4Ì'
I
I
B E S C H R Y V I N G v a n d e P E R S I K E N l
i r .
b ew y l deze Boom zeer draagbaar i s , i o doet de overlading
der Vrugten de Boom ook veeltyds verfwakken, quynen, en
eindelyk geheel verfterven; derhalven zal een kundig Hovenier
fliet verzuiraeri, als hy ziet dat de Boom te veelVrugten heefc,
dezelve van een gedeelte na de zetting, en ten tweedemaal als
i e geruit, en n o g te veel Vrugten behouden hebben, te ont-
isften, ’t welk niet alleen dient tot behoud van den Boom, maar
men verkrygt dan ook groter en fmakelyker Vrugten, en de
Vrugten komen N B . vroeger en beter tot hare Rypheid. Gelyk
dit mede plaats heeft in allerley andere fyne Oofc-vrugten.
Î i8.
Wegens het bewaren der Bloeizels van deze en andere Bomen
voor de Koude in het Voor-jaar, hebbe in hec Eerße Deel
(§ 692. & c .) gefproken, waar men zulks kan nazien, ora
niec een ding dubbeld te zeggen.
§ WD
e rype Perfiken worden niet alleen rauw gegeten, maar
ze worden ook geconfyt, zo wel nat als d ro o g, gefchild en
ongefchild, ’t welk ten eenemaal op dezelfde w y ze gefchied
als met de Apricofen en Pruimen, en derhalven onnodig is
hier weer te herhalen.
D e rauwe Ptfryî-If» worden,fchoonze zeer fmakelyk z y n , juift
iriet voor zeer gezond gehouden; ze verkoelen fterk, waarom
men niet te veel daar van dient te eten, dog als ze met een
glas goede W yn gegeten worden, o f dat ’er een glas goede
W yn op gedronken w o rd , zullen ze minder hinderlyk zyn.
5 20.
D e Pcrßke-hloeizel word zeer dienftig geagt voor Menfchen
die zwaarmoedig en met Hypokonder o f Milt-ziekte gequek
z y n , en voor verftopping i n ’t Lichaam, die doorgaans met
die Gebrekens gepaart gaat, want deze Bloemen laxeren zagtjes
en voeren de Gal- en Slyraagdge-Vogcen a f: Men maakt
’ er tot dien einde een Siroop en Conferv van. En dewyl de
gemelde Ongemakken aan veele Menfchen overkomen, inzonderheid
die veel zitten en ftuderen, o f anderzinrs m e t ’t
Hoofc arbeiden, zo kan ik niet nalaten, de manier van die
Siroop en Conferv te maken, hier b y te voegen ; dewyl men
zulks als een Huis-middel houden en op zyn tyd gebruiken
kan.
§ 2t.
Neemt dán, om de Siroop te maken, i n ’t Voor-jaar eeii
Pond verfche gezuiVerde Bloemen van Perfiken, doet ze
•in een fteene verglaasde P o t, giet daar op omtrent 3 P on d,
dat is circa Mingelen, kokend heet W a te r , la a t ’t dan,
de Pot wel digt gemaakt z ynd e , ftaah, omtrenc 10 à 12 Uu -
ren lang; daar na zet ’c op ’c Vuur en la a c ’t zo heet word
en, tot d a t ’t byna ko okt, zyg t het dan d oo r , de Bloemen,
w e l uitparzende; neemt dan weer een Pond gezuiverde Bloemen,
doet ze in de vorige Infufic, en laat het trekken net
als voorheen, zulks 3» 4 à 5 malen herhalende. T en laatften
neemt tot 3 Pond vah deze laatfte Jnfufie à 2 Pond
W itte Zu ik e r , z e t ’t o p ' t V u u r , kookt en clarificeert het
m e t ’t W it van E y e rs , g i e t ’t dan door een Wollen D o c k ,
en kookt het vervolgens op een zagt Vu u r langzaam tot de
dikte van een bequame Siroop, en bewaart het in Potten
t o t ’t gebruik. N B . De Bloemen kan men zeer gemakkelyk
verkrygen, door die overvloedig zyn a f t e plukken, (§ 1 7 ) ,
§ 22.
Om de Conferv te maken, neemt een ha lf Pond gezuiverde
Bloemen, ftampt ze in een fteenen o f Houcen Monier met
een houcen Stamper, onder het Stampen ftrooit’er al langzaam,
b y beurcen, een Pond Witte Zuiker in , tot dat alles w e l
gemengt is , en bewaart het in Conferv potten.
De Dofis van de Syroop is tot een paar O n c en , en van ¿ e
Conferv tot een paar Lood.
5 23.
U it de Pitten van de Perfik-fteenen kan meri eeh zeer aatl-
genaam Ratafiaat o f Liqueur inaken, op deze w y z e ; ftampt
de Picten klein, doet ze in een Flefcli en giet daar op goede
Brandewyn, voegt ’er b y , zo g y w ilt , eenige Nagels ert
een weinig C an c e l, laat ’c vervolgens een tyd lang ih de
Zo n
B E S C H R Y V I N G v a n de P E R S I K E N .
