DE RE M E T A L L I C A
bus plerUrtque iofunt argenti ferè quatuor & viginti libræ. Alter excodor à
priiiaariis p.anibusfeparat maximam argenti partem,quam plumbum forbet;
«enim aci decem & odo centumpondia panum ex ære rudi conflatorum ad-
ffit molybdænæ & Ipumæ argenti duodecim centumpondia ; lapidis, ex quo
conflatur plumbum nigrum,tria: panum durorum,qui plus argenti in fc
Condncnt,quinque: panum æreorum fatifccntium,duo: addit infuper aliqua
recrementa, quæ cùm excoquerctur æs rude, fupernatarunt, & particulam
ramenti ex cadmiis confedi: quæ omnia item duodecim horarum Ipacio excoquit,
efficitq; tot fecundarios panes, quot pendunt decem & odo centumpondia:
atq; mifturam æris,& plumbi,* argenti,pendentcm duodecim centumpondia:
in quorum fingülis ineft argenti fclibra: quam mifturam, poftquam
conto uncinato detmxit panes, eftundit in æneos vcl ferreos catinos:
quo modo quatuor fiunt panes qui inferuntur in oificinam, in qua argentum
i ære fecernitur : idem excodor die fequenti ad iecundariorum panum de-
c e in * odo centumpondia rurfus adjicit molybdænç & ipumæ argenti duodecim
centumponclia: lapidis, ex quo conflatur plumbum nigrum, tria : panuro
durorú,qui plus argenti in fe continent,quinque: recrementa quæ,cum
iple excoqueret panes primarios,fupernatarunt: ramentum lotura ex cadmiis
quæ tunc fieri folent, confedum; quæ omnia fimiliter duodecim horarum
fpacio excoquit; atque efficit tot tertiarios panes,qUod pendunt tredecim
centumpondia : at mifturam æns, & plumbi, & argenti, pendentem undecim
centumpondia: quorum fìngula in iè continent argenti trientem &iè-
munciam : quam,ubi conto uncinato detraxit tertiarios panes, eftundit in æ-
reos catinos: qua ratione iterum quatuor fiunt panes;qui,Ut priores,inferun-
tur in officinam, in qua argentum ab ære fecernitur : hoc modo fecundus excodor
alternis diebus primarios panes,alternis iècundarios excoquit. At tertius
excodor ad tot panes tertiarios, quot capiunt undecim cifia, addit panum
durorum, in quibus minus argenti ineft, tria cifia : & recrementa,quæ,
cùm ipfe excoqueret iècundarios panes,fopernatarunt;* ramentum lotura
ex cadmiis, quæ tunc fieri folent, contedum; ex quibus omnibus excodis
efficit tot quartarios panes,quos duros nominant,quod pendunt viginti centumpondia,
& tot panes duros, qui plus argenti in ie continent, quot pendunt
quindecim centumpondia;in quorum fingulis ineft argenti triens. Hos
panes iècundus excodor, ut dixi, adjicit ad primarios & iècundarios panes
cùm eos recoquit : idem ex tot quartariis panibus ter crematis, quot recipiunt
undecim cifia,conficit últimos panes,quorum centumpondium tantummodo
femunciam argenti in fe continet : & panum durorum, in quibus minus
ar<*cnti ineft, quindecim centumpondia; in quorum fingulis ineft argenti
ièxtans. Hos panes tertius excodor, ut dixi, addit ad panes tertiarios cùm
eos recoquit. Sed ex ultimis panibus ter crematis & recodis conficitur æs
nigrum. At æs rude, ex quo conficitur æs purum, quod vel paucum argentum
in iè continet, vel non facilè liquefcit, primò excoquatur in tertia fornace
cujus OS ièmper patet: atque ex eo fiant panes,qui iepties cremati deinde
recoquantur, & ex eis confletur æs; cujus panes infcrantur in alterius generis
fornacem, in qua fic tertiò coquantur, ut in æris parte inferiore plus argenti,
minus
