,, &Paffione D omini, & de San&a Deipara, & alia
„ quædam; ideo judicare nequeo, anfint omnia vere
„ Sanfti Ephræm Opera, an fuppofititia aliqua lint
„ admixta.
Oudinusde Script.Ecclef. tom. i.p a g . 502. „Sed
„ longe infîgniores curas Gerardus Voffius feu Vo-
„ skens, Borchlonienfis in Germania, Tungrenfis Ec-
„ clefiæ Præpofirus adhibuit, ut omnia hujufce Patris
„ opufcula,Græce in Bibliotheca Cryptæ Ferratæ atque
„ alibi manufcripta latitantia, in unum colligeret, ac
„ in Latinam linguam transferret, multis hoc in labo-
,, re improbo annis infumptis.
Bollandus tom. i.Febr.pag. $2. „ Duo tarnen in
„ hoc præclariflîmoopere optaremus a Voffio obferva-
„ t a . I. ut qua antea Latine extabant S.Ephræm opera,
„ five ab Ambrofio Camaldulenfi, five prius ab Ano-
„ nymo verfa, addidilfet ad calcem faltem vel operis
totius, vel tomi illius, in quo fingula extant ex ipfius
„ interpretatione. II- ut Græco-Latine potius, quod
„ illi facile erat, omnia edidifiet.
Cotelerius tom. 3. monument. Ecclef. Græc. pag.
535. „ Utinam exftarent Ephræmi Diaconi Edefl'eni
„ Græca,feu Græcæ antiquæ verfiones,prout magno ou-
,, mero latent in Bibliothecis, qnum pauca illius admo-
„ dum édita aut citata reperiantur. Haberent fane viri
,, d o d i, unde plurimum antiquitatem Ecclefiafticam ,
„ partim in verbis, partim in rebus illuftrarent, etlife-
„ re Ethica, & Afcetica traftent. Nos Sandi laudati-
„ que viri Orationem hanc in laudem fan&i pariter &
„ laudati hominis ( Bafilii ) pronunciatam, publici jn-
„ ris facere operæ pretium duximus, quæ Latine legitur
in editione Voffiana .
Dupiniustom. 2. pag. 151. „ Optandum eflet, ut
„ verfio Græca omnium aliorum S. Ephræm operum
„ ederetur, uti & quorumdam ex illis Syriacus textus .
Caveus tom. 1. Hiftor. Liter, pag. 133. ,, Plurima
„ Ephræmi opera collegit Gerardus Voffius Præpofitus
„ Tungrenfis, Latine tranftulit, & in très Tomos di-
,, geffit, editosprimumRomæ anno 1593. deinde Co-
3, loniæ 1603. denique Antverpiæ 1619. fol. Utinam no-
,, bis liceret eflè tarn beatis, ut fi non Syriacis, ( quæ
„ magno numéro in Bibliotheca Bodlejana, Lugduno-
Batava, alibique reperiuntur,) faltem Græcis tan-
dem frueremur ; atque ita ad fontes paulo propius
,, accedendi, & de verfionibus, quas habemus, certius
„ judicandi copia daretur. Idem tom. 2.pag. 46. Cum
„ omnis aqua, quo propius ad fontem accedamus,
,, purior multo fuaviorque exiftat, optaveramin priori
3, hujus operis p arte, ut Ephræmi Opera Syriace, aut
„ Græce faltem , ederentur. Probavithoc votum ra-
„ tione Syriacorum, non autem Græcorum, Ern. Ten-
3, tzelius exercit. felect.7. num. 13. pag. 290. Sed cum
3, vix fperandum f it ,. tot n ohvy&Q* fcriptoris opera Sy-
„ riaco fermone in lucem publicam eflè emittenda, vo-
„ turn iterum repetb, bona cum Tentzelii venia, ut
„ Græcis faltem frueremur, quæ magna fane copia ma-
,, nufcripta habentur :
Combefifius in Bibl. Concionatoria tom. 1. p. 10.
