bique , & quum ingreffi(s eft, & quum exiit,
ut veriffîme docet San&us Hieronymus lib.13.
in Ezechicl. cap. 44. Porta, hac claufa erit ,
& non aperietur. Pulchre quidam Portam clau-
fam y per quam foins Dominus Deus Ifrael in-
greditur , & Dax, cui porta claufa eft , Mariam
Virginem intelligunt , qua & ante Partum
y & poft Partum virgo permanfît . Idip-
fum fignificant ea Ifaiæ verba : Ecce Virvo
concipiet, & pariet ftlium : Non enim Yirgo
concepiffet, & Yirgo peperiflêt , fi aperto
in morem cæterarum puerperarum utero ge-
nuiffet . Hune fenfum proculdubio reddit
üfurpatus ilie turn in Symbolo, turn in omnibus
utriufque Ecclefiæ, Occidentalis & O-
rientalis , officiis Joquendi modus , conceptus.
eft de Spiritu Sanblo , natus ex Maria Virgi-
ne. Non effet utique ex Virgine natus , fi
Virginea clauftra aperuiffet, fed tantum ex
Virgine & in Virgine conceptus , qui non
ex concubitu viri, fed opérante Spiritu San-
<5to ex fubftantia Virginis carnem anima ra-
tionali præditam affumpfit.
Eligii Noviomenfis audtoritas à Bafnagio in
contrarium adduefta pagina 106. num. 10. ut
oftendat, virginitatem non amitti, quum films
utero aperto nafeitur , fed quum viri
opera concipitur ; ea , inquam , Eligii au-
éloritas, yel communi Patrum do<ftrinæ ad-
verfatur , Yel fano modo eft intelligenda.
Ait Eligius hom. 2. “Nptandum fane, quod di-
citur y omne mafeulinum adaperiens vulvam ,
quia his verbis, Evangelifta morem confie ta
nativitatis exprejftt, & non fie intelligi volait
, fient latrant haretici : quod Chriftus nte-
rum Matris nafeendo Virginitate privaverit ;
quum mulier non tune Virginitatem amittat ,
quando parturit, fed quando cum viro dormit.
Si qua effet mulier, præter Deiparam Mariam,
quæ fine viri opera concipiens , partum
ederet ; verba Eligii locum haberent ,
non tune mulierem Virginitatem amittere , quando
parturit, fed quando cum vero dormit. Sed
quoniam hoc fingulare Marias privilegium
eft, Eligius ad morerrç confuetæ nativitatis
refpexit , mulieres Virginitate privari feri-
bens , quando cum viro dormiunt , non-»
quando parturiunt : nimirum tune primum
.Virginitatem amittunt , quando cum viro
dormiunt. Cæterum etiam quando parturiunt
, fecundam , ut ita dicam , jaéturam
Virginitatis faciunt, non fecus atque quum
iterum ac tertio cum viro dormiunt • Quid
enim eft Virginitatem amittere , nifi clauftra
virginea five opera viri, five nativitate
filii aperiri ? Accuratior itaque, quàm Eligii
, 8c fanior, quàm ftafnagii , eft Huetii
loquutio , & fententia de hoc ineffabili myfterio,
quum in Origen, lib.2. quæft.4. pag.
66. laudatas ab eodem Bafnagio Patrum au-
ttoritates fie exponit : Ea omnibus iis exceptio
adhibenda eft , qua ad folvendum Ambrofii
locum ufus eft Thomas part. 5. quasi. 28. art.2.
Ita nempe loquutos Patres illos, quum Hind E-
vangelifta exponerent, Omne mafeulinum adaperiens
vulvam, Sanblum erit “Domino : quod
quidem ex vulgata loquendi confuetudine ufur-
patum eft : non ad fignificandam virginei clau-
ftri apertionem, fed exitum dumtaxat prolis ex
utero . Sic dicit Chriftus de feipfo Joan. 16.
