y s 4 S- E P H R A
terpretatui* in fortitudine, five in quo vir tus.
Talibus enira Chriftus per Apoftolum loquitur
dicens ; Debemus nos firmiores imbecillitates
ânfirmorum fuftinere , ôc non nobis placere.
hic ergo præcipit fibi præceptum, ut fratris
defundi vidua fufcitet fernen, ne perdat cal-
ceamenta pafchalia, ideft paflionis Chrifti effi-
ciatur exhæres,ac pro verbo Sponfi velut cæcus
effedus, falivam junioris, quæ in terram proji-
citur, ôc conculcatur , nifi accipiat præparare
ad defundi fratris viduam, ideft animam mortui
per defperationem fenfus introeat. Semen
autem verbum Deieft. Hic ergo Booz non in
fola proprii fermonis eruditione confidit. Sed
quælitamultitudine teftium, ideft congregata
de fcripturis copiofitate verborum, huic viduæ
copulatur. Ut his qui dicuntur follicitius inti-
matis poiïït fine difficultate concipere, ôc falu-
tis fpiritu parturire. Meminit enim apoftolici
præcepti quod ait : qui converterit peccato-
rem de errore viæ fuæ, falvabit animam ejus de
morte . Non eft enim minimum, fi Davidicum
opus imitatum, extremum auriculas de leonis
faucibus extrahat. Aut fi quando de grege ur-
fus rapuerit, infurgat adverfus eum> ôc præ-
ftrangulatis cruentæ beftiæ .faucibus, prædam
ex gutture ejus eripiat, aut velut bonus paftor
errantem revocet ovem. Nemo perfuadeat adultère
adulteram debere conjungi, ôc de admit
E M S Y 11 I
A. audebit dicere: adulter habeat, utatur exerceat?
fo fceleris nefandi facinore nomen conjugii ven- 1
dicare : ac fi forfitan fuggerat tibi ilie fàpien-
tior omnibus beftiis , & confîliator antiquus ,
quia poflis iftam poenitentiam, qua-m fuademus,
in feriedute tua agere, ôc nunc famem defiderii
tui peccandi licentia fatiare ; memento fenten-
tiæ illius Evangelic«, quæ ad talerti dirigatur
fenfum dicens : Stulte : hac node expofcetur a
anima tua : quæ autem præparafti, cujus erünt ?
Et Salomon a it. Fili peccafti, non adjicias ite- •
rum , & de præteritis deprecare , ut tibi di- *
mittantur. Et iterum . Non tardes converti ad
Dominum, nec différas de die in diem . Subito
enim venit ira iliius, ôc in tempore vindidæ
difperdet te . Nunlquid Patriarcharum foror,
poffea quam peccaverit, nupfiffe perfcribitur ?
Legislator præcépit, ut qui uxorem macularet
alterius, cum ipfa pariter lapidaretur, ideft
fub nomine lapidum duræ fententiæ lege pre-
mit, corrigitque peccantes. Et tua anima uxor F
erat alterius, illius profedo cui erat per rége-
nerationem Baptifini copulata, dicente Apofto-
l°-‘ Defpondi vos uni viro virginem caftam exhi-
bere Chrifto . Et iterum : ertint, inquit, duo in
carne una . Sacramentum hoc magnum eft.
£go autem dico in Chrifto ôc in Ecelefia . Cla-
naat ad Jerufalem Dominus per Prophetam, ôc
dicit : poflquam fornicata e s , ad me revertere.
