evanescit, cuique corporis secfiòni primarie singulum ganglipn sive gangliorum par attinet et solummodo
iriullipliciter formatis commissurarum funiculis, qui ómnem horum gangliorum seriem pertexunt et
conjungunt, Innervationis circulationes constituuntur, pariter ac exinde in radiantium nervorum extremita-
tibusy creberrime ansae oriuntur, quae hic eodem modo immediatim circulationeSf;exhibent, quales praeterea
in extremitatibus periphericis ope tantum intermediarum ,4ut vivi conductores sese gerentium corporis partium
constitùuntur.
Talis massae nervosae centralris schema hoc fere modo propenenclum erit: — a ganglia, b commissurae,
c nervòrum paria pro parte‘iri arisas (d) desinentia:
^ Hic typus, tali'integritatè idealis tantum restat, et ex omnibus hisce altioribus classibus simplicis-
simum 'animal, ille piscis parvxis, Amphioxus nominatus, cujus Systema vasculosum et seejeton typum
1 *