Z o n ftaan trekken, en daar na g ie t ’t , om ’t klaar te hebben#
door een D o e k , o f liever door Vloei-Papier, en bewaart
het. Indien men geen Steenen genoeg h e eft, kan men ’er
jonge Perfik-bladen, wat geftampt z yn d e , b y voegen, die dezelfde
geur maken, en genoegzaam de eigenfte kragc hebben
als de Pitcen ; En derhalven kan' men zelfs uit de jonge
Bladen alleen dit Liqueur maken, als men geheel geen Steenen
krygen k a n , o f als het nog voor de tyd is , dat de Vrugten
nog niet ryp zyn.
Dit Liqueur word op veel plaatzen Perfico genoemt, eri
is niet alleen aangenaam, maar o o k , matig gebruikt z yn d e ,
zeer gezond voor de Maag, en in voorgemelde Ongemakkeri
(§ 20.) zeer dienftig. Die het zoet begeert, kan ’er wat
Zuiker naar believen byvoegen: Do g men maakt ook een
Perfico uit de Steenen o f Korls der Perfiken per Diftillatie.
5 24.
D e Perfik-Steenen zyn zeer hard, en voor die welke het
niet en w e ten , zeer bezwaarlyk te openen om ’er de Pitcen
uic te krygen; maar daar is een ligte en gemakkelyke manier
om zulks te doen, zonder veel geweld te gebruiken, aldus;
fnyd een klein weinig met een fcherp Mes van de Punt des
Steens, zo zult g y een kleine fyne Spleet gewaar worden,
fteekt hier in de Punt van een puntig fterk M e s , zo dat de
Steen maar even vaft daar aan hangen b ly f t, laat d a n ’t Mes
met de Steen lootregc uic de hand nederwaarts vallen op een
ftevige T a fe l o f iets anders, zo zal de Steen in twee deelen
van malkander fpringen, dat zelden mift.
§ 25-
Men kan de Perfiken ook een tyd lang verfch bewa ren.
Op dezelfde wyze als te voren van de Kerzen gezegt is(§ 24).
§ 2d.
b e CAUuur, V Gehruik, & c . der Perfiken verhandelt hebbende,
zal ik nu overgaan tot de Benaming en Befchryving
Van derzelver Voornaamfte en befte Zoorten. Daar worden
veele Zoorten van gevonden o f ten minften genoemt, inzonderheid
in Frankryk, maar het is daar mede gelegen, gelyk
met meer andere Vru gten, namelyk, dat eeh en deZelVe Zoori
dikwils met verfcheide Namen, op verfchillige plaatzen, genoemt
w o rd , zo dat ’er op ver na in der daad zo veel
Zoorten niet en zyn als men in zommige Lyften vind.
Daar is byna ook geen Vrugr meer, die in hareZoortett
ZÓ bezwaarlyk te onderfcheiden z y n , als d e z e , niec alleert
ora dat veele Zoorten in de Gedaante, Groce, Koleur, tyd
Van Ryp-wording, & c ., zeer na met elkander over een komen,
maar ook de Scand-plaats en eeh goed o f quaad Jaar-
faizoen dikwils verandering in de G ro te, Ko leu r, en Rypwor*
dings-tyd, te weeg brengc, zo dat zelfs de befte Kenner
veel werk heeft om de Zoorten aanftonds te onderfcheiden,
ja zulks is dikwils ten enemaai ondoeniyk. Hec principaalfte
Kenteiken; om de Zoorten te onderfcheiden en te bepalen,
is de Gedaante eq wel hoofdzakelyk de Groocheid en Ko .
leur der Bloerri.
S Y N O N Y M I S C H E L Y S T
der vodrnaamrte Zoorten van
P E R S I K E N .
k ,
Bricoos.Psrfik, zie Oranje-Perfik.
■Jbncoié, zie Oranje-Perfik.
Admirable.
Admirable jeaune, zie Oranje-Perfik.
Alberge jeaune.
Alberge rouge.
Alberge violette.
Amandel-Perfik, o í Amandel-Montagne, zie Peche d’ltalie.
Avant-Perfik (W itte ). Avant-Peche blanche. Witte Note-
Mufcát-Perfik.
Avant-Perfik (R o d e ). Avant-Peche rouge. Peche de Troye.
Perlik van Trojen. Rode Note-Mufcat-Perfik.-
B .
- ^EUe Cbevreufe, z ìe Chevreufe.
Belle Garde. L a Galante. L a Grofle Pechei
Berg.Pcrfik, zie Montagne.
Bianche d’Andilly.
Bloed-Perfik, zie Brugnon.
Eloed-Perfik, zie Sanguinole.
Bourdin, zie Zwolfche.
Bourdine, zie Magdalene.
Brugnon. Brugnon violet. Bloea-Peiflk. Engelfche Bloed-
M 3 p j jg ,.
li®
ih