Fateor, inquit A R CH iE O PH ILU S ; Quid autem Vidorire fibi volunt,
Dianam hanc corollis & palmis ornantes? Annon indicant Numinis hujij
(nam de Luna non amplius cogitare aufim) poteftati cunda fubmitti ? M«
adeò male, refpondit D U L O D O R U S , quanquam propriè ad res bellicas 1«
Vidorise videantur refpicere, quòd fcilicet etiam has dirigat, viresquc fua5
non in Phylicis tantiim, fed etiam in moralibus & politicis exferat; Hinc fani
eft, quòd in nummis Gordiani Pii, Diana Ephefta à duabus Vidoriolis volati-
tibus coronetur, quafi ea Gordiano contra Perfas Vidorias induHiffet,earu®.
que gloria fefe efterret: id quod & in alio Numifmate locum habet, in quoGor-
dianus idem Dianam Noftram fecum navi vedam, ipfe coronat, urapudMe-
netrejum videre eft, adeò ut non ideò tantiim , quòd Vidoriae Diana: grati
fuerint ; fed etiam, quòd ab ejus nutu dependerint, hlc expreflàs ftatuamiis,
pari ratione qua & reliqua hujus ftatu* fimulacra.
Numen Natura loqueris, inquit A R CH iE O PH ILU S , & tamen Poli
ticis id adiombus prafuitfe contendis, id qua ratione fieri poteft? Eàdem,refpondit
D U L O D O R U S , qua & in Ifide /Egyptiorum, quam & ipfam Ni-
tut te Numen efle, in confeflo eli ; & tamen Apulejus aflerit, rei prorfus hum-
nas ipjìus regi providentià. Et quale eli, quòd ipfa apud eundem,Cecropia
Minervam le efle aflerit ? quale quòd, notante Lilio Gyraldo , eadem cun
Bellona, bellicis utique Numinibus, & quorum vires non tam circa phyfica
corporum incrementa & decrements, quàm circa animorum habitum , pro-
deuntesque ex utrisque adiones humanas verfantur ? qua ratione forfan nec
¿'tos-ov hic erit, fi Diante Hegemaches, in helium duftricis, hìc memoriamei
Paufania refricem ; fi ex eodem & Mardonii exercitum, dudu Diante devifluu
memorem. Et quis dijudicet, annon eàdem ratione & in arca CypfeliDiam
alata fuerit, cujus rei caufam Paufanias fibi iqcognitam fatetur? Alata fati
etiam in Numifmatibus Trajani apud Triftanum occurrit. Verifimiliter htec
exequeris, inquit ARCH^EOPHILUS- Quid autem eft, quòd Cancrui
hs Vi£lori$ coronant, & Encarpo fruduum infiftunt ? Annon hax Diati
fymbola fint ? Cancer fané multas ob caufas ei fuit acceptus, easque erudite
congeflìt Meneftrejus. Hujus laudi nihil derogo , refpondit D U LO DO’
R U S ; Sed ego in hoc fimulacro potius ad mare refpexerim, cujus ut incolli
ita & fymbolum in Numifmatibus Cancer non raro occurrit ; Nec enim fruiti
Vidori* hte Encarpo videntur iniìftere, laureamque fupra cancrum extollere-
Encarpus Terr* fruges continet, adeòque Terram reprafentat, ut Cancer
Mare : indeque planum eft, Vidorias hoc fitu tàm maritimas, quàm terrei!«
adumbrari, quòd fcilicet utraque à Diante noftrte providentià Se nutu depen-
deanr, quòdque terreftres proventus, bellorum nervus & bafis fint, quorum
gloria non terras tantum,fed & atquora fuperat. Encarpus,inquit ARCHA
O PH ILU S , nifi fallor, pomis & rofis diftinguitur. id inde, perrexit Dir
L O D O R U S, quòd Rofte inter flores, Poma autem inter foetus arboreos pr*'
cellunt, duobusque his univerfa ferè terreftrium animantium corona nutti-
tur, indeque fub Encarpo Mammas, nutritionis inftrumenta, fub mammis autem
varia animantium genera cernis. Sunt Cervi, qui Diana: propriè fàcrantur-
Sunt Leones, Cybeli facri. Sunt Panther ¿e, Baccho dicati. Sunt Apes voli-
tilium ex genere. Sunt capita Arietts & Tauri ex Gregibus & Armenti!1
Quse omnia non alia ratione affida videntur, quàm quòd Natura benefici'
vivant. Vivant, inquajn, id eft,& ortum trahant Si nutriantur, quorumpài
rius inde patet, quòd fub mammis effida fint : prius inde, quòd habitum, ex
[Muminis hujus corpore profilentium, præferant.