Fl. fi Apoftolus Koneftis conjugibus vociferatur
ac dicit : habentes tanquam non habentes, quis
Non licet mihi credere. Norç licet ut aut vir
abutatur de patientia ad explendum proprio li-
bidinis voluptatem, aut virgo corrupta , vel
adultero , vel cuiquam alibi copule tur . Quia
nec Judas poft adulteriumfemel admiffum cum
Thamar ultra concubuit, nec David concubi-
nas fuas, quas filius turpi coitu macularat, po-
ftea nubere , aut viros habere permifit, & ideo
nec nofter David , ideft Dominus nofter Jefus
ß Chriftus vult, ut in confpedu ejus ab alio viro
uxor ejus habeatur. Denique quippe illam Saillis
filiam, quam ad tempus in perfecutione per-
diderat, poftmodum fibi popofeit reddi, atque
reftitui. Et licet jam fuiffet alibi copulata vi^
ro , tarnen ei aufertur, & illius, cujus prius
fuerat, deftinatur. Et tu fi pölluifti uxorem
David, ideft vel tuam animam , vel carnem
alienam , ne ulterius hocpræfumas. Sed ficut
2 ille fecit, qui earn acceperat, flens , ôc lugens
redde , atque reftitue. Sed forte ad illud te
Apoftolicum teftimonium, pro tui defenfione
convertas, quo ait: Melius eft nubere , quam
uri. Sed hoc de Yidua, vel de Virgine didum
eft, quæ corpus fuum nondum caftitate perpétua
dedicavit. Ifta autem virgo jam non eft,
quia corrupta eft . Vidua non eft , quia Chriftus
vir ejus vivit in æternum . Vis autem feire
quæ fit ejufdem Apoftoli de hoc errore fenten-
) tia ? Audi quid Corinthiis dicat ; Omnino audi-
tur in vobis fornicatio, qualis nec inter gen-
tes, ita ut uxorem patris aliquis habeat. Ecce
factum fimile. Uxor patris erat hæc anima, quæ
deliquit : illius utique Patris , qui nos genuit
veirbo veritatis. Sed videarrtus quid de hoc fado
idem Apoftolus dicat, jam judicavi, inquit, tra-
dere hujufinodi hominem Satanæ in interitu
carnis ut fpiritus fiat falvus indiem Dominijefu
^ Chrifti, Numquid dixit, jufti, ut e i , cum qua
adulteraverat, nubat ? Numquid dixit, habeat
adulter , utatur , exerceat. Sed , dedi, a it,
eum Satanæ in interitu carnis. Satanas ad-
verfarius, five contrarius interpretatur - Per
quod fignificat, ut quiequid cöntrarium deli-
ciis, quiequid adverfum völuptati eft , totum
caro patiatur, ac fentiat quæ deliquit. Inter*-
ficiendus eft enim hoftis , dum parvus e ft, & in
ipfis ut ita dixerim primis faucibus ftrangulan-
do . Undé ÔC in Sacrificiis fi diligenter atten-
das pene nufquam pecorafævis confeda inve-
niesjugulari. Utque aut agnus, aut hædus,
aut vitulus immolatur. Uno tantum loco E-
liam bovem legimus obtulifle . Sed hoc femel
tantum unum lieuit Salvatori, qui inveterata
totius mundi peccata in morte affumpti corporis
jugulavit. Sed nec tu putes adhuc ut hæ-
dum tenerum tuum elfe peccatum. Mihi crede,
jam hircus eft : ficut enim odore flagrat unguen-
t i , ita peccatum foetorem tetri odoris exhalât
:
D E P O E N I T E N T I A i a v
iat;/Et,ideojuftus gaudet&dicit, Chriftibo- A fafcinas, admiffum deflevit, ut in ipfo conieffio
m i C n r ln r flim n o MoÀ in nm n i In n n . n!/. C,. ___. .nus odor fumus Deo inomni loco:Peccator C -___________ IC. ■ /■ ■ .
autem dicit : Computruenint , & corrupt«
funt cicatrices me« a facie infipienti« me«.
Aut quomodo non hircus effe dicetur, cujus
peccati foetor, ideft foeda opinio turpis fam«,
mox ut facinu» perpetratum fuerit, ubique
peragratur ? Propheta beatum dicit qui tenet
,parvu!os Babylonis, & allidit ad petram : & tu
expeclas donee gigas tuus efficiatur inimicus:
Sed fi vis audire, jam gigas eft. Mox enim ut
concupierunt filii Dei filias hominum , nati
funt inde gigant^s 8c criminale peccatum i
quod ultra ftaturam peccantium juniorum ipfa
fibi enormitate porreeftum eft, gigantis eft forma
. Aut non tibi gigas videtur effe pr«vali-
dus, qui te in admiflione criminis tam lugubri
ruina proftravit ? Ac fortaffe aliquis nobis op-
ponat & dicat: quomodo tu illicitum effe dicis,
nis fuæ pfalmo diceret : Sacrificium Deo fpiri-
tus contribulatus: cor contritum ôc humiliatum
Deus non defpicit.Accepit autem eam,cum qua
peccaverat, ablatojam viro ejus, uxorem, quia
nondum legé prohibebatur multarum inire co-
pulam foeminarum . Denique lit agnofeas
quantam fanétorum geftis, ôc minus eorum vida
condignis lateant myfteria arcanorum . Judas
tantus Patriarcha ad meretricem nulla lege
prohibetur intrare. Samfon ille fortiflïmus
Nazaræus , licite diligit meretricem. Ofee->
Propheta ex præcepto Domini meretricem du-
xit uxorem . Sed David,, inquit, non folum illicite
alienum polluit thorum ; verum & dolo
interempto marito adulteram fumpfit in conju-
gem. Mihi qui homicidium non admifi, cur,
non liceat adulteræ jam ut propriæ fociari ? Tu
primo confideraïquanta circumfpedlione David
ut adultero jungatur adultéra ; quum David Q poft flagitium noluerit homicidium non folum
eam , quam adulteravit, in conjugium fibi poft-
modum focietatis adfeiverit ? Solent quippe—»
ifta objicere,qui fcelerum fuorum flagida palpa-
re atque gaudere ex feripturarum fandtarum
aucloritate defiderant. Multi enim cum David
cadere volunt, nolunt furgere cum David.
