2o 6 G E M M JE.
Si Pomum refpicias, cogites,' non folius hoc viftorix Idase indicium effe, lei)
& commune amoris. Inde fané apud Virgilium Eclog. IK v. 64. Damcetas.
Maio me Galatben petit laftiva puella.
& preffius Scholiaftes Ariftophanis de Nub. Aft. 3- Sc. 3. miAo/SoAcTv sAeyov to 9
«(PpoSiVi« äeAeä^eiv. Ette! xaì rò faijAov ACppoSirn; £?<v ispov. Eòdem fenfu & Co.
luthus :
nacroiuv S’ ¿re Kujrpi? oipaiorépn ysyaCa»
MàAOV £%£1V ETTOÖülESV > OTI JCTEp«? EfIV ÉpMTMV.
Venus vero quafi prafiantior exißens omnibus
Pomum babere voluit, quod peculium ejjet Am or um.
Sijnec ad Martis concubitum, excepit A R C H AiOPH ILUS, necad Paridis j
judicium hxc Gemma pertineat > Ego fané earn non determinavero. Nec
Ego, refpondit D U L O D O R U S , nifi quòd fub Martis & Veneris fchematc
Conjuges Imperatorios latere, caftumque eorum amorum, Amorisque fimul
in publicum fruftus adumbrari , non abfurdè mihi ftatuere videar ; Eòdem
enim inventòTub Veneris Martisque fimulacro, non Titum tantìim & Bere-
nicem, fed & Marcum Aurelium & Fauftinam inNummis cernimus: utrobique,
ut amor eorum denotetur, blanditisque innotefcant, quibus Berenice Titum
poft bella quiefcentem , Fault ina autem M. Aurelium contra Germanos pro-
fefturum demulfit. Nifi fallor, excepit A R CH A ìO PH ILU S , Martisvul-
tus aliquid ex vultu M. Aurelii trahit, ornatusque capitis Venerei idem planè
eft, qui & Fauftinx. In parvis, refpondit D U L O D O R U S , rem adeò di-
fìinftè non difcerno. Illud tamen omninò dicendum, artificium fxeulo M.
Aurelii digniffimum in hac Gemma radiare : Mafculus in Marte eft vigor, feculenta
in Venere Gracilitas,eaque corporum proportio in omnibus, ut dubium
non lit, Ccelatoris cujusdam excellentiifimi hoc opus effe. Hxc cùm ita fot,
inquit A R CH A ìO PH ILU S , quid eft, quò minus in M. Aurelio & Fauftinà
fubftftamus ? An ara ? at hxc amoris fanftitatem innuit, quam caftiflimus Imperator
fanftè utique coluit. Si eandem coluiffet Fauftina , refpondit DUL
O D O R U S , frugique filius inde furrexiffet, forfitan Tecum fentirem. Solus
Mars arx manum imponit,inquit AR CH A iO PH ILU S , & quis nefcit,adu-
lationis Genium bona etiam in malis augurari ? Quicquid fit, perrexit DUL
O D O R U S , Tutius tamen eum fenfum hoc in Gemma fequerer, quem&
Ccelator videtur intendifle,cuicunque demum Imperatori dedicata : ut feilieet
fanfto ex Principum amore Heroes prodire, pacemque& felicitatemque publi-
cam promoveri, graphicé etiam ad feram pofteritatem teftatum effet. De
amore audivi, inquit A RCH JEO PH IL US ; at ubi de amoris fruftu ? in
adftante Genio , refpondit D U L O D O R U S ; is enim cùm clypeum prmfe-
rat, Heroum geftamen : prxferat & ramum olex infigne pacis, & Cornuco-
pixinfigne felicitatis, utique rem ad oculum demonftrat. Probe hoc obfer-
vas, inquit A R OH Ai O PIIIL U S , nec me jam piget in tuam fententiam
tranfire, modo doceas rationem, cur omnes hx figurx nudx fint ? Nuditate,
refpondit D U L O D O R U S , amoris finceritas adumbratur ; non enim nudai
videre par eft1, nifi quas fmeero amore profequimur. Id quod uxorCandaulis
apud Herodotum teftatur,qux proinde publicatam fuam formam adeò doluit,
ut vel Mariti cxde nefas expiandum cenfuerit. Sed rus concedimus,quo
P A S T O -
G E M M Ai* 407
P A S T O R E S
Nos vocant. Paftores, inquit A R C H A ìO PH IL U S , in his deliciis noti
femel occurrunt ; memini enim & apud Gorlxum, & apud Leonh. Auguftinum
eos vidiffe, imo & in ipfo Thefauro hoc Eleftorali, ex annulo Caprarium te
oftendiffe ; Sed illoS adjefta pecora dcmonftrant, propolitos autem unde determinerò?
Exhabitu, refpondit D U L O D O R U S ; idem enim eft, qui &
Caprariorum apud Gorlxum : Idem qui & Paridis apud Coluthum, cujus
verba alibi citavi, ut Theocriti fuffragium hie prxmittam,quod & ipfumTibi
adhuc memoriam fubire arbitror,ex Idyll 7. His ego non contradico, repofuit
ARCHAÌOPHILUS ; fed illud mihi viciflim largieris> pelles non foiis pa-
ftoribus, fed in genere , quibus vis in ufu fuiffe ; Ita fané Propertius, etiam
Romanos Senatores eas olim geftaffe teftatur Lib. IV. EI. i>
Cuna, pratexto qua nutic nitet alta Senatu
PELLITOS habuit rußica corda PATRES.
Ubi pellitos Patres dici, quòd pelles geftarcnt, haud opinor infieiaberis. Quid
tum? excepit D U LO D O R U S . Nonne additar fmife corda rußica i quo
fenfu & idem Poeta paulò poft :
Verbèra PELL lTUS feiofa movebat ARATOR.
Rullici feilieet, Aratores, &Paftores tunc licet dignitatem fummam obtinerent,
operibus tamen aut habitu non diftinguebantur. Reges & Regum filios pafto-
ritiam eXercuiffe,nemo eft qui ignoret. Quinftius Diftator ab aratro memo-
ratur Romanis ; Sed eò afeendere opus non eft. Pellis adeò Paftoribus propria
fuit, ut Ovidius Paftoriam vocaverit, eó infigni Apoliinem, Regii pecoris
cuftodem, adornans, ÌMet. IL fab. XIVIllud
erat [tempos, quo te P ASTO R I A PELLIS
Texit, omesque fuit BACÜLUS fylveßris oliva.
Baculus, inquam , qui & ipfe in Gemma, fi non omnes, tamen unum fulcit.
Baculus, excepit A R C HAÌOPHIL US, feneftuti fervit ; Ita enim Cornei.
Gallus Eleg. I. »
Hinc eft quod baculo incumbens ruiittra feneßus
AJfiduo pigram verbere pulfat humum.
Non hoc tantum, refpondit D U L O D O R U S , quanquam & barba feneftu-
tem in Gemma arguat; Imò& Paftorum infigne baculum effe, ex eodem Pro-
pertio conftare poteft, quò canente Lib. IV- EI. 2. Vertumnus, cùm in varias fe
verri figuras affereret, inter alia & ita loquitur :
PASTOR EM ad BACULUM pojfum curare.
N i l n i f i canis feftat, inquit A R C FI Ai O P H1L U S. Ad tuendos gregei,
r e f p o n -