Caput Arietis, excepit A R CH Æ O PH ILU S , fanitatis folet efle fymbolum.
Fortaflìs & hue refpiciendum ; Sanitatem enim à Natura dependere,
Lertum eft. Id non negavero, refpondit D U LO D O R U S ,im o & aliasad-
huc rationes concurrere pofle, mihi facilè perluafero, quid enim, fi fub capi-
tibusArieds & Tauri Verìs principia Iateant, quibus Natura novo conatu fefe
[reparare folet? Quid fi fub Àpibus, fimul apum in agro Ephefino copia adum-
bretur, de qua ex Conone Photius memorat? Hæc utut fint, inquit A R CHÆOPHILUS,
Lunæ tamen hoc in fimulacro rationes pracipuas oportet
fuilfe, utpote cujus beneficiò ros nafei folet, pracipuum non Apum tantum,
fed & Ccrvorum nutrimentum : Cervorum, inquam, qui & numerò fuò hoc
[in fimulacro excellunt. Nóvem numeramus, ehm tres tantìim fint Leones,
\tres itidem Pantheræ, duæ Apes, duo capita Arietum, duo Taurorum. Hoc
ego inficias non ìero, refpondit D U L O D O R U S ; Res enim etiam ex affido
duplici fub brachiis Lunæ fimulachro pater. Tune hæc fimulacra Lunæ arbitrons
? excepit A R CHÆ O PH I LU S, at Menetrejus figuras has alitas elfe
cenfet? Si alatæ forent, refpondit D U LO D O R US, vel fphynges crederes,
quales inftatua Eminentiflimi Cardinalis Barberini vifuntur, vel certè Vido-
pias, de quibus jam fuprà didum eft ; Sed pace Tuâ dixerim, non Alæ has
Ifiguras décorant ; fed Luna falcata humeris affingitur, qualiter inDeo Luno,
qualiter & in Auguftis quibusdam ad oculum patet : Adeò, ut non ex numerò
Cervorum tantum , imo & ex his utroque in latere alfidis Lunæ fimulacris,
pateat, quod ab initio dedimus, præcipuam in Diana hâc Ephefiâ, elfe Lunæ
rationem, quanquam Luna ipfa hæc non fit.
Si Luna non fit, refpondit A R C H Æ O P H IL U S , fortaflìs poterit Terra
efle ; Ut enim, vel Sacro Codice atteftante, Diana Ephefia Magna cognomina-
batur : ita & Magna cognominabatur etiam T erra, ut apud Paufaniam legi-
mus, & ad hanc utique refpiciunt etiam Corona Turrita & Encarpus, ut jam
fupra fafliis es. Hoc fi arbitreris, inquit D U L O D O R U S , prout forfitan
& ratio fubeft, nigredinem, quam fuprà de oblcuritate Numinis interpretatus
fum, de colore Terra poteris intelligere ; Utut autem Terra velut aima vi-
ventium mater, non minus ac Luna, hîc concurrere videatur, Dianam tamen
fioitram, Terram ipfam efle, tantum abeft, quantum Deus à Natura, quantum
[Natura, ut in fcholis loquüntur, Naturans à Naturâ Naturata. Divinitatem
[artifexab oculos ponere voluit, non Creaturam, indeque Numen,& Lunam,
& Terram, & omnia gubernans. Numen id mânibus aperris effinxit, ad indi-
candam hujus Numinis liberalitatem ; Sponte enim fui, omni rerum abundan-
tia creaturas ditat. A manibus, excepit A R C H Æ O P H IL U S , non quidem
[inhoc, fed in plerisque aliis Dianæ noftræ fimulacris, Verua defeendunt. Ea
fulcra fuifl’e, Lucas Holftenius ad Cardinalem Barberinum fcripfit ; Cùm autem
ea utplurimùm in bafin concurrant, globulisque quibusdam fibi invicem
[connexis confient,congrua mihi nafeitur de veritate illius fententiæ dubitandi
H Ü en‘m ffatuam fulciant, à bali non diftantia ? nonne eadem erit
[débilitas, quæ & ipfius bafis ? In bafin aliquando , refpondit D U L O D O -
[RUS, verua concurrere, Numifmata nos docent; fed eadem nos docent, id
perpetuum non efle; in plurimis enim à manibus perpendiculariter defeendunt,
abafiftatuæ tantum femota, quantum & manus à corpore, adeò ut fententia
(Ff) 2 Holfte