I S p l a n e e t e n .
d en , ’ t welk ons een overgroot gemak en nm
geeft in alle vertrekken onzer Huizen.
V, Licht en Wärmte doen ons dan veel goeds?
A , Zonder het eerfte zaten wy in eenen eeu-
wigen ftikdonkeren nagt ; zonder het ander ftier-
ven w y , waarom wy God voor beiden dagelyks
moeten danken.
V. Zyn er nog andere Hemelfche Lichten in
het Uitfpanfel?
A . Geen meer buiten de Sterren eff de Zon;
m a a r w e l g r o o t e d o n k e r e Bollen , p l a n e e t e n v a n
ons genoemd , als m e r c u r io s , ’ v e n u s , , onze aar..
d e , de MSAN, MARS, jupiTiR eil SATURNOS, met
hunne Wagters, die verlieht gemaakt worden.
V. Zyn deeze Pianeeten van de Sterren te om
derfcheiden ?
A . Zekerlyk ! want de Planeeten loopen fteeds
voort ; 'doch de Sterren hoiiden eene vaste plaats ;
de Planeeten vertoonen een flaanw eenpaarig licht;
doch de Sterren flikkeren.
V. Wat zyn w a g t e r s ?
A . Kleiner Bollen , die by o f rondom de groo-
te Planeeten flaan. Eén loopt er om Venus, één
om de Aarde , vier om Jupiter , .en vyf om Sa-
turnus.
V . Waarom noemt gy de Planeeten donkere
Bollen ?
A , Om dat ze in zieh zelven zo duister zyn ,
als de halve Aarde by n a g t, en geen ander licht
hebben dan het geen z y , gelyk oiize Aarde, vaa
de Zon ontvangen, rondom welke alle deeze
ronde Bollen , in min o f meer wyde kringen ,
op ongelyke tyden , omioopen,
V. Ploe veel ty d s befteedt daartoe onze a a r d e ?
A . Ai
A . Al is z y , in de rondte, byna negen duizend
uuren g ro o t, loopt zy egter om de Zon in ärie-
honderd en vyfenzestig dagen fwant ein oraloop
, maakt ¿¿n jaar) met eene ongelooflyke fnelheid ,
die wy niet voelen , om dat de L u ch t , die de
Aarde omringt , te gelyk deezen grooten togt
d o e t , en met haar omgevoerd wordt. De om-
weiiteling der Aarde is tevens oorzaak van de
vier Saifoenen , dat is , van de l e n t e , z om e r ,
HERFST en WINTER.
V . Heeft de Aarde nog eene andere bewee-
ging?
A . Ja w e l, zy wentelt zieh eens in vierentwin-
tig uuren geheel om , waardoor elk Land der
Aarde , nu naar , dan van de Zon afgekeerd, zy nen
Dag en Nagt krygt.
V . G y noemde zo even de m a a n eenen Wagtet
der Aarde.
■ A . Z y is dat indedaad , alzo z y dezelve altyd
opwagt o f verzelt , rondom dezelve in ruim ze-
venentwintig dagen loopt , en tevens met haar in
een ja a r den grooten togt om de Zon doet. Die
veroorzaakt eene geduurige verandering van ftand
en gedaante , naar maate zy min o f meer fchuiiis
o f regt over de Zon ftaat , die haar befchynt,
welke vier Standen wy noemen Nieuwe o f Folie
Maan , eerfie o f laatfle Quartier.
V . Wy trekkeu mogelyk eenige voordeelen van
de Maan , dien donkeren Bol , als zy door de
Zon verlieht is?
A . Zeer veelen ; w an t, behalven het verwekken
van de Ebbe en Vloed , doet z y ons de tyden
berekenen , heldert op onze lange duistere ver.
drie