480 d e a n i m a n t i b u s
v i t a n d i caufa alibi fedemcollocant,verum etiam ex rcgionibus macris & nihil
ferentibus migrant in opimas & fertiles; vcl ci'im tanta mulntudo fuent
o r t a , q u a n t a m n o n fatis commode alit regio,partim alio ad habitandum eût.
Quo fané modo alia ora parsque terrarum onus,quopremitur,inaha fepe
deponit:quibusdecaufisScandia,peninfularum omnium maxima,olimmagnamGothorum
copiam unà cum conjugibus & libcris effudit in Sarma-
tiam & Daciam.Cymbros vero &Teutones, ex ultimis Gallfe Belgicæ oris,
in quas è Germania commigrarunt,maris inundationcs cxegcrunt. Et cædé
ac terræ motus atq; eruptiones ignium * aquarum calidarum effufiones ex
Aenaria colonos,quos Hiero tyrannus Syracufanus eò miferat. Atq; his fere
de caufis gentes aut vicRæ ab his quæ migrarunt, expelluntur & ejiciuntur
ex propriis fedibusacpoíTefsionibus, vicifsimq; ctiam ipfein alienas ir-
ruunt & eas occupant ; aut fuhaftæ & bello domite vidlriciBus ferviunt : aut
tam vicRæ quàm vidrices communi conditione libertatiseandem regioncm
obtinent. Simili modo animantes rationis expertes,maximc volucres,ex regionibus
In quibus* nate funt & vivere confueverunt, nunquam reditu-
fæ in exteras fe conferunt, etfirarius. Quo pado ab hinc annos fex,Iocuftæ,
d irg h e rb a rum ,le g um in um ,re g e tum ,f tirp ium ,q u .a s v a f ta n t,p e ife s ,g rc g a tim
involarunt in Pannonias, in Daciam, in veterem regionem Marcomanno-
rum,Lygiorumq;: aut quondam ctiam fepe ex Africa in alias Europæoras.
Quinutinterdumunicushomoin longinquas regiones abit, nec redit unquam,
ita unum folum animabquo modo annos abbine propè viginti in No-
rico,captum eft animal canis villis veftitum: cujus,ut cephi Aethiopici,prio-
ribus pedibus fimilitudo crat cum humanis manibus : pofterionbus cum
humanis pedibus. Et Alberti cognomento Magni temporibus in Slavorum
fylvis comprehenfg funt animantes duæ,mas * foemina,quarum pedes priores
item erant fimiles manibus humanis;pofterios:espcdibushumanis:eas
verò ipfe putavit eife in fimiarum genere. Ac ibim Aegyptiam in Alpibus à
Marco Egnatio Calvino præfedo virim,PIin. memoriæ prodidit. Aquilam
quoq;NorthufeinToringia,quum ibi confenuiffet, mortuamfcimus.Hoc
etiam anno,qui eft odavus & vicefimus imperii Caroli quinti,lanius quidam
Dyncelfpyhelenfis aquilainprofligatam occidit,* quafi donum fenatui at-
tulit : quæ aquilain eum in equo fedentem,pridie Epiphaniæ prope Rotelin
oppidum,impetu tam violento involavit,ut non procul abeffet à peí iculo vitæ.
Eodem modo verifimile eft aliquos etiam pifces,cilm femel reliquerunt
mare,in fluvios,qui per longinquas regiones fluunt,ingredi, & nunquam in
idem redire. Hadenus de generibus animantium dixi, quæ in regioncm
è qua egreifefunt,non revertuntur: nunc dicam de his quæ revertí folent:
quæ * eædem funt,* eadem ferè de caufa,caloris fcilicet vel frigoris vitandi,
à regione,cujus incolæ funt, femigrant: * quidem æftate in locis frigidis,
hyeme intepidis morantur.Etenim homines qui valetudini dant operam, ut
tueri fe pofsint à calore,in æftivis funt : ut à frigore, in hybernis : qui mos in
p r i m i s hiit Romanis. Atq; etiam reges* domini multarum gentium,gftate in
alias terras abeunt,in alias hyeme: nam reges Perfarum olim hyberno tempore
Babylone degebant,verno Sufis, æftivo in Ecbatanis. Eodem modo
beftiæ
beftiæ volucres & aquati les folum mutant * feccdunt ; quar'i aliæ in his ipfis
regionibus*locis,in quibus ævum agere confueverunt, refrigerationem
in æftate, in hyeme tcporcm folent perfequi: aliæ in longinquis* ultimis.
