Joannes Cardinalis Bona Rer. Liturgie, lib. I . cap.?.
Hymnum S. Eplirxm in L iturgia. quutn incenfiim oflsi'-
tur, canettdum e Syriaco Latinum evtilgavit, cujus ini-
tium : Gloria Trinitati.
Abraham Ecchellenfis item e Syriaco Latine eclîdit
duo Carnica de Maria & Magis, evulgata a Joanne Bapti-
fta M aro, Roma per Francifcum Monetam anno 1645. non
1649. ut ex typographi ofeitantta mendum obrepfit in
Bibliotheca Card. Imperialis impreflà Roma: 1 7 1 1 .
pag. i<57.Canticorum alterum incipit : Vigiles ecce exultant
kodie: alterum: K^atoFilio lumen affulfit. Quibus
fubjungitur Precatio Tub Ephræmi nomine in Nativita-
tern Domini : Cbrifie Verbum Vatris coeleftis, qui homo pro
nobis fa ß us es fine mutatione, & in Bethlehem hodie na-
tuscs. # '
Precatiopes hymnique ac cantica hujufmodi Sando
Ephræmo inferipta frequenter occurrunt in libris Eecle-
fiafticis Syrorum, Miflalibus, inquam, Ritualibus, Pon-
tificalibus, & Horologiis. Maxima enim pars precum,
( ut rede advertit Jo. Morinus Adnotat. in Syrorum Or-
dinationes pag. 490. num. 10. )prafertim hymnorum, qui
deprehenduntur in Ritualibus Maronitarum(a.dde 8c Tacobi-
tarum ) Sanft is Ephram & y acobo, ut auftoribus, fed
Sanft0 Ephram potifßmum, tribuuntur, ut pafsim videre
eft non modo hic, fed etiam in longifsimo illo feptimana officio
, quod jam non femel citavimus . Ita quoque in eorum
Mtffali in ipfo initio, & alibi pafsim plures hymni ip fis nun-
cupantur .
Dupinius tom. 2. p.i 51. & Fabricius lib. $. p. 3 $ 4.
laudant Cantica Ephrami de Maria Û Magis. Eorum-
dem meminit & Tillemontius lib. 8. p-758. necnon
hymni illius, quod Card. Bona edidit. Vffcrius, eodem
Fabricio teile p. 3 20. „ Ephræmum de Sapientia amo-
3, re, & alia ejus Syriace feripta Lugdunum Batavorum
„ tranfmifit, e quibus nonnulla pundis animafle voca-
„ libus & Latine vertifle fe teftatur Ludovicus de Dieu
Præfat. ad Comment, in jtfta Mpoftolorum - Abraham Ecchellenfis
in Indice Audorum, quibus in Eutychio Vin-
dicato ufum fe affirmât, num. 2 6. lit. E. de Ephræmo
hæc feribit. „ S. Ephræm Magnus, qui Propheta Sy-
„ rorum cognominatur, infinita propemodum edidit
„ opera, quorum partem recenfet Hebedjefu Sobenfis
„ Metropolita in Catalogo librorum Chaldæorum, five
„ Syrorum. Ex his citavimus Officium de obitu B.Virgi-
„ nis, cujus exemplar confervatur in Bibliotheca Col-
,, legii Maronitarum de U rbe. Rurfus Canticum de jtmo-
3, refapientia, quod Latine redditum edidit Gerardus
„ Voffius. Hujus exemplar Syriacum cum Arabica ver-
„ fione extat in eadem Collegii Maronitarum de Urbe
33 Bibliotheca. Editum etiam fuit Syriace ab illuftriffi-
„ mo & dodiffimo viro Ifaac Sciadrenfi Archiepifcopo
„ Tripolis Syriæ in Syriacis Rudimentis. Quod qui-
„ dem D. Ephræm Canticum pro fua eruditione, & pie-
„ ta te , audoribus Mohammedanis tribuit Hottin-
„ gems, uti videre eft Hiftor. Orient, lib. 2. cap. 5.
Quid vero fentiendum fit de his Canticis & Hym-
nis , qui in Officiis Syrorum recitantur , tune dicam,
quum de Syriacis Ephræmi feriptis fermo erit. Intérim
ledoris animus refricandus eft memoria illius admoni-
tionis, quam torn. 1. Biblioth. Orient.pag. 60. in hæc
verba appofui. „ Porro falluntur qui Ephræmo adju-
„ dicant omnes H ymnos, qui in Divinis Syrorum of-
„ ficiis fub ejufdem nomine occurrunt: nam hi non
„ femper Ephræmi funt, ied ad normam Rithmi
,, Ephræmitici, qui feptem fyllabis conftat, elaborati,
„ cujus fpecimen vide apud Naironum Evopl. par. 1.
