P A S T I N A C A sativa.
Moes Pastinaken
Jloogd. Gemeiner Pastinak, rauher Giersch. • .
Engelsch. Wild Parsnep.
, Nederduitsche Bijnamen. Wilde Pastinake, tamme Pinksternakel.
Bloeit in Hooi- en Oogstmaand,
P e n t a n d r i a , D ig y n i a ; V i j fm a n n ig e n * T w e ew ij v ig e n j
'Matuurl. Rang volgens L in n . X L V . Umbellatae, Zonnesehermbloemigenl
G e s l a c h t s K erf ra. Fructus elliplicus, compresso-planus ; de Vrucht elliptisch , z a ctnige drukt-vloju
Petala involuta, integra; de Bloembladen ingebogen, ejfenrandig.
S o o r t. K em n . (Vólgens H o m e ma n n hort. H a f ni) Foliis pinnatis , glabriaa colis ,' nitidis ; Foliolid
lobatis ; met gevinde, gladachtige, glimmende Bladen , wier Blaadjes gelobd zijn* Involucellis nullis g
sonder eenige Schermdeiseltjes.
Een afzonderlijk Bloempje, van boven a , op zijde b. Een Z aad op het vlakke gezien c , óp.
zijde d. 1
'De Wortel groot, penvormig. B e Steng regt, getakt, hoekige gesleufd, eenigzinS TUWi ‘Dé
Btaden van 4 tot ÿ vinnen: de Blaadjes met ojigelijke zaagtanden ingesnedeni B e Bloem,-
schermen aan den top; vee Is tra lig , elk Bloemschermpje regtstandig. B e Bloemstelen e»> Steeltjes
een 'weinig ruw. Be Bloemkronsjes klein, geelkleurig. Be Vrucht groots De Plant berpikt de
hoogte van /o. en / s Palmen.
V e r s c h e i d e n h e id . In P e r s o o n S y n o p s. wordt onze Plant gerekend twee verscheidenheden
opte leveren, als de praten sis, zijnde onze afgebeelde, en die meest algemeen is: en de. aryensis
met harige Bladen, en eironde, bijna gelobde Blaadjes, de onevene vin drielobbig. Deze schijnt
zelfs P e r s o o n toe, eene afzonderlijke soort te zijn, hetgeen wij met anderen na hem, niet
meenen te moeten volgen, daar dit veel van de bijzondere groeiplaats schijnt a f te hangenden
dezelve ook kleinder v a lt, waarom men ook hier niet zal. genoodzaakt zijn, weder eene nieuwe
soort te bepalep.
M G r o e ip l a a t s e n . Aan de kanten der akkers, vooral op de klei, en aan de rivierdijken*
In de lage landen van het Goregt, buiten Groningen. In Vriesland, zoo in de woudstreken als op de
de klei: omtrent Harderwijk en Nijmegen. Jn Utrecht aan de dijken. In Noord-Holland, langs de zand*
akkers onder Heemskerk, en de Breesaap. Ook in AeKatwjker duinen. Door Doctor v a n H a l l gevonden'
omstreeks Arnhem, Wijk te Buurstede en bij Amsterdam, vooral aan den Ringdijk, van waar do
afgebeelde genomen is»
De verscheidenheid, arvensis, door den Hoogl. M u ld e r opgegeven in raamvelden, buiten d\e Marte,
poort , te Leijden; bij Endegeest 9 onder Oestgeest en elders.
JL in n a e u s houdt dezelve in Zweden voor geene oorspronkelijke inlandsche Plan t, maar van de be^
bouwde velden overgebragt, hetgeen waarschijnlijk ook het geval zal zijn in ons Vaderland.
r K r a c h t en G e n e e sk u n d ig G e b ru ik . De Wortel heelt behalve zijne voedende, ook eene eenigzma!
af drijvende kracht. Het Zaad werd door B o e r h a a v e tegen verzweringen ’ van dè blaas, pijnen in f e
waterwegen en tegen den steen gebruikt. De Plant is opgenomen in de Bataafsche, doch niet in de nieuwe
Belgische Apotheek.
H u i s h o u d e l i jk Ge b r n ik Wordt in eenige moeslanden otn den Wortel geteeld, welke een gezond
en uit hoofde van den specerijachtigen smaak, voor velen aangenaam voedsel oplevert. In Rusland
worden de zeer jonge Bladen, volgens M a t t u s c h k a , ook als toekruid genuttigd. In het noorden van
'Ierland maken de behoeftigen van den Wortel zeker bier, door dien met hoppe te kooken, en het vocht
Ie laten gisten« (C, B r y a n t , Flora diaetetica.)
De Wortel is mede een voortreffelijk veevoeder, en wordt hiertoe opzettelijk in de Provincie Utrechti
op kleiakkers gebouwd, om ’s winters te voeien aan ronderen. — Bij het uittrekken der Plant zou men,'
'volgens Ph» M i l l e r , zeer voorzigtig moeten zijn mît de £ laden, vootal ’s morgens bij den d auw,
omdat Hem voorbeelden bekend waren van tuinlieden, wier armen hierdoor opzwollen. Wij kunnen zulks
niet bevestigen.