Cum utique non exemplum eis cadendi in eo
propofitum fit ; fed potius fi ceciderint, refur-
gendi. Quid igitur negabimus vera non elfe qu«
feripta de eo funt ? Minime, fed tibi feripta.^
funt ut contremifcas de facto , non ut fadtum
rapias ad exemplum. Attende ergo ne cadas:
non fit dele<flatio minorum lapfus Majorum,
fed fit cafus majorum tremor minorum. Ad
hoc propofitum eft , ad hoc feriptum , ad hoc
in Ecclefia f«pe didum atque cantatum . Au-
diant qui non cecfderunt necadant, audiant
qui ceciderunt ut furgant, tanti viri peccatum
non tacetur , pr«dicatur in Ecclefia . Audiunt
male audientes, & qu«runt fibi patrocinia de-
linquendi. Attendunt unde defendant > quod
committere paraverunt , non unde caveant
quod commiferunt, & d iamt. Si David , cur
nonöc ego ? Inde anima iniquior, qu« prop-
terea fecerit , quia David feciffe cognovit
Nam quia cum David fecit, pejus malum quam
David 8c gravius perpetravit . David enim
nullum fibi ita ad exemplum propofuerat ut tu :
ille cecidit lapfu cupiditatis , non patrocinio
fanditatis : tu tibi tamquam fandum propc- ;
nis ut pecces. Imitaris non ejus fandimoniam,
fedruinam. Scripturas domini ad hoc audis ,
ut facias,qu« ne facias ab eis commoneris . Hoc
non fecit David, qui corredus eft per Prophetam
, non lapfus eit in Prophetam. Non eft tibi
cauffa 8c illi confimilis. David admiffo adul-,
terio homicidium perpetravit, fed de toto cor-
de poenieuit.. Denique in tantum cordis com-
pundionem tantus ille Rex pariter & Propheta
Tom. UI.
D
ingercre viro ejus, fed ôc extorquere contentus
eft, ut poft cibum , potumque licet fraudu-
lenter.& fubdole impertitum, domui fuæ thoro-
que dubitare. Scilicet ut per conjugalem conventual
facile tegeretur admiffum . Et femel in
provido ac nefario lapfa thoro a rege clancule
maculato folus maritus licet ignarus velut in-
temerato deinceps potiretur.. Ille inopinata—»
præventus momentanei occafione peccati adul-
terium perpetravit abfente viro ; tu jam ipfa le-
.dione commonitus es, ne pecces præfente Deo. •
Ille homicidium occulte, fecit ut adulterium_»
non patefeeret : tibi atrocitas execrabilis fadi,
ut horreas tarn grave facinus, ut fcelus tam im-
pium detefteris, publice in. Ecclefia fæpiflîme
recitatur. T une adulterium, five homicidium
præfentis tam imminenti expiabatur ultione—»
fupplicii,nec adulteri, vel homicidæ perpetuam
; in furore fervantur ad poenam. David cum ma-
gno fui pudore fiirtim ad militis fui intraffe re-
fertur uxorem, nec tamen evadere potuit ul-
tionem : tu ad Sponfam régis Chrifti temeran-
dam > cubiculum Domini dominorum impuden-
ter ingreffus, quomodo efle poteris impunitus ?
Ac fi forte vidua, aut quæcumque fuerit ilia
nondum profeffa continentiam caftitatis, quæ
licet ilia fit uxor , dici non poterit proftituta >
uterque veftrum nota femper inuretur infa-
m i, nec aliter tanti criminis macula poterit ab-
oleri,nifi aut publica legum fecularium fæviente
cenfura adulterorum mortibus expietur.. Aut
certe profundis afflidi cordis gemitibus, & ve- .
ræ poenitentiæ jugibus dum vivitur lacryma-,
rum. Extat modo qui dicat, crimen hoc nuptiis
emendandum , & de fceleris tanti nomine , conjugium
eflê vocandum . A me invitus veraciter
audiet, adulterium nullatenus dici conjugium.
Conjugium enim religiofi nominis vocabulum
eft. Efto David nulla, ut fupra docuimus ,• lege
Fff' f'a pro