minus in foperiore remaneat,quam ratione liber undecimus explicabit.Pyri-
tes autem, quia plerunque non modò æs, ièd etiam argentum in iè continet
quomodo excoquendus lit cùm de argenti vcnis icriberem,cxpofoi. Sed fi ia
eo argenti minimum fu e r it,* æ s ,quod ex eo conflatur, non facilètradari
joterit, ratione, quam proximè explicavi, excoquatur. Poftremò lapis fìisi-
is ærofos,iîve bitumen,lìve folfur in fè contineat,uftus excoquatur cum lapidibus,
qui facilè igni liqueicunt, iècundi generis,conficianturque panes, quibus
recrementa fopcrnatant. Ex panibus fèpties plerunque crematis & recodis
conflentur recrementa & duplices panes : quarum alteri ærei font, & infimum
in catino locum occupant; atque hi venduntur dominis officinarum,
in quibus argentum ab ære fècernitur : alteri cum primariis panibus recoqui
folent. Si verò lapis fiisilis parvam æris portionem in fè contineat,uratur,fob
pila fobjedus c5minuatur,lavetur,cribretur ; ramentum inde confedum cx-
coquattir, & ex eo fiant panes, ex quibus crematis æs conficiatur : verùm lì ad
lapidem fiisilem chryfocollà, vel cæruleum, vel terra lutea aut nigra adhæièrit,
in quibus æs & argentum infont, non 1 àvetur, ièd comminutus cum lapidibus,
qui facilè igni liquefcunt, iècundi generis eodem modo excoquatur.
At plumbi nigri vena live molybdæna fuerit,fìve pyrites,fivc lapis, ex quo id
conflatur, plerunque excoquitur in propriis fornacibus,dc quibus fopra dixi,
fèdnonminus fepe in tertia, cujus os ièmper patet. Focus & catinus conficiuntur
ex pulvere, in quo parva quædam fquamæ ferri portio ineft: recrementa
ferri potiisimùm talis venæ additamentum font, quorum utrunq; fo-
lertes excodores utile arbitrantur,* è re dominorum eflè ; quòd ea ferro natura
Gt,ut nigrum plumbum in unum cogat. Si molybdæna vel lapis, ex quo
id conflatuteexcoquiturjmox è fornace in catinum effluitplumbum:quod recrementis
detradis cochleari hauftum effunditur: fi verò pyrites,primò è
fornace, ut Goièlariæ vidcre licet, in catinum defluit liquor quidam candi-
dtis, argento inimicus & nocivus ; id cnim comburit : quocirca recrementis,
quæfopernatant,detrad:iseffunditur: vclinduratusconto uncinato extrahitur;
eundem liquorem parietes fornacis exudant: dein.de ex fornace in catinum
defluit ftannum,hoc eft miftura plumbi nigri cum argento; de quo
ftanno prius detrahuntur recrementa,non rarò, ut nônullipyritæfont, candida,
pofterius pyritæ panes, fi quos habet ;in bis aliqua æris portio folet in-
cflè: fed quia perexigua* iÿlvæ carbonum copiam non foppeditant, æs ex
ipfis non conflatur. Ex ftanno autem in catillos ferreos infùfo, item fiuntpa-
nes ; qui, cùm in fècundafornace coquuntur, argentum feparatur àplumbo;
quod partim in ipumam argenti,partim in molybdænam mutatur:ex quibus
in prima fornace recodis conficitur plumbum depauperatum; nam ejus centumpondium
unam tantùmodo argenti drachmam in fè còtinet ; cùm. anteaquam
argentum ab eo ièpararetur in ejus centumpondio argenti plusminus
unciæ tres inerant. Sed lapilli nigri & cæteri,ex quibus conficitur plumbum
candidum,excoquantur in liti generis fornacibus: quæ anguftiores quàm reliquæ
fornaces eflè debent, ut ignis parvus, quem poftulat vena ,paretur : ièd
altiores,ut anguftiam fua altitudine compeniènt:* ferè eadem capacitas,quæ
aliarum eft fornacù,fiat; fuperius à fronte claufe fint,ab altero latere pateant,
E 3