In Cod. Sla»
vottico pag.
283 .Sermo
loSa
»Apud Kok-
Hum pag.
37a*
D U O S E R M O N E S
S A N C T I E PHRÆMI SYRI ,
E Slavonico verfi à Jo: Petro Kohlio, inque lucem
editi Altonaviæ 1 7 2,9.
S E R M O P R I M U S
De SanStißimis, & muißcantibm Chriflianis Sacramentis.
NON fatisigitureft, fratres, Chriftianos A
tantummodo nos vocari, cum opera—#
quoque ipfa a nobis requirantur. Si quidem
verum effe credatis, quod magnum Jacobum,
fratrem Domini dicentem percipitis : fidem
fine operibus mortuam efle . Minime itaque
negligendum eft prasceptum de bonis operibus
. Alioquin Chriftianifmus folus nihil nos
juvabit . Neque id profedto mirum . Quid
enim militem pugnare juvat, nifi legitimo mo-
do pugnet ? Sic enim ilium pugnare ac dimi- "
care oportet, ut imperator mandat. Quodfi
igitur 6c nos Chriftianorum tantum nomen—#
profitemur, non autem fpiritualibus, ut de-
ce t, armis pradiamur, nulli nobis ufui Chriftianifmus
futurus eft. Verum nos neque pro
aliis rite propugnamus, nec noftrx ipforum
anim« confulimus. Et quid tandem aliquando
in formidabili illo judicii die refpondebimus ?
At quomodo , inquies, fieri poteft , ut qui in q
mundovivit, fervetur? Quid ais? brevihsec
t e , fi vis , docebimus. Non locum quemquam
falvare fcias, fed fincerum co r , firmumque
ferviendi Deo propofitum. In Paradilo exi-
ftens Adamus, maxima in tranquillitate, falu-
tis naufragium faciebat. Loth autem inter So-
domitas agens, mediifque quafi fludtibus jadta-
tus fervabatur. Saulus file regiis habitans in
Palatiis, hanc pariter ac seternam vitam amit-
tebat. Contra ea Hiobus fimo immerfus, ma- D
gnifque ac prope innumeris miferiis 6c affli-
dlionibus opprefliis, coronam tamen juftitix
confequebatur. Quam redfe igitur fieri pofte
negabis , ut quis in mundo verfans incolumis
evadat ? Enim vero hoc temere nimis affirma-
tu r . At quare non ftepius in fandlis divinifque
templis convenimus , unde maxima profedfo
in nos utilitas redundat ? Nonne videtis eos,
qui munere quodam a Principe, honoribufque
ornari cupiunt, nequaquam defides ac ofci- E
tantes inveniri, tolerare hiemem, calorem «-
ftatis ferre, hullaque plane incommoda rcfu-
gere, omnem inferviendi occafionem quaere-
re , nihilque magis curare, quam ut ne mini-
mam quidem fui Principis offenfionem incurrant
. Haec quidem in illos didta volumus , qui
vel templis intempeftive fc fubducunt, vel eo,
quo inelfabile illud ac tremendum facras Coenae
myfterium adminiftratur , tempore, in illis
ftantes , variis indecoris fermonibus tempus
conterunt, idque tarn fandto venerationeque
digno loco ! Quid agis frater ? non ne cum-»
verbi divini miniftro orante dixifti : elevemus
ad Deum corda noftra ? Nihilne metuis homo?
nihil tepudet tremenda hac hora mendäcii crimen
admittere ? O rem admirandam! Coeleftis
regis epulas apparatas! agnum Dei ipfum pro
te maclatum! ignem coelefti menfa emican-
tem ! adftantes Cherubimos ! 6c Seraphimos
circumdantes, facieque alis obtecla cum omnibus
coeleftibus exercitibus una cum facro
miniftro pro te orantes ï facrum ignem exeun-
tem ! Sanguinem Chrifti, tui mundandi gratia,
facro calici infufum ! Nonne te pudet ? non
ploras ? non tecum ipfe habitas ? ut nec pro te
ipfo , nec pro aliis Deum ores ? Quid? con-
fcientia nonne ipfa te judicabit ? Centum 6c
fexaginta ocfto horis hebdomas conftat, hoc eft
feptem diebus, in his tu nec unam horulam-#
Deo tuo dicabis ? Quod fi tu tamen tempus
hujus vitae occupationibus, quin 6c ridendo
garriendoque confumferis: quo vultu audebis
ad hunc divinum tremendumque ignem tanta
immunditia confpurcatus accedere ? audeafne
impuris manibus accedens , regis veftes tangere
? Vix crediderim. Ne putes quern hie
panem, quodque vinum vides ; eadem haec
exiftere. Minime frater: nolito hoc credere.