„ pag. 51. Hujufmodi eft Hymnus ille, quem Latine
,3 exhibet Card. Bona Liturg. lib. 1. cap. 9. de quo Tille-
„ mont. torn. 8. pag. 758.
C A P U T VIL
De Latina edïtiom Gerardi Voffiï.
A Mpliffima omnium, quotquot hadenus in pu-
blicam lucem prodierunt, Ephræmi editio eft a
Gerardo Voffioelaborata.
Dudum optarant dodi v ir i, ut omnia Ephræmi
opera, quæ inveniri potuiflènt, Latine prodirent. Quæ
enim Ambrofius & Zinus verterant, guftum acuebant,
non fatietatem afferebaut. Hinc fuafu atque impulfu
dodiffimorum Cardinalium Sirleti, Montalti ( qui po»
ftea ad Pontificatum evedus, Sixti V. nomen accepit, )
& Antonii Carafæ , jufliique fummi Pontificis Gregorii
X III., colligendorum edendorumque ïtradatuum omnium
Ephræmi, qui Græce in Bibliothecis laterent,
cura Gerardo Voffio demandata fu it. Quod ille præ-
ftitit tribus Tomis fumma diligentia ac pari fide ccm-
feriptis . EtprimumquidemTomumannoi589. Sixto
V. nuncupavit : nam Gregorius XIII. primarius operis
illius audor & patronus ad fuperos abierat. Alterum
Tomum Clementi VIII. anno 1593. inferipfit, cui anno
it, 92. fpeciminis loco quinque Ephræmi fermones obtu-
lerat. Tertium denique anno 1598. evulgavit, Deo
optimo maximo ac eidem Sando Ephræmo pro gratia-
rum adione dicatum. Huic fubjecit Catalogum ope-
rum omnium a fe editorum , quem hie fubnedere vifum
eft, quo clariflimi viri memoria magis illuftretur.
„ Ego, inquit, Gerardus Vofiius, alias Voskens,
„ honeftis ac Catholicis parentibus ex legitimo matri-
,, monio, Patre Gulielmo, 8c Matre Johanna Vof-
„ kensnatus, oppido Borchloon, quod primarnim eft
„ totius Comitatus Lofiènfis, Dicecefis Leodienfis ,
„ Patria Teuthonicus &c. operum omnium S. Patris
„ Ephræm Syri Interpres & Scholiaftes, pro pofteritatis
„ beneficioatque memoria, præcipua quædam elucu-
„ brationum mearum monumenta Ecclefiaftica Ro-
„ mæ diverfis temporibus édita, breviter hie ( exemplo
„ S. Hieronymi fua in fine Catalogi feripta commemo-
„ rantis ) adnotandaac recenfenda ordine temporum,
„ ut prodierunt, d u xi. Anno itaque 1580. Romæ a me
3, funt édita S. Joannis Chryfoftomi monumenta quæ-
„ dam Græce & Latine de laudibus Principum Apofto-
„ lorum Petri & P auli, eorumdemque gloriofo.marty-
„ rio : ac de duodecim fimul Apoftolis, una cum meis
,, Scholiis, & duplici apoftrophe ad finem adjeda, una
„ .ad ipfam urbem Romam : altera ad*SS. Apoftolos Pe-
„ trum & Paulum Tutelares Urbis Romæ patronos.
3, Anno 81. prodiit nobile Theodoriti Epifcopi Cyri
„ monumentum de C a r i t a t e Græce & Latine, una
„ cum noftris Scholiis, & variis ledionibus. Anno
„ 15 86.Gregorii Papæ IX.gefta ac monumenta quædam
„ infigniaprius non édita, de unione Græcorum cum
„ Ecclefia Latina, una cum argumentis ac foholiis no-
„ ftris in lucem edidimus : quibus A d a Canonizationum
„ quatuor ejufdem Pontificis accefferunt. Anno poftea
" 15 89. editus a nobis eft Tomus primus operum om-
, nium S. Patris noftri Ephræm Sy r i, cum Latina no-
, ftra e Græco tradudione ac Scholiis, in fo lio . Anno
5, 1593. pari m odofecundus ejufdem S.Patris Ephræm
Tomus noftro fudore ac ftudio ex Typographia Vati-
„ cana prodiit. Anno 1594. S. Bernardi libros quinque
de Confideratione, in capita d iftindos, & ex pluri-
„ bus antiquis manuferiptis recognitos, una cum argu-
„ mentis ac fcholiis dedimus. Anno denique 1597. præ-
„ fentem Tomum tertium, ac poftremum Operum om-
„ nium S. Patris noftri Ephræm Syri , tandem ( laus
„ Deo ) Romæ abfolutum, ex Vaticana Typographia
3, edidimus : anno nimirumætatis noftræ 5 o. & Urbicæ
„ manfionis 25. Succèdent, Deo propitio, ac vita co-
„ mite, opera omnia S. Leonis Papæ cognomine Ma-
3» gm , per nos in multis recognita, au d a , & illuftra-
3, ta . Hæc noftra Romana funt monumenta, Deo 8c
„ Ecclefiæ fuæ fandæ confecrata.