Opera omnia, quæ fere myftîca & parænetica, non-
nulla etiam encotniaftica, collegit Ipiflo volumine
,y Gerardus Voffius omnium ipfe Interpres. Edita Ro-
, ; mæ 1595* Coloniæ 1603. ac demumParifiis 1619- At
„ Latine folum. Græcorum quanta foret utilitas, vel
,, pauca ilia prodent, quæ Græcum nadus Codicem,
„> interpretatione nova poft ipfum repræfentavi, ut de
3, MartyribusTom. 8 .Ea mente ac fenfududum Galliæ
,3 Clerus ad Conÿtia generalia ex more congregatus,
„ Joanni Auberto Collegii Laudunenfis præpofito, pro
„ ipfius quo fungebatur ejufdem Cleri Interpretis mune-
„ re , juflerat, ut Ephrxmi Sandiffimi opera utraque
,-, lingua vulgaret. Ccepta editio Vitrejanis typis, nec
,, ultra fexaginta folia produda; cum fegnius agenti
„ Auberto mors incidit: atque illius irritum conatuin
i, fecit.
Fabriciuslib. 5. pag. 3 3 2. quum citata Combefifii
verba retuliflet, fubjungit. „ Ad illam editionem per-
, , ficiendam nomine Cleri Gallicani Vaticanos Codices
„ expetenti Abbati cuidam, ufum eorum negatum le-
,, gas in Tillemontii memoriis Hiftor. Ecclef. Tom. 8.
* pag. 750..
Tillemontiusinedit. Parifien. anni 1702. Tom. 8.
pag.74b.remnarrat in h*c verba. „ Dominus Bur-
,, genfis Abbas Cafe-Dei, Dodor pietate infignis fide-
3, que dignus, mihi affirmavit, Grxcum fibi textum
,, Rom* denegatum fuifle, etfi ilium nomine Epifcopo *
„ rum Gallise, qui typis eum edere volebant, expetiif-
3, fet. Antonius Vitrejus Celebris Typographus Her-
„ manno Ecclefi* Bellovacenfis Canonico olim oftendit
„ fpecimen G raci textus Sandi Ephrsein, quem impref-
„ ferat ex manufcripto, quod Cardinalis Barberinus ad
„ Dominum Aubertum Collegii Laudunenfis prapofi-
„ turn, S. Cyrilli Alexandria editorem, miferat. Sed
„ opus ultra illudprimum folium non fuifle produdum
„ exiftimo.
Lambecius in Biblioth. C*far. lib. 1. quum pag.119.
integram Ambrofii Camaldulenfis ad Cofinum Medi-
cem epiftolain produxiflet, fubjungit pag« 122. „ C*te-
,, rum caula, cur integram Ambrofii Camaldulenfis
„ prsfationem hie inferueiim, prsecipua h*c eft, quod
„ Gerardus Voffius Pnepofitus Tungrenfis in fupra me-
„ morata omnium operum S. Ephrsmi editione fua La-
„ tina,nullam verfionis iftius antiqu* facit mentionem,
„ cum tamen certo conftet, ilium ea ufum fuifle .
Cafimirus Oudinus eadem ex Lambecio deferipfit
Tom. 1. de Script. Ecclef. pag. 502. „ Non folum autem
,, verfionem, fed prsfationem etiam, tacito Ambrofii
„ nomine, expilafle Gerardum Voskens feu Voffium
„ Tungrenfis Ecclefi* Prxpofitum, ibidem Lambecius
„ conqueritur.
Denique Fabricius lib. cit. pag.33 2 .4e Voffio conqueritur
turn quod Ambrofium & Zinum, tacito eorum
nomine, expilaverit, turn etiam quod ferraones pro li-
bitu difeerpferit ac divulferit. „ Laudandus fane Vof-
i, fius Tungrenfis quod tot pia pr*clari Dodoris opu-
„ fcula undique collegit, & verfione atque fcholiis eru-
,, ditis illuftravit, etii Gr*ca fimul ab eo edita multi
„ eruditi optarunt. Cxterum notandum, non omnia
,, Voffium e Graecis vertifle, aut primum tranftulifle,
„ fed ufum efle antiquioribusLatinis, quas in Biblio-
„ thecis reperit, verfionibus. Confer ejus fcholia ad
fermonem de Transfiguratione Domini Tom. 3. pag.