Precibus Sacerdotis,fandlique Spiritus adventu
panis fit Corpus, vinum Sanguis. Neque enim
ut alius cibus fefe habet in hominibus, ita hie
quoque . Sed quemadmodum candelam ce-
ream ita exedi ac confumi flamma vides , ut
null« particular in cera relinquantur : fic cum
hoc myfterio quoque comparatum eft. Totum
enim in totum Corpus ( fcilicet hominis) abit
( fe digerit) inque ejus fubftantiam quafi refol-
vitur . Corporibus enim carentes Seraphim ar-
dentibus carbonibus Efaiam fanftificabant. Ignis
vero non unam habet naturam fed duplicem , ligno
enim conHat & flamma. Non aliter facer Panis
non una panea natura conßat , fed & divina.
DE SANCTIS SIMIS SA CRAMENT I S ;
Corpus énirn (fcilicet Chrifti ) quod unius
naturae eft cum divina, non una natura gaudet
fed duplici. Hue igitur fi accedis Chriftum-»
amans homo, tremendum illud fandliffimum-
que Sacramentum accipis non ab homine vel
Sacerdote , fed äb ipfis Seraphimis , eodem
igneo cochleari, quod Efaias vidit. Perpenditc
hoc igitur diledti mei. Dominus nofter Jefus
Chriftus ea nodte qua prodi fe voluit, difei-
pulis hoc fuis öc Apoftolis teftamentum reli-
quit : immo vero omnibus in fe credentibus,
quo temporefcilicerin fandfco 6c celebri illo
monte Pafcha vetus cum difeipulis fuis come-
di t , atque ita totum vetus Teftamentum ab-
folvit. Hoc fadlo difeipulis lavit pedes, in
fandli Baptifmatis fignum ; fraeftoque pane difeipulis
obtulit, dicens : Accipite Ôc édité ,
hoc eft Corpus meum , fraeftum pro vobis in
remfiïïonem peccatorum. Similiter vinum 6c
aquam calici infudit iifque dedit, inquiens :
bibite ex hoc omnes : hie eft Sanguis meus
Novi Teftamenti, qui pro multis effunditur
in remiflionem peccatorum . Hoc facite in
memoriam mei . Quoties enim hunc panem
comeditis 6c calicem hunc bibitis, mortem
filii hominis annunciatis. Verbum Dei itaque
cum fit vivum 6c efficax , Deufque omnia quar
voluit, creaverit, fic ut dicente eo , fiat lux,
confeftim lux faefta fit : dicente porro » fiat fir-
mamentum ; fadtum fit : cum præterea rerbo
Dei coelum fundatum, coelum, inquam, 6c
terra,aqua 6c ignis,aër omnefque plane creatu-
r« in ufum hominis produdhe fint, cumque
voluerit fnpra omnia venerandus Deus Verbum
, homo nafei : quomodo is quæfo ipfe ef-
ficere non poftit, ut panis ipfum Corpus Chrifti,
vinum Sanguis ipfius fit ? Principio terræ
mandavit herbam producere : quæ propterea
in hanc ufque horam, pluviam mittente coe-
lo , vi divini, quod initio accepit, mandati,
herbam emittit. Jam vero fimili modo Deus
dicit, hoc eft Corpus meum , hie eft Sanguis
meus , 6c hoc facite in memoriam m ei. Cum
igitur omnia omnipotenti ejus jufîii fiant : ufque
dum ipfe veniat, prout ipfe ait ; dum ve-
nio : cumque pluvia in terram decidente , gramen
revirefcat : turn vero 6c fpiritualis hæc
pluvia, hoc eft Spiritus Sandhis, Sacerdotis
precibus ipfiufque efficacia äccedens panem_>
hunc Corpus 6c vinum Sanguinem aperte effi-
cit . Quemadmodum enim Deus principio
quæque creans, Spiritus Sandli virtute ea—»
procreavit, ita 6c hodienum omnia virtute
Spiritus Sandti fupernaturali modo facit,quod
nemo tamen nifi per fidem intelligit. Dicente
enim ad Archangelum fandta Virgine ; quomodo
hoc mihi eveniat, quæ nullius viri noti-
tiam habeo? refpondebat Gabriel , Spiritus
Sandlus in te fuperveniet, virtufque altiftimi te
Tom. III.
