. ANTRI QU fili AT ES VA RI Æ.
Hæc inquarti, quunj-icqcitiiffet Qvidius, multasque per figuras fibi aditumM
railet Vertumnum VépWifle, utFloramfpeöarer-> tandem in anum mutât*
ipfumque de venufta juventute fua teftantem introducit ì
Eft juvenis, inquit, & naturale decotti
Munies habet.
Et paulò port : .
In fuvenem rediit, talisque apparuit idi,
Qnalts ubi oppojitas müdtjfima Sola maga
Evicit nubes, nuüaque obßante reluxit.
Sed non folus Nafo Dei meminit. Etiaiö apud Propertium eft Elegia lib. IV
qua Vertutnnus Vcriuftatem jaftat :
Opportuna mea eß cundiè Natura f i gurk.
In quamcunque voles • vert e, decor us ero !
Venuftas, irìquit A R G HÆ O PH I LUS, rem non conficit ; cùm etiamBan
chus, & Apollo vCnufti fuerint. Non conficit fola, refpondit D U LODO
R US, fed fi infigmbus jungatur, omninò periuadebit. Coronam videsven»
Ito capiti impofitam ; Cernis Pateram fruitibus repletam in dextra, in finiÌti
autem Comu-copiæ reliquias. Corona grammea eft. Graminea t infit Ajf
CHÆOP HIL US : Mihi fpicea videbarur, turgidts enim & obtulis nexuuu
articulis pollet,nec quicquam gramini limile praftcrt. Si fpicæ forent, refpoi)-
dit D U L O D O R Û S , apparerent procul dubio grana , apparéret fpicei
coma, qua: & ipfa Vertumno,lattenti fruge turgere memoratur ; Sed neutrali
videmus, ideoque pro fpicis decernere prohibemur. Quod gramen attineij
non nativa longitudine, i'ed complicatum, & in turgentes articulos contortuit
, agnofcimus. Appofitè apud Propertium fpfc :
Da falcern ér torto frontem mihi comprime freno.
De fceno loquitur Author, inquit A R CH Æ O PH ILU S , non de granfimi
Loquitur defoeno, refpondit D U L O D O R U S , fed gramen intelligiti il
quod ex fequenti planum fit, ubi fcenum recens vocat, imo Hi gramen exprefst
addit :
Tempora ftepc gerens fatto religata recenti :
Defeßum poterai gramen ver far e videti.
Adeò ut de corona dubitari non poflìt. Sed hæc rìon fola Vertumnum argnjt.
Accedunt & Fru£kus hortenfes in patera, de quibus Callimachus Romania
teftatur :
Quid ego adjiciam, de quo mihi maxima fama eft,
Hort or um in manibus dona probata meis ì
Caruleus Cucumis, tumidoque cucurbita ventre,
Me notât, & j un co braftica vinäa levi.
Si fruftuum genera, quos manu præfert, addicerent, fubjecit A R CHÆ 0-
PHiLUS,accederem affetto; fed pace Tua dixerim,mihi necCucumis,nec
Cucurbita, nec Bralfica apparet. Quò minus id fiat, refponditD U LODO-
R US, injuria rubiginis in caufa eft, quanquàm ea tanta non fit,ut non horto-
rum dona apertè adhuc nofcantur,id quod lufficere arbitror,cùm & alia culi
dextra prætuliffe,exemplo pofflorum & herbarum conftet, quæ ut modò auui1
vimus, Ovidius ei tribuit. Notandum hìc, quòd Propertius non dextra, lèd
mambus hortorum dona Vertumnum prætuhife memoret ; Inde enim facili
agnofces,etiamCornu-copiæ, cujus reliquias fìniftrà tenet, iisdem repletuifi
fuiii»
A N T I Q U I T A T E S V A R IC E . 291
L e . Cornu-copite,excepitARCHaEOPHILUS,mihiGenios inmemo-
L adduci:,quos eo mfignes fimili piane cum proposito habitu mNumifma-
t £ cernimus. Inde fané credidenm, et.am hunc Gen.orum ahquem effe,
tb tus Geniorum,inquit D U L O D O R U S , a propofitodiverfus eft; Licer
emm&ipfi pmer Cornu-copite Pateram F ^ a n t ,. non tarnen pneferunt
Inateram fruftibus plenam. Nofti AR CH A ÌO P HI L E , Gen.orum Sacra.
