354 A N T I Q J U I T A T E S V A R I d E .
mentorum diverfitas. Vides, A R C H T O P H I L E , rationes,curfuliumCa;,
farem negaverim, adeòque facile mecum judicabis, infcriptioncm Clypei non
antiquam effe, fed ommnò moderni cujusdam, & quidem imperiti poffefforis
ETriypotCpftv. De Philippo major difficultas fe obtulir. Eadem in eo verticis
coma, eadem barba, eadem nafi elevatio, idem tétatis vigor, lineamentoruni-
quc,quantum apparebat,non adeòdiverfa concinnitas. Contuli effigiem cum
nummis, & ne mihi nimium tribuerem, edam aliis, h’arum rerumfcientiffimis,
conferendam exhibui ; Sed neminem opinioni contradicenteminveni. Quid
igitur eft ? inquis, quo minus ei inhtereas ? Dicam A R C H H ìO P H I LE. Ex
operis fimilitudine, dedicantisque conjunftione'facilè apparebat, fceimnam,
quam cernis, Imperatoris, quem clypeus exhibet, uxorem fuiffe ; at nota cx
nummis erat Philippi uxor Otacilia Severa : Nota, fed ab hac diveriiffima,id
quod examen inftituenti facilè probavero. Pise Juvencula adhuc, & nativö
flore pollens, lila, utpote Cmiaris jam mater, stati provetìiori vicina : Hsc
reftò à fronte duffu nafum continuat, at Ilia non obfcura valle utrumque di-
ftinguit : Ha:c ereftò collo vilitur, llla obliquo propendet : Ut taceam alia,
qua; Numifmata infpicientem latere non poffunt. Quid facerem ? Alius quE-
rendus fuit, cui effigiem hanc addicerem, & quò minus ftatim de Probo fen-
tirem, Numifmatum sreorum typi caufa fuére , in quibus non filo longiore,
non elevato nafo ; fed hòc depreffiore , ilio autem adftriftiore occurrebat,
prout etiam apud Triftanum delineatum cernas. Tandem fubiit Numifma
aureum Cimeliarchii Eleftoralis Brandenburgici, quod omnem dùbitationem
eximere videbatur, adeòad Clypeum noftrum ex affé refpondebat. Subiit &
Numifma sreum moduli maximi, ubi Probus fimul cüm uxore confpicitur,
non filo ftriftiore, ut in sreis , fed longiore, qualiter in Clypeo vifitur. Id
Numifma, inquit A R C H A ÌO P H I L U S , apud Stradam vilitur ; fed vereor
ut Tibi fuffragari polfit, cùm uxor Probi in eo vetulas propior fit,quàm juven-
culs. Id vitium non Numifmatis eft, fedSculptoris, refponditD U LO D O -
RUS. Idem apud Illuftriffimum Spanhemiùm inCsefar. p. 112. exGazaRegia
Gallorum videas, fed in eo uxor Probi non tantìim non vetula eft, fedeò piane
lineamentorumtraftu, fuventutisquefplendore confpicua,quò & in noftro
xci(/»Aio. Objicis forte in parvis facilè errari poruiffe ; Sed adi Goltzium in
imaginibus Imperatorum, qui omnia non tantum accuratè examinavit, fed ex
parvo in confpicuam magnitudinem extulit, viriim & fide & induftria ionge
fuper reliquos hoc in genere eminentem : offendes Probi effigiem eòdem piane
modo, quo in noftro Clypeo. Non ovum ovo fimilius dixerim, adeò oculi
& contraffa fupercilia , adeò nafus & gena;, adeò labia & mentum , adeò
barba & omnia conveniunt. Ex his, junffisque fuperioribus, quidni fenten-
tiam mutem ? Quidni pro Probo ejusque Cónjugè decernam ? Audafter id
ago, fimulque Cimeliarchio Archi-Brandenburgicò gratulor, quòd elegantis-
fimam ejus imperatoris imaginem fervet, cujus fortitudine olim omnis Romana
virtus fuperata eft : quod rariffimam ejus Augufts effigiem oftendat, cujus
Hiftoricorum monumenta ne nomenquidem prodidére. Ne nomen quidem?
