O R N I T H O G A L UM u m b g 1 1 a c u m .
Schermbloemige FOgelmelk.
Iloogduitsch. DoldenbKithige Vogelmilchi
Engelsch. Gommon Star of Bethlehem.
Nederduitsche bijnamen. Morgenstar. Gemeente, ook witte Vogelmelk.
Bloeit in Bloeimaand, lf.
HeXANDRI-A, MoNOGYNIA} Z eSMANNIGEN, EeNWIJVIGEN*
Natuurl. Rang volgeils linn. X. Coronariae , Kroonbloemigcn. Liliaceae, decandölle»
Geslachts kenmerken. Corolla 6-petala, erecta, p e rsiste n ssupra medium pa ten s; de bloemkroon
■van 6 bloembladen, regtstandig, big vende, boven het midden openstaande. Filamenta (saepe) basi
dilata ta* de helmdraden dikwijls aan den voet verbreed. Capsula 3-locularis; 3-hokkige zaaddoos. Semina
subrotunda, nuda; de zaden rondachtig, naakt.
SoortelijkE kenmerken. Racemo. suhcorymboso, paucifloro; met eenen bijna tuil vormenden schraal-
bloemieen tros. Filamentis subulatis, de helmdraden elsyormig. Pedunculis bracteis longioribus; dë
bloemstelen langer dan de schutblaadjes.
Men zie t bij a eene geopende en opengeslagen.. bloemkroon en in dezelve de wijze, waarop dé
helmdraden op het onderste gedeelte van de blaadjes of slippen der bloemkroon zijn ingeplant.
B e zes meeldraden hebben alle denzèlfden vorm, als bij b is aangewezen. Het geelachtig-
groen vruchtbeginsel, voorjzien van een'eenvoudig en kort stijltjè c.
B e bol dezer plant lig t vrij diep onder- den grond en is omgeven van verscheidene kleineré
bolletjes, waaruit in het volgende jaar nieuwe bloemstengen en bladen zullen ontspruiten.
B e bladen zijn lijnvormig, verdroogd aan den top, zeer weinig in getal. B e rolronde bloemsteng
draagt eenen bloemtros, met bijkans- even hooge bloemstelen, welke aan hunnen voet
éen uitgerekt en verdroogd schutblaadje bezetten. B e bloem, welke zich zelden voor des morgens
om e lf uur Opent en bij donker weder geheelgesloten-blijft, staat r egt op, is vanbinnen
helder wit van kleur, doch van buiten fra a i groen met een witgekleurd randje om iedei'
bloemblad, hetgeen deze bloem een allerbevalligst aanzien geeft. B e onaanzienlijke wortel-
bladen worden tusschen het gras dikwijls voorbijgezien, wanneer dê bloemsteng geheel alleen
Schijnt te staan. Zij verheft zich ter hoogte van a o f 3 palmen, gelijk men op de afbeelding
z ie t, waar de bloemsteng bij x is doorgesneden.
Groeiplaatsen. In weilanden en boschachtige met gras begroeide plaatsen.
Zij groéit iü de meeste onzer Provinciën en is vooral in velé streken Vaü Holland 'Waargenomen, Dé
afgebeelde plant is gevonden aan den Ringdijk bij Amsterdam.
■30
Huishoudelijk gebruik. Linnaeus geeft in zijne Praelect. Örd. Nat. ed. giseke bl. 287 den wortel
op als eetbaar, en dat dezelve eertijds en nog heden in Palestina door behoeftigen als spijze gebruikt
wordt: dat ook deze plant bij de belegéring van Samaria, 'volgens II Koningen 6 vs. 25, voor groote
sommen als spijze werd gekocht. De beroemde plantkundige hasselquist, vond onze plant overvloedig
in Palestina, en in de Flora Palaestina in linn. Am. acad. vol. IV vindt men den naam , welke hieraan
in dat land gegeven wordt, namelijk Chirchonim, zijnde het oorspronkelijke woord in het bovengenoemde
vers, dat volgens onze gewone overzetting vanden Bijbel vertaald is door duivenmest, doch
hetgeen de nieuwere overzetters vertaald hebben door gerooste Erwten. Het zou bij de Engelschen genoemd
zijn Bethlehems Star, uit hoofde dat het zoo veelvuldig in Palestina groeit.
Beckmann noemt het onder de fraaije tuinplanten mét regt op.