Merum, Thus, & Flores offerebantur, id quod ex Perfio, Horatio in Ep. &
f 12» n Aulul. adftruxeris. Nullibi autem fruita hortenfes, qui m Sigi Io
E r o ad oculum patent. Accedit diverfitas veft.um ; Geni, enim fo a g g fc
B ab humeris dependente infignes, «cera nudi foient effe ; At Vertumnu
Lfter non obfcurè togatus cft,hcet toga ad umbiiicum usque decidua peftus
nudatum relinquat. De toga denuò teftatur ipfe apud Propertium.
Indue me Cois, f i am non dura puella,
Meque virum funità qua neget ejje toga?
Tandem de Vertumno perfuades, exclamavit ARCHABQPHILUS, quan-
1 Te nondum dimittendum cenfeam. Velini m.hi aperias, quis Deus
M B B fuerit? unde nomen & ortus? An aliquod apud Prffcos ejusfacel-
Lautftatua ? Multum poftulas, refpondit D U L O D O R U S , tamen ut fa-
isfaciam, tentabo. Ortu Tufcus erat, cultusque, antequam Romam tradu-
ceretur, apud Vofcinienfes Tufcorum Populos ; Ita enim ipfe apud laudatum
¡Propertium :
Tufcus ego, Tufcis nec pcenitet inter
Prcelia Volfcinos deferuifie focos,
0u6 verfu fimul & tempus ind.cat.quò Romam creditur migraffe, eó fcilicet,
[quo Romulus contra Sabines belligeravit, id quod paulò poft adhuc clanus :
At tu Roma meis tribuifti pr<emia Tufcis,
Unde hodie vicus nomina Tufcus habet.
Tempore quo fociis venit Lùcomedius armis,
Atque Sabina feri contudit arma Tati.
De vico Tufco, f u b j e c i t A RQH/EOPHILUS, vereor utPropertii affertum
Ifubfiftere poffit ; Livius enim & Dionyfius poft iftum cum Porfenna feedus,
iHetrufcos bello Aricino fufos fugatosque, Roms locum, quem hofpitaliter ex-
■ccpti ad habitandum acceperant,wVaw memorant a fua Patria Tu/cum appel-
■ Ita eft, refpondit D U L O D O R U S , fed Propertium juvat Varrò, qui
Ivicum Tufcum diftum author eft, à Tufcis militibusCaifn VibemTufciducis,
qui Romulo contra Latinum auxilio venerar ; Licet enim loco Lucomedii
ICmfium Vibenum, & loco Tatii Latinum fubftituat, aRomuli tamen temporibus
non abit, id quod nobis fufficit. Nominis ratio , id quod primo locò
agendum fuiffet, proponenda fe fiftit. A vertendo dicitur . five amne T.ben,
■five Anno, five denique habitu. Prima opinio Ovidu eft IV. Faftorum. Pro-
I pertius omnes tres habet. '
Vertumnus verso dicor ab amne Deus,
Seu quia vertentis fruäum percepimus anni.
IEt paulò poft, quos verfus jam fupra citavi.
Oportuna mea eft cunttis natura figuris
In quamcunque voles, verte, decorus ero.
I Afconius in q. Verrinam, quartam opinionem addit, ejfe Deum edocens, rerum
\mwtendarum, Jive Mercatura : Alii à vertend.s cogitatiombus deducunt.
(Oo) 2 Johan