19$ is E M M vE
M A R S I
SUPPLICIUM.
Hane Gemmam, inquit ARCHZEOPH IL US, jam vidi inChouIio de Refi,
gione veterum Romanorum. Differt hsec à Chouliana,refpondit DULODO-
RUS, non tantìim, quòd hxc excifa, ilìa autera incifa fuerit; fed etiam,quòd
non Infcriptio tantìim, fed & Tibia: in noftra defint. Quicquid fit, excepit
ARCH /ÈOPH IL US, admirandi tarnen artificii hoc fpecimen eil, tarn na-
tivis du&ibus elevatum, ut in ipfo opere vetuftatis folertia radiet. Artificii
fublimitas, refpondit D U L O D O R U S , fateor Prifcis temporibus nihil con-
cedit ; fed eó non obftante, de antiquitate tarnen dubitari poffet, chm barbain
Marfyas bifulcam adhuc praferat, licet eadem & in cute detraila fub eopen-
deat, quae res an prifei artificis coelo tribuenda fit, ego vehementer fané dubi-
tareru. At eadem, excepit A R CH /EO PH ILU S , etiam in GemmaChon-
liana occurrit. Quid inde ? repofuit D U L Ö D O R U S ,a n Gemmam utram-
que effe indubte antiquitatis ? Imo contrarium. Multò fané aliter Annulus
Cortei, quem vel ideò, nefcio an adeò malè, prototypon ärbitrer, ad quod
reliqua fuerint ceciata. Barbam is in detraila quidem cute ponit, vultum au-
tem imberbem relinquit, qualis utique detraila cute fuerit, neceffe eil. Mul*
tum htec differentia Gemmte pretio detrahit, inquit A R C H T iO PH IL US,
fed eó non obftante, juvabit tarnen Marfitc fabulam ad eam recolere, ut inno-
tefeat, an adhuc alibi ccelator erraverit ? Et quid fi in Marfyte pedibus ? Mar-
fyam Satyrüm fuiffe, Ovidius cecinit, Metam Lib. VI. fab. V. Satyros autem
capripedes Horatius appellai, Lib. II. ad 19. Non Horatius tantum , excepit
D U L O D O R U S , imo & Lucretius Lib.4 .& Gneci paflim, quibus Satyri
AiyteoScc, rpstyoVoie? & rpccyoaxaKäi vocantur ; Sed hoc artificem Gemma: non
ferit ; Prater enim, quòd hoc in Satyris perpetuum fuiffe, vel inde dubitari
poflit, quòd Paufanias Satyrorum maximos Silenos diitos afferat, qui capripedes
non fuére, accedit & illud, quòd Marfyas non ob figuram corporis, fed
propter Carminum obfccenitatem Satyrus diilus videri poffit. Paulante certe,
imo & antiquiflimoHiftoricorum Herodoto non Satyrus, fed Silenus vocatur:
Et eodem Paufania tede, Phryges, qui Cetenas incolunt, Tibicintm dixére.
Patephato AypoTxos x«l sroifüjv Rußtcus & Paflor audit : Suida: <ro<p»c, vir Japiens,
qui per artem Muficam tibias ex calamis, & mneas invenerit. Hyginus & ipfe
Paflorem dicit, fed addit unumex turit fuiffe, ubi Barthius & Micyllus ex&-
turü legunt, nifi potius ex Tityrit legendum contendas- Ex quibus omnibus
utique
GEMMA?. 197
JtltjqUe planum eft, quod pedes Marfyte attinet, Artificem culpandum non effe.
Wjnquit A R C H IL O PHI L U S , an ad arboristruncumMarfyam religatum
leredam ? Detruncatä arbore, refpondit D U L O D O R U S , equidem nihil
Ihabeo, quod dicam, nifi compendii gratia id in Gemma faftum arbitreris, ne
jgrbor frondofa fpatium abfumeret. Cteteriim ad arborem Marfyam religa-
|tvim,non tantìim Hyginus, fed & Philöftratus, & Plinius afferunt, eó diverfi,
Iquòd hic Platano, ille Pinui alligatum memorent. D e Pinu fuffragantur etiam
lÄpollodorus & Nicander, & hic quidem his verfibus :
IToMäxi x«! trirwg yoEpüi «Voiaxpt/* Tpiü|«i
Mapptia, (potßog aVo CflAaat SuòexTO yulüv. .