Exivi à Pâtre y & veni in mundum : iterum
relinquo .mundum , & vado ad Patrem : &
Joann. 6. quia defeendi de codo : 8c infra : Ego
fum panis vivus qui de codo defeendi . Quo-
modo enim exit à Pâtre, nifi Patrem reliq
u at ? quomodo vadit ad Patrem , nifi à
mundo abfcedat, & ad coelum pergat ? quomodo
de coelo defeendit, nifi coelo reliéto
in terram veniat ? Et Bafnagio tarnen do-
étore, hæc omnia funt ex vulgata loquendi
confuetudine ufurpata, non ut fignificent id
totum, quod nos facimus , quum eximus,
quum vadimus, quum defeendimus , quum
afeendimus , nimirum locum, unum relin-
quentes, & alium occupantes ; fed ut no-
bis indicent, Verbum Patris è coelo in terram
defeendiflê , quum fimul in coelo effet
& in terra : à Pâtre exiifle , quum fimul
cum Pâtre & in Pâtre maneret : & çætera
fimiliter. Sic Patrem dicimus, 8c Filium>
& Spiritum San<ftum, non omnia intelligentes
, quæ his vocibus funt primitus ab ho-
minibus impofita : Pater enim, & Filius ex
communi loquendi more, fine Matris opera
non intelliguntur : ÔC Spiritus aura—*
eft quæ movetur : ab his tarnen mentem
erigimus ad alia materiei expertia , dum
de Deo loquimur. Sic demum in Scripturis
Deus dicitur videre,, loqui , ambulare, ma-
nus habere , oculos , pedes, 8c fimilia : quæ
tarnen non in fenfu proprio , fed metapho-
rice tantum intelligimus, & ipfe Bafnagius
intelligit . Eodem igitur modo loquuntur
Patres de Chrifti nativitate, quum dicunt,
à Chrifto Domino uterum Matris apertum:
fcilicet non ad fignificandam Virginei clauftri
apertionem , fed exitum dumtaxat prolis ex
utero .
Quodfi nobis opponat Bafnagius filentium
Lucæ de Chrifto nato , quin uterum Matris
aperiret; & hoc etiam urgeat, quod verba
ilia , peperit filium fuum, Chriftus vere & naturaliser
ex Maria natus eft, indi cant, utero
claufo Mariam non genuifie ; nos eidem
opponimus, neque intelligi poffe abfolute^»
loquendo , quod peperit filium, quodque filius
vere
■ vere ac naturaliser ex ea eft n.atus , nifi ute-
■ 10 & ante conceptionem & in nativitate
■ aperto . Si ergo ex aliis Evangelicæ verita-
■ tis teftimoniis primum ipfe veriffime negat,
■ nos etiam ex iifdem non minus vere nega-
! mus fecundiim. ficce virgo, inquit Matthæus
B ex Ifaia , in utero habebit & pariet filium,
B Virgo nimirum concipiet, & virgo pariet:
H idelt, claufo utrobique utero.
B A t , inquit Bafnagius, hodierna Latinorum
B fententia incredibili modo Marcioni favebat ,
B ex quapotentiflîmum in veritatem carnis Do-
B minicæ ducere argumentum potuiflet, quod
B claufis maternis vifeeribus egreffa fuiffet, in-
B dicio , nil corporeæ molis habuiffe, utpote^
B puram putamque carnis umbram. Id utique
B Marcio objecifîèt, quod fignato Matris utero
B Chriftus editus erat, ex communi Chriftia-
B norum fide. Quàm leve , quàm debile ar-
f l gumentum !. Potuiflet etiam Marcio, non ex
B communi Chriftianorum fide, fed ex ipfis
B Evangelii verbis, potentifîïmum in verita-
B tem carnis Dominicas ducere argumentum,
B quod claufis foribus ad difcipulos in coena-
■ culum ingreffa fUiffet , indicio , nil corpo-
Breæ molis habuiflèj & vere tarnen claufis,
■ non apertis januis ingreffus eft Chriftus.,
■ Joan. 20. Venit 'Jefus januis claufis : nec id
I Marcio contra veritatem carnis Dominicas
I objecit. *
Idem Bafnagius allata S. Epiphanii hæ-
■ res. 78. verba fuæ hypothefi maxime fa vere
I ^7itratur : Qjjpdfi > inquit , eo loci uterum
B Maria aperire, fignificet tantum ex utero pro-
! lem exivijfe , id quidem fibi voluijfet Epipha-
I nius y folum Chriftum materno ex utero prodi-
I ÿft • Qjj° quid abfurdius fingi poteH ? mens
B igitur tpiphanii hac eH : folum Chriftum qui
M vi Spiritus Sanbli conceptus eft , didublis uteri
I materni anguftiis , aditum ad lucem fibi fecif-
■ fi ‘ contra vero alios primogenitos, jam refera-
■ ta Matrum fuarum clauftra invenire , per vi-
■ rorum cum uxoribus congrejfum. Hoc quidem
■ vult Epiphanias: non negamus . Sed non—»
■ hoc unum vult. Vult etiam aliud, nempe,
■ quotquot illuc primogeniti antecefferant, iflud
Bipjiim ejficere , hoc eft , uterum Matris ape-
Brire nequiviffe , eo quo ipfum aperuit Chri-
Bllus modo : ideft, claufis manentibus Vir-
■ gineis Matris clauftris. Alioquin exire aper-
Bto Matris utero, commune eft omnibus aliis,
Beta commune non fît concipi fine viri con-
Bcubitu , 8c exire ex utero Matris , eodem
■ utero non aperto . Duo hæc folius Chrifti
■ propria funt , cæteris primogenitis dene-
■ gata..