„ Ipie demum laudatiffimus Interpres & Scholia-
5, ftes, ( quemadmodum notât Bollandus Tom. 1. Febr.
33 Pag*5 ) anno '609. 2 5. Martii, Leodii mortuus eft,
„ ut feribit Valerius Andreas in Bibliotheca Belgica.
Quod autemin memorato operum fuorum Catalogo
non meminerit Voffius quinque Ephrami fermonum,
quosRowæ ex Typographia Vaticana anno 1592. editos,
Clementi VIII. dicavit, præmifià ad eundem epiftola,
quæ [incipit, Diu multumque ardentcr : idcirco fadum
exiftimo, [quia iidem fermones Tomo fecundo, qui anno
fequenti, 8c Tomo tertio, qui anno 1598. prodiit,
adjedi fuere .Vide Voffianorum omnium operum Cata-
lopum a nobis exhibitum a pag. lxxxviii. ad pag. c.
Græci Codices, quibus Voffius fe ufum fuiliè affirmât
, hi funt. 1. Vaticani plurimi, quibuscum ait in
Præfat. ad Ledorem tom.i. Sfortianum fe volumen con-
tulifle . 2. Sfortianus fub num. i, antiquo charadere Gtæ-
co in membranis deferiptus, quem in eadem Præfat. &
in epiftola nuncupatoria ad Sixtura V. Tomo 1. præfixa,
narrat fe ex Bibliotheca Sfortiana , ipfius Sixti V ., turn
Cardinalis M ontalti, opera commodato accepille, to-
tumque propria manu tranferipfifle • 5. Codices Cardinalis
Sirleti S. R. E. Bibliothecarii, quem affirmât Voffius
proniptiffime & avidiffime quidquid Sandi Ephræmi
feiret, ex incomparabili librorum fuorum thefauro de-
promfiflè, feque ad illud opus perficiendum vehementer
încitafle . 4. Codices duo Crypta F errata, quos Cardinalis
Antonius Carafa, Sirleti in Bibliothecarii munere
fucceftor, Voffio legendos conferendofque cura v it . 5. Co-
dices duo S. Mardi quosVenetosvocat Voffius Tom. 2.
pag. 1 do. 168. & 171. Denique Codex Candianus feu Cre-
tenfis , & Conftantinopolitauus, quorum fæpe meminit in
Scholiis, & ex Conftantinopolitano quidem ad calcem
tomi tertii pag. g 17. Græcain adnotationem deferibit,
in qua dicitur „ Sandus Ephræm Syrus exercitatorem
j, egifle in diebus Magni Conftantini, floruiflè autem
„ ufque ad Imperium Valentis, fub quo deceffit.
Hæc prima Voffii editio, quæ Romæ anno 1589.
1593. & 1598., utfupra d ix i, prodiit ; quatuor fermo-
nibus audior recufa fuit Colonia 1603. & 1619. ( cujus
editionis exemplaribus quibufdam, ut notât Fabricius
Pag. 334. præfixus âninis 1^75.) & ^tmuerpia 1619. Pof-
fevinus in Appendice ad Apparatum Sacrum pag. 28.
alteram Coloniæ editionem memorat anno 1604. élaborât
am ; „ Sed 8c Coloniæ, inquit, Sandi Ephræm
„ opera omnia, fecundajameditioneaudiore 8c accu-
„ ratiore » apud Quentelium anno 1603. ubi & anno
3, 1604.3, Combefifius in Biblioth. Concionat. tom. 1.
pag. io.laudat „ Romanam editionem anni 1593. Co-
3, lonienfem 1603. ac Parifienfem 1619. j memoriæ in
xvij
„ fullor lapfu, inquit Fabricius, Parifienfi pro Antuer-
„ pienfi accepta , nifi Claudii de Chantelou Bibliothe-
„ cam Afceticam Parifiis anno 1661.4. fex voluminibus
„ editam intellcxit, cujus tom. 2 .8c 3. mult a Ephræmi
„ Latine continentur. „ Idem Fabricius de Romana
Voffii editions loquens, primum volumen , inquit, 15 89.