Sapitu lacrymas de PINCI triftis ademit
Marfy<t, ubi Phabus nudavit cortice membra.
ISedheus, A R CH A tO PH IL E , quid tu de arbore tantoperè follicitus eS,
fciirri tarnen potiora in Marly se Apollinisque profopographia fe fiftant ? Haec
I mihi nota funt, inquit AK CH A tO PH lLU S , & vel Apulejo in Floridis de»
¡cantata : Marfyas, inquit, Phryx & Barbaras, vultu ferino trux, bijpidus, illuti
\barbus,jpinü& pilü.obßtus ; fer tur, prob ne fas, cum Apolltne certavijfe, Ther-
Ijites cum decoro, Agreßü cum erudito, beüua cum Deo. Et paulò poll : Marßas
heudansfefe, quod erat coma relicinus, & barbà fquaüidus, & peil ore hirfutus,
\ t orte tibicen,& fortuna egenus. Contra Apollinem culpabat, quòd Apollo effet
è" coma in ton/us, & genis gratus, & corpore glabellas, & arte multifeius, &for-
l im a opulentus. Optimè htec obfervafti, inquit D U L O D O R U S , addo ego,
Iquòd Apollinem attinet, & Philoftratum,qui vidloriä obtentä, Lyramin Apol-
llinis fmifträ,Ple£lrum autem in dextra ponit, remiffamque Dei forinam, ipfum-
IqueDeum fuave ridentem, dextraque pleftrum lenitercontinentem deferibit,
«qua omniä in Gemma noftra probè obfervavit artifex. A t , inquit AR-
¡CHAOPHILUS, quid figura Apollini fupplex? An hxc Nyfeorum aliquis
■fuerit ? Hos enim certaminis judices fuiffe, Diodorus author eft. Hyginus, I refpondit D U L O D O R U S , Mufas judices fecit. Cùm autem credibile non
¡fit, judices Apollini fupplices faétos, figuraque ha:c fupplex nec Marfyam nee
¡Apollinem magnitudine aquet, haud fragili EgO ratione opinor, Olympum
I arbiträrer , Marfyse difcipulum, corpus Magiftri ad fepulruram expoicentem.
I Ut hoc arbitrer, tacit idem Hyginus, qui Scytham, qui juffu Apollinw Marfyam
I membratim feparaverit, reliquum corpus Difcipulo Olympo fepulturte tradidiffe
I author eft. Quod deScytha memoras, inquit A R CH A iO PH ILU S , id ex
I male intellefto vocabulo xmoxoiiocii affertum, non improbabiliter conjicere
I videtur Salmafius, ad Solin. p. 916. Reliqui enim Authores, ad unum omnes,
I ab ipfo Apolline excoriatum fcripfére. Non omnes, refpondit D U LO D O-
! R US, cum Hygino facit Philoftratus junior, & addit rationem Schefferus
I Hygini commentator, quòd Scytharum proprium olim id excoriandi artificium
I fuerit, de qua re videri poflit Gronovius aa II. Senecte de ira c. 5. Quicquid
I autem fit,live Scytha, five Apollo Marfyam excoriaverit, fufficit excoriatum
I Olympo ad fepulturam traditum, quod proculdubio precibus à Deo Olympus
I obtinuit, adeò ut conjeftura mea ratione non careat. Crudele fupplicium !
I exclamavit A R CH A ìO PH ILU S , & divina poll fupplicium pietas ! Mirum
I fi Deum non pcenituerit rigoris. Imo pcemtuit, refpondit D U L O D O R U S ,
I uam lyrte nervum rupiffe, Harmoniamque à fe inventam aboleviffe, Diodoro
memoratur ; Sed htec ad propofitum nihil. De fabute fenfu adhuc quserendum,
(Bb) 3 excepit