runtur,quod tantulum mctaHum perdere damnii fit exiguuni,at à m agnavi-
lis metalli mafia metallum pretioium femper ftcernitur, ut in codé Itb.io. un-
decimoq; exponam. M iftura autem aeris* argéti hoc modo experimur. A rtifex
ex aliquotpanib® æris excindit portiones, ex parvis parvas,ex mediocri-
bus mediocres,exmagnis magnas:veruntamen parvæ magnitudine dimidiæ
nucis avellanæ æquant, magnæ dimidiæ caftaneg molem non excedunt,mc-
diocres mediocri modo iè habét. Excindit verò portiones ex media inferiori
parte cujüiq; panis; quas portiones fimul cójicit in catillum triangulärem novum
* purü,additq; iclioedas qug podus icriptum continét, quod habent oés
æris panes quanti tandem fuerint: verbi cauià. H æ portiones,fic enim icribit,
excilæ font ex ære, quod pendit viginti centumpondia: itaque cùm fcire vult,
quota argenti parte unum ejufinodi æris centumpondiü in fe c5tineat,primô
in circulum ferreum prunas injicit:deinde adeasadditcarbones. Cùm vero i-
gnis jam vires habuerit, tunc ichoeda ex catillo cxépta aiîèrvataq; eum catillü
in iVné im ponit, quartaq; unius borg parte iènfim calefacit donec excâdeicat:
poftea flatu follis duplicati dimidio horæ ipacio excitât & augct ignem:tanto
enim téporis intervallo æs plumbi ex^crs calefieri & liquefca-e alfolet : quod
autenon caret plumbo,citius. Itaq; cum ferè ad definiti téporis ipacium infla-
verit follem,tunc forcipe removet p ru n as,* ligno in tenue iciflô,quodforcipe
prchendit,æs movet. Q uod fi facilè movere non poteft,fignum eft,ipfom
jrorfiis liquefacRum nôdum eflè:id fi intelligit,iterum in catillü im ponit car-
)onémagnum,prunasq; ante exemptas in eundem reponit,rurfosq; ad breve
tépus inflat follem. Ubi vero gs omne liquefacRum fuerit,tunc ultra follis flatu
non utitur;nam fi eqyiterctur, ignis partem æris côfomeret, fieretq; quod re-
hquum effet ditius, q panes è quibus eft excifum;qui non levis error eft. Itaq;
quâprimùmæs fatis fuerit liquefaÂum, id ipfom fundit incanaliculum fcr-
rcum:qui magnus aut parvusfolet effe,prout multum aut paucum æs in catillo
experimenti gratia liquefit. Habct autem foum manubrium fimiiiterfer-
reum,quo capit ipfiim cùm gs infufom fuerit,ac imm ergit in aquam folii propè
locati,ut æs refrigerctur:quodruriiis ad ignem exiccat,cuneoq; ferreo ejus
cufpidemdecLitit. Portionem verò cufpidi proximam foper incudecudit, ef-
ficitque braffeam, quam diicindit in particulas.
Canaliculus ferreus A. Ejus manubrium B.
Alu æs liquefaèium carbone tiliæ agitant : mox in fcopas, ex betula fadas
novas &puras fundunt:quib.foppofitum eft vas ligneum fatis amplü & aquæ
plenumitunc diffolvitur in glóbulos minutos,quátuli fontfemina canabis.A-
lii loco icoparum ftramc fomum. Alii lapide latum in vas im ponuat, & tanta
aquam
aquá infundunt, quanta fiiperat lapidem, atq; tes liquidum è catillo in lapidé
effundunt,ex quo dilapiò globuli minuti fiunt. Alii a:s liquefadum mox fundunt
in aquá atq; agitant uiq; eò dum diilòlutum abeat in glóbulos ; nifi verò
aes fundatur & ex eo efficiatur bradea,vel in glóbulos reiòlvatur,vel limetur,
ignium vi non facilè liqucicit in catillo cinereo. Q utìd fi liquefadum nó fue-
rit,om nis labor fruftra eft fofoeptus. Eodem autem modo quo tcs in glóbulos
argentum & plumbunt reiòlvuntur,ut juftifiimè appendi pofiint. Sed redeo
ad aeris experimentum. Cùm aes iftis modis pracparatù fuerit,tunc ad quodq;
spium bonon caruerit,uncià:fi ferri particeps fuerii
plumbum im ponito in catillü cinereum ; deinde cü fumare coeperit, adjicito
æs: quod unius horg & quartg ejus partis ipacio ignis cófomere iolet unà cum
plumbo; id ubi fadù fuerit,argentum in tundo catilli cóipicies : citius tñ ignis
utrunq; cófomit fi in fornacula coquantur, quæ aura inlpiratur ; ièd iàtius eft
foperiorem ejus parte dimidiam operculo tegCre, * fores feneft ratos nó folû
apponete ad oftiolum,vcrü etiá feneftrá carbone vel lateris portiuncula claudere.
Q uod fi tale æs fuerit, à quo difficulter argentum ièparatur, anteaquam
igni exploretur in catillo cinereo, plilmbum primò injiciendCi eft in catillum
fìdilem: deinde æs adjiciendüm cum modico iàle torrefado, ut & plumbum
cóbibat æ s,* gs purgetur à recremento,qtio abundat. Verùm plumbú candidum
quod argentù in iè cotinet, neq; ipfiim in initio experimenti in catillum
cinereum injicere oportet,pe unà cum eo argentum,quod fieri iòlet,cófomat
& in fumum vertat : ièd poftcaquaplumbum fumare coeperit in catillo fidili,
tunc id ad ipfiim adjicito: quo m çdo nigrum plumbú còncipiet argentù,candidum
vero ebulliet, abibitq; in cinerem,qui ligno in tenue iciffo removctun
Idem fit fi temperatura aliqua, in qua ineft plumbum candidum, excoquitur.
Cùm verò plum bú nigrum cobiberit argentù, quod erat in plumbo candido,
tunc demù in catillo cinereo coquitur. At plumbum nigrum ,cú quo argentù
eft permiftù, prim ó in catino ferreo,fog fornaculâ ardenté ftattito, liqueicat
finito. Dein ut æs in canaliculurh ferreum fundito, tum foper incude malico
percuffum dilatato,* ex eo bradea cfficito : poftrem ò in catillù cinereum injicito,
quod cxperimentù dim idiæ horæ ipacio poteft perfici. Vehemens cm
ignis calor ei obeft: quare non eft neceflè neq; dimidià iornaculæ parte operculo
tegere,neq; oftiolum ejus occludere. A t metalla mifta flgnata, quæ moneta;
nom inàtur,hoc modo experimur. Nutitos argénteos minores ex acervi
infima & fopremaparte, ejusq; laterib.exemptos prim ò bene purgato; deinde
in catillo triangulari liquefados vel in glóbulos redigito, vel ex eis bradeas
efficito: Majores Verò qui penduntdrachmá,flcilicum,íémunciam,unciá dilatato;
tum beflèm minoré globulorum fornito,vel par bradeæ pondus,itéq;
alterum bèffem;utrunq; verò lèparatim charta in voi vito,poftea duas plumbi
parti culas in duos catillos cinéreos prius calefados injicito spnt ; quanto autémoneta
fuerit preciofior, tantò minore plumbi portiòhe ad experiméttim nobis
opus eft;quàtò vilior, tanto majore : etehim fi bes argenti tantùmodo ièmiin-
ciam vcl uncià æris in fe cótinere dicitur,ad beflèm minorem adjicimUs plùbi
ièmunciam,fi ex æquis argenti & æris partibus cóftiterit, unciam ; fin in beflè
*• ì