drini habitum eft, eledus eft a Clemente X I . , ut ipftus Patriarchæ
Literas Græco idiomate exaratas perlegeret; ita & S a k c t i t a t i
T uæ vifum eft, ut ego Majelli fuccefior, quamquam longe impar
in omnibus, Literas perlegerem, ac documenta Patriarcharum, An-
tiocheni Syrorum Maronitarum, & Armeni Cilicum, in Confifto-
r iis , de quibus fuperius diximus, in quibus non Advocatus Confi-
ftorialis, ut tunc temporis eras, fed Summus, eloquentiffimufque_,
Pontifex peroravifti, & utrique Pallium impertivifti.
Quoniam vero de Bibliotheca Vaticana, ejüfque Præfedis fer-
mo incidit, quæ ei multa, ac pretiofa munera contulifti, non tam
omnibus collata puto, quam mihi ip fi, meumque bonum, meam-
que utilitatem in communi hoc, publicoque beneficio fitam elfe ad-
firmo, atque profiteor. Indita enim eft nobis a natura propenfio
quædam, amorque rerum, quæ nobis creditæ, ac commiffiæ funt,
ut ft augentur, & ornantur, nobis ipfis, noftroque bono augeri,
ornarique videantur. Præerat Majellus, gratoque, ac laeto animo
geftiebat, quum Clemens XI I . turn impreffis, turn manufcriptis
Codicibus excipiendis infigni aulæ additamento Bibliothecae fpatia_>
laxavit, armaria, pluteofque conftruxit : Vafa Etrufca miræ anti-
quitatis C C C X X V I I I . , totidemque ærea, argentea, & aurea_,
antiquorum Ægypti, & Græciæ Regum, ac Romanorum Impera-
torum maximi moduli Numifmata aftervanda mandavit. Idem mihi
ac Majello, animus fuit, B e a t i s s ime P a t e r , idem frudus ju-
cunditatis, quum mePræfedo, Bibliothecam eamdem magnifiée,
largiterque exornavifti. Nam Mufeo Carpineo, quod ei dono dedi-
fti, quid illuftrius, aut pretiofius ï Locuples eft monumentis cunu,
facræ, tum profanæ antiquitatis, numifmatibus omnis generis Romanorum
Pontificum, Imperatorum, Regum, Virorum illuftrium,
fjgnis, imaginibus, ac cælaturis ad vivum omnibus impreffis , ac
formatis : aliis denique multis, ac pretiofiffimis rebus, quarum pars
aliqua jam in lucem prodiit opera atque arte celeberrimi viri Michaelis
Angeli Bonarotæ. Hujufmodi egregio muneri aliud addidifti non
minoris pretii, aut æftimationis. Illud eft celeberrima Colledio mo-
netarum Summorum Pontificum, a quo tempore primæ quæque ad
noftram ufque ætatem cufæ funt : quas fumma diligentia, ac ftudio
conquifitas, ac colledas Clarifs: Vir X avenus Scylla manu expref-
f i t , addita cuique infcriptioni doda cxpofitione, eruditifque notis:
quod præclarum Opus manufcriptum quatuor Tomis in folio conti-
netur . Antiquis hifce nobilibufque monumentis accedunt Codices
plurimi Mss. Latini, Arabici, Perfici, Sinici, aliique tempore, ra-
ritate , argumentis præftantiffimi, quibus Vaticanam Bibliothecam
locupletavifti.
Non hujus loci eft, B e a t i s s i m e P ater, de fingulis Urbis
locis
E P I S T O L A xv
locis dicere, quæ liberalitatem, ac magnificentiam Tuam obviis qui-
bufque oftendunt, ac prædicant. Prædicat Capitolium audum per
T e , exornatumque ftatuis, infcriptionibus,mufiyis: prædicant Tem-
pla , ædes, fontes, nofocomia, coemeteria, partim perfeda, partim
inftaurata, partim a fundamentis ereda : omnia denique a Te ad
prifcam Urbis majeftatem revocata, atque adornata : ita ut inter eos
Pontifices, qui ftudium, operamque fuam in exornanda pulcherrimis
ædificiis, præftantiffimæque antiquitatis monumentis Urbe colloca-
runt, tantum emineas, utjamfereexcellere, ac veluti palmam ferre
videaris.
Hæc pauca quidem de multis, quæ fecifti, de magnificentia_,
Principis. De dodrina vero , de z e lo , de Religione Pontificis quid
fatis dignum dicam ? Quid non omnibus notum, non perfpedum ?
Norunt enim omnes, quam rara eruditio, quam fagax providentia,
quam ampla rerum fcientiarumque notitia illuftrent Bullas, ( a ) Brévia
Apoftolica, literas, quas quotidie in lucem cmittis, quibufque
cum privatis, tum publicis Ecclefiæ neceffitatibus confiilis, occurris,
mederis. Norunt, quam fcribendo , ftudendoque affiduus fis : quam
comis, humanulque in excipiendis, audiendifque omnibus, qui Te
adeunt : quam benignus, patienfque hcbdomade qualibet præfides
Academicis differtationibus, augefque animos, ac ftudia Academi-
corum nunc præmiis, nunc laudatione: quam pius, quam religiofus
in vifitandis, colendifque Sandorum memoriis, quum eorum dies
fefta agitur, potiffimumque in adeundo, adorandoque fere quotidie
Auguftiffimo Euchariftiæ Sacramento, quod perpetuo Romano Populo
expofitum, Romam quoque perpetuo fervat, ac tuetur. Norunt
fane, B e a t i s s i m e P a t e r , quam tenax fis juftitiæ, rigi-
dufque cultor omnis æquitatis, quum Te vident non quærentem fo-
lum quæ ratio cauffis fit, quæ mens judicibus : fed cauffas ipfas pcr-
legentem, ac ponderantem, & gravibus, æquifque fententiis diri-
mentem, aut definientem. Norunt denique, quam exemplo, quam
eloquentia potens fis : quippe qui in Confiftoriis, in Sacris Congre-
gationibus, in Signaturis, ut dicunt, animos auditorum rapis, fle-
difque oratione, & veritate magis, quam fumma audoritate , aut
Pontificia Majeftate.
A t fi fumma Audoritas, & Pontificia Majeftas refplenduerunt
ufpiam,
(a) I. SmSiilJimi Dommi Nojiri Ben ed jc t i P apæ XIV. "BulUrium Trni.1. in quocyntmen-
tur ConHitutimes, Efijiohc, &c. Edita ctb initia T’ontificatus ufyue ad Anntrn 1746, In Fol. Rom«
Typis Sac. Congreg, de Propag. Fide. . . ...
IL Ejufdem Orationes Confiftoriales qua diïïa fuerunt in Conjtttoriis habitis die iS. Aprihs . 8.
io. i i , 13. $* 14. J unit, pro Canonizatione quinque SanÔîorum una cum ejufdem Homilia, qua habita
eH die Natali Sanflorum Apojiolorum Pétri* & Pauli inter Mijfarum Solemnia Roma n ^ 6.
in Fol.