Ac ferè volant,natant,eunt ad habitandum in locis, in quibus aer ita fit tem-
peratus,ut cibos ferat vel fuggerat: quorum nafcendifacultatem eis adimit
terr.a,quando frigore obriguitjVel calore exaruit : aqua eos non fiippeditat,
quando conglaciavit. Aves enim quædam æftivo tempore in fylvis,hye-
mali ad horrea & teda plerunq; commorantur : ut pica,cornix,lurida, quam •
«T.j«Græci,Latinivocantgalgulum: quædam cum æft.ate ævum agantin
fylvis,hyemc demigrant in finitimoslocosapricos, montium receilusfecu-
tæ: ficuti vultures,milvi,fturni,turdi,merulæ,palumbes,upupæ. Aquatiles
etiam volucres temporibus hybernis ft conferunt ad lacus &fluvios, inau-
ftri partibus fitos,qui frigore non congelant : aut ad aliquam fluminum par-
tcm,cui aqua non conglaciat : ut ardeolæ,mergi,corvi aquatici, onocrotali,
fulicæ,anates immanfuetæ,querquedula' : quedam ab ultimis quafi terris d if
cedunt in ultimas : veluti grues. Etenim,quod Ariftoteles tradit, ex Scythiæ
campis proficifcuntur ad""palude j Ægypto iiiperiores, unde Nilus profluit.
Abeunt etiam longius olores,ciconia’ ,immanfiieti anferes. P;iucæ verò aves
hyeme in fylvis manent,ut tetraones, attagenes : minus multæ in agris, quarum
in numero font perdices.Item pifcium alii,ut vitare poßint folis calores,
æftate de litore abeunt in altum : & contrà,ut conledari queant tepore, con-
fequèti tempoie ex alto,in quo fe merlêranr, emergunt,ac in Iitore verfantur:
veluti de!phini:alii ex mari ingrediuntur inmare,utthynni hyberno tempor
e ex Ponto in magnum mare : & contrà verno ex magnomariinPontum.
Alii eodem in temporein fluvios,utfalmones,thynni,fturiones.
Atq; hæ animantes fobterraneæ dici non poflùnt : ut nec ullæ aliæ quæ
terre cavernas non fuccedunt;etiam fi frigoris vitandi cauri hybernis menfi-
bus,caloris.æftiviso c c u lte n tu r * lateant, quales funt in hominum genere
qui multum frígidas aut calidas regiones habitant : nam qui illas hyberno té-
pore,qui lias cftivo in domibus latent,in quadrupedum genere erinaceiihye-
inc enim fe condunt in cavas arbores,in quas autumno poma comportarunt.
Similiter g lir e s * mures Pontici,aclêrpentes quidam lè condunt in cavas arbores
: fed hi ipfi maxima ex parte,ut poftea dicam, rixorum cavernas fucce-
dunc.Qucdam etià blatte &afellf,rimis parietum * domorum latcbris oc-
culcantur.Formica' quoq; conduntur in acervis,in quibus congerendis vere
& æftate multum operæ & laboris confumpferüt.Apes item domefticæ bye-
me ingredifitur in álveos fylveftres,aut in cava arborum, aut in terræ caver-
nas,aut in parictinas : crabrones q u o ÿ fylveftres in cavernas, & quoldá qu.y
fi nidulos arborum : velpp in earandé domorum've nidulos, quos æftate cô-
ftruxerunt.Similiter hyeme latent în cavis arboribus non paucæ volucres,ut
cuculus,picis, corvus , cujus caput rubra macula infigne , qui propterea
■ar44K9e£| à G r f cis nominatur,upupæ quædam. At hirundines tam domefti»
cç quàagrcftes in loca vicina quæ funt tepidiora fecediit : quf fi defuerint eis,
fè in anouftis montiu locis condiit,in quibus aliquando etiam fturni,palum-
bes,turuires,merulæ,tiirdi,alaudæ,upupc latere confueverunt.Sive autem in