hierop worden zij geperst; de uitloopende olie is groenachtig, voor
dc keuken wel niet lekker, echter niet schadelijk(?); zij wordt voor
lampolie gebruikt, doch deze geeit eenen stinkenden Avalm.
460. Kanioengkoes of Rinoh {Cubeba officinalis Wio). De
v ru c h te n , welke eenigzins langwerpig en daarbij gesteeld zijn,
wordenge bruikt gelijk als (667) {Lada Mai. Marietja Sund.).
461. Kamoening {Murraya sp.). Het b o u t is zeer fijn, geel
en sterk, men wendt het voor scheden {satong kris enz.) en hand-
grepcn {landeang) van wapenen en diergelijk fijn werk aan.
462. Kanipak, Kanipies of Marra laut gedeh (Hernandia
Sonora L.). Dc vruchten worden gestampt, dan in stoom gekookt
cn uitgeperst; de voortvlocijende olic kan tot lampolie gebruikt worden,
geeft echter eenigen walm; zoo zij hij spijzen gebruikt wordt,
voIgt er bedwelming.
462. Kanipies. Zie Kampak.
439. Kananga aroy. Zie Rallak.
463. — nionjet {Anonacea?). De bloemen riekcn, hoewel
niet sterk, en dienen meer voor kinderen, om daarmede te spelen.
464. — wangle {Uvaria odorata Lam.). De bijzonder sterk en
op eenigen afstand aangenaam riekende, gele bloemen worden veelvuldig
door het vrouweJijke geslaeht aangewend, zoowel om dezelve
in de harén te steken, alsook tusscben de kleederen te leggen, enz.
Men ziet er dikwijls te koop ronddragen, en zij zijn dan veelal op
riempjes van (731) Pandan rampeh-h\aáen gestoken.
465. Kanarie {Canarium commune L.). Deze boom wordt
om zijnen fraaijen wasdom menigrnaal naast de wegen geplant, en
levert reeds na weinige jaren (10-15) eene schoone en schaduwrijke
laan. (In Batavia schijnt men de schaduw minder noodig gehad te
bebben, want daar zijn deze fraaije boomen tot hoogstammige heiningen
versneden geworden!!) Het h o u t is grof en sterk, het wordt
wel voor huisbouw aangewend, echter ook zeer spoedig van de witte
mieren aangetast. De zaden vervangen hier de plaats der amandelen
, tegelijk met die van (485) Katappang.
466. Kandar loetoeng ofKatileng ( ...................?). De zwarte,
ronde v ru c h te n bevatten eene hoeveelheid van vleezige p itte n ;
deze worden aan een’ haak geslagen, om daarmede naar den viscb
tambra te hengelcn; van het vleesch ontdaan en geroost smaken de-
telvc gelijk amandelen.
467. Kandoeng pentjaug, Kandong peutjang of Kantjiel
peutjang {Brucea sumairana RxB.). B a st, blad en cn v ru c b ten
kenmerken zicb door eenen zeer bitteren, lang op dc tong aan-
boudenden smaak.
48. Kangkoeng. Zie Arog kangkoeng.
468. Kanjehreh {Briedelia? sp. ?). De jonge sp itsen der
ta k k e n worden van de schil bevrijd en in water gedoopt, en dan
op die plaatsen van het oog gedrukt, die eene witte kleur hebben
aangenomen, waardoor het zien ten naastenbij belet wordt {maculae
corneae?), doch moet dit middel reeds in het begin der ziekte worden
aangewend, anders verdwijnen de witte vlekken niet meer.
469. — badak avo's {Briedelia tomentosaBu). De h a st wordt
gebruikt gelijk die van (30) Aroy kidaloeang.
470. — badak gedeh (..................... ?). Het hout is sterk,
fijn cn zwart, nadat men het cerst eenigen tijd in modder heel't
laten liggen, en wordt tot scheden van wapens gebruikt.
467. Kantjiel peutjang. Zie Kandoeng peutjang.
470*. Kapas gedeh {Gossypium vitifolium Lam. ; katocn.).
De wol der p itte n geeft eenen fijnen en sterken draad.
470**. — \nn\hoei {Gossypium indicum Lam.). De p la n t kenmerkt
zieh door spoedigen wasdom eu kleinlieid; de p itte n worden
tegelijk met de rijstkorrels in bergrijstvelden in eene opening ge-
zaaid en reeds binnen 5 maanden heeft men er den oogst van. De
wol der p itte n is niet zeer fijn, de daarvan gemaakte draad
echter zeer sterk.
470***. — morieh {Gossypium micranthum Cav.). De wol is
de lijnste en daarbij levert zij eenen zeer sterken draad.
427. — oetan. TXe Kakapassang konneng.
471. — tjiiideh {Asclepias curassavica L.). Deze kleine, vaste
plant wordt slechts ora hare iraaije goudgele bloemen aangekweekt.
472. Kapieriet {Boehmeria sanguinea llssKt.), Bauieh of Ba-
mai. De s c h il wordt gebruikt om er touwwerk van te maken
{rara Sund.), dat zeer fijn, wit en bijzonder sterk is; men gebruikt
het voor vischnetten enz. {pikkin djale of tjehjehl Sund.). De
w o rte le n worden ^ -1 uur in water geweckt en dit gedronken bij
bloedbraken {moenda moenda dara).
473. Kaplnango {BysoxylumlaxiflorumBt). De h a st wordt
gestampt cn daarmede bij het baden het geheele ligchaam gewreven
5