„ 691. feq. Turn etiam editis Ambrofii Camaldulenfis
„ ( cujus prsefationem quoque ad Cofmum Medicem
,, fua ad Pontificem Sixtum V.epiftolaimitatuseft, ut
,, notatum Lambecio lib. x. pag. 125.) & Petri Francifci
,, Zini, Juliique dementis. Quod vero Ambrofii & Zi-
„ n i , quorum verfiones interpolavit, ne meminifle qui-
„ dem dignat us eft, haud minus ideo reprehenfionem
„ virorum dodoruin incurrit, quam quod partes in co-
,, dicibus, qui bus ufus, pro lubitu divulfit ac difeerpfit.
Tam fevera de Vofsii editione dodorum virorum
cenfura cogit me laudatifsimi deque Syrorum Dodore
bene meriti interpretis defenfionem fufeipere. A c pri-
.mumquidem, quodajunt, aVofsio fermones Ephrx-
midivulfosatque difeerptos fuifle, id falfum efl’e , ex
ipfa Codicum manuferiptorum varietate conftat: nam
ille idemfermo, qui in uno Codice bifariara dividitur,
in altero indivifus legitur, ut ex Catalogo a nobis confe-
d o palam fit: adeoque Codicum varietati,non Vofsii ar-
bitrio tribuendaeft ea fermonum partitio, qu* diverfimode
in diverfis manuferiptis occurrit.
Deinde adco verum non eft, Vofsium Ambrofii
Interpretationen! • Pr*fationemque, fuppreflo ejufdem
nomine, expilaffe, ut difertam illiusclarifsimi viri fi-
mulque verfionis ab eo elaborate mentionem fecerit in
epiftola nucupatoria ad Clementem VlII.Tomo fecundo
pr*fixa, his verbis : Centum & fexaginta propemodum jam
interfluxermt anni, quando res ea ( nimirum editio operum
S. Ephrsm ) primum ab jlmbrofio Generali Camaldu-
Icnfium Abbate ( qui bonis ^omnibus difeiplinis omatus3 in
Floreatino Concilio habebatur clarus) in gratiampotifsimurn
CofmiMedice s.primarii ac potentifsimi tunc inFlorentinorum
pepublica civis, & eruditorum hominum Meccenatis muni-
ficentifsimi, tentata & inchoatafuit: cuipro facro Ouadra-
geftmali tempore, quod tunc agebatur, ficut etiam nunc ,
decern & novem Sermones S. Tatrisnoftri Ephraem Syri e
GrAco Lat ini täte a fe dona t os ( ut baberet quo fanffis illis
iejunii diebus falubriter fe occuparet') dicavit & obtulit •
Quid honorificentius de Ambrofio dici potuit ? aut quid
exprefsius de elaborata ab ipfo fermonum undeviginti
interpretatione ? Zini tamen Juliique dementis haud
meminit Vofsius, vel quia illorum verfionibus ufus non
eft, vel quia illas ignoravit: quas enim ex Anonymo in
RomanaeditioneSerm.de Transfigur.Tom. 3 .pag.186.
& in Colonienfi anni 1603. Tom. 2 .pag.468.483. &
Tom. 3. p.617.66u ufurpavit,illas exprefle nominat. Mi-
rum autem non eft, Julii dementis Zinique verfiones a
Vofsio iguoratas fuifle, quum Bellarminus, Poflevinus
C A P U
aliique Vofsio recentiores ne verbum quidem de iis fe-
cerint.
A t optandum eftèt, inquit Bollandus, ut quæ antea
Latine exftabant Ephræmi opera, five ab Ambrofio
five ab aliis verfa ,addidiflèt ad calcem vel operis totius,
vel tomi illius, in quo eadem exftant ex ipfius interpretatione.
