t e :: ■
i
G G
; 'H
I,
Í
' G a
' ' i '
i : Aa !
•ii i
<:
i 7 i ^
K*
i i
vi
i
-î '
i ^
ni
'■'I
I;.
N E G E N T I E N D E
Z A M E N S P R A A K .
O V E R D S
t
V O O R T B R E N G S E L E N v a n h e t OOSTEN
EN h e t W E S T E N .
VRAAG. voordeel heeft irien, vau de vrucHTe
n , die in andere Gewesten der Waereld groeien?
ANTWOORD. SALOMO hejft met regt gezegd hei
' pro/yi des aardryks h voor allen, Pred. V. 8. Elfe
Land toch zyne eigen’ Voortbrengfelen hebbende,
zo worden dezen door den Koophandel , die niet
anders dan eene ruiling is , de bezitting van anderen.
V . Werkt dan het eene Land voor het an.
dere?
A. Zekerlyk ; want wy krygen g o u d , en z i l v
e r uit America over Spanje ; t in uit Engeland î
KÖPER en YZER uit Zweeden ; -l e d e r , h e n n i p ,
en sMe e r uit Rusland ; g r a a n e n uit Polén; w y -
NEN uit Duitschland en Frankryk; z o u t uit Span-
je tegen g e ld , o f andere waaren , die onze Zee-
lieden derwaards brengen.
V , Eu vanwaar komt de thee?
A. De
ä T H E E . S P E C E R Y E N . k O F P Y . 119
A. De Thee komt uit China, zynde de Bladeren
, van een klein Boorapje geplukt en gedroogd.
V. W à fn u t doet het Theedrinken?
A. Deeze drank wat fterk g e z e t , doch altyd
maatig gedronken, verfterkt, en daarom behaagt
hy zeer aan vermoeiden , verbitten en dorstigen.
V . Welke goederen brengen ons over de Schepen
van de Oost-Indifche Compagnie?
A . Van Ceilon brengen z y de kostelyke k a -
n e e l , die de bast van eenen Boom is ------- van
Ambon de k r ü id n a g e l e n , de gedroogde vrucht
van eenen anderen, ------ de m u s k a a t n o o t e n , ook
al eene boomvrucht, rondom welke Nooten de
poELiE zit ------- en de p e p e r , Bezieeii van eenen
anderen kleinen Boom.
V . Hoe veele ponden brengt men daar van
over in ons Land?
A . Millioenen ponden , die hier en door geheel
Europa wederom verkogt worden, en groote
winken geeven.
V . En waartoe dienen deeze Speceryen?
- A . Om onze Ipyzen aangenaamer te maaken,
waartoe de Kaneel en Peper de nuttigften zyn ;
de eerfte is ook een heerlyk geneesmiddel voor
zwakke Menfchen , en de Peper dient mede , om
iets tegens het bederf te bewaaren.
V . Men mag er dan veel van gebruiken in
onze fpyzen?
A. tloe minder , hoe beter ; doch vooral moeten
Kiiideren die agterlaaten , om dat ze te veel
verhüten.
V. Vanwaar komt de k o f f y ?
A. Koffy , zynde de Boouen o f de Vrucht van
H 4 eenen