obumbrabit. Similiter qüæres jam, quomodo
panis Corpus Chrifti fiat ? en fic habeto, Spiritual
Sandlum adventu fuo hoc efficere, quod
humana mens capere non poteft. Immo vero,
fratres m ei, non aliter, mihi crédité, acci-
pimus fandtiftimum Chrifti Corpus, ac fi ora
noftra ad coftas Domini admoventes ex iis bi-
bamus. Tam vere, inquam, accipimus vi-
vificantem Sanguinem Chrifti. Quod reli-
quum eft , quæfo vos fratres, ne templis vos
" fubducatis, neve fi in iis ftatis aut verfamini,
garriatis, haneque horam, qua cultus divi-
nus celebratur, fine terrore tranfigatis : fed
cum timoré terroreque ftantes , oculis deje-
dlis animi fenfa ad Deum elevemus, tacitique
in corde Deum invocemus . Nonne quæfo
animadvertiftis, quomodo i i , qui in morta-
lium regum confpedtu verfantur, tremebundi
eos circumfiftant, pedem loco non moven-
C tes, non garriant, oculofque circumferant,
fed toti propemodum (contremifcentes, non
aliter, quam fi loco affixi eflent, iis adfiftant.
Hoc igitur, homo, cum fcias : quemadmodum
ad terrenum regem accedendum eft, tu quoque
tremebundus ad Deum accede. Sæpius
hoc dixi, fratres, nec dicere defiftam , quoad
ill i, qui fandtum templum ingrediuntur,
refipifeentes, ita , ut fas eft, preces ad Deum
concipiant . Accedamus igitur integri vitæ
D fcelerifque puri, vere ut dicere queamus : 6c
remitte nobis peccata noftra, ficut 6c nos remittimus
peccatoribus noftris . Aliter enim
precari velle nefas effet. Simplici animo fim-
plicique hac oratione Deum invocate : remifi
mifericors Deus peccatoribus meis, 6c mihi
remittas velim : condonavi Domine : 6c mihi
condona,gratia 6c mifericordia abundans. Ve-
niam ego dedi, 6c mihi da veniam. Araico ,
■ g qui in me peccaverat, indulgfentem me præ-
bui, ôc mihi fervo tuo talem te præbe. Quan-
doquidem hæc igitur explorata, amici, ha-
beatis : diligenter eadem animo vobifeum re-
putantes , cum tremendum Dei judicium ,
ignifque inextinguibilis immineat : a deviis fe-
mitis noftris in viam revertamur. Certum-»
enim eft adventare coelorum regem, qui quidem
adveniens terrena ipfe omnia abolebit •
nec turn quilquam vel mercaturam ipe faciet,
F vel alium qui cum intercédât, inveniet. Præ-
fens hoc iis feculum datum eft, qui a malo
averfi ad bonam frugem fe recipiunt. Futurum
feculum ad interitum eorum comparatum eft,
qui male vixerunt. Hoc laboris, illud quie-
tis , hoc certaminis , illud præmii ac merce-
dis diftribuendæ eft. Revertimini ergo , om-
niaque quæ dixi ad animum revocate . Secundum
carnem vitam inftituimus, fecundum-#
fpiritum vivamus ! in pigritia focordiaque vi-
ximus : ad laudem Dei in vitæ integritate vi-
Hhhh vamus.