T e rü i machina minus fatigat operarios,cvim onera majora iûblevet. Etfi
verôtarchus; ut omnes aliæ m achinæ, quibus tym panaiùnt,tamenaltius;
nempe ad pedes centum & odoginta : quæ fic le habet,axis ilattittcodaces
ferrei venantur in duobus catillis ferreis:qitorum inferior efl: inclufus m tru co
in terra locatO,fuperior in trabe taxis ille inferiore parte habet orbem , ex
crafsis afleribus coagmentatis & com padis fadum : fuperiore tympanum
dentatiun: id axis ftrati tym panum quod ex fufis conftat, circumagit; circa
hunc axem, cujus codaces verfàntur item in ferreis tignorum catiliis,duda-
rius funus eft involutus ; operarii duo manibus quidem,ne cadant,prehen-
dentes & tenentes perticam,ad duo tignaftatuta affixam, pedibussærô tabellas
retro trudentes machinam circumagunt : quotics autem vas u n um , rebus
effoisis plenum,extraxerunt & iùbverterunt,toties contrarié m achinam ver-
rintes alterum extrahunt.
Axisftiitutus A. Trtmcui B. Trais C. Orbis D. Tympanum
dentaCumE. Axisftratus E. Tympanum quod exfufis confiât G.
Funis duElarius H. Bertica I. Tigna ftatuta K. Orbis tabella L.
Q uarta machina fùblevat onera lèfctiplomajora,quàm duæ machinæ
prim o explicatæ : quæ ita fit. T igna ad fedecim, longa pedes qüadrâginta,
crafl»
craffa & lata pedem, fibulis in iüm m o conjunda,in imo divaricata erigun-
tur : eorum fingulorüm inferiora capita, in fingulorum tignorum in lòlo
ftratorum formis includuntur : tigha,quæ hum i jacêht, longa funt pedes
quinq;, lata fefquipcdem,craffapedem.Quodq; autém tignum ercdum cum
tigno hum i ftrato conncditur tertio quodam tigno oHiqüe defcendentc:
cujus caput fuperius includitur in forma tigni eredirinferius in forma tigni
humijacentis. Ejufmodi verò tignum longum eft pedes quatuor,craffiim&
1 atum pedem ; quomodo fit area rotùda,cujus linea dimetiens habet ad quinquaginta
pedes : in ejus areæ medio cráter altus ad decem pedes foditur, & fî-
ftucafpiiratur,aut,ut fatis habeat firmÍtatis,contiguis tigillis, per quæ penetrant
pali,ftabilitur:eorUm enim cOnjundione terra craterls cOntineturut
decidere non pofiit. In imo cratcris tignum fternitur,Iongum pedes tres uel
quatuor, craffum & latum felquipedem : id,ut immobile maneat,in tigillis
contiguiseftinclufum. In ejus medio ferreus eft catillus,acietemperatus,in
quo ferreus axis codaX vêrfàtur : fimili modo tignum , quòd in fùmmo fob fi-
bula,inform isduOrum tignorum eredorum eft inclufom , habet catillum
ferrcum,in quo alter ipfius axis codax ferreus vovitur: nam quifo; axis metallicus,
ut quæq; fomel,fi res ita ferat,dicam,duos ferreos habet codaces,tanquá
clauos,in m edio capitum , ad circihtim rotundatorum Infixos: eorum pars,
quæ in .axis c.aput infigitur tam lata eft, quàm ipfom caput, & crafla digitum :
quæ extat teres & craffa palmum,aut craßiOr, fires hocpoftulat. Capita etiam
cujufque axis metallici circulo ferreo cinguntur & vinciuntur, uteòfi'r-
mius codaces continere poßint. Axis autem hujus machinæ,exceptis capiti-
bus , quadranguìus eft & longuS pédés quadraginta, craffus & latus lèiquipe-
dem : in cujus axis formis quæ font fopra caput inferius,quatuortignorum
oblique afcendentium capita in d u ri fibulantur :eorundem capita foperiora
foftincnt duo tigna tranfverriria duplicata, item in eorum formis incluía.
T igna verò oblique afcendentia,iunt longa pedes decem & odo,craflà
palmos tres,lata qüinq;. At trâniverririà duplicata fic ad axem affixa font &
interfè clavisligneis conjùnda, utnonièpàrentur: ea autem longafontpe-
des quatuor & viginti. Deinde tympanum eft, quòd conftat ex tribus rOtis ;
quarum media tam à foprcma quàm ab infima diftat pedibus ièptem. Eis
quatuor funt radii,quos totidem tigilla oblique afoendentia fuftinent ; quorum
capita inferiora circum axem fibula conjunguntur : fingülorüm autem
ràdiorUm,alterum caput in forma axis,alterum inform a cürvatüræinclu-
ßun eft. Ex curvaturis infimæ rotæ,ad curvaturas mediæ undiq; pertinent
fufi : fimiliter ex curvaturis mediæ,ad cürvattiras fùpremæ : quibus fufis duo '
dudarii funes invol vuntur ; alter inter infimam rotam & mediam,alter inter
mediam & fopreniam.Hocædificium,ln mêtffiguram,exceptacaparte quadrangula,
quæ ípedat adputeum formatum,totumícandulis contegitur. T ú
duplicisordinis font tigna traníverriria utrinq; ftatutisincluri : utraq;lon-
ga font pedes decem & oiílo: fod ftatuta craffa & lata pedem,traníverriria tres
palmos. Statuta humero font fedecim, traníverriria o¿lo,foper quæ collocantur
duæ trabes latæ pedem ,craflæ tres p.almos, excavatæ ad fomipedis
latitudinem,ad quinq;digitorum altitudinem: & altera quidemlocatur fo