maar die niet als om de verandering van Gewaffcn van de
Liefhebbers gecultiveert word.
D e tweede gemelde zoort (§ 2. N o . 2 .) groeit natuurlyk
in CaroJym, F irgm en , en elders in die Geweften ; zynde
een laag B o om -o f Heefter-gewas, dat kleine Kaftaiiien voort
brengt ; dog hier te Lande nog weinig bekent is.
5 4 -
Alle deeze zoorten beminnen van Natuure een g o ed e ,
d ro g e , dog vrugtbare zand-grond ; in een vafte fty ve maken
ze fiegte voortgang ; voorts een open e , dog warme
voor de Winden gedekte plaats.
§ 5-
D e Cultuur o f Queeking van deeze Boom is lig t , en gefchied
d o o r ’t Zaad o f de Vrugten , naamelyk de Kaßanjen,
w e lk e , na datze de Winter door in vogt Zand te meuken
geftaan hebben , (Eerße Deel § 4 34) , o f ook zonder d a t ,
in t Voorjaar in Greppels , die V o e t van malkander gemaakt
zyn , J V o et diep en wyd , gelegt worden ; de op-
gekomene jonge Boomtjes worden vervolgens na twee à drie
Jaaren groeijens opgenomen , de Pen-wortel g ek o r t, en in
de groote E n te r y , ( I D . 5 5 56 J , o f op een ander plaats,
Voet van elkander g eplant, en onderhouden, tot dat ze
groot genoeg z y ; i , om ze elders te planten, daar ze zullen
blyven doorgroeijen.
D e bonte en gefnippelde zoorten worden door Steeking
o f zeekerder door Inlegging verraenigvuldigt ; op welke w y .
z e men ook alle andere zoorten voortzetten k a n , (I. D. §
500).
§ S.
In Frmkryk, Italien, en ln andere warme Landen, plant
men A ik it van dit Boom-gewas, die zeer cierlyk flaan, als
meede Schcer-Ireggen ; maar dit wil hier te lande niet wel
gelu k k en , ten waare in heel g o e d e , h o o g e , zand-agtiga
gronden , en die met een goede Mantelinge, voor dc koude
Winden, gedekt zyn. Daarenboven Heggeii van planten-
d e , die dienen maar voor verandering van G ew a s , dewyl
die weinig cieraad geeven , alzoo ze zeer los en open van
T ak k en , en de Bladen wyd van elkander groeijen.
i 7-
't Ommmifcbe gebruik aangaande, zo dienen de Vrugten
veel tot Spyze , niet zo zeer tot noodzakelykheid , als wel
tot N a - fp y z e , en verandering, op Collationen en Gaflmaalen ,
in de W in te r -ty t; wordende tot dien einde onder hcete
A f c h , dog beeter en gewoonlyk o v e r ’t V iin r , in een Yze-
re Pan , langzaam gebraaden , waar door ze vee] fmaakely-
ker worden , als tanw z y n d e ; een zaak die in Hoog- en
Neder-Doitfchland al te bekent i s , om 'er veel van te
zeggen, en waar heen ze , t o t ’t gemelde geb ruik, in overvloed
gebiagt worden, inzonderheid in deeze Landen, door
middcl van de Zeevaart. Zommige eeten de gebraadene en
gefchilde Kaßanjen, in kleine flukken geftoten z yn d e , ook
met Citroen-fap. en een vtdnig Koze-waaler o£Kaneei-waa-
ter en zu ik e r , dat ’er b y gedaan Word, en gantfch niet onfmakelyk
is Dezelve fmaaken ook heel lekker alleen met
B o te r , o f als vulzel in gebraadene Ganzen o f End-vogeis,
e n z ,, als meede met Boeren-kool geftooft.
D o g daar dient aangemerkt, dat die g eene , welke een
zwakke Maag hebben , en die van natuur met verftoptheid
o f Winden gequelt zyn , z ig daar voor een weinig behoo-
ren te w a gten, dewyl ze zwaar te verteeren z y n , en een
ftoppende-Wind-maakende Eigenfchap hebb en; ook veroor-
zaaken z e , als men ze te veel e e t , H o oftpyn, dog met
Peper en Zout o f Zuiker en Boter , maatig gegeeten , zyn
ze minder fchaadelyk, en men z e g t , dat ze dan een zwak
Man op ’t Paaid helpen.
In zommige plaatzen van Italien, Frankryk. en andere
Land en, daar deeze Boomen by geheele Boffchen vol groeijen
, als ’et gebrek aan Craanen i s , o f in diiure tyd en, Ice-
A “ » ven
m -
■ff y>:{}
r
f A
Im
f '■
Wi*