Si variantes lectiones Bollandus intelligic,quæ in
Vofsii aliorumquc interpretationibus occurrere potuif-
fen t, optandum quidem eflèt, ut illas Vofsius ad calcem
uniufcujufque fermonis adnotaflèt : haberemus
enim ex i i s , unde genuinumS. Doctoris fenfum eruere-
mus. Verum quum eadem in Ambrofio, Zino, Julio
Clemente, Anonymo, ac Vofsio fenfa, eademque fere
verba deprehendantur, fupervacaneum vir ille doiftus
cenfuit, aliorum verfiones poft fuam interpretationem
fubjungere, quænulliufui d ien t , librofque onerarent
magis, quam ornarent, quemadmodum fadtum videmus
in fecundis tertiifque Patrum editionibus, inquibus recentiores
interprètes negledis antiquis dodifsimorum
virorum interpretationibus fuas tantum folent evulgare.
U t Græce fimul & Latine potius, quam Latine
tantum a Vofsio Ephræmi opera edita fuiflent, jure optant
Bollandus, Dupinius, Cotelerius , Combefifius,
Caveus, Fabricius , Oudinus. Sed neque Ambrofius
Græco-Latine.edidit, neque Zinus : alii præterea Patrum
interprètes Latina editione contenti fuere : nimirum pro
fuo quifque arbitrio, vel feculi g enio, aut fuintuum copia
. Denique in hac noftra editione, quam ex manuferiptis
imprefsifque Codicibus Latinis, Græcis, Syriacis
adornamus, habebunt eruditi viri, quo votis fuis
plene fatisfaciant.
T VIIL
De editionibus Groeco-Latinis Gvetferi, Bollandia-
norum, Cotelerii, Cor derii, & Junii.
POftquam de Latinis Ephræmi verfionibus e Græco
vel Syriaco elaboratis fermonem feci, reliquum
eft, ut de iis pauca fubjungam, quæ vel Græce
tantum, vel Græce fimul ac Latine hucufque prodierunt.
Græce & Latine evulgavit Jacobus Gretferus fermonem
S. Ephræm Syri de Cruce, Ingolfiadii 1600. Tom.
2. de Cruce pag.472. Item S.Ephræm dejudicio,in illud,
Mudivifti, quod duo erunt in agro, inter Quæftiones &
Refponfiones Anaftafii Sinaitæ, quæft. 72. Ingolfiadii
1617. pag. 467.
Bollandiani Socii Vitam S^Abramii Eremita 16. Mard
i Latine pag. 43 3. & Græce pag. 741.
Joannes Baptifla Cotelerius in Monumentis Eccl.
Græc. Parifiis 1686. Tom.3. pag.54* Epbraemi Enoomium
in S. Bafilium Magnum , Græce & Ladne.
Demum quædam Ephræmi Scholia Græco-Latina
in Catena Patrum prodiere per Corderium quidem in
Matthoeum Tolofæ 1647. Pag -85 • per Jtmium vero in Job
Londini 1637* pag. ^5-
C A P U T IX.
De Gr&ca editione Oxonienß.
GRæca Ephræmi operum verfio Iuculentis &
majoribus theatri Sheldoniani typis anno
1709. in folio édita eft Oxoniæ ex Codicibus
mss. Bodlejanis, curante Eduardo Thvvaites. Quam
editionem Fabricius lib. 5. pag. 3 2L, quia Latina interpretatione
deftituitur, ita recenfuit, ut illis homiliis &
feriptis, qüæ Latine etiam exftant, paginas adfcripfe-
ritLatinæ verfionis GerardiVoffii ex editione Colonienfi
anni 1603. E andern nos exhibemus a pag. clxxii. ad
pag. etxxviii. Continef autem Croecos Epbraemi Scrrpones
CLVI. quibus bin* ejufdem Dodoris v it* fubjungun.
tu r , altera Metapbraftas, xAnonymi altera • Codicibus
manuferiptis duodeviginti ufus eft in ea adornanda
Fduardus, quorum Catalogum ad calcem fubnexui
pag.cLxxvm.
Qu* frequenter ibi occurrunt lacuna:, ex Vaticanis
aliifque Codicibus a nobis fupplentur.
Sermo CXLIX de Domina Sala, qui ex Cod. Laudi-
no X CV. pag. 419. deferiptus eft, Palladio, non Ephra?-
mo adjudicatur ab eodem Eduardo, qui in Ndtis fic ha