inquit A R C H T ÌO P H ILU S ; Atqui Strada eam fuliam Proclam vocat,id
quod fecuti funt & Triftanus, & Alii. Nullo authore id eos facere, refpon-
dit D U L O D O R U S , Illuftriffimus S p a n h e m i u s ad CaffiJuliani pag.44.9-
demonftrat, prolató Julis Proda; Heroins Numifmate ex Seguino, quod arti'
fició Probi fsculum excludit. Acutiffimi viri judicio jure affurgimus, doneC
appareat, quibus Authonbus Strada nitatur. De Clypeis, lubjecit A R CH TO ;
PH ILU S , & more eos dedicandires forlitan pronior eft. Fateor, inquit
D U L O D O R U S : Plinius de iis aperte docet, idque libro 35. cap. 3. ubi de
Imaginibus in l dypeis propofitis .• Smrurn Clypeos, inquit, in ¡aero ve!publico
privatim dicare primus inlìituit(ut reperto) App. Claudius, qui Gos cumServilio
fuit anno V. upy. Pofuit enim tn BeUorne a de Majores fuos,p!acuitque in excelfo
friß ari, è ‘ títulos honorum kgi. Decora res utique,ji hberorum turba parvulis
imaginibus ceu nidum ahquem fàbolis pariter ojiendat : quales Clypeos nemo non
gaudens favensque adjpiat. Po/i eum M. Æmiltus collega in Con/ulatu f f L.u-
tìatu,non in Bajdica modo Æmiïta, verum ir domi fine pofuit, id quoque Martio
exempta ; Se ut is enim, quahbus ad Trojam pugnatum ejt, continebantur imagines,
unde & nomen habuere Clypeorum, non ut perver/à Grammaticorum/ubti-
litas voluit, à Cluendo. Òrigo piena virtutis, faciem recìdi in Scuto cujusque,
quifuerit ufits ilio. ' Pam ex auro faclitavérc & Clypeos & Imagines, fecumque
tn Caftris t ulére. Certe capt is eis ta lem Aftrubali s invent t ¡XMarcius, Scipionum
in Hißsania ultor : Isque clypeusfupra fores Capitolina adis usque adincendium
primum fuit. Ma jorum vero nojtrorum tanta fecuritasea in re annotatur, ut
l. Munito QjFulvio Cojf. anno V. C.J75. M. Aufidius,tutela Capitola re dem tor,
docuerit Patres, argénteos effe Clypeos, qui pro aréis per aliquot jam lufira aß-
gnabantur. Ex hoc Plinii loco difcuaus, Clypeos & áureos & argénteos &
æreos fuiffe; fed ex noftris difcimus, fucceffu tcmporis eos etiam 111 figlinos
degeneraffe. Cæterùm de Clypeis votivis res trita eft. Videri tarnen de iis
poteft Cl. Spon in mifcell.pag. 144. Id agam, fubjecit A R C HÆ O P H I LUS,
ubi author ad manus erit., Nunc ad ulteriorem rei fidem me doceas peto, an
honos Clypei Probo collatus fuerit? & unde Thefauro Brandenburgico tarn
rara monumenta obvenerint ? Locus enim interdum etiam obfeuris Iucem
affundit. Pofterius, refpondit D U L O D O R U S , in principio indicandum
arbitror. Scias igitur in Ducatu Qivenli Pagum effe,quem Santenfem vocant.
Ibi Caftra Romanorum olim fuiffe, fama tenet: Et quotidiè adhuc prifca,quæ
effoditur, fupellex rem evincit, evincunt noftn Clypei, quos ut mihiTelatum
eft, farcophago cuidam vetuftiffuno inclufos quidam indigenarum ftiftulit
Cimeliarchioque Eleftorali conceffir. Quam probe hæc Probo convenìunr!
Probus enim non tantìim wçïîUsQSsjsntito,à«i>ì»»trionem, & Meridiem bella
geflìt, fed etiam, & quidem præcipuè in Occidente, in Galhis, & ad Rlienum,
ubi Germanos, qui fluvium tranfierant, Galliasque invaferant, Ctejìs, ut Vo-
pifeus ait, prìipe quadringentis milhbus, ultra Nicrum & Albim lubmovit: Tantum
prædæ tulit, quantum ìpfi Romanis ajbftulerant: Urbes Romanas & caftra
in folo hoftih pofuit, in iisque milites colíocavit: Agros & horrea&domos&
annonam Trans-Rhenanis omnibus fecit„iis feilieet, quos in excubiis habuit
nec ceffatum eft unquam pugnari, quum quotidiè ad eum hoftium capita de-
ferrentur, adfingulos áureos lìngula , quamdiu Reguli novem ex diverlisgen-
tibus venirent, atque ad pedes Probi jacerenr. Ex bis, ARCFIÆOPHILE,
intelligis, locum apprimè quadrare, intelligis rationem laureæ, quæ tempora
Probi coronar. De honore Clypei idem Vopifcus teftari poteft. Eant nunc
inquit, qui ad Civiltà bella milites parant : Eant & dignitatem Probo dérogent
quam Imperadores no/iri prudenter & CONSECRANDAM VULT1BUS
et ornandam t emplis, & celebrandam ludís Circen/ibus judicàrunt. Conlècran-
dum vultibiis, inquit, eòque, Magno Salmafio teftt, imagines intelligit peltore-
tenus expre/fm, quas Thoracas vocarunt & Clypeos. Memmi, inquit AR
C H Æ O P H I L U S , eaque nifi fallor, labrata dijere Græci, quod pro huvpxrg.
(Yy) 2 ' feri