332 A N T I Q U I T A T E S V A R I A s .
audieris, refpondit D U L Q D O R U S , tunc judicium liberum fit. Ipfum in
hoc Clypeo Scipionem afpice ! Id ago, refpondit AR CH À iO PH lLU S ,^
juvenem quidem imberbem deprehendo, capillisque longioribus,caputquein-
clinatum,five idei naturale fueritffiveaufcultandi a£tus tale affingat. Naturale
fuiffe, refpondit D U LO D O R U S , facile credideris, fi confideres, quod Livius
de eo tradit, arte quàdam ab juventa in oftentationem compofitum, pleraque
apudmultitudinem, aut pernocìurnas viia fpecies, aut veluti divinitus mente
monita egiife , live & ipfe capti quàdam fuperftitione animi, live ut imperia
confiliaque, velut forte oraculi miffa, fine cun&atione affequeretur. Àdde
quod togà virili fumta, nullo die prius ullam publicam privatamque rem egit,
quàm in Capitohum iret, ingrelfusque mdcm confiderei,& plerumquc tempus
iòlus in fecreto ibi tereret : Hsec agenti quis caput inclinatum & cogitabun-
dum, divinisque adeò reiponiis cum veneratione intentum negaret ? fuffragan-
tibus omnibus eiegantiifimi Thoracis infignibus? Non juventutem tantùrn & j
capillos urgebo, quos tamen Scipioni in Clypeo Sponiano relpondcre, negari
non poteft : Non Baltheum tantùm, quem & ipfum Scipionis tempore ufica^
tum ex eadem conftat ; fed Galea; infignia, Baltheique ornatura, qua; utique
Heroem omninò,vuIgatteque nec virtutis nec fortuna; aemonftrant. Baltheuin,
inquit ARCHAlQPHlLUS,ramufculo diftmctum video. Imoramufculo,
reipondit D U L O D O R U S, bullis hinc inde diitm&o. De bullis teftatur bai-
teus Turni,an Pallantis? apud Virgilium,de quo fupra :
apparuit ingens
Baltheus, è ' notis fulferunt cingala BULLIS :
Et fi plura defideres, adi Lipfium, qui luculenter de his differuit. Nihil kc
pro Scipione, excepit A R C fJA ìO PH ILU S ; At nec obftant, refpondit
D U L O D O R U S ; Si tamen pro Scipione argumenta defideres, fuperiora
Tibi in mentem revoca, & adde infignia Gales. Leonem video, inquit AR-
CHriEOPHILUS: video Canem. Quid autem hi pro Scipione, cùm ille
fortitudinis , hic autem apertè fidei fymbolum lit ? Fortitudo & fides, refpondit
D U L O D O R U S , in Scipione tanto illuftriores funt, quanto ma-
joribus documentis eas exeruit. Memorandum eli: facinus, ut alia taceam,
quod Valerius Maximus Lib. V. cap. VI. n. 7. memorar. Cum affliBa, inquit,
Cannenji clade, urbs noftra, nihil aliud qudm pneda viBoris ejfe Annibalh videro
tur, ideoque reliquia proftrati exercitùs deferendo Italia, auBore L Metello,
conJUium agitarent, Tribuntu militum Scipio, admodum juvcnis,ftrìBo gladio mortem
unicuique minitando jurare omnes, nunquam fe reliBuros Patnam coégit,
pietatemque non folum ipfe pleniffimam exhibuit,fed etiamexpeBoribus ahora
abeuntem revocavit. Quid videtur, A R C H /E O P H IL E ? qui hoc fecit
nonne fortis ? nonne Patria; fidus fuit ? Fateor,inquit IL L E , fed non acqui-
efco ; Quidni enim & alii tale quid fecerint? Audi igitur & reliqua, refpondit
D U L O D O R U S . Non virtutemtantùmfubhisLeonis&Canisinfignibus,
fed & cognomen Africani, & pertraftum in Romanorum partes MafiniiTani
contemplor. De cognomine Africani, excepit A R C H ¿TOP H IL US, for-
fitan Leo teftabitur ; conftat- enim hoc fera; genus in Africa frequcntiffimura