Demum filentio prætereunda non eft San-
I <^i Bafilii Magni au<ftoritas, qua idem Bafnagius
adverfus perpetuam Mariæ Virginitatem
abutitur pag. 106. Bafilius homil. de_*
Nativit. Domini : Non cognovit earn, donee
peperit filium fuum primogenitum . Hoc jam s
fufpicionem injicit , Mariam poftquam pure in-
ferviffet generationi Domini, quam perficit Spi-
ritus Sanblus, légitima conjugii opera non ejfe
averfatam. At nos, etfi nihil illud ojficit pie-
tati y nam donee inferviendum erat dijpenfatio-
ni Dominica, necejfaria erat virginitas ; dein-
ceps vero quid ablum f i t , non putamus , quod
quidem attinet ad myfterii rationem , curiofius
inveftigandum ; nihilominus quia fidelium aures
ferre non pojfunt, aliquando Dei genitricem_>
defiijfe effe Virginem, credimus ilia teftimonia
fujficere. At non hæc Bafilii mens eft, quam
putat Bafnagius . Bafilius utitur argumento
à minori , ut ajunt , ad majus , ut Marias
Virginitatem demonftret . Etiamfi, inquit,
concedamus , quod poft Chrifti nativitatem
Maria non fit averfata légitima conjugii opera
, hoc tamen pietatem non violaret, ideft,
hoc non effet contra divinæ Incarnation!s
myfterium, quod per Virginem, & ex Virgine
eft impie turn . Id tamen non concedi-
mus omnino, quia fidelium aures ferre non
poffunt , aliquando Dei genitricem defiiflè
eflê Virginem. Quid eft hoc, rogo, Bafna-
g i , quid eft hoc, nifi ex una parte , légitima
conjugii opera , quæ tune hæretici
nonnulli in Cappadocia execrabantur, non
rejicere, etiam per impoflïbilem, ut ajunt,
hypothefim , quod iis Maria poft Chrifti
nativitatem operam dederit ; ex altera parte
perpetuam Marias Virginitatem ex communi
fidelium fententia adftruere . A t , inquit
Bafnagius , contendit ibi Bafilius, quid
poft Servatoris nativitatem acciderit , id
non eflê curiofius inquirendum. Utinam Bafilii
confilium fequutus Bafnagius , curiofas
hujufmodi quæftiones non moviflèt . Minus
erraflèt, fi minus fcripfiflèt. Nos loquutioni-
bus Patrum adhæremus , nos Ecclefiarum
confeflîones tenemus . Cæterum quod vult
Bafnagins, ex eo nimirum quod Bafilius docet
, non eflê cüriofius inquirendum quid
poft Chrifti nativitatem de Sanéliflima ejus
Matre acciderit , confequenter colligi æ-
que pofte fine pietatis detrimento, aut Virginem
illam manfiflè , aut matrimonio operam
dedifle ; id à Bafilii Magni mente tantum
abeft , quàm coelum à terra diftat.
Ephræmus quoque, & alii Patres de divina
Verbi generatione, deque temporaria ejufî-
dem ex Virgine Maria nativitate feripfe-
runt, non eflê curiofius utrumque illud myfterium
inquirendum . Nec tamen ex hoc
confequitur , fas elfe quodlibet circa ilia_»
duo