fccundum 1593.3 & tertium 1597. fol. prodiit. Voffius
ipfe in Catalogo operum fuorum , tertium tomum anno
15 97. editum affirmât .’ A c in ejufdem tomi titulo pro
1597. annus 1598. ponitur. Fortaflè Tomus ille anno
1 5 97. impreffus, fequenti fuit evulgatus . Quod vero
Fabricius addit de fermonibus aliquot ex ejufdem Voffii
interpretatione Hgma anno 1$ 82. in 4. editis, Typographi
ofeitantia puto pro anno 1592. annum 1582. fiibroga-
tum: quæ enim anno 1592. fada eft a Voffio quinque
fermonum Ephræmi editio, illam v idi, ac recenfui pag»
c. Quuinque ait Tentzelius diflert. feled, pag. 279. editionem
anni 1 5 89. recufam au ft i us anno 1593., vel ad Co-
Lonienfcm anni 1603. refpexit, in qua prior Voffiana
editio quatuor fermonibus auda fuir, quos in Indice,
pag.xcvin. & x cix . afterifeo notavi ; vel fignificare vo-
luit editionem anni 15 9 2. recufam audius anno 1593.
& 1598.
Totam Voffii editionem recenient Labbeus, Pof-
fèvinus, Caveus, Fabricius, Oudinus, Tillemontius, &
Dupinius , apud quem tom. 2. p.15 i.e x Typographi air
lucinatione Tomus 1. Romanæ editionis pro anno 15 89.
dicitur editus anno 1581. Combefifius & Caveus eandem
Romanam editionem, quæ tribus annis diverfis, ni-
mirum 1589.15 93.1598. curata eft, verborum compen-
dio u fi, fadam ajunt uno anno 1593.
Jam vero quid eruditi viri de hac Voffiana interpretatione
fenferint, non abs re fuerit hie indicare. Eminen-
tiffimus Annalium Ecclefiafticorum parens ad ann. 378.
„ Pedetentim autem alia complura viri egregii (Ephra-
3, mi ) monumenta per Græcorum alveos in Latinam
„ Ecclefiam confluxere : quorum omnium in unum col-
„ ligendorum edendorumque fuit opus eruditi viri Ge.
,, rardi V o ffii. Idem Card. Baronius not.in Martyrologiunt
a Bpmanum die 1. Februarii. Eft vero de hoc quod gra-
a tulemurætati noftræ : liquidem eruditus vir Gerardus
„ Voffius Belga, quocum magna mihi intercedit fami-
„ liaritas, feripta Sandi Ephræm fumma cumdiligen-
„ tia perquifita, & ex præcipuis Italiæ Bibliothecis col-
„ led a , Latinitati daturuseft: reddetque noftris tem-
„ poribus Syrum Theologum Latine loquentem, cui
„ Græce dicendi S.Bafilius olim tribuifle facultatem tra-
j, ditur. Et die 14. yunii x Encomium in S.Bafilium eft
„ inter nondiun impreflà, quæ a le e Græco converfa,
„ & fcholiis, ubi opus eft ., illuftrata, propediem una-
„ cum aliis ejufdem audoris operibus, quotquot hade-
„ nus Græce reperiri potuerunt, in lucem editurusR.
,, D. Gerardus Voffius S. Theologiæ Dodor Germ, mi-
„ hi Romæ longe amiciffimus.
Aubertus Miræus in Biblioth. Ecclefiaftica An-
3, tuerpiæ 163 9*pag. 3 3 • Scripfit Ephramus varia Syro
„ fermone, quæ Gerardus Voffius, Decanus Tungren-
„ fis, agens Romæ, 8c Baronio aliifque eruditis in Ur-
„ be viris familiariter utens, ex præcipuis _ Italiæ Bi-
„ bliothecis in unum collegit, 8c Latina civitate do-
„ navit. Exilant omnia Romæ, Antuerpiæ, & Colo-
3, niæ jundim édita.
Cardinalis Bellarminus de Script. Ecdef. „ Edita
„ funt Coloniæanuo 1547. multa opera S.Ephræm,
„ magis pia quam d o d a . Sed multo plura Romæ a Ge-
„ rardo Voffio partim anno 15 89. partim anno 159$.
„ Sed non vacavit mihi legere , nifi fermones aliquos de
,, compundione 8c poenirentia, 8c de Sanda Cruce ,