effe,indeque & Africa;firnulacrum inNummis Hadriani eó infigni adornatutn
recordor ; Quid autem de Mafinifla ditìurus fis, non intelligo. Intelliges,
refpondit D U L O D O R U S , fi Mafinifla; effigiem apud Leonhardum Augu-
ftinum contemplaberis. Galeata ea eft, non minus ac propofita Scipionis; Et
hoc non tantùm, imo &Cams Galea; affi&us eft,idque ideò, ut Cl. Gronovius
. ‘ aiti
ait,quòdCanibus fui corporis cuftodiam crediderit,id quod Valerius Maximus
L.IX.c.XIII.n.2.Ext.refert. Qùidjudicas? A R C H À O P H iL E . Cùm
omnia htec, non Tempori? tantùm rationem, fed & rationem Cognominis &
a clorura evincant, annon ritè pro Scipione concludam ? Si de Corpore demon-
(traveris, inquit ARCH r iEOPHILU S, nihil ulterius movebo ; Hoc enim
an tantùm Scipioni fuerit, quantum in propofito thorace fulget, meritò fortafie
dubitarem. De corpore, refpondit D U L O D O R US, vcl unicum teftimo-
nium Livii fuffecerit. Ita ille Libro XXV11I. ubi Scipionis cum Mafinifla colloquium
defcribit. Ceperat, inquit, jam ante Numodam ex fama rerum geßa-
ritm admiratio viri : fubflitueratque animo SPECIEM quoque CO RPORIS
A M PLAM & Al AGNI FICA M : Caterum major prajentu veneratto cepit,
¿r praterquam quod fuapte natura multa majejtas onerai, adornabut PROMESSA
C/E SA RIES, habit usque Corporis, non cultus munditiu,Jed virilis ac
feremUitarh,& at as erat in one dio virium robore. Sed his con je dura m de
Scipione adftruxifl'e fufficiar. Si fidem non fecero, adveniet optatus,quifirmius
quid in medium protulerit. Imo firmiflimum mihi fuccurrit, excepit AR-
CH T iO PH ILU S , non quo Scipionem hunc adftruam, fedquónegem;
Quid enim ? annon alia plane hujus effigies apud Urfinum proftat ? Caput
rafum eft, cùm Tuus fe capillatum oftendat? Recordor, inquit D U L O DORUS,
ab opinione mea autem nondum dimoveor ; duplex effugium effe
poteft, vel attatis vel veritatis. Imaginem iliam,quòd Literni inventa fit, ubi
Scipio obiit ; imo quòd & primus omnium Sci pio radi quotidiè inftituiffe, Plinio
memoretur, ftatuamque ejus Literni fe vidifle Livius afferai, indubiè Scipioni
dandam, arbitratur Urfini interpres Faber, additque & Gemmam Ejus-
aem Urfini, in qua idem Scipio «rate, juvenili non nihil grandiore, vffitur cum
capite Serapidis in peftore, quòd videlicet filius Jovis crederetur. Haec & fi-
milia conje&uram quidem fuppeditant, fi tamen penirius examinentur, nefcio
an fidem facere pollìnt ? Quale enim eft, quod Literni caput marmoreum in-
ventum fit, ubi Scipio obiit & ftatuam habuit ? Annon & aliorum ibidem fue-
rint imagines ? Quod Plinius de rafura habet, id fané non de Capite, fed de
mento & genis intelligendum effe, ex fubjefto exemplo Augufti patet. Et
quid ? an Livius, fi caput Scipionis rafum Literni vidiflet, videri poterit ritè
de promiffa Scipionis caffane teftarus effe,fine mentione inftitutionis contrarile ?
Ita nec effigies in Gemma cum capite Serapidis Scipioni indubiè datur. Quidni
potius alius cujusdam Serapidis cultoris fit ? Vides AR CH AtOPH I L E ,
Imaginem Scipior.is ab Urfino vulgatam conje&une mete non obliare. Si tamen
ei pertinacius inhiereas, erit fortaffis in aetatis differentia, quo opinionem
I meam tueri poffim : Quanquam in Nummis, quos Paduanos vocamus, fimilis
piane,non Scipioni, led Fabio Maximo detur. Sequitur
